1

2 Przedsiębiorstwo jako oferent dóbr Dlaczego przedsiębiorstwa musiały powstać? Dlaczego przedsiębiorstwa uzyskały osobowość prawną? Przedsiębiorstwem będziemy nazywali organizację, która odpłatnie dostarcza innym podmiotom dobra i czyni to zgodnie z ustawodawstwem danego kraju. Klasyfikacje przedsiębiorstw Przedsiębiorca – właściciel firmy lub osoby przez niego upoważnione do kierowania przedsiębiorstwem - menedżerowie

3 Klasyfikacje czynników produkcji Wszystkie dobra materialne i niematerialne, które są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej nazywamy czynnikami produkcji. Przykłady czynników produkcji. Klasyfikacja 1. kapitał rzeczowy, kapitał ludzki (praca) zasoby naturalne (ziemia)

4 Klasyfikacja 2. stałe czynniki produkcji, zmienne czynniki produkcji. Kryterium podziału jest to, czy ilość danego czynnika produkcji w typowych warunkach zmienia się w danym okresie czasu wraz ze zmianą wielkości produkcji, czy też nie. Tym kryterium nie jest zmienność czynnika produkcji w czasie. Przykłady klasyfikacji. Im dłuższy okres analizy, tym większa część stałych czynników produkcji staje się zmiennymi czynnikami produkcji. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi analizę ekonomiczną dla danego okresu i stwierdza, że wielkość produkcji będzie się zmieniać, to czy w typowych warunkach będzie skłonny zmieniać ilość danego czynnika produkcji?

5 Koszty produkcji Definicja kosztów produkcji koszty księgowe inne wydatki nie uznane jako koszty księgowe koszty alternatywne koszty ekonomiczne koszty zewnętrzne koszty społeczne

6 Analiza krótko i długookresowa Analiza długookresowa obejmuje taki przedział czasu, w którym wszystkie czynniki produkcji stają się zmiennymi czynnikami produkcji. Analiza krótkookresowa obejmuje taki przedział czasu, w którym występują stałe czynniki produkcji. Względny charakter tego podziału.

7 Stałe i zmienne koszty Koszty stałe to takie, których zmiany wysokości, w danym okresie, nie zależą od zmian wielkości produkcji. Koszty zmienne to takie, których zmiany wysokości, w danym okresie, zależą od zmian wielkości produkcji. W większości przypadków zużycie stałego czynnika produkcji oznacza powstanie kosztu stałego. Zużycie zmiennego czynnika produkcji oznacza powstanie kosztu zmiennego.

8 Koszty całkowite Przeciętne koszty całkowite Przeciętne koszty zmienne Przeciętne koszty stałe Koszty krańcowe (marginalne) K c = K z + K s

9 Rozpatrzmy przypadek: Koszty stałe wynosza 1000 zł, Przeciętne koszty zmienne wynoszą 10 zł/szt. i nie zależą od zmian wielkości produkcji.

10 yKzKz KcKc K cp K sp Kc’Kc’ 0 1 2 3 4 5 100 1000 100000

11 yKzKz KcKc K cp K sp Kc’Kc’ 00 110 220 330 440 550 1001000 10000 1000001000000

12 yKzKz KcKc K cp K sp Kc’Kc’ 001000 1101010 2201020 3301030 4401040 5501050 10010002000 10001000011000 10000010000001001000

13 yKzKz KcKc K cp K sp Kc’Kc’ 001000- 1101010 2201020510 3301030343,33 4401040260 5501050210 1001000200020 1000100001100011 1000001000000100100010,01

14 yKzKz KcKc K cp K sp Kc’Kc’ 001000-- 1101010 1000 2201020510500 3301030343,33333,33 4401040260250 5501050210200 100100020002010 10001000011000111 1000001000000100100010,010,01

15 yKzKz KcKc K cp K sp Kc’Kc’ 001000--- 1101010 100010 220102051050010 3301030343,33333,3310 440104026025010 550105021020010 100100020002010 1000100001100011110 1000001000000100100010,010,0110

16 Na jakie zmiany są wrażliwe K cp i K zp ?

17 Koszty krańcowe Koszty krańcowe pokazują o ile zmienią się koszty całkowite, gdy zmienimy wielkość produkcji o jednostkę. Z tego nie wynika, że koszt krańcowy pokazuje koszt wytworzenia danej jednostki produkcji. Aby to pokazać dokonajmy przekształceń:

18 Koszty krańcowe są pochodną funkcji kosztów całkowitych i zmiennych. Tym samym pokazują nachylenie obu tych funkcji.

19 Przebieg funkcji kosztów Funkcje kosztów całkowitych i zmiennych Zacznijmy od przedstawienia przypadku przedstawionego w tabeli. KzKz y KcKc 1000  tg  = 10

20 Typowy przebieg funkcji kosztów całkowitych i zmiennych KzKz y KcKc

21 KcKc K cp y y 0 y A A C yCyC yCyC K cp F yFyF yFyF K zp G yGyG yGyG Kc’Kc’

22 Zależności, które należy przestrzegać przy rysowaniu typowego przebiegu funkcji K cp, K zp, K c ’. 1.Funkcja K cp nie może przecinać pionowej osi układu współrzędnych. 2.Jeżeli koszty stałe są większe od 0, to funkcja K zp musi leżeć poniżej K cp ale K zp może dochodzić do pionowej osi układu współrzędnych. 3.Minimum funkcji K zp musi leżeć na lewo w dół od minimum K cp. 4.Funkcja K c ’ dla y dążącego do 0 zaczyna się z tego samego miejsca jak funkcja K zp. 5.Funkcja K c ’ przecina funkcje K zp, K cp w ich minimach.