1 Rachunkowość OFE Wybrane zagadnienia
2 Podstawy funkcjonowania OFEReforma emerytalna zapoczątkowana została pakietem ustaw, które umożliwiły przekształcenie istniejącego modelu: Ustawa z 22 sierpnia 1997 o pracowniczych programach emerytalnych Ustawa z 28 sierpnia 1997 o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych Ustawa z 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
3 Podstawy funkcjonowania OFEIstniejący system został zastąpiony 3 odrębnymi filarami. I Filar – ZUS II Filar - OFE III Filar – IKE, IKZE, PPE, DFE, ubezpieczenia dobrowolne
4 Podstawy funkcjonowania OFEPTE OFE OTOCZENIE
5 Podstawy funkcjonowania OFEPTE – Powszechne Towarzystwa Emerytalne. Forma prawna – wyłącznie S.A. Akcje – wyłącznie imienne, brak akcji uprzywilejowanych (wyj.) Kapitał akcyjny pokryty wkładem pieniężnym, nie obciążony w jakikolwiek Minimalna wysokość kapitału zakładowego nie może być niższa niż równowartość 5 mln euro Obowiązek utrzymywania kapitału własnego na poziomie ½ minimalnego kapitału zakładowego Władze zaakceptowane przez organ nadzoru Brak jakichkolwiek powiązań z innymi PTE
6 Podstawy funkcjonowania OFEJedynym zadaniem PTE jest: Utworzenie i zarządzanie OFE oraz reprezentowanie go wobec osób trzecich Działalność wymaga zezwolenia organu nadzoru W 1998 roku organ nadzoru wydał 21 zezwoleń na utworzenie PTE i OFE oraz 4 wnioski rozpatrzył negatywnie. 1 PTE może zarządzać 1 OFE poza sytuacjami tzw. Przejęcia zarządzania.
7 Podstawy funkcjonowania OFEOFE – Otwarty Fundusz Emerytalny. Jest to odrębna od PTE osoba prawna. Może być utworzony tylko przez PTE na podstawie uooiffe na czas nieograniczony Jest zarządzany i reprezentowany tylko przez PTE Siedzibą OFE jest siedziba PTE. OFE nie może wchodzić w żadne relacje (kupna, sprzedaży, pożyczek) z PTE, które nim zarządza
8 Podstawy funkcjonowania OFEJedynym przedmiotem działalności OFE jest gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę członkom po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego.
9 Rachunkowość OFE Rachunkowość OFE obejmuje następujące elementy:1. przyjęte zasady (politykę) rachunkowości 2. prowadzenie na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologiczny m i systematycznym 3. okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów 4. wycenę aktywów i zobowiązań oraz ustalanie WF 5. sporządzanie sprawozdań finansowych
10 Rachunkowość OFE 6. Gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej UoR 7. Poddawanie badaniu i ogłaszanie sprawozdań finansowych 8. Obliczanie wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto na jednostkę rozrachunkową
11 Sprawozdawczość OFE Półroczne sprawozdanie finansowe funduszu:1. bilans 2. rachunek zysków i strat 3. zestawienie zmian w kapitale własnym 4. zestawienie portfela inwestycyjnego Roczne sprawozdanie finansowe funduszu: 3. zestawienie zmian w aktywach netto 4. zestawienie zmian w kapitale własnym 5. zestawienie portfela inwestycyjnego 6. informacja dodatkowa
