1 Przygotowanie: Mª Victoria López Ruiz, Andalusian School of Public Health, 2015 Adaptacja: Roman Topór-Mądry, Instytut Zdrowia Publicznego UJ CM, 2015 Tłumaczenie: Anna Szetela, Instytut Zdrowia Publicznego UJ CM, 2015 MODUŁ DODATKOWY 2. SPECYFICZNE PROBLEMY ZDROWOTNE Część 3: Zdrowie psychiczne
2 Migracja a zdrowie psychiczne Proces migracji i żałoba migracyjna Depresja Samobójstwa Schizofrenia Uzależnienia Zdrowie psychiczne w populacji romskiej
3 Migracja sama w sobie nie stanowi przyczyny choroby psychicznej Może być uważana za „stresujące życiowe przypadki i generator niepokoju” Może zostać zaliczona do kategorii traum znanych jako „kumulatywne” i “stresujące”. Uchodźcy i ubiegający się o status uchodźcy, wraz z migrantami w nieudokumentowanej sytuacji, są narażeni na szczególne ryzyko, z uwagi na kłopotliwe położenie w przeszłości i obecnie. Council of Europe: Health conditions of migrants and refugees in Europe. 2000; Carta, M.G. et al. 2005 Z powodu zróżnicowanych warunków i zmiennych takich jak: motywacja migracji (np. osiedlenie, uchodźstwo, bycie gastarbeiter em ); oddalenie od kultury goszczącej, zdolność do rozwijania struktur mediacji, status prawny pobytu, niemożliwym jest traktowanie „migrantów” jako grupy homogenicznej w odniesieniu do ryzyka choroby psychicznej.
4 STRATY Rodzina& przyjaciele Język Utrata kontaktu z własna grupą Ojczyzna Utrata statusu Kultura Narażenie na ryzyka fizyczne Proces migracji i straty migracyjne Bhugra D. et al. 2011
5 Dokumentacja medyczna: Pozycje do wypełnienia przez migranta Przed migracjąPrzyczyna (n.p. studia, przyczyny ekonomiczne, polityczne), przygotowanie Grupowo czy pojedynczo Stopień kontroli nad migracją MigracjaJak dawno temu? Dlaczego? Wiek w momencie przybycia? Możliwy powrót czy pobyt na stałe? Status azylanta? Wcześniejsze doświadczenia Po migracjiAspiracje/osiągnięcia Akulturacja i dostosowanie Postawy wobec nowej kultury Postawy nowej kultury Dostępne/przystępne sieci wsparcia Przeprowadzający wywiad Własne wartości, uprzedzenia Świadomość mocnych i słabych stron własnej kultury Bhugra D. et al. 2011
6 1.Jest częściowa 2.Jest powtarzająca się 3.Jest związana z głęboko zakorzenionymi aspektami infantylnymi 4.Jest wielokrotna 5.Powoduje zmianę tożsamości 6.Powoduje regresję psychologiczną 7.Składa się z kilku faz 8.Podczas jej rozwoju występują różne mechanizmy obronne i strategie poznawcze 9.Towarzyszy jej ambiwalencja 10.Z powodu żałoby cierpią migranci w kraju goszczącym oraz ci pozostający w kraju pochodzenia 11.Powrót imigrantów to nowa migracja 12.Żałoba przechodzi z pokolenia na pokolenie Achotegui, J. 2000. Cechy charakterystyczne żałoby migracyjnej
7 “Poziom zaburzeń psychicznych wśród społeczności należy rozumieć mniej w kategoriach indywidualnego problemu zdrowotnego, a bardziej jako odpowiedź na relatywną deprywację i niesprawiedliwość społeczną, która wyczerpują emocjonalne, duchowe i intelektualne środki niezbędne do dobrego samopoczucia psychicznego” (Friedli WHO) Możliwe determinanty społeczne zdrowia psychicznego w grupach mniejszości etnicznych : Bezrobocie Warunki mieszkaniowe Przychody Wykształcenie Friedli 2009, Allen J. 2011
8 DEPRESJA- NIEPOKÓJ Zespoły uwarunkowane kulturowo: Voodoo „Złe oko” Dhat (ubytek nasienia) Koro (obawa przed wciąganiem genitaliów) Jadłowstręt psychiczny SCHIZOFRENIA SAMOBÓJSTWA UZALEŻNIENIA CHRONICZNY I WIELOKROTNY STRES
9 Depresja
