1 Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty www.nauczyciele.org.pl

2 Jak skutecznie i atrakcyjnie kształcić proekologiczne postawy i zachowania od najmłodszych lat? Warsztaty dla nauczycieli klas początkowych szkoły podstawowej Opracowała Irena Olszewska-Żywno

3 Pomóżmy dzieciom zrozumieć nasze środowisko Świat wokół nas WODA Świat wokół nas Świat roślin i zwierząt Śmieci – nie zasypujmy nimi Ziemi! W zdrowym ciele zdrowy duch! Nauczyciele – nauczycielom Polityka ekologiczna w Unii Europejskiej

4 Wprowadzenie „Zanim rozpoczniesz pracę z dziećmi, zanim zaczniesz uczyć je prawd o świecie, pomyśl chwilę nad tym jaka jest rola nauczyciela, jakie są podstawowe zasady pozwalające zapewnić dzieciom, a przy tym i nam samym wspaniały, pełen radości, a jednocześnie przepełniony wiedzą czas…” Joseph Bharat Cornell

5 Celem programu jest doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela w zakresie kształtowania proekologicznych postaw i zachowań oraz pokazanie atrakcyjnych sposobów pracy z dzieckiem

6 MODUŁ I Pomóżmy dzieciom zrozumieć nasze środowisko

7 Przykładowe metody aktywizujące w edukacji ekologicznej Obserwacja Działania w terenie Gry i zabawy dydaktyczne Mapa mentalna Inscenizacja Metoda projektu

8 Wielozmysłowe poznawanie środowiska Chyba coś zrobię dla mojego środowiska… Grupy elitarne Przykłady osobiste Rodzice, koledzy z podwórka Informacje z zewnątrz szkoły Prace wizualne, gabloty Program edukacji ekologicznej szkoły i przedmiotów Mamo, tato posadźmy drzewo i przestańmy się w domu opychać tym mięsem… a Ty mamo nie kupuj mi futra SKĄD UCZEŃ CZERPIE WIEDZĘ EKOLOGICZNĄ?

9 Wielozmysłowe poznawanie środowiska Otaczający świat oddziałuje na wszystkie nasze zmysły, dlatego ważne jest takie podejście do edukacji ekologicznej, żeby dziecko mogło czuć, słuchać, oglądać, wąchać i smakować elementy środowiska z jednoczesnym zwróceniem uwagi na dbałość o jego czystość i dobre warunki do życia dla wszystkich organizmów

10 SŁYSZĘ DOTYKAM WIDZĘ WĄCHAM SMAKUJĘ Wielozmysłowe poznawanie środowiska

11 Jak wygląda Twoje najbliższe otoczenie? Jakie odczucia wywołuje w Tobie otocze- nie, w którym mieszkasz? Jakie formy terenu występują w Twojej okolicy? Jak został zagospodarowany ten teren? Jakie formy krajobrazu możesz wyróżnić w Twojej okolicy?

12 MODUŁ II Świat wokół nas - WODA Właściwości wody, stany skupienia Cykl obiegu wody w przyrodzie i jego znaczenie dla życia na Ziemi Co wpływa i wypływa z naszych domów? Oszczędzamy wodę Zbiorniki wodne i ich bogactwo Źródła i skutki zanieczyszczeń wody

13 MODUŁ III Świat wokół nas – ŚWIAT ROŚLIN I ZWIERZĄT Kroki do poznawania roślin Odkrywanie bogactwa zapachów Roślinna mapa łąki Piętrowa budowa lasu i jego mieszkańcy Mieszkańcy pól i łąk Głosy wokół nas – słucham i obserwuję zwierzęta Przystosowanie zwierząt do życia w różnych środowiskach Jak chronić ŚWIAT ROŚLIN i ZWIERZĄT?

14 MODUŁ IV Śmieci – nie zasypujmy nimi Ziemi! Czy śmieci to problem? Jakie i ile śmieci produkujemy? Jakie odpady można spotkać w domu, w lesie, na ulicy, nad stawem? Co możemy zrobić w sprawie śmieci?

15 MODUŁ V W zdrowym ciele zdrowy duch Życie w rodzinie. Mój DOM to moja rodzina Model „zdrowego dnia” Higiena osobista i higiena otoczenia Zdrowy styl odżywiania, lokalna żywność w naszym menu Ruch w życiu człowieka Bezpieczeństwo w codziennym życiu Choroby cywilizacji

16 MODUŁ VI Nauczyciele - nauczycielom Nauczyciel- czyli uczący dostrzegac to, co można dostrzec Jak kształtować zachowania proekologiczne od najmłodszych lat? Wypracowanie własnych scenariuszy i projektów z zakresu działań proekologicznych do pracy z dziećmi pierwszego etapu kształcenia

17 MODUŁ VII Polityka ekologiczna w Unii Europejskiej Cele polityki Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska Wspólne programy działania Unii w zakresie ochrony środowiska Sposoby realizacji polityki ochrony środowiska przez Unię Europejską Wspólnotowe prawo ochrony środowiska Współpraca międzynarodowa i regionalna

18 BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p. 35 70-236 Szczecin tel.: 091/435 06 29 e-mail: [email protected] www.nauczyciele.org.pl