1 PRZYGOTOWAŁY; MARTA WOJCIŃSKA I KASIA DOLEMBA KL.1CPAJĄKI POLSKIE PRZYGOTOWAŁY; MARTA WOJCIŃSKA I KASIA DOLEMBA KL.1C

2 Mygalomorphae Rodzina gryzielowateGryziel zachodni (Atypus affinis) – gatunek pająka z rodziny gryzielowatych. Jeden z trzech – obok gryziela stepowego i gryziela tapetnika – gatunków występujących w Polsce i będący pod ochroną prawną. Gatunek ten zamieszkuje wyłącznie Europę i małe obszary Afryki Północnej. Pająki te mają czarne lub brązowe ubarwienie, a ich wielkość waha się w granicach od 7 do 15 mm, z czego osobniki męskie mierzą około 7–9 mm, podczas gdy osobniki żeńskie około 10–15 milimetrów, posiada duże kły jadowe.

3 Gryziel stepowy (Atypus muralis) – gatunek pająka z rodziny gryzielowatych .Jeden z trzech gatunków gryzielowatych występujących w Europie, Gryziel stepowy osiąga nieco mniejsze rozmiary od pozostałych europejskich przedstawicieli rodzaju Atypus– samce mierzą 9– 10 mm długości, podczas gdy samice – 12–20 mm. Odróżnia go od nich również budowa kądziołków przędnych, które są czterosegmentowe.

4 Gryziel tapetnik (Atypus piceus) – gatunek pająka z rodziny gryzielowatych. Jeden z trzech gatunków występujących w Polsce, rzadki. Samce do 9 mm, samice nawet do 20 mm. Długość życia: Samce 4 lata, samice 10 lat. Pożywienie: Owady, wije, ślimaki. Występowanie: Środkowa i południowa część Europy. Siedlisko: Zamieszkuje tereny przyleśne oraz murawy ciepłolubne.

5 Araneomorphae Rodzina nasosznikowateNasosznik trzęś (Pholcus phalangioides) – gatunek niewielkiego pająka charakteryzującego się długimi odnóżami. Ciało tego pająka jest niemalże przezroczyste. Posiada on ośmioro oczu. Zamieszkuje domostwa, mieszkania i piwnice. Lubi suche i ciepłe pomieszczenia. Jest często spotykany

6 Rodzina czyhakowate Czyhak sześciooki (Segestria senoculata) – gatunek pająka z rodziny Segestriidae. Pająk osiąga długość 7–10 mm. Posiada sześć oczu, ułożonych w dwa trójkąty. Ma ciemne ubarwienie: szary odwłok i brązowy głowotułów. Na odwłoku posiada charakterystyczne rozszerzające się ku tyłowi plamy.

7 Rodzina poskoczowate Poskocz krasny - pająk z rodziny poskoczowatych , dosyć pospolity w Europie południowej, w Polsce rzadki.

8 Rodzina omatnikowate Zawijak żółtawy – gatunek niewielkiego pająka z rodziny omatnikowatych. Występuje w Europie, a także w Ameryce Północnej, gdzie został sztucznie introdukowany. Pająk ten osiąga długość do 6 mm (bez odnóży), posiada przezroczyste odnóża i kulisty odwłok, który może przybierać różne kolory i wzory od białego lub kremowego jak również zielonego. Pomimo niewielkich rozmiarów, zalicza się je do wyrafinowanych drapieżników, które nierzadko polują na owady wiele razy większe od siebie.

9 Zyzuś tłuścioch lub Fałszywa czarna wdowa – gatunek niewielkiego pająka z rodziny omatnikowatych . Największe osobniki osiągają długość 8 mm, przy czym samice są większe od samców. Odwłok ubarwiony czerwono-brązowo, kądziołki przędne jasne. Odnóża stosunkowo krótkie, w czerwono-brązowe pasy. Analizy mikroskopowe wykazały gęste owłosienie. Gatunek synantropijny, często przebywający w najbliższym otoczeniu człowieka – garażach, budynkach gospodarczych i domach

