1 Prowadzący wykłady: Lech KruśWYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA, WYDZIAŁ INFORMATYKI WIELODOSTĘPNE SYSTEMY OPERACYJNE Użytkowanie systemu UNIX WYKŁADY I LABORATORIUM KOMPUTEROWE KONSPEKT  Prowadzący wykłady: Lech Kruś

2 Wielodostępne systemy operacyjne; użytkowanie systemu UNIXWykłady, Laboratorium komputerowe Cel przedmiotu: Zapoznanie słuchaczy z podstawami budowy i funkcjonowania współczesnych systemów operacyjnych. Nabycie przez słuchaczy praktycznych umiejętności pracy w systemie UNIX i sieciach komputerowych. Wymagane przygotowanie słuchaczy: ·     w zakresie podstaw informatyki technicznej (cyfrowej reprezentacji informacji, podstaw arytmetyki komputerów, podstaw teorii układów logicznych: A. Skorupski, Podstawy budowy i działania komputerów, WKŁ 1996), ·     organizacji i architektury komputerów (P. Metzger, Anatomia PC, Helion 1996), ·     systemu DOS. Zaliczenie przedmiotu: Laboratorium – Kolokwia/Sprawdziany Wykład - Egzamin

3 Zasady zaliczania ćwiczeń i egzaminu z przedmiotu WSO1Przedmiot stanowi jednostkę dydaktyczną obejmującą wykład oraz ćwiczenia laboratoryjne. Wykład obejmuje podstawowe zagadnienia budowy i funkcjonowania wielodostępnych systemów operacyjnych. Ćwiczenia mają charakter laboratorium komputerowego systemu operacyjnego Linux, przy czym obowiązuje znajomość wszystkich zagadnień podawanych na wykładach. Obecność na wykładach jest obowiązkowa. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. Na podstawie uzyskanej liczby punktów jest wystawiana ocena końcowa z ćwiczeń wg skali: 0-25 pkt. ocena 2 (ndst.); 26 – 30 pkt. ocena 3; 31 – 35 pkt. ocena 3,5; 36 – 40 pkt. ocena 4; 41 – 45 pkt. ocena 4,5; 46 – 50 pkt. ocena 5. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń oraz obecność i praca na wykładach. Przypadki usprawiedliwionej nieobecności na wykładach/ćwiczeniach (np. choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim) będą rozpatrywane indywidualnie, po sprawdzeniu, że student nadrobił utraconą część materiału. Egzamin składa się z dwóch części. Pierwsza część obejmuje 2 podstawowe pytania teoretyczne (lista przykładowych pytań obejmujących wszystkie zagadnienia podstawowe jest udostępniona w UBI i omawiana na wykładach). Z każdego pytania, ocenianego w skali od 0 do 4 pktów, należy uzyskać minimum po jednym punkcie, aby być dopuszczonym do drugiej części egzaminu, na której są zadania. Cały egzamin jest oceniany w skali od 0 do 50 punktów. Punkty z zaliczenia ćwiczeń i punkty z egzaminu są sumowane i na podstawie tej sumy jest wystawiana ocena końcowa z przedmiotu wg skali: pkt. ocena 2 (ndst); pkt. ocena 3; pkt. ocena 3,5; pkt. ocena 4; pkt. ocena 4,5; pkt. ocena 5. Najlepsi studenci, mogą być zwolnieni z egzaminu. Studentom, który uzyskali z ćwiczeń ocenę 5 proponowana jest końcowa ocena egzaminacyjna z przedmiotu 4,5; a studentom, którzy uzyskali z ćwiczeń ocenę 4,5 proponowana jest ocena końcowa 4,0. Studenci mają oczywiście możliwość poprawy oceny na wyższą zdając egzamin. Studentom, którzy zaliczyli ćwiczenia w latach poprzednich, a mają nie zaliczony egzamin, ocena z ćwiczeń jest przeliczana na punkty: ocena 3 na 27 p-któw, ocena 3,5 na 32 pkty, ocena 4 na 37 p-któw, ocena 4,5 na 42 p-kty, ocena 5 na 47 p-któw, a końcowa ocena z przedmiotu wystawiana jest na podstawie wyniku egzaminu zgodnie z wyżej podanymi zasadami (przy czym nie ma zwolnień z egzaminu).