10 Migranci wykazują wyższe wskaźniki depresji, przy czym cierpią szczególnie osoby urodzone poza Europą. To wyższe ryzyko depresji nie jest przypisywane statusowi mniejszości etnicznej, lecz głównie doświadczanym barierom w integracji społeczno-ekonomicznej i procesom dyskryminacji. Depresja i ogólny niepokój są częstsze w populacji z Turcji i Maroka niż wśród grup z Unii Europejskiej. Depresja wśród migrantów była wiązana z wyższą liczba chorób towarzyszących (głównie pod postacią somatyczną i zaburzeń lękowych), wyższym stopniem ciężkości oraz jednorazowym, przewlekłym przebiegiem. Migranci wykazują wyższe wskaźniki depresji, przy czym cierpią szczególnie osoby urodzone poza Europą. To wyższe ryzyko depresji nie jest przypisywane statusowi mniejszości etnicznej, lecz głównie doświadczanym barierom w integracji społeczno-ekonomicznej i procesom dyskryminacji. Depresja i ogólny niepokój są częstsze w populacji z Turcji i Maroka niż wśród grup z Unii Europejskiej. Depresja wśród migrantów była wiązana z wyższą liczba chorób towarzyszących (głównie pod postacią somatyczną i zaburzeń lękowych), wyższym stopniem ciężkości oraz jednorazowym, przewlekłym przebiegiem. Depresja
11 Migranci z krajów, w których szczególnie wysokie jest ryzyko samobójstwa, to jest krajów Europy Północnej i Wschodniej, wykazywali wyższe wskaźniki samobójstw w porównaniu z grupami bez tła migracyjnego. Młode kobiety migrantki z Turcji, Afryki Wschodniej i Azji Południowej należą do grupy ryzyka. CZYNNIKI RYZYKA Problem psychiatryczny Problem ze zdrowiem psychicznym Nadużywanie narkotyków lub alkoholu Traumatyczne doświadcze- nia w połączeniu z innymi czynnikami Spallek J. et al. 2014 Samobójstwa
12 Migranci przybywający do Europy z Afryki i Karaibów wykazują 5-10-krotnie wyższy wskaźnik zapadalności na schizofrenię niż można by się spodziewać, zgodnie z wynikami wielu badań przy użyciu rożnych metodologii w ostatnich dekadach; potwierdza się to dla kolejnych pokoleń. Schizofrenia
13 Wiedza na temat uzależnień migrantów w Europie jest ograniczona z uwagi na brak danych. Bariery w dostępie do opieki: -Trudności językowe -Brak wiedzy -Utrata praw pobytowych -Kulturowe rozumienie przyczyn i leczenia Nierówności społeczne, podział rodziny, urbanizacja wydają się głównymi hipotezami proponowanymi jako wytłumaczenie wzrastających wskaźników chorób psychotycznych. Stres wynikający z samego procesu migracyjnego może mieć znaczenie w niektórych krajach, gdzie poszukujący azylu i uchodźcy tworzą największą grupę migrantów. Wskazane wyżej czynniki mogą współdziałać z wrażliwością genetyczną i nadużywaniem różnych substancji. Uzależnienia
14 Projekt SRAP badał procesy łączące młodych Romów z narkotykami, w kontekście działań prewencyjnych; prowadzony był w 6 krajach: Włoszech, Hiszpanii, Francji, Bułgarii, Rumunii i Słowenii Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) analizowało programy prewencji dla ‘populacji mniejszości etnicznych’ w 29 krajach Europy. Komisja Europejska opisuje wpływ polityk kontroli nikotynizmu na grupy społeczno- ekonomiczne w Europie w raporcie: “Identyfikacja najlepszych praktyk w w działaniach dotyczących palenia tytoniu dla ograniczenia nierówności zdrowotnych” European Commision, 2013; EMCDDA, 2013; Srap, 2012
15 Romowie częściej cierpią na depresje i inne problemy psychiczne niż nie-Romowie. W kilku badaniach wykazano liczbę samobójstw i parasamobójstw w porównaniu z ogólną populacją. Odwrotnie, mysli samobójcze są zgłaszane jako mniej powszechne wśród Romów. Romskie dzieci: wyższe obciążenie problemami psychicznymi w porównaniu z rówieśnikami nie-Romami.. European Commission. 2014. Zdrowie psychiczne w populacji Romów
16 Samoocena stanu zdrowia imigrantów Czapka 2010
17 STRATEGIE RADZENIA SOBIE Z PROBLEMEM Czapka 2010
18 ZDROWIE SPOŁECZNE Czapka 2010
19 Dziękujemy za uwagę Pictures: Andalusian Childhood Observatory (OIA, Observatorio de la Infancia de Andalucía) 2014; Josefa Marín Vega 2014; RedIsir 2014; Morguefile 2014.
