1 Przedmiot prawa cywilnego Kryteria wyodrębniania stosunków cywilnoprawnych Pojęcie prawa cywilnego sensu largo Kodyfikacja prawa cywilnego Źródła prawa cywilnego Rodzaje norm prawnych w prawie cywilnym

2 podział na prawo prywatne (cywilne)i publiczne kryterium podziału: metoda regulacji

3 prawo cywilne (prywatne): zasada autonomii woli i równorzędności podmiotówprawo podmiotowe – pewna korzystna sytuacja prawna wyznaczona przez normy prawne dla określonego podmiotu w celu ochrony jego interesów możliwość skorzystania przez uprawnionego z przymusu państwowego w celu ochrony jego praw

4 prawo publiczne: możliwość władczego kształtowania przez jeden podmiot sytuacji drugiej strony stosunku prawnego nadzór nad przestrzeganiem norm prawa publicznego bezpośrednie stosowanie środków przymusu państwowego w razie naruszenia norm prawa publicznego

5 Główne działy prawa cywilnego (prywatnego):1) część ogólna 2) prawo zobowiązań 3) prawo rzeczowe 4) prawo spadkowe 5) prawo rodzinne i opiekuńcze 6) prawo własności intelektualnej

6 Źródła prawa cywilnego (prywatnego)Art. 87 Konstytucji: Konstytucja ustawy w tym ustawa z dnia r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn zm.) ratyfikowane umowy międzynarodowe rozporządzenia akty prawa miejscowego

7 Prawo unijne zasada bezpośredniego stosowania zasada pierwszeństwa przed prawem krajowym ujednolicenie, harmonizacja i regulacja unijna funkcjonująca równolegle do prawa krajowego

8 rola orzecznictwa sądowegorola norm moralnych i norm obyczajowych

9 Normy prawa cywilnego wypowiedzi językowe określające adresata, zakres zastosowania i zakres normowania normotwórczy charakter czynności prawnych pojęcie stosunku prawnego normy kompetencyjne rola sankcji ze strony państwa

10 normy imperatywne, dyspozytywne i semiimperatywneobowiązywanie i stosowanie norm w czasie reguły intertemporalne reguły kolizyjne prawa prywatnego międzynarodowego

11 Zasady prawa cywilnegozasady nadrzędne hierarchicznie zasady o szczególnym znaczeniu w systemie prawa cywilnego

12 klauzule generalne znaczenie dobrej wiary art. 7 k.c. – domniemanie dobrej wiary