1 Zakres przedmiotowy i podstawa opodatkowania, w Podatku dochodowym od osób fizycznych

2 Przedmiot podatku Art. 1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych. Art. 9. ust 1. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem: dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z przepisów powyższych wynika zasada powszechności opodatkowania dochodów osób fizycznych, czyli każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu.

3 Dochody zwolnione Zwolnienia przedmiotowe art. 21zwolnienia o charakterze socjalnym, np. odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe; zasiłki (dodatki) rodzinne i pielęgnacyjne; zasiłki porodowe; renty inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. zwolnienia określonych świadczeń pracowniczych, np. ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność; dodatek za rozłąkę.

4 Dochody zwolnione Zwolnienia przedmiotowe art. 21zwolnienia świadczeń o charakterze odszkodowawczym, np. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów z Kodeksu pracy (wyjątki). zwolnienia posiadające cel stymulacyjny, np. tzw. ulga mieszkaniowa; świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

5 Wykładnia przepisów wprowadzających zwolnienia podatkoweNSA: „Ciężar udowodnienia, że kwota podlega przedmiotowo zwolnieniu od podatku dochodowego spoczywa na podatniku, jeżeli pragnie zachować prawo do zwolnienia od podatku. Wszelkie zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady sprawiedliwości podatkowej, co prowadzić musi do obowiązku po stronie podatnika do wykazania, że zwolnienie to przysługuje".

6 Zaniechanie poboru podatkówArt. 22 § 1 pkt 1 o.p. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie.

7 Wyłączenie z opodatkowania art. 2Przepisów ustawy nie stosuje się do: 1 przychodów z działalności rolniczej, z wyj. przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej; 2 przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach; 3 przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn; 4 przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy; 5 przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich; 6 przychodów (dochodów) przedsiębiorcy żeglugowego opodatkowanych podatkiem tonażowym; 7 świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny objętych wspólnością majątkową małżeńską.

8 Działy specjalne produkcji rolnejDziałami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym "załącznikiem nr 2".

9 Opodatkowanie przychodów z nieważnej umowyWSA z 2014 r.: Przedmiotem prawnie skutecznej umowy, w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4, nie mogą być zachowania, które ze swojej istoty są sprzeczne z prawami przyrody, ustawą lub zasadami współżycia społecznego i w konsekwencji w ogóle nie mogą być określone w treści ważnej i wywołującej zamierzone skutki umowy. Fakt zawarcia nieważnej w świetle prawa cywilnego umowy nie oznacza, iż ewentualne przychody z niej wynikające nie podlegają ustawie. Jeżeli bowiem przyczyna nieważności umowy nie tkwi w istocie zachowania się (czynności) podatnika, z którego wynikają przychody, a korzyść otrzymana w wyniku wykonania nieważnej umowy może zostać uznana za przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym, to przychód ten podlega tej ustawie.

10 Zasada łączenia dochodówart. 9 ust 1a. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów. Do sumy dochodów nie wlicza się tych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem zryczałtowanym lub liniowym.

11 zryczałtowany podatek dochodowy 20 % od przychodu- z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej; - uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze; - z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw; - z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.

12 zryczałtowany podatek dochodowy 10 % od przychoduz tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych; uzyskanych na terytorium RP przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej; z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do EOG; z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów od byłych zakładów pracy, w tym od związków zawodowych.

13 zryczałtowany podatek dochodowy 19 % od przychoduod dochodów giełdowych, czyli od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów; od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i niektórych ograniczonych praw rzeczowych. z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej; z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych; od kwot wypłacanych po śmierci członka OFE wskazanej przez niego osobie lub spadkobiercy.

14 Dochody z nieujawnionych źródeł przychodówArt. 30 ust. 1 pkt 7 Od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 75% dochodu. Art.. 20 ust. 3 Wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania.

15 Dochody z nieujawnionych źródeł przychodów wyroki TK z 2013 r. i 2014 r.: Art. 20 ust. 3 ustawy…, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2006 r., jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 64 ust. 1 konstytucji. : Art. 20 ust. 3 ustawy …,w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 84 i art. 217 konstytucji. Przepis ten traci moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dz.U.

16 Opodatkowanie liniowe art. 30cPodatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 9a ust. 2 lub 7, z zastrzeżeniem art. 29, 30 i 30d, wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Dochodów opodatkowanych w sposób liniowy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30b (dochody giełdowe) i 30e (dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i ograniczonych praw rzeczowych).

