1 Promieniowanie jonizujące

2 Co to jest promieniotwórczość?

3 Co to jest promieniowanie? jonizujące ?

4 Jaki wpływ na człowieka ma promieniowanie jonizujące ? Promieniowanie jonizujące oddziaływuje na wszystkie organizmy żywe a więc także na człowieka, lecz jego skutki działania i następstwa zależą głównie od: 1. Rodzaju promieniowania jonizującego. 2. Natężenia tego promieniowania. 3. Czasu ekspozycji organizmu żywego. Szkodliwy wpływ promieniowania jonizującego na organizm żywy i człowiek polega na wzbudzaniu i jonizacji atomów, które z kolei mogą prowadzić do zmian czynnościowych i morfologicznych. Jednak nie wszystkie zmiany w budowie i funkcjonowaniu materiału genetycznego organizmu ujawniają się natychmiastowo. Zwykle aby zaobserwować zmiany trzeba określonego odcinka czasu, są to tak zwane zmiany późne.

5 Biologiczne skutki promieniowania jonizującego u ludzi można podzielić na dwie grupy: somatyczne - występujące bezpośrednio po napromieniowaniu całego ciała. Późniejsze skutki takiego napromieniowania to białaczka, nowotwory złośliwe kości, skóry, zaćma, zaburzenia przewodu pokarmowego, bezpłodność. genetyczne - związane z mutacjami w obrębie materiału genetycznego. Małe dawki promieniowania pochłonięte jednorazowo, dają obraz morfologiczny w postaci zmutowanych organizmów dopiero w kolejnych pokoleniach. Z kolei duże dawki są najczęściej dawkami letalnymi.

6

7 Wpływ promieniowania jonizującego na człowieka W wyniku wchłonięcia cząstek lub fotonów promieniowania dochodzi bezpośrednio do: jonizacji atomów struktur komórkowych, zmian przepuszczalności błon komórkowych, powstania toksyn radiacyjnych, niszczenie cząsteczek kwasów nukleinowych, produkcja wolnych rodników, uszkodzenie i zburzenie łańcuchów DNA, zaburzenie gospodarki elektrolitami.

8 Źródła promieniowania jonizującego Źródła promieniowania jonizującego możemy podzielić na: naturalne – występujące w warunkach naturalnych (w glebach, żywności, roślinach oraz promieniowanie kosmiczne), sztuczne – izotopy promieniotwórcze nie występujące w przyrodzie w warunkach naturalnych, urządzenia jądrowe, aparaty rentgenowskie. Substancje promieniotwórcze mogą być stosowane jako: źródła zamknięte – umieszczone w specjalnym pojemniku (np. z ołowiu). Do źródeł zamkniętych nie ma bezpośredniego dostępu, źródła otwarte – substancje promieniotwórcze, z którymi wykonuje się takie czynności, jak rozpuszczanie, rozcieńczanie, dozowanie itp. W tych przypadkach istnieje prawdopodobieństwo skażenia ciała oraz jego napromieniowania.

9 Skutki napromieniowania Dawka [Sv-siwert] do 0,25 brak wykrywalności skutków klinicznych 0,25-0,50 zmiany obrazu krwi 0,50-1,00 mdłości, zmęczenie 1,00-2,00 mdłości, wymioty, wyczerpanie, zmniejszona żywotność, biegunka 2,00-4,00 mdłości, wymioty, niezdolność do pracy, pewna liczba zgonów 4,00-6,00 50% zgonów (wciągu 2 - 6 tyg.) 6,00 i więcej prawie 100% zgonów