1 Przywództwo 1

2 EGZAMIN 16 grudnia, godz. 12.45

3 Przywództwo - władza i wpływ Webber (1984)‏ władza obejmuje cechy osobiste lub związane z pozycja, które są podstawą potencjalnego wpływu władza rozumiana jest jako identyfikacja podwładnych z przełożonym-przywódcą władza ekspercka – przywódca postrzegany jako ktoś obdarzony szczególną wiedzą lub doświadczeniem władza przedstawicielska – delegowanie uprawnień przez grupę, z akceptacją podporządkowania się podstawa wywierania wpływu: zdolność odwoływania się do ludzkich potrzeb kontinuum wywierania wpływu: lęk-nadzieja -> tradycja -> ślepa wiara -> racjonalna wiara ->racjonalne przekonanie -> wspólne ustalenia

4 Źródła władzy

5 Przywództwo Stogdill (1974)‏ Przywództwo – proces i właściwość. Niewymuszone ukierunkowywanie i koordynowanie działań grupy dla osiągnięcia celu, ale także zbiór cech osobowości. Doktór (1983)‏ władza, która na podstawie osobistych cech lidera prowadzi do uznania jego zwierzchności, przywódca staje się współuczestnikiem działania, relacja oparta jest na wzajemnym zaufaniu, kierowany czuje się zobowiązany do przestrzegania norm z tytułu zaspokojonych potrzebach Stoner proces kierowania i wpływania na działalność członków grupy związany z jej zadaniami - wiąże się z innymi ludźmi, - oparty jest na nierównym podziale władzy, - oparty jest na różnorodnych postaciach władzy i wpływu, - ma związek z wartościami etycznymi

6 Przywództwo Tannenbaum, Wechsler (1961)‏ wpływ interpersonalny - relacja między grupą a przywódcą Przywództwo jako układ trójelementowy: element pierwszy – wypełnianie funkcji wykonawczych w grupie element drugi – warunkowany przyjęciem odpowiedzialności za strukturalizację zachowań w grupie element trzeci – proces kierowania decyzjami aby osiągnąć cel Leigh, Maynard (1995)‏ Warunki zaistnienia przywództwa: osoba – sytuacja – czas – inni ludzie (zwolennicy stronnicy) Ridgeway (2001)‏ stosunek psychospołeczny – bo dostarcza uczestnikom przeżyć psychicznych, bo jest zawsze realizowany w grupie

7 Przywództwo a zarządzanie Jacobs (1970) management – oparcie na relacjach pomiędzy stanowiskami, określonych rolach na danym stanowisku leadership – interakcja pomiędzy osobami, władza polega na tym, że jest możliwość pozbawienia kogoś satysfakcji, narzucenia mu “kosztów” w wypadku nie podporządkowania się Katz, Kahn (1979)‏ każdy akt wpływu jest aktem przywódczym, ale przywództwo organizacyjne związane jest z wyniesieniem się ponad rutynę, powtarzalne mechanizmy organizacyjne Bennis, Nanus (1985)‏ przywództwo – znajdowanie ścieżki, robienie właściwych rzeczy, przywódca ma wizje przyszłości zarządzanie – podążanie ścieżką, robienie rzeczy właściwie, menedżer realizuje plany i strategie

8 relacja wpływu przywódcy i zwolennicy zamierzone prawdziwe zmiany zamierzone zmiany odzwierciedlają wspólne cele relacja władzy menedżerowie i podwładni produkcja i sprzedaż dóbr i usług dobra/usługi są wynikiem skoordynowanych działań P Z (Rost, 1998) ‏

9 wprowadzanie konstruktywnych lub adaptacyjnych zmian wyznaczanie kierunku pozyskiwanie ludzi motywowanie i inspirowanie (Kotter, 1990) ‏ utrzymywanie spójności i porządku planowanie i opracowywanie budżetu organizowanie i podział pracy kontrolowanie i rozwiązywanie problemów P Z

10 Ewolucja profilu kierownika Źródło: Strategic Planing to Strategic Management, red. H. Ansoff, A. Declerk, R. Mayes, J. Wild, za: B. Wawrzyniak, Odnawianie przedsiębiorstwa na spotkanie XXI wieku, Warszawa, 1999, s. 141.