17 Oświadczenie podatnika o wyborze tej formy opodatkowaniaArt. 9a ust. 2 Podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania.

18 Obliczenie podatku Podstawą opodatkowania jest suma - uzyskanych w danym roku podatkowym - dochodów z pozarolniczej DzG (bądź działów specjalnych produkcji rolnej), która - niezależnie od jej wielkości - podlega opodatkowaniu według stawki 19%. Dochody określa się na zasadach ogólnych - jako różnicę pomiędzy sumą przychodów z DzG a sumą kosztów ich uzyskania. Od podstawy opodatkowania odlicza się składki na ubezpieczenia społeczne oraz kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, a od podatku składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

19 Dochód i strata ze źródła przychodówDochodem ze źródła przychodów – co do zasady - jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Dochód = przychód – koszty uzyskania przychodu O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

20 Źródła przychodów Art. 10 1. przychody uzyskiwane z własnej pracy podatnika: a) ze stosunku pracy, mianowania, powołania, pracy nakład­czej, umów o dzieło i zlecenia i podobnych tytułów, b) z wykonywania wolnych zawodów lub innej samodzielnie wykonywanej działalności o podobnym charakterze, c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, d) z działów specjalnych produkcji rolnej. 2. przychody o charakterze subwencyjnym: renty, emerytury. 3) z kapitałów i praw majątkowych oraz ich sprzedaży, np. przychody z udziałów w spółkach, akcji, obligacji, odsetki od oszczędności bankowych, najmu, podnajmu, dzierżawy.

21 Sprzedaż/zamiana mieszkania a pitOdpłatne zbycie: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. W przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

22 Ulga mieszkaniowa art. 21 pkt 131Wolne od podatku są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli nie później niż w okresie 2 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe, m.in. na: – nabycie domu, mieszkania, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, – nabycie gruntu pod budowę domu, – budowę, rozbudowę, przebudowę, nadbudowę oraz remont domu lub mieszkania, położonych w RP, w innym państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG albo w Szwajcarii. – spłatę kredytu mieszkaniowego (zaciągniętego przed dniem uzyskania przychodu) oraz odsetek.

23 Źródła przychodów Art. 10 4) inne przychody: Art. 20 Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: - kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny - zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego - alimenty - nagrody - dotacje, subwencje oraz dopłaty, - przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

24 Przychód Przychodami, z zastrzeżeniem art , art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są: otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

25 Wartość pieniężna niepieniężnych form przychoduWartość pieniężną świadczeń w naturze (co do zasady) określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się np. 1 jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców; 2 jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu; 3 jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu/budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu/budynku.

26 pakiety medyczne jako nieodpłatne świadczenieUchwała NSA z 2011 r.: Wykupione przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych, których wartość nie jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowią dla pracowników, uprawnionych do ich wykorzystania, nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 wymienionej ustawy.

27 Moment powstania przychoduZasadą jest że przychód pieniężny powstaje w momencie faktycznego uzyskania przez podatnika (postawienia do jego dyspozycji) określonych kwot (tzw. zasada kasowa). Jej przeciwieństwem jest tzw. zasada memoriałowa kiedy za przychody uważa się kwoty należne, choćby nie zostały otrzymane. Obecnie zasada kasowa nie ma zastosowania w przypadku przychodów m.in.: z działalności gospodarczej.

28 Przychód z działalności gospodarczejArt. 14 ust. 1 Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

29 Moment powstania przychoduPrzychodem są wyłącznie wartości otrzymanych świadczeń w naturze, lub też wykonania świadczenia na rzecz podatnika. Ustawa nie zna bowiem takiego pojęcia jak postawienie świadczeń w naturze do dyspozycji podatnika (z wyroku NSA z dnia 5 lutego 1997 r).

30 Koszty uzyskania przychoduDochód = przychód – koszty uzyskania przychodu Przyporządkowanie kosztów uzyskania przychodów do źródła ich uzyskania: NSA z 2002 r.: Przez koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów należy rozumieć takie wydatki podatnika, które prowadzą do osiągnięcia przychodów oraz dotyczą przychodów otrzymanych lub należnych w danym roku. Wobec tego są to wydatki związane z już istniejącymi źródłami przychodów, a nie z tworzeniem nowych źródeł przychodu.