10 Rodzina kwadratnikowateSieciarz jaskiniowy – gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatych . W Polsce spotykany jest m.in. w Ojcowskim Parku Narodowym. osiąga względnie duże rozmiary: samce mierzą 11–13, a samice 14–17 mm długości. Są dość ciemno ubarwione: głowotułów ma czerwonobrązowe zabarwienie, a odwłok – brązowe z dwiema okrągłymi plamami i jaśniejszym wzorem biegnącym przez środek odwłoka. Brązowe są również odnóża

11 Czaik jesienny – gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatychCzaik jesienny – gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatych .Czaik jesienny ma ciało osiągające długość od 6,5 do 9,5 mm, przy czym osobniki męskie mierzą do 7 mm, natomiast osobniki żeńskie rzadko osiągają 10 milimetrów długości. Odwłok ma kulisty, wydłużony, w kolorze jasno żółtym, kolorze olchy, brązowym lub brązowo-czarnym.

12 Rodzina krzyżakowate Kołosz wielobarwny . Kołosze wielobarwne ze względu na podobieństwo może być mylony z krzyżakami. pająki te osiągaja maksymalna długość 15 milimetrów ,różnice pomiędzy osobnikami męskimi i żeńskimi są niewielkie, jednak osobniki męskie są zwykle mniejsze i osiągają długość do 10 mm. Ubarwienie tego gatunku wyróżnia się odwłokiem w kolorze brązowawym lub lekko żółtawym, z charakterystycznym białym wzorem na grzbiecie przypominającym liść dębu.

13 Krzyżak pomarańczowy – gatunek dużego pająka z rodziny krzyżakowatychKrzyżak pomarańczowy – gatunek dużego pająka z rodziny krzyżakowatych . Nazwa pochodzi od charakterystycznego pomarańczowego koloru odwłoku. Krzyżak pomarańczowy ma ciało długości od 13 do 20 mm. Odwłok ma kształt lekko eliptyczny, intensywnie zabarwiony na pomarańczowo, znajdują się na nim biało-żółte plamki tworzące charakterystyczny znak krzyża.

14 Krzyżak rogaty. Jego nazwa pochodzi od charakterystycznego czarnego odwłoku pokrytego guzami. Krzyżak rogaty ma ciało osiągające długość od 15 do 16 mm. Odwłok ma kształt trójkątny zwężający się ku tyłowi, a na 2 wyraźne guzy (rogi), po środki odwłoku znajduje się biała plamka.

15 Krzyżak dwubarwny. Krzyżak dwubarwny jest blisko spokrewniony z krzyżakiem ogrodowym i osiąga zbliżone rozmiary – duże samice dorastają do około 15 mm długości. Od A. diadematus odróżnia go kształt odwłoka – u krzyżaka dwubarwnego jest on najszerszy w połowie długości, a u ogrodowego w jednej trzeciej. Krzyżak dwubarwny występuje w dwóch odmianach barwnych – jedna ma odwłok jasnobrązowy, a druga żółty.

16 Krzyżak ogrodowy. Nazwa pochodzi od charakterystycznego białego krzyża na odwłoku.Ubarwienie od żółto-brązowego do ciemnobrunatnego. Samica ma 10–18 mm długości, a samiec 6–7 mm. Rekordowo wielkie samice mogą przekraczać 20 mm, a rekordowo wielkie samce osiągać 8 mm.Krzyżaki budują koliste sieci o regularnym, promienistym układzie nici. Ich średnica wynosi do 45 cm.

17 Krzyżak łąkowy ma ciało o długości osiągającej ok. 2,5 cm[Krzyżak łąkowy ma ciało o długości osiągającej ok. 2,5 cm[.Odwłok ma kształt kulisty lub owalny, a na nim 4 jasne plamki, a czasem znak krzyża. Wielkość zależy od płci osobnika: samice osiągają średnicę do 20 mm , zaś samce do 8 mm. Masa ciała odpowiednio 1,5 i 0,1 g.

18 Krzyżak zielony. Samice rosną do 8 mm, samce tylko do 5 mmKrzyżak zielony .Samice rosną do 8 mm, samce tylko do 5 mm. Pająk występuje głównie na leśnych polanach, gdzie buduje pajęczyny na liściach i kwiatach krzaków lub trawy. Pajęczyny mają około 10 cm średnicy.

