1 Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty www.nauczyciele.org.pl

2 KLIMAT NA ZIEMI Opracowanie: B. Grabowska,

3 POGODA A KLIMAT stan fizyczny atmosfery w danej chwili Pogoda Klimat charakterystyczny dla danego obszaru zespół zjawisk i procesów atmosferycznych określony na podstawie wieloletnich obserwacji

4 Składniki pogody i klimatu

5 - CIŚNIENIE atmosferyczne - WILGOTNOŚĆ- NASŁONECZNIENIE- WIATR - ZACHMURZENIE - OPADY - TEMPERATURA

6 Strefy klimatyczne świata

7 Strefa klimatyczna - obszar kuli ziemskiej, przyjmujący zazwyczaj postać równoleżnikowego pasa, na którym panuje podobny klimat Podstawą do podziału na strefy klimatyczne był kąt padania promieni słonecznych.

8 Strefy klimatyczne świata - OKOŁORÓWNIKOWA- ZWROTNIKOWA- PODZWROTNIKOWA - UMIARKOWANA- OKOŁOBIEGUNOWA

9 Strefy klimatyczne - charakterystyka

10 STREFA OKOŁORÓWNIKOWA - pory roku wyznacza rozkład opadów - dobowe i roczne amplitudy temperatury nie przekraczają kilku stopni - średnia roczna temp. 20°C, - opady są najwyższe przy zenitalnym położeniu Słońca

11 STREFA OKOŁORÓWNIKOWA

12 KLIMAT RÓWNIKOWY - opady = 2000 mm, najwyższe przy zenitalnych położeniach Słońca) - ponad 20 °C przez cały rok - lasy równikowe – tropikalne

13 - KOTLINA KONGO - NIZINA AMAZONKI - ARCHIPELAG WYSP MALAJSKICH KLIMAT RÓWNIKOWY

14 KLIMAT PODRÓWNIKOWY SUCHY - znaczne wahania temperatury - opady = 1000 mm - Opady jeden w ciągu roku około 1 – 2 m–cy - Sawanna - Temperatura powyżej 20°C

15 - SUDAN - środkowa i pn. część Wyżyny BRAZYLIJSKIEJ KLIMAT PODRÓWNIKOWY SUCHY

16 STREFA ZWROTNIKOWA - temp. najzimniejszego miesiąca = 10 °C - 20 °C - średnia roczna temp. powyżej 20 °C - opady głownie latem

17 STREFA ZWROTNIKOWA

18 KLIMAT ZWROTNIKOWY SUCHY - brak opadów - występują gwałtowne ulewy opady poniżej 250 mm/ średnio na 15 lat - formacja roślinna – pustynna, palmy, kaktusy - największe dobowe amplitudy temperatur - duże nasłonecznienie - 1 pora roku

19 - SAHARA - KALAHARI KLIMAT ZWROTNIKOWY SUCHY - Płw. ARABSKI - zach. i środk. AUSTRALIA - WIELKA KOLINA w Ameryce Pn.

20 STREFA PODZWROTNIKOWA - temperatura najchłodniejszego miesiąca od powyżej 10°C (w klimatach morskich) do poniżej 0°C (w kontynentalnych). - opady w chłodnej porze roku - średnia temperatura roczna °C – °C

21 STREFA PODZWROTNIKOWA

22 KLIMAT ŚRÓDZIEMNOMORSKI - dwie pory roku – lato (gorące i suche) zima ( ciepła i wilgotna - temperatury latem powyżej 20°C zimą 5° - 10°C - opady występują zimą ok. 500 mm/rok, lato suche

23 - Wybrzeża M.ŚRÓDZIEMNEGO KLIMAT ŚRÓDZIEMNOMORSKI - Wyżyna IRAŃSKA - KALIFORNIA - południowa część AUSTRALII

24 STREFA UMIARKOWANA - pory roku wyznacza przebieg temperatury - średnia temperatura roczna od °C - °C - opady występują w różnych porach roku

25 STREFA UMIARKOWANA

26 KLIMAT UMIARKOWANY CIEPŁY MORSKI - lato (chłodne i wilgotne), zima (ciepła i wilgotna) - temperatura nie spada poniżej 0°C - znaczne opady w ciągu roku = równomierne powyżej 1500 mm/rok - lasy mieszane - małe roczne amplitudy temperatury

27 - EUROPA ZACHODNIA KLIMAT UMIARKOWANY CIEPŁY MORSKI

28 KLIMAT UMIARKOWANY CIEPŁY LĄDOWY - duże roczne amplitudy temperatur - zimy mroźne, lato gorące - Stepy - opady poniżej 500 mm/rok - małe opady przeważnie latem