12 Bilans OFE I. Aktywa 1. Portfel inwestycyjny 2. Środki pieniężne3. Należności 4. Rozliczenia międzyokresowe II. Zobowiązania 1. Z tytułu nabytych składników portfela inwestycyjnego 2. Z tytułu pożyczek i kredytów 3. Wobec członków 4. Wobec towarzystwa 5. Wobec depozytariusza 6. Z tytułu nieprzeliczonych jednostek na rachunku rezerwowym
13 Bilans OFE 7. Z tytułu nieprzeliczonych jednostek na rachunku premiowym 8. Pozostałe zobowiązania 9. Rozliczenia międzyokresowe III. Aktywa netto (I-II) IV. Kapitał funduszu V. Kapitał rezerwowy VI. Kapitał premiowy VII. Zakumulowany nierozdysponowany wynik finansowy 1. Zakumulowany nierozdysponowany wynik z inwestycji 2. Zakumulowany nierozdysponowany zrealizowany zysk (strata) z inwestycji 3. Niezrealizowany zysk (strata) z wyceny inwestycji 4. Zakumulowane przychody z tytułu pokrycia szkody VIII. Kapitał i zakumulowany nierozdysponowany wynik finansowy, razem (IV+V+VI+VII)
14 Rachunek zysków i strat (struktura)I. Przychody operacyjne II. Koszty operacyjne III. Wynik z inwestycji (I-II) IV. Zrealizowany i niezrealizowany zysk/strata V. Wynik z operacji (III + IV) VI. Przychody z tytułu pokrycia niedoboru VII. Wynik finansowy (V + VI)
15 Przychody OFE Przychody operacyjne ujmuje się w podziale na: 1. Przychody portfela inwestycyjnego 2. Przychody ze środków pieniężnych na rachunkach bankowych 3. Różnice kursowe dodatnie powstałe w związku z wyceną praw majątkowych wynikających ze składników portfel inwestycyjnego, a także środków pieniężnych, należności oraz zobowiązań denominowanych w walutach państw będących członkami UE lub stronami umowy o EOG lub członkami OECD 4. Pozostałe przychody
16 Koszty OFE Koszty operacyjne to: 1. Koszty zarządzania funduszem2. Koszty zasilenia rachunku premiowego 3. Koszty wynagrodzenia depozytariusza 4. Koszty portfela inwestycyjnego 5. Koszty zaciągniętych pożyczek i kredytów 6. Przychody z tytułu uzupełnienia aktywów funduszu środkami zgromadzonymi na rachunku premiowym 7. Różnice kursowe ujemne powstałe w związku z wyceną praw majątkowych wynikających ze składników portfel inwestycyjnego, a także środków pieniężnych, należności oraz zobowiązań denominowanych w walutach państw będących członkami UE lub stronami umowy o EOG lub członkami OECD 8. Koszty danin publicznoprawnych 9. Pozostałe koszty
17 Koszty OFE Z aktywów OFE można finansować jedynie koszty operacji bezpośrednich na rynku kapitałowym np.: Prowizje maklerskie i opłaty depozytowe Wynagrodzenie banku depozytariusza Wynagrodzenie zarządzającego towarzystwa Jeśli OFE ponosi inne wydatki to podlegają one refinansowaniu przez zarządzające nim towarzystwo. Do takich kosztów należą np..: Koszty prowadzenia i obsługi rachunków bankowych
18 Zestawienie zmian w aktywach nettoSprawozdanie jest sporządzane tylko na koniec roku i obejmuje: - wartość aktywów netto na początek i koniec okresu sprawozdawczego oraz Zmiany jakie zaszły w wyniku finansowym w okresie sprawozdawczym oraz Zmiany w kapitale Zmiany liczby i wartości j. r. Zmianę wartości aktywów netto na j. r.