19 Tygrzyk paskowany. Samice osiągają do 25 mm, samce tylko 7 mmTygrzyk paskowany. Samice osiągają do 25 mm, samce tylko 7 mm. Pająk ten nazwę swą zawdzięcza ubarwieniu podobnemu do futra tygrysa. Głowotułów ma srebrzysty, odwłok zaś srebrzysty lub złotawy z czarnymi poprzecznymi prążkami.

20 Kołosz stożkowaty. Osiąga do 0,7 cm długości całkowitejKołosz stożkowaty. Osiąga do 0,7 cm długości całkowitej. Wyglądem przypomina pająka krzyżaka, ze zwężającym się ku tyłowy odwłokiem,, tworzącym stożek. Ma na tułowiu jeden garb.

21 Rodzina pogońcowate Wymyk szarawy. myki szarawe są jednymi z największych europejskich przedstawicieli swojej rodziny. Samce osiągają długość 12–14 mm, a samice 14–17 mm. Ubarwione są niepozornie, w biało-szare cętki i prążki – ubarwienie samców jest bardziej kontrastowe.

22 Wałęsak zwyczajny. Długość 5–7 mm, ciało krępej budowy, odnóża krótkie, głowotułów długi. Występuje na terenie Europy i Rosji. Żyje na terenach otwartych w trawach, w miejscach wilgotnych. Nie buduje sieci. Samica nosi kokon wypełniony jajami przyklejony do spodniej strony odwłoka.

23 Krzeczek naziemnik. Należy do większych pogońcowatych, może osiągać ponad 12 mm długości. Jest bardzo podobny do innych pająków z rodzaju Trochosa takich jak krzeczek polny. Samice krzeczka naziemnika odróżniają się od samic krzeczka polnego m.in. brakiem pazura na stopie nogogłaszczka.

24 Rodzina darownikowateBagnik przybrzeżny. Osiąga do 22 mm długości (wraz z odnóżami do 7 cm). Samice nieco większe od samców. Ubarwienie brązowe z charakterystycznymi dwoma białymi pasami po bokach głowotułowia i odwłoka.

25 Bagnik nadwodny. Osiąga do 22 mm długości (wraz z odnóżami do 7 cm)Bagnik nadwodny. Osiąga do 22 mm długości (wraz z odnóżami do 7 cm). Samice nieco większe od samców. Ubarwienie brązowe z niewielkimi biało-kremowymi kropkami. Zakończenia odnóży pokryte wypłowiałym czarnym kolorem. Białe pasy po bokach ciała – charakterystyczne dla bagnika przybrzeżnego – są bardzo słabo widoczne lub brak ich wcale.

26 Darownik przedziwny. W Polsce pospolity. Żyje do około dwóch lat.

27 Rodzina lejkowcowate Lejkowiec labiryntowy. Lejkowiec labiryntowy osiąga względnie duże rozmiary: samce mierzą przeważnie 8–12 mm długości, podczas gdy samice – 10– 14 mm. Głowotułów przeważnie ubarwiony w różnych odcieniach brązu, niekiedy szarobrązowy, podobnie jak odwłok, na którym znajdują się także jaśniejsze pasy. Pająk ma długie i smukłe odnóża. Górną powierzchnię stóp odnóży pierwszej pary pokrywają co najmniej cztery włosy czuciowe, typowe dla lejkowcowatych. Charakterystyczna jest także budowa kądziołków przędnych, z wydłużoną, dwuczłonową tylną parą.

28 Kątnik rdzawy. Samice dorastają do około 14 mm, samce zaś do 11 mmKątnik rdzawy .Samice dorastają do około 14 mm, samce zaś do 11 mm. Pająk ten żyje blisko ziemi, w lasach lub w okolicach ludzkich siedzib. Dorosłe osobniki ukazują się zazwyczaj od maja do października. Epitet gatunkowy ferruginea pochodzi od łacińskiego słowa ferrugo, oznaczającego "rdzę".

29 Kątnik domowy .Kątnik domowy przędzie gęste, zawieszone poziomo, cienkie sieci łowne w kątach pomieszczeń. Kądziołki przędne umieszczone w tylnej części odwłoka. Kolor brązowy z odcieniem szarym. Długość ciała 6–18 mm, ciało masywne, nogi stosunkowo grube, długie, pokryte włoskami Gatunek kosmopolityczny i synantropijny. W Polsce bardzo pospolity. Jego ukąszenie jest niegroźne, powoduje niewielki ból.