29 - POŁUDNIOWA SYBERIA KLIMAT UMIARKOWANY CIEPŁY LĄDOWY - POŁUDNIOWA KANADA - WSCHODNIA EUROPA

30 KLIMAT UMIARKOWANY CIEPŁY PRZEJŚCIOWY - sześć termicznych pór roku: - lato powyżej 15°C - jesień i wiosna 5° - 15°C - przedwiośnie i przedzimie 0° - 5°C - zima 0° - -5°C - las mieszany - opady poniżej 1000 mm/rok - Polska 500 – 700 mm/rok

31 - np. POLSKA KLIMAT UMIARKOWANY CIEPŁY PRZEJŚCIOWY

32 KLIMAT UMIARKOWANY CHŁODNY LĄDOWY - Tajga - bardzo mroźne zimy, ciepłe krótkie lata - małe opady poniżej 500 mm/rok

33 - ŚRODKOWA SYBERIA KLIMAT UMIARKOWANY CHŁODNY LĄDOWY - PÓŁNOCNA SZWECJA i FINLANDIA - ŚRODKOWA KANADA

34 STREFA OKOŁOBIEGUNOWA - pory roku określa długość dnia i nocy - opady małe z przewagą śnieżnych - średnia temperatura poniżej °C

35 STREFA UMIARKOWANA STREFA OKOŁOBIEGUNOWA

36 KLIMAT SUBPOLARNY - niewielkie opady z przewagą śniegu - temperatura nieznacznie powyżej 0°C - krótka pora letnia, długie mroźna zimy - Tundra (mchy, porosty, roślinność karłowata)

37 - PÓŁNOCNA SYBERIA KLIMAT SUBPOLARNY - ALASKA - PÓŁNOCNA KANADA

38 KLIMAT POLARNY - mrozy przez cały rok - opady śniegu - opady poniżej 250 mm/rok - pustynia lodowa

39 - ANTARKTYDA KLIMAT SUBPOLARNY - WYSPY ARKTYKI - GRENLANDIA - PÓŁNOCNE KRAŃCE SYBERII

40 GALERIA

41 KOTLINA KONGO

42 NIZINA AMAZONKI

43 ARCHIPELAG WYSP MALAJSKICH

44 PÓŁNOCNA AUSTRALIA

45 POŁUDNIOWA CZĘŚĆ WYŻYNY GUJAŃSKIEJ

46 SUDAN

47 PÓŁNOCNA CZĘŚĆ WYŻYNY BRAZYLIJSKIEJ

48 SAHARA

49 KALAHARI

50 PÓŁWYSEP ARABSKI

51 ZACHODNIA I ŚRODKOWA AUSTRALIA

52 WIELKA KOTLINA W AMERYCE PÓŁNOCNEJ

53 WYBRZEŻA ZATOKI MEKSYKAŃSKIEJ

54 POŁUDNIOWO-WSCHODNIA AUSTRALIA

55 FLORYDA

56 INDIE

57 PÓŁWYSEP INDOCHIŃSKI

58 POŁUDNIOWO WSCHODNIE OBSZARY CHIN

59 WYBRZEŻA MORZA ŚRÓDZIEMNEGO

60 WYŻYNA IRAŃSKA – PÓŁNOCNA CZĘŚĆ

61 KALIFORNIA

62 POŁUDNIOWA CZĘŚĆ AUSTRALII

63 POŁUDNIOWO-WSCHODNIE OBSZARY CHIN

64 KOREA

65 NIZINA TURAŃSKA – POŁUDNIOWA CZĘŚĆ

66 PUSTYNIA GOBI

67 WYŻYNA PRERII

68 KARA - KUM

69 KYZYŁ - KUM

70 EUROPA ZACHODNIA

71 POŁUDNIOWA SYBERIA

72 POŁUDNIOWA KANADA

73 WSCHODNIA EUROPA

74 POLSKA

75 CHINY PÓŁNOCNO-WSCHODNIE

76 PÓŁNOCNA JAPONIA

77 ISLANDIA

78 NORWEGIA

79 ŚRODKOWA SYBERIA

80 ŚRODKOWA KANADA

81 PÓŁNOCNA SZWECJA i FINLANDIA

82 PN SYBERIA ALASKA PN KANADA

83 - ANTARKTYDA - WYSPY ARKTYKI - GRENLANDIA - PN KRAŃCE SYBERII

84 BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p. 35 70-236 Szczecin tel.: 091/435 06 29 e-mail: [email protected]@nauczyciele.org.pl www.nauczyciele.org.pl