19 Zestawienie portfela inwestycyjnegoSprawozdanie zawiera informacje na temat poszczególnych kategorii lokat w jakie OFE wolno inwestować w podziale na: Instrument finansowy Ilość w sztukach Wartość nabycia w tys. zł Wartość bieżącą w tys. zł Udział w aktywach w %
20 Informacja dodatkowa Składa się z:Wprowadzenia do sprawozdania finansowego Dodatkowych informacji i objaśnień Wprowadzenie do sprawozdania finansowego obejmuje: Dane o funduszu oraz o towarzystwie będącym organem funduszu Dane o okresie i zasadach sporządzania sprawozdania finansowego Dane o instytucjach obsługujących fundusz Dane o celu inwestycyjnym funduszu Dane o ograniczeniach inwestycyjnych stosowanych przez fundusz Dane o podatkach i opłatach Dane o podstawowych zasadach rachunkowości stosowane przez fundusz: Informacje dotyczące zasad wyceny aktywów funduszu
21 Informacja dodatkowa Dodatkowe informacje i objaśnienia zamieszczane są po sprawozdaniach finansowych i dzielą się na 2 części: Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdań finansowych Dodatkowe informacje i objaśnienia pozostałe Informacje dodatkowe do sprawozdań obejmują: Dane uzupełniające o pozycjach bilansu Dane uzupełniające o pozycjach rachunku zysków i strat Koszty OFE pokrywane przez PTE Dane uzupełniające o pozycjach w zestawieniu zmian w kapitale własnym
22 Informacja dodatkowa Dodatkowe informacje i objaśnienia pozostałe obejmują: Informacje na temat przekazywania składek emerytalnych z ZUS Dane dotyczące zmiany zasad prezentacji aktywów i zobowiązań Zmiany dotyczące ujawniania aktywów i zobowiązań wynikających z transakcji dokonywanych w ramach portfela inwestycyjnego Informacje o znaczących zdarzeniach, jakie wystąpiły po dniu bilansowym, a nieuwzględnionych w sprawozdaniu finansowym Pozostałe informacje (dotyczące pobieranych opłat, kontroli organu nadzoru itp.)
23 Informacja dodatkowa Do sprawozdań finansowych dołącza się:1. pisemną informację skierowaną do członków funduszu omawiającą w sposób zwięzły: wyniki działania funduszu w okresie sprawozdawczym w tym informacje o przekroczeniach limitów inwestycyjnych wraz z wyjaśnieniami ich przyczyn 2. oświadczenie depozytariusza o zgodności danych przedstawionych w sprawozdaniu finansowym funduszu ze stanem faktycznym Roczne sprawozdanie finansowe sporządza się w terminie 3 miesięcy od dnia bilansowego.
24 Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowychBadanie rocznych sprawozdań finansowych ma charakter obligatoryjny. Do przedłożonych do badania sprawozdań finansowych musi być dołączone oświadczenie depozytariusza o zgodności danych przedstawionych w sprawozdaniach ze stanem faktycznym. Niedołączenie takiego oświadczenia winno skutkować odstąpieniem przez biegłego od wydania opinii na skutek niepewności, co do stanowiska depozytariusza. Oświadczenie depozytariusza jest publikowane w prospekcie informacyjnym funduszu razem ze sprawozdaniami.
25 Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowychRoczne sprawozdanie finansowe po przeprowadzeniu badania przedkładane są do zatwierdzenia przez PTE zarządzające danym funduszem w drodze uchwały walnego zgromadzenia. Roczne sprawozdanie finansowe jest przekazywane do organu nadzoru w terminie 15 dni od dnia jego zatwierdzenia. Roczne sprawozdania finansowe funduszu wraz z opinią biegłego rewidenta oraz odpisem uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy towarzystwa nim zarządzającego po zatwierdzeniu ich podlegają ogłoszeniu.
26 Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowychOgłoszenie sprawozdania finansowe wraz z opinią biegłego rewidenta oraz statutem i informacją na temat wyników działalności funduszu następuje w formie prospektu informacyjnego. Prospekt informacyjny jest ogłaszany w terminie 3 tygodni od zatwierdzenia sprawozdania przez PTE. Jest on publikowany we wskazanym w statucie dzienniku o zasięgu krajowym.
27 Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowychPonadto fundusz ma obowiązek udostępnić każdej osobie, która należy do funduszu lub złoży wniosek przyjęcie do funduszu. W terminie 30 dni od otrzymania wniosku fundusz przesyła drogą pocztową ostatni ogłoszony prospekt informacyjny wraz z ostatnim półrocznym sprawozdaniem finansowym.
28 I to by było na tyle.