20 Council of Europe: Health conditions of migrants and refugees in Europe. In Report of the Committee on Migration, Refugees and Demography Doc 8650. Bruxelles: Council of Europe Carta, M.G., Bernal, M., Hardoy, M.C., & Haro-Abad, J.M. Migration and mental health in Europe (the state of the mental health in Europe working group: appendix 1), Clin Pract Epidemol Ment Health. 2005; 1:13 Bhugra D, Gupta S, Bhui K, Craig T, Dogra N. WPA guidance on mental health and mental health care in migrants. Wold Psichiatr. 2011;10(February):2–10. Achotegui, J. 2000. Los duelos de la migración. En Medicina y cultura. E. Perdiguero y J.M. Comelles (comp). Pag 88-100. Editorial Bellaterra. Barcelona Allen J. Unequal Society: Ethnicity and Mental Health. UCL. Institute of Health Equity. Conference at the Institute of Psychiatry (Junio 2011) Levecque K, Van Rossem R (2014) Depression in Europe: does migrant integration have mental health payoffs? A cross-national comparison of 20 European countries. Ethn Health. 20(1) Saraga M, Gholam-Rezaee M, Preisig M. Symptoms, comorbidity, and clinical course of depression in immigrants: putting psychopathology in context. J Affect Disord [Internet]. Elsevier; 2013 Nov;151(2):795–9. L evecque K, Lodewyckx I, Vranken J.Depression and generalised anxiety in the general population in Belgium: a comparison between native and immigrant groups. J afecta Disorders. 2007 Jan; 97 (1-3): 229-39. Spallek J, Reeske A, Norredam M, Nielsen SS, Lehnhardt J, Razum O. Suicide among immigrants in Europe-a systematic literature review. Eur J Public Health [Internet]. 2014 Aug 5 1–9. Alan Fung WL, Bhugra D, Jones PB: Ethnicity and mental health: the example of schizophrenia in migrant populations across Europe. Psichiatry. 2006. 5(11): 296-401 Hutchinson G, Haasen C. Migration and schizophrenia: the challenges for European psychiatry and implications for the future. Soc. Psychiatry Epidemiol. 2004 May; 39(5): 350-7 Literatura
21 Lindert J, Schouler-Ocak M, Heinz a, Priebe S. Mental health, health care utilisation of migrants in Europe. Eur Psychiatry [Internet]. 2008 Jan;23 Suppl 1:14–20. Report on the health status of the Roma population in the EU and the monitoring of data collection in the area of Roma health in the Member States. European Comission. Ag. 2014. Understanding drug addiction in Roma and Sinti communities. SRAP. 2012. Available from: http://srap- project.eu/2013/08/14/understanding-drug-addiction-in-roma-and-sinti-communities/http://srap- project.eu/2013/08/14/understanding-drug-addiction-in-roma-and-sinti-communities/ Drug prevention interventions targeting minority ethnic populations: issues raised by 33 case studies. EMCDDA. Luxembourg: Publications Office of the European Union 2013. Available form: http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_197631_EN_TDXA13001ENN.pdfhttp://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_197631_EN_TDXA13001ENN.pdf Identifying best practice in actions on tobacco smoking to reduce health inequalities, European Commission. 2013. Available from: http://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/2014_best_practice_report_en.pdf http://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/2014_best_practice_report_en.pdf Czapka E.A. (2010) The Health of Polish labour immigrants in Norway. A research review. Norwegian Center for Minority Health Research.
22