31 Definicja legalna kosztówArt. 22 ust. 1 Kosztami uzyskania przychodów są koszty: poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

32 Cechy wydatków które są kosztemmuszą być rzeczywiście poniesione i w odpowiedni sposób udokumentowane. WSA z 2013 r.: Udokumentowanie poniesienia wydatku mającego stanowić koszt uzyskania przychodu nie może ograniczać się do posiadania i zaewidencjonowania dokumentu, ale koniecznym wymogiem jest by dokument odzwierciedlał rzeczywiście dokonaną operację gospodarczą. Podatnik ma obowiązek wykazania, że poniósł określone wydatki, które traktuje w kategorii kosztu, a to z kolei oznacza, że spoczywa na nim obowiązek udokumentowania ich poniesienia w sposób zgodny z prawem i niebudzący wątpliwości.

33 Koszty uzyskania przychodów udokumentowane „pustymi fakturami”.NSA z 2014.: Skoro w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. mowa jest o kosztach poniesionych, to bez wątpienia chodzi ustawodawcy o wydatki rzeczywiście poniesione, a nadto niezbędne w celu uzyskania przychodów. Skoro wyszczególnione w zakwestionowanych fakturach VAT kwoty miały stanowić zapłatę za dostarczone paliwo w ilościach wskazanych w tych fakturach, a jak wynika z akt sprawy - paliwo to w rzeczywistości nie zostało nabyte od wystawców faktur, gdyż firmy te takiej działalności nie prowadziły, jest rzeczą oczywistą stwierdzenie, że faktury powyższe nie dokumentują rzeczywistości. Oznacza to, że brak jest podstaw do uznania, że poczynione w takich okolicznościach wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.

34 Zaliczenie wydatku z faktury w koszty uzyskania przychoduWSA z 2014.: Nawet prawidłowo wystawione dokumenty nie dają podstawy do uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów, jeśli transakcje nimi udokumentowane nie miały w rzeczywistości miejsca. Jakkolwiek wadliwość dokumentu nie przesądza jeszcze, że stwierdzony nim wydatek nie został poniesiony i nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, to jednak dla uznania tego wydatku za koszt konieczne jest, by z pozostałych okoliczności sprawy można było jasno wywieść przebieg zdarzenia gospodarczego - tak, by możliwe było ustalenie faktu poniesienia wydatku, jego związku z przychodem, a także tego, na czyją rzecz wydatek został poniesiony. Faktycznie poniesiony wydatek może zostać uznany za koszt podatkowy, choćby poniesiono go na rzecz innego podmiotu niż figurujący na fakturze, jednakże w takiej sytuacji to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia, że wydatek w określonej wysokości został poniesiony właśnie na rzecz tego innego podmiotu.

35 Ciężar dowodu i wina podatnikaNSA z 2014.: Z treści art. 187 § 1 o.p. nie daje się wyprowadzić konkluzji, że organy administracyjne zobowiązane są do poszukiwania środków dowodowych służących poparciu twierdzeń strony w sytuacji, gdy ta ostatnia środków takich nie przedstawia. Nie ma znaczenia to, czy podatnik w sposób zawiniony (np. na skutek braku dbałości o własne interesy gospodarcze, bądź w sposób zamierzony), czy też niezawiniony dokonywał rozliczenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie tzw. "pustych faktur". Istotny jest jedynie fakt, na który wyraźnie zwraca uwagę Sąd pierwszej instancji, że faktury te nie odzwierciedlały faktycznych transakcji, ich wystawca nie był dostawcą towaru w nich wymienionego. Nie jest możliwe, aby jedynym dowodem poniesienia kosztu w określonej wysokości były ogólne oświadczenia ponoszącego koszt lub jego kontrahentów.

36 Cechy wydatków które są kosztem2. poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. WSA z 2014r.: Użyte w przepisie art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. określenie "w celu" oznacza pozostawanie wydatku (kosztu) w takim związku z przychodami lub zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła, że poniesienie go ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródeł. Zatem, przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów, określony wydatek wymaga nie tylko oceny pod kątem czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania dla osiągnięcia przychodu.

37 Wydatki na odbycie aplikacji a koszty uzyskania przychoduWSA z 2014 r.: Poniesione przez aplikanta wydatki na aplikację adwokacką nie są działaniem zdeterminowanym na uzyskanie przychodu, ale na zdobycie wymaganych ustawą uprawnień do wykonywania zawodu adwokata, bez względu na formę w jakiej ten zawód ma być wykonywany. Skoro wydatki zostały poniesione przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej, to brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy ich poniesieniem a uzyskiwaniem przychodów z działalności gospodarczej prowadzonej w późniejszym okresie. WSA z 2014.: Wskazane wydatki mają charakter wydatków osobistych, celem ich poniesienia jest zdobycie wiedzy, umiejętności i należyte przygotowanie do zawodu adwokata, nie zaś osiągnięcie przychodu z konkretnego źródła, jakim jest działalność gospodarcza.

