1

2 Przestrzeganie terminów ważności produktów spożywczych

3 Na co zwracać uwagę podczas zakupu żywności ? W przypadku produktów spożywczych istnieją ścisłe wytyczne odnośnie znakowania wszystkich opakowań. Obowiązkowe jest umieszczenie na opakowaniu żywności następujących rzeczy: -nazwy środka spożywczego; -nazwy składników; -daty minimalnej trwałości albo terminu przydatności do spożycia; -sposobu przygotowania lub stosowania, jeżeli brak tej informacji mógłby spowodować niewłaściwe postępowanie ze środkiem spożywczym; -dane o podmiocie produkującym dany produkt lub wprowadzającym go do obrotu; -miejsce jego pochodzenia; -warunki przechowywania; -oznaczenie partii produkcyjnej; -klasę jakości handlowej, jeżeli została ona ustalona w przepisach. Jednym z najczęstszych powodów, dla których wybieramy dany produkt żywnościowy jest jego smak, czasem przywiązanie do marki. Zapominamy natomiast o najważniejszym – jakości. Z nią ściśle wiążą się terminy „data minimalnej trwałości” i „termin przydatności do spożycia”. Dzięki nim mamy pewność, że to co jemy ma odpowiednie właściwości. Jest to informacja istotna szczególnie w przypadku produktów łatwo psujących się, o krótkim okresie trwałości.

4 Jak długo można przechowywać jedzenie ? Data minimalnej trwałości oznacza, że w danym okresie produkt prawidłowo przechowywany środek spożywczy zachowuje swoje właściwości. Na opakowaniu podaje się ją określając w kolejności dzień, miesiąc i rok. W przypadku środków spożywczych o trwałości: -nieprzekraczającej 3 miesięcy można podać jedynie dzień i miesiąc; -od 3 do 18 miesięcy można podać jedynie miesiąc i rok; -powyżej 18 miesięcy można podać jedynie rok. Na opakowaniach produktów spożywczych można znaleźć dwa zwroty określające datę minimalnej trwałości. Są to: -„najlepiej spożyć przed...”, jeżeli jest określona datą dzienną albo -„najlepiej spożyć przed końcem...”, w innych przypadkach. Jeżeli produkt ma termin, po upływie którego środek spożywczy traci przydatność do spożycia, to jest to tzw. termin przydatności do spożycia. Mamy z nim do czynienia w przypadku żywności nietrwałej, łatwo psującej się, np. jogurty, sery. Data powinna być poprzedzona określeniem „należy spożyć do:".

5 Opakowania papierowe i tekturowe Opakowania z papieru i tektury - to jedne z najstarszych rodzajów opakowań. Mają wiele zalet: niską cenę, małą masę właściwą, estetyczny wygląd, łatwo się je barwi i formuje. Można je ponadto łączyć z tworzywami sztucznymi i folią aluminiową oraz mają niską przewodność ciepła. Oprócz cech pozytywnych opakowania te posiadają również wady: mają małą sztywność i stabilność, niską odporność na wodę i skłonności do zawilgocenia, niewielką barierowość w stosunku do tłuszczów, zapachów, pary wodnej i tlenu oraz podatność na starzenie.

6 Opakowania szklane Opakowania szklane - są obok papierowych i tekturowych najstarszymi i najbardziej tradycyjnymi opakowaniami wielu produktów spożywczych. W wyniku szybkiego postępu technologicznego ich jakość jest o wiele wyższa niż w przeszłości. Szkło jest obojętne chemicznie (brak oddziaływania z pakowanym produktem), dzięki czemu nie wywiera ujemnego wpływu na produkt, nawet przy długim przechowywaniu. Jest przezroczyste, dzięki czemu identyfikacja produktu jest łatwiejsza, odporne chemicznie na wpływ atmosfery oraz kwasy, zasady i wodę. Zupełnie nie przepuszcza płynów, pary wodnej, zapachów, gazów. Ma sztywną konstrukcję, a zarazem można je formować w różne kształty i wielkość oraz barwić, zdobić. Poza tym opakowania szklane mogą służyć do wielokrotnego użytku oraz są tanie i łatwo dostępne. Podstawowymi natomiast wadami szkła jest duża masa, mała odporność na urazy mechaniczne i gwałtowne zmiany temperatury. Spośród opakowań szklanych najwięcej zużywa się butelek, opakowań farmaceutycznych i kosmetycznych oraz słoików.