11 Funkcje kierownicze PLANOWANIE ORGANIZOWANIE PRZEWODZENIE KONTROLOWANIE (Stoner i Wankel, 1994)‏ FORMUŁOWANIE CELÓW I CELÓW CZĘŚCIOWYCH UTRZYMANIE KOMUNIKACJI ORGANIZACYJNEJ EGZEKWOWANIE PODSTAWOWYCH USŁUG ZE STRONY JEDNOSTEK (Barnard, 1997)‏

12 Szczeblowy rozkład funkcji zarządzania

13 Funkcje organiczne kierownika czynności, w których realizacji nie może go zastąpić inna osoba, podstawa delegowania zadań

14 Funkcje lidera (tradycyjnie) ‏ pomoc zespołowi w realizacji zadań utrzymywanie zespołu jako funkcjonującej całości

15 Funkcje lidera (współcześnie) ‏ kierowanie zespołem: wyznaczanie jasnych celów, precyzyjne określanie ról członków zespołu, przydzielanie indywidualnych zadań, ocena wkładu jednostek w pracę zespołową, przekazywanie informacji zwrotnych na temat poziomu wykonywania pracy przez zespół oraz weryfikacja procesów, strategii i celów zespołu coaching (prowadzenie jednostek): słuchanie, rozpoznawanie i ujawnianie uczuć, przekazywanie informacji zwrotnych i uzgadnianie celów leading (przewodzenie zespołowi): stwarzanie zespołowi warunków, które sprzyjają wysokiemu poziomowi wykonania zadania, budowanie i podtrzymywanie zespołu jako efektywnej całości. (Markiewicz, West, 1997; za: Chmiel, 2003)‏

16 Funkcje lidera (Hill, 2003) ‏

17 Modele ról kierowniczych ROLA – wiąże się z określonym miejscem w strukturze formalnej organizacji, z oczekiwaniami i wymaganiami odnośnie zachowań wysuwanymi wobec osoby przez organizację, współpracowników i zewnętrzne podmioty, jest rezultatem dostosowania się do wymagań, jej ramy określają normy społeczne i wzorce zachowań o różnym stopniu sformalizowania.

18 Aspekty roli przepisy roli – JAK DZIAŁAĆ– strukturalnie narzucone kulturowe wzorce zachowań stereotypy roli – JAK JA POWINIENEM DZIAŁAĆ – tworzone przez jednostkę indywidualne koncepcje roli oczekiwania roli – wobec osoby zajmującej pozycję przeciwległa oraz oczekiwania roli przeciwległej sposoby pełnienia roli (Szmatka, 1989)‏ WYRAZISTOŚĆ i OKREŚLONOŚĆ ROLI – jakie rola ma dla mnie znaczenie, jaka dokładnie rola jest STATUS ROLI – siła, prestiż, szacunek

19 Role menedżera wg Mintzberga ROLE MENEDŻERA ROLE INTERPERSONALNE reprezentowanie organizacji (wewnątrz i zewnątrz)‏ przewodzenie kierowanie motywowanie utrzymywanie stosunków między firmą, a otoczeniem zewnętrznym dbanie o atmosferę pracy REPREZENTANT (figurehead)‏ PRZYWÓDCA (leader)‏ ŁĄCZNIK (liaison)‏ ROLE INFORMACYJNE poszukiwanie informacji rozprzestrzenianie informacji wśród członków organizacji przesyłanie informacji o firmie środowisku zewnętrznemu EKSPERT- SPECJALISTA (nerve center, monitor)‏ EKSPEDYTOR (disseminator)‏ RZECZNIK FIRMY (spokeperson)‏ ROLE DECYZYJNE analizowanie możliwości rozwoju firmy wprowadzanie zmian reagowanie na konflikt eliminowanie negatywnych zjawisk w działaniu firmy ustalanie priorytetów rozprowadzanie zasobów reprezentowanie firmy w negocjacjach STYMULATOR ROZWOJU – PRZEDSIĘBIORCA (entepreneur)‏ ARBITER (disturbance handler)‏ ALOKATOR ZASOBÓW (resource allocator)‏ NEGOCJATOR (negotiator)‏ Źródło: Penc, J. (2000). Kreatywne kierowanie. Warszawa, s. 189

20 Skuteczny przywódca Badania prowadzone wśród oficerów policji w USA czuje się odpowiedzialny za jakość służby oferowanej społeczeństwu i wspiera podwładnych w osiąganiu tego celu (11%)‏ prezentuje wysoki poziom właściwości osobistych oraz zawodowych (19%)‏ docenia i wspiera rozwój podwładnych (44%)‏ jego wiedza i umiejętności są odpowiednie do stanowiska (26%)‏ Źródło: Dobby, J., Ansombe, J., Tuffin, R. (2004). Police leadership: expectations and impact. Home Office Online Report, http://www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs04/rdsolr2004.pdf

21 Oczekiwania wobec przełożonego Badania prowadzone wśród oficerów policji w USA (c.d.)‏ wspieranie w wykonywaniu poleceń stosowanie właściwych strategii sprawne zarządzanie (delegowanie, dostosowywanie, budowanie zespołu itd.)‏ bycie świadomym (wiedza, wsłuchiwanie się w otoczenie i głos podwładnych)‏ Źródło: Dobby, J., Ansombe, J., Tuffin, R. (2004). Police leadership: expectations and impact. Home Office Online Report, http://www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs04/rdsolr2004.pdf