30 Rodzina topikowate Topik – gatunek wodnego pająka z rodziny topikowatych . Osiąga 15 mm długości. Bywa niekiedy klasyfikowany w rodzinie lejkowcowatych .

31 Rodzina sidliszowate Sidlisz piwniczny. Samice osiągają od 8,5 do 14–16 mm długości i mogą ważyć 140–320 mg(choć masa samic przed złożeniem jaj może przekraczać 360 mg), podczas gdy samce osiągają 8–12,5 mm długości i 80–160 mg masy. Głowotułów ubarwiony pomarańczowo, ściemniający się ku przodowi. U samców odnóża i głaszczki są tego samego koloru, co głowotułów – u samic głaszczki mogą być nieco ciemniejsze niż odnóża. Szczękoczułki mają barwę ciemnopomarańczową u samców, a u samic ciemnoczerwoną do brązowej lub czarnej. Odwłok ubarwiony szaro lub szaro-czarno, w jego przedniej części znajdują się żółto-szare podłużne plamy tworzące kształt przypominający literę „u”. Wewnątrz niego mniejsze plamy tworzą mniej wyraźny kształt serca. Odnóża są brązowe i owłosione, u jaśniej ubarwionych osobników mogą na nich występować słabo widoczne obrączki.

32 Rodzina zbrojnikowateKolczak zbrojny – gatunek średniej wielkości pająka z rodziny zbrojnikowatych . Osiąga około 10–15 mm długości, ma duże szczękoczułki

33 Rodzina worczakowate Knap podkamiennik. Duże samice osiągają 18 mm długości, samce – 13 mm. Szaro-brązowe ubarwienie i wydłużony odwłok upodabniają do pająków z rodziny aksamitnikowatych , od których różni go jednak budowa kądziołków przędnych, które u knapa podkamiennika są długie i cylindryczne.

34 Rodzina spachaczowateSpachacz zielonawy -Samce spachaczy zielonawych osiągają długość 7–10 mm, a samice – 10–15 mm. Samice są ubarwione jednolicie jaskrawozielono, zaś odwłok samców zdobi czerwony podłużny pas. Zielone ubarwienie jest wynikiem podobnego do biliwerdyny barwnika mikromatabiliny i jego koniugatów obecnych w hemolimfie, płynie tkankowym i żółtku oocytów.

35 Rodzina ukośnikowate Kwietnik- Długość ciała samicy 7–10 mm, samca 3–5 mm. Ma ukośnie, podobnie jak krab rozstawione odnóża, przednie są dłuższe od tylnych. Na głowotułowiu cztery pary oczu; dwie z przodu, dwie po bokach wzgórka ocznego. Charakteryzuje go zdolność do zmiany ubarwienia – ubarwienie dostosowuje do miejsca, w którym przebywa, a także do rodzaju owadów, na które poluje.

36 Rodzina skakunowate Rozciągnik mchuś – jeden z największych skakunowatych żyjących w środkowej Europie. Zamieszkuje pnie sosen oraz drewniane słupy płotów rozgradzających pastwiska.

37 Mrówczynka- Długość 5–7 mm, ciało wydłużonej budowy, odnóża długie, głowotułów długi. Pająk ten wyglądem przypomina niektóre gatunki mrówek.

38 Strojniś nadobny- eden z największych przedstawicieli skakunowatych w Polsce; samce, o czarnym głowotułowiu i ceglastoczerwonym odwłoku z czarnym wzdłużnym pasem, osiągają 8 mm długości, zaś szaro-brązowe samice nawet 12 mm.

39 Skakun arlekinowy, zwany też pląsem zebrą- Długość 5–8 mm, ciało krępej budowy, odnóża krótkie i mocne, głowotułów szeroki, z przodu ścięty. Charakterystyczne ubarwienie ciała – czarno-białe poprzeczne pręgi. Samica jest nieco większa od samca. Owłosienie ciała słabe, kądziołki przędne nieduże

40 Korzystałyśmy ze storny: http://pl.wikipedia.orgPrezentacje przygotowały Marta Wojcińska i Kasia Dolemba kl.1c