7 Opakowania metalowe Opakowania metalowe - dobrze chronią produkt przed światłem, wilgocią i zapachami obcymi, są trwałe, łatwe do formowania, ale stosunkowo drogie. Zastępuje się je coraz częściej przez opakowania z tworzyw sztucznych i laminatów. Cechują się podatnością na korozję i możliwością przenikania do żywności jonów metali miedzi, cyny, ołowiu i cynku, które przyczyniają się do rozkładu witamin oraz zmian cech sensorycznych. Najczęściej stosowane opakowania metalowe to: puszki konserwowe, pudełka, tuby, wiadra, tacki aluminiowe, beczki oraz owinięcia z folii aluminiowej.

8 Opakowania drewniane Opakowania drewniane - drewno cechuje się dobrą wytrzymałością, małą masą, złym przewodnictwem ciepła, elektryczności i gazów. Posiada jednak wiele ujemnych cech tj.: higroskopijność (w związku z tym skłonność do pęcznienia pod wpływem wilgoci), mała odporność na czynniki zewnętrzne, niejednolitość budowy, trudność mycia i odkażania. Do wyrobu opakowań stosuje się drewno świerkowe, jodłowe, dębowe, sosnowe i wiele innych. Nie używa się drewna o dużej zawartości żywic lub substancji zapachowych.

9 Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z tworzyw sztucznych. Tworzywa sztuczne, to substancje otrzymywane syntetycznie lub z surowców naturalnych przez ich modyfikację. Są one używane od lat dwudziestych, ubiegłego stulecia. Pojawiła się wówczas wodoodporna folia z regenerowanej celulozy, nazwana celofanem. Udział tych tworzyw w pakowaniu żywności stale się zwiększa, ponieważ mają wiele zalet: lekkość, wytrzymałość mechaniczną, łatwość formowania i odporność na działanie związków chemicznych. Dodatnimi ich cechami są również nieprzepuszczalność pary wodnej, łatwość barwienia, ochrona przed przenikaniem drobnoustrojów, podatność na przetwórstwo w maszynach pakujących oraz przezroczystość, umożliwiająca widoczność żywności. Wady tych opakowań to możliwość migracji szkodliwych związków do produktu, niebezpieczeństwo interakcji oraz zagrożenia dla środowiska naturalnego (trudny rozkład opakowań ).

10 Opakowania z tkanin Opakowania z tkanin - należą do najstarszych opakowań, których używa się nadal, chociaż ostatnio straciły na znaczeniu, w związku z wprowadzeniem opakowań z tworzyw sztucznych i papierowych. Do produkcji worków stosuje się tkaniny, wyrabiane z włókna bawełnianego, lnu, juty, konopi. Strukturę materiału dostosowuje się do cech produktu, np. cebulę, owoce, warzywa pakuje się w worki siatkowe. Opakowania z tkanin wykorzystuje się najczęściej do przechowywania zbóż, nasion roślin strączkowych i oleistych, ziemniaków, warzyw, cukru. Używa się ich również do ochrony worków papierowych, podczas długiego transportu. Worki z tkanin są opakowaniami drogimi, przeznaczonymi do wielokrotnego używania.

11 Opakowania wieloskładnikowe Opakowania wieloskładnikowe (kompleksowe) - powstają poprzez połączenie dwóch lub większej ilości tworzyw opakowaniowych. Uzyskuje się w ten sposób opakowania z laminatów- wielowarstwowe. Odpowiednim środkiem wiążącym, łączy się ze sobą poszczególne warstwy. Najczęściej są to: papier i karton, octan celulozy i folia aluminiowa. Uzyskane w ten sposób tworzywo kojarzy w sobie cechy obydwu składników. Opakowań wielowarstwowych używa się coraz częściej do pakowania żywności, np. pudełka z kartonu laminowanego do mleka, czy soków owocowych.