1 Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnegoRuchy ciał Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego

2 Uczeń: 1.1 Posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu 1.2 Odczytuje prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości od czasu 1.2 Rysuje te wykresy na podstawie opisu słownego 1. 5 Odróżnia prędkość średnią od chwilowej w ruchu niejednostajnym 1.6 Posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego Doświadczenie: 9.2 wyznacza prędkość przemieszczania się (np. w czasie marszu, biegu, pływaniem, jazdy rowerem) za pośrednictwem pomiaru odległości i czasu Umiejętności przekrojowe 8.1 opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny 8.2 wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia 8.5 rozróżnia wielkości dane i szukane 8.6 odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w formie tabeli 8.7 rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą 8.8 sporządza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach), a także odczytuje dane z wykresu 8.9 rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu oraz wskazuje wielkość maksymalną i minimalną

3 POJĘCIE RUCHU Ruch jest to zmiana położenia ciała względem innych otaczających go ciał (układu odniesienia) wraz z upływem czasu. Spoczynek - ciało nie zmienia swojego położenia względem innych otaczających go ciał mimo upływu czasu. Które ciała są w ruchu i dlaczego? Karta pracy zad.1,2

4 WIELKOŚCI OPISUJĄCE RUCHczas – czas, w którym trwał ruch tor – linia, którą zakreśla poruszające się ciało droga – długość toru przebytego przez ciało w czasie ruchu przemieszczenie – wektor, którego początek znajduje się początkowym położeniu ciała, a koniec w końcowym położeniu ciała będącego w ruchu wartość prędkości – wielkość fizyczna opisująca, jak szybko jest przebywana droga wartość przyspieszenia - wielkość fizyczna opisująca, jak szybko zmienia się wartość prędkości

5 KLASYFIKACJA RUCHÓW

6 RUCH JEDNOSTAJNY PROSTOLINIOWYWielkość Symbol Jednostka Cecha Wzór wykres Droga s m -droga rośnie proporcjonalnie do czasu - w każdej sekundzie ciało przebywa taki sam odcinek drogi s= v·t szybkość v m/s szybkość ma wartość stałą Czas t Karta pracy zad.3

7 WYZNACZANIE PRĘDKOŚCI PRZEMIESZCZANIA SIĘAby wyznaczyć doświadczalnie prędkość, należy zmierzyć drogę i czas jej przebycia. Potrzebne przyrządy to: linijka lub inny przymiar i zegarek. Aby pomiar był dokładniejszy trzeba pomiar wykonać kilkakrotnie i obliczyć średnią wyników poszczególnych pomiarów karta pracy zad 4

8 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA I CHWILOWARuch niejednostajny to ruch, w którym wraz z upływem czasu zmienia się prędkość. Prędkość chwilowa jest to stosunek przemieszczenia w bardzo krótkim czasie przez ten bardzo krótki czas. Kierunek wektora prędkości chwilowej jest styczny do toru ruchu w dowolnym punkcie położenia ciała. Prędkość średnią obliczamy dzieląc przemieszczenie przez cały czas trwania ruchu, lub jako stosunek całkowitej drogi przez cały czas trwania ruchu Karta pracy zad 5,6

9 RUCH JEDNOSTAJNIE PRZYSPIESZONYWielkość Symbol Jednostka Cecha Wzór wykres droga s m droga rośnie proporcjonalnie do kwadratu czasu odcinki drogi przebywane w kolejnych sekundach są proporcjonalne do kolejnych liczb nieparzystych prędkość v m/s prędkość rośnie proporcjonalnie do czasu przyspieszenie a m/s2 jest wielkością stałą zmiana prędkości w czasie Karta pracy zad 7

10 PRZYSPIESZENIE Przyspieszenie obliczamy ze wzoru:Jednostką przyspieszenia jest Przyspieszenie informuje nas, o ile wzrasta prędkość ciała w każdej sekundzie Karta pracy zad 8,9,10,11

11 WYKRESY OPISUJĄCE RUCHWykresy opisujące ruch jednostajny Z wykresu szybkości w zależności od czasu v(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego można obliczyć przyspieszenie ciała Karta pracy zad 12

12 OBLICZANIE DROGI NA PODSTAWIE WYKRESU PRĘDKOŚCI OD CZASUKarta pracy zad 13,14