1 PROJEKT EDUKACYJNY - METODA PROJEKTÓW OPRACOWAŁA: DOROTA PIEKARSKA

2 WYŻSZOŚĆ PRAKTYKI NAD TEORIĄ Powiedz mi to zapomnę, Pokaż mi to zapamiętam, Pozwól mi zrobić to zrozumiem. Konfucjusz

3 DEFINICJA PROJEKTU Projekt - w ogólnym rozumieniu – to przedsięwzięcie realizowane zbiorowo lub indywidualnie przez określone osoby, o zaplanowanym charakterze, jasno określonych celach i sposobach ich realizacji, wykorzystujące pewne zasoby, realizowane w danym czasie i na danym terenie.

4 PRZEPISY PRAWA Podstawą prawną wprowadzenia do szkół projektu edukacyjnego, jako obowiązkowej metody nauczania, jest rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 roku, zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (opublikowane w Dz.U. Nr 156, poz. 1046).

5 W rozporządzeniu tym odnośnie projektu edukacyjnego znalazły się następujące zapisy: „Uczniowie biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego, który jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod.„ „Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub wykraczać poza te treści.” PRZEPISY PRAWA

6 „Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania: wybranie tematu projektu edukacyjnego; określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji; wykonanie zaplanowanych działań; publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.” PRZEPISY PRAWA

7 „Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego określa dyrektor szkoły w porozumieniu z radą pedagogiczną, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach, uniemożliwiających udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego, dyrektor szkoły może zwolnić ucznia z realizacji projektu edukacyjnego.” „Kryteria oceniania zachowania ucznia zawarte w ocenianiu wewnątrzszkolnym uwzględniają udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego.” PRZEPISY PRAWA

8 „Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego.” „Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz temat projektu edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia szkoły.” PRZEPISY PRAWA

9 METODA PROJEKTU NA ŚWIECIE Metoda projektów narodziła się w Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku. Za jej twórcę uważa się Williama H. Kilpatricka, który przedstawił założenia metody projektu w pracy zatytułowanej The Project Method.

10 METODA PROJEKTU W POLSCE W Polsce zaznajomienie z metodą projektów nastąpiło po opublikowaniu przekładu książki Johna Alfreda Stevensona: „Metoda projektów”, co nastąpiło w roku 1930. W ostatnich latach metoda projektów została w Polsce odkryta na nowo.

11 PROJEKT W UJĘCIU SZKOLNYM Projekt jako metoda stosowana w szkole oznacza zadanie realizowane samodzielnie przez uczniów, a przygotowane i koordynowane przez nauczyciela. Polega na tym, że uczniowie, w oparciu o przyjęte założenia i przestrzegając ustalonych zasad, mają okazję samodzielnie zaplanować, zrealizować, zaprezentować i ocenić efekty podjętego przedsięwzięcia.

12 PROJEKT W UJĘCIU SZKOLNYM Projekt w ujęciu szkolnym to taki projekt, który jest powiązany z programem nauczania i poszerza szkolną edukację wiążąc działalność praktyczną uczniów z pracą umysłową oraz: kształtuje umiejętności: - pracy w grupie i komunikacji interpersonalnych; - określania celów i planowania pracy; - podejmowania decyzji i konsekwencji w działaniu; - wystąpień publicznych;

13 ma wpływ na rozwój takich cech osobowych, jak przedsiębiorczość, pracowitość, zdyscyplinowanie, odpowiedzialność, elastyczność; wymaga od uczącego się zaangażowania różnych umiejętności : np. obsługi komputera, znajomości języka obcego, prac ręcznych, czy obsługi różnych urządzeń; integruje uczniów i uczy ich wzajemnej współpracy i tolerancji. PROJEKT W UJĘCIU SZKOLNYM

14 Udział w projekcie szkolnym daje: uczniom -możliwości wykazania się i wykorzystania wiedzy i umiejętności nie ujętych w programie nauczania (ponadprogramowych); nauczycielom -okazję lepszego poznania swoich uczniów.

15 RODZAJE PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH Wyróżnia się dwa rodzaje projektów edukacyjnych: projekt badawczy Polega na zebraniu i usystematyzowaniu wiedzy i informacji na temat konkretnych zagadnień. Rezultaty mają charakter różnego rodzaju opracowań, które uczniowie przygotowują, a następnie prezentują w określonych w instrukcji warunkach. projekt działania lokalnego Polega na podjęciu jakiejś akcji, inicjatywy dotyczącej środowiska lokalnego (także w samej szkole).