4 Zakres tematyczny: WYKŁADY ·     Wprowadzenie do wielodostępnych systemów operacyjnych (na przykładzie systemu UNIX). Podstawowe cechy systemu operacyjnego. Części składowe systemu operacyjnego. Struktura systemu operacyjnego Usługi systemu operacyjnego. ·     Systemy plików Pliki i systemy plików w systemie operacyjnym. Podstawowe typy plików: pliki zwykłe, pliki specjalne (urządzeń), katalogi, potoki nazwane, gniazda. Struktura systemu plików w systemie UNIX. Pojęcie i-węzła. Zawartość i-węzła. Sposób przechowywania plików na dysku.

5      Zarządzanie procesami Pojęcie procesu Tworzenie, usuwanie, zawieszanie i odwieszanie procesów. Komunikacja między procesami. Szeregowanie procesów.      Zarządzanie pamięcią Pamięć główna Pamięć pomocnicza na dysku (obszar wymiany „swap”) Pojęcie pamięci wirtualnej Procesy wymiany Procesy stronicowania i segmentacji Zarządzania operacjami wejścia wyjścia

6 Laboratorium Podstawy użytkowania systemu Praca w systemie.Postać poleceń w systemie UNIX . Wybrane polecenia podstawowe Polecenia służące identyfikacji użytkowników w systemie oraz komunikacji między użytkownikami. System plików Poruszanie się w systemie plików. Tworzenie i usuwanie katalogów. Praca z plikami Plik i jego atrybuty . Działania na plikach. Dowiązywanie plików i katalogów. Prawa dostępu do plików i katalogów. Podstawowe prawa dostępu Zmiana praw dostępu.

7 Podstawy edycji tekstów Edytory w systemie UNIX Praca z edytorem vi Podstawy korzystania z shella. Rodzaje shella Wykonywanie poleceń w shellu Środowisko shella Środowisko użytkownika. Określanie środowiska użytkownika. Zmienne shella Różne mechanizmy w shellu Generowanie nazw plików. Przeadresowanie wejścia i wyjść Potoki Podstawianie poleceń Korzystanie z wcześniej wydanych poleceń

8 Wybrane polecenia działania na plikach tekstowych         Wybrane polecenia działania na plikach tekstowych  Nadzorowanie wykonywania procesów Informacja o procesach Przetwarzanie w pierwszym i drugim planie Wysyłanie sygnałów do procesów Planowanie wykonywania poleceń Wybrane polecenia użytkowe związane z archiwizacją plików Kompresja danych Wyszukiwanie plików Tworzenie kopii zapasowych Wprowadzenie do pracy w sieciach komputerowych Sieci komputerowe, sieć INTERNET Poczta elektroniczna Praca na zdalnym komputerze

9 LITERATURA: A. Silberschatz, J.L. Peterson, P.B. Galvin; Podstawy systemów operacyjnych, WNT, Warszawa 1993. M. J. Bach; Budowa systemu operacyjnego UNIX, WNT, Warszawa, 1995. B. Goodheart, J. Cox; Sekrety magicznego ogrodu, Unix system V wersja 4 od środka, WNT, Warszawa, 2001. B. Goodheart, J. Cox; Sekrety magicznego ogrodu, Unix system V wersja 4 od środka, - klucz do zadań. WNT, Warszawa, 2001. A. S. Tanenbaum; Modern Operating Systems, Prentice-Hall, Inc. London, 1992. A. Silberschatz, P.B. Galvin; Operating System Concepts. Addison Wesley, New York, 1994 E. Nemeth, G. Snyder, S. Seebass, T.R. Hein: Przewodnik administratora systemu UNIX. WNT, Warszawa, 1998. J. Marczyński; UNIX, Użytkowanie i administrowanie. Helion, Warszawa, 1995. S. Prata, D. Martin; Biblia systemu UNIX V. Polecenia i programy użytkowe, LT&P, Warszawa, 1994. A. Southerton, E.C. Perkins; Słownik poleceń systemów UNIX i X, Wiley&WNT , Warszawa,1995. L. Lamb; Learning the vi editor. O'Reilly&Associates, Inc., Sebastopol, CA, 1996. M.I. Bolsky, D.G. Korn; The Kornshell - command and programming language, Prentice Hall, 1989. B. Rankin; Linux, same konkrety. MIKOM, Warszawa, 1997. B. Ball; Poznaj Linux. Que, MIKOM. Warszawa, 1999. N. Barkakati; Linux. Sekrety Instalacji i konfiguracji (tom 1 i 2). (Red Hat Linux Secrets). IDG Books, Read Me. Warszawa, 1999.