1 Ratowanie Ściany Zachodniej Zamku Krzyżackiego w MalborkuPart 61A Ratowanie Ściany Zachodniej Zamku Krzyżackiego w Malborku III-2009 rev. XII-2016 (Part 61, PP 2007, animation+p/r : ) Copyright notice