16 CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO interdyscyplinarność Integruje wiedzę z różnych przedmiotów nauczania i łączy wiedzę teoretyczną z praktyką. Z samej swojej istoty metoda ta ma charakter interdyscyplinarny, ponieważ jego wykonanie wymaga od uczniów samodzielnego opanowania wiedzy z zakresu wielu różnych przedmiotów nauczania i zaciera granice między życiem szkolnym i pozaszkolnym.

17 progresywistyczna rola nauczyciela Tradycyjna rola nauczyciela w systemie klasowo- lekcyjnym polega na organizowaniu i kierowaniu procesem kształcenia tzn. nauczyciel sam określa cel lekcji, narzuca temat zajęć, wybiera metodę i formę pracy z uczniami, narzuca tempo i dyscyplinuje, itd. W metodzie projektu nauczyciel musi przyjąć inną rolę i zejść na drugi plan. Nauczyciel nadal kieruje procesem nauczania i uczenia się uczniów ale jedynie w nieznacznym stopniu. Niczego sam nie narzuca pozostawiając uczniom ogromną swobodę działania. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

18 podmiotowość ucznia Uczeń pozostaje w centrum procesu kształcenia, a nauczyciel jest dla niego jedynie wsparciem. Metoda projektu zrywa z tradycyjnym nauczaniem. Akcent przesuwa się z nauczyciela na ucznia. To on decyduje o tym, co i jak robi. Ponadto realizacja projektu uwzględnia wiedzę i umiejętności oraz zainteresowania i zdolności danego ucznia, jego indywidualne potrzeby i oczekiwania. Umożliwia rozwijanie kompetencji kluczowych dla przyszłego funkcjonowania w społeczeństwie. Stymuluje rozwój ucznia i uczy, jak się uczyć. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

19 odejście od tradycyjnego sposobu oceniania Przedmiotem oceny w metodzie projektu jest nie tyle produkt końcowy, co jakość działania uczniów w trakcie jej realizacji. Wymaga od nauczyciela przestawienia się na nowy sposób oceniania. Nauczyciel musi szczegółowo opracować kryteria oceny poszczególnych etapów pracy i rodzajów aktywności uczniów, i podać je do wiadomości wszystkich uczniów biorących udział w projekcie. Ważnym elementem procesu oceniania jest samoocena ucznia. Uczniowie też powinni uczestniczyć w ocenie projektu innych uczniów. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

20 Dekalog nauczyciela stosującego metodę projektu 1. wspieraj, a nie wyręczaj swoich uczniów, 2. pozwól uczniom poczuć się odpowiedzialnymi za projekt, 3. zachęcaj do korzystania z różnych źródeł informacji, 4. stwarzaj możliwości do dyskusji i wyrażania własnych opinii, 5. prowokuj do twórczego rozwiązywania problemów, 6. pobudzaj uczniów do rozwijania swoich zainteresowań, 7. pomagaj uczniom rozwiązywać konflikty, 8. uświadom potrzebę dokonania ewaluacji projektu (autoanalizy odniesionych sukcesów i popełnionych błędów, i wyciągnięcia z nich wniosków na przyszłość), 9. pamiętaj, że efekt pracy uczniów nie musi być zbieżny z Twoim początkowym wyobrażeniem o nim, 10. współpracuj z innymi nauczycielami, gdyż każdy projekt, nawet przedmiotowy, ma pewien wymiar interdyscyplinarny. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

21 UWAGA Uczestnictwo uczniów w projekcie jest obecnie obowiązkowe na III i IV poziomie kształcenia. Metodą projektu można pracować na każdym przedmiocie i pozwala zrealizować dowolny temat lekcji. Dzięki stosowaniu tej metody „uczniowie uczą się, jak się uczyć”.

22 ZAKOŃCZENIE Projekt edukacyjny, jako metoda nauczania, ma ugruntowaną pozycję na całym świecie. Jest również popularny w wielu krajach europejskich. Ponadto w szkołach prowadzonych w ramach systemu matury międzynarodowej -ang. International Baccalaureate – cały program nauczania jest realizowany metodą projektów edukacyjnych. Przyszedł więc wreszcie czas, aby i w polskiej szkole na dobre się zadomowił i jeszcze bardziej rozpowszechnił dzięki prowadzonej przez Centrum Edukacji Obywatelskiej corocznej Ogólnopolska Prezentacja Projektów Młodzieżowych.