38 Wydatki na odbycie aplikacji a koszty uzyskania przychoduWSA z 2014 : Nie można uznać, aby wydatki na aplikacje adwokacką miały charakter osobisty. Aplikacja adwokacka wraz z egzaminem adwokackim stanowi szkolenie dodatkowe, niestanowiące typowego etapu edukacji (jak np. studia magisterskie) podnoszącego ogólny poziom wiedzy i wykształcenia. Jej podstawowym celem jest uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu adwokata i możliwości prowadzenia działalność gospodarczej w formie kancelarii adwokackiej. Skoro podatnik zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej po odbyciu aplikacji adwokackiej i wykonywać zawód adwokata, wydatki poniesione na odpłatną aplikację adwokacką spełniają definicję kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 22 ust. 1 oraz art. 23 u.p.d.o.f., ponieważ są bezpośrednio związane i niezbędne do prowadzenia tej działalności i uzyskiwania przychodu.

39 Cechy wydatków które są kosztem3. nie zaliczenie wydatku do kategorii tzw. kosztów zabronionych. NSA w 1996 r.: Art. 23 ustawy nie jest prostą opozycją art w ten sposób, iż poprzez wyliczenie tych kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, stwarza się domniemanie, iż wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art zostają ex lege uznane za koszty podlegające odliczeniu. Muszą być zachowane dalsze cechy wynikające z cech źródła przychodu oraz istniejących związków przyczynowych pomiędzy ich poniesieniem a celem, jakim jest osiągnięcie (zamiar osiągnięcia) przychodu.

40 Wydatki nie będące kosztemArt. 23 ust. 1 pkt 1 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na: kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań, grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar, odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacja podatkowa, podatek dochodowy, podatek od spadków i darowizn, i - co do zasady - podatek VAT.

41 Wydatki potrącalne i niepotrącalneWydatki konieczne i pożyteczne są kosztami. Wydatki zbędne nie stanowią kosztów. Wydatki konieczne, to takie, które trzeba po­nieść, aby uzyskać przychód: 1 koszty rzeczowe - np. związane z produkcją prowadzoną przez podatnika, czyli koszty materiałów, paliw, transportu, 2 koszty osobowe - tj. koszty związane z pracą ludzką zaangażowaną w pro­ces działalności gospodarczej, np. płace, składki z tytułu ubezpieczeń pracowników, 3 koszty finansowe – to obciążenia i narzuty wkalkulowane w koszty, niestanowiące ani kosztów osobowych, ani rzeczowych, np. kwoty przekazywane tytułem odpisów podstawowych na tworzenie funduszów przewidzianych przez odrębne ustawy, niektóre opła­ty i podatki, czynsze itp.

42 Wydatki potrącalne i niepotrącalneWydatki pożyteczne to wydatki, które nie są niezbędne dla uzy­skania przychodu, ale ich zrealizowanie wpływa korzystnie na wielkość tego przychodu, np. koszty reklamy, wydatki ponoszone na wdrożenie nowych technologii czy badania naukowe. Wydatki zbędne dla uzyskania przychodu, np. 1 wydatki zawinione przez podatnika, np. odszkodowania za wypadki przy pracy, kary umowne, odsetki za zwłokę, grzywny i kary pieniężne, 2 wydatki niezwiązane ze źródłem przychodu, np. darowizny i ofiary, oraz wpłaty na różne fundusze, chyba że obowiązek lub możliwość tworzenia ta­lach funduszy i zaliczania ich do kosztów określają odrębne ustawy, 3 wydatki przekraczające ustalony przez prawodawcę limit (np. wysokość diet z tytułu podróży służbowych ponad stawkę kwotową określoną przez ustawodawcę).

43 sposoby ustalania kosztów uzyskania przychodówMetoda kosztów rzeczywistych – stosuje się wobec podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz księgi przychodów i rozchodów. Metoda szacunkowego (ryczałtowego) ustalania kosztów, która przybrać postać: procentową (przychody z tytułu praw autorskich i praw pokrewnych – 50 %, z tytułu umów zlecenia lub umów o dzieło – 20%) kwotową (pracownik, działy specjalne produkcji rolnej) Przychód pomniejsza się o koszty określone procentowo w stosunku do tego przychodu albo o stałą - wskazaną w ustawie - kwotę.

44 Przykłady ryczałtowych kosztów uzyskania przychodówKoszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej: 1) wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej; 2) nie mogą przekroczyć łącznie zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.