1 Rak piersi Małgorzata Pękala
2 Epidemiologia W 1995 roku zanotowano 9173 nowe zachorowania na raka piersi co stanowi 18,4% zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet
3 Epidemiologia 7,1% zachorowań notuje się u kobiet poniżej 40 roku życia Częstość zachorowań u mężczyzn sięga 1% zachorowań u kobiet
4 Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersiwiek lat długi czas trwania naturalnej aktywności hormonalnej bezdzietność lub późny wiek pierwszego porodu rak piersi w wywiadzie łagodne choroby sutka przebiegające z proliferacją
5 Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersirozpoznanie raka zrazikowego przedinwazyjnego czynniki genetyczne (mutacja genu BRCA1) hormonalna terapia zastępcza
6 Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersidoustna antykoncepcja napromienianie okolicy piersi w wywiadzie nadmierne spożycie alkoholu nadmiar tłuszczów zwierzęcych w diecie
7 Badania skryningowe mammografia wyjściowa w 40 roku życiapowtarzanie co 1-2 lata do 49 roku życia raz w roku po 50 roku życia przedmiotowe badanie lekarskie co 3 lata w wieku lat a następnie co rok od 20 roku życia comiesięczne samobadanie piersi
8 Badania skryningowe U kobiet z obciążonym wywiadem konieczne jest wcześniejsze rozpoczęcie badań przesiewowych
9 Objawy bezbolesny guz lub zgrubienie w obrębie gruczołu piersiowegozaburzenia symetrii i deformacja piersi zmiany w skórze (wciągnięcie, obrzęk, zaczerwienienie, owrzodzenie, objaw „skórki pomarańczy”) guz w okolicy pachowej lub nadobojczykowej
10 Objawy wyciek z brodawki złuszczanie skóry w okolicy brodawkiklinicznie bezobjawowe zmiany w mammografii (mikrozwapnienia, zmiany spikularne, zaburzenie architektury gruczołu)
11 Rozpoznawanie badanie klinicznemammografia i/lub badanie ultrasonograficzne biopsja cienkoigłowa (badanie cytologiczne) wykonana za pomocą różnych technik lokalizacyjnych
12 Typy histologiczne raka piersiraki przedinwazyjne rak wewnątrzprzewodowy czopiasty ( comedocarcinoma ) nieczopiasty ( non-comedocarcinoma ) rak zrazikowy
13 Typy histologiczne raka piersiraki inwazyjne rak przewodowy (80%) rak zrazikowy (5-10%) śluzowy (śluzotwórczy) rdzeniasty brodawkowaty cewkowy (tubularny) inne (np. choroba Pageta)
14 Czynniki prognostycznehistologiczny typ raka stopień złośliwości wielkość guza pierwotnego liczba zajętych węzłów chłonnych zawartość receptorów estrogenowych i progesteronowych zaawansowanie kliniczne
15 Leczenie rak przedinwazyjny rak inwazyjnyzrazikowy rak przedinwazyjny (CLIS) przewodowy rak przedinwazyjny (CDIS) rak inwazyjny leczenie oszczędzające dobry efekt estetyczny T<3 cm, N 0-1, M 0 motywacja chorej i dobra współpraca dostępność radioterapii zmodyfikowana radykalna amputacja piersi
16 Przeciwwskazania do leczenia oszczędzającegobezwzględne rozległe mikrozwapnienia wieloośrodkowość ciąża uprzednio przebyte napromienianie obszaru obejmującego pierś
17 Przeciwwskazania do leczenia oszczędzającegowzględne przebyte układowe choroby tkanki łącznej brak możliwości radykalnego usunięcia zmiany pierwotnej przewidywany zły efekt kosmetyczny (mała pierś, zabrodawkowe położenie guza) przeciwwskazania do radioterapii (duże pole napromieniania obejmujące naczynia wieńcowe)
18 Leczenie uzupełniająceSystemowe radioterapia
19 Leczenie wspomagająceprzeciwbólowe zapobieganie złamaniom patologicznym zapobieganie zakażeniom
20 Kontrola chorych po leczeniu radykalnymdo roku co 3 miesiące do 5 lat co 6 miesięcy do 10 lat co 12 miesięcy obowiązkowo 1 raz w roku mammografia raz w roku badanie ginekologiczne z pobraniem wymazów z szyjki macicy raz w roku badanie radiologiczne klatki piersiowej
21 Rokowanie w zależności od stopnia klinicznego zaawansowania raka piersi
22 Cytostatyki używane w chemioterapii raka piersicyklofosfamid metotreksat 5-fluorouracyl doksorubicyna winkrystyna prednizon jako uzupełnienie chemioterapii
23 Klasyfikacja stopnia zaawansowania raka piersiKliniczny stopień zaawansowania (TNM) patologiczny stopień zaawansowania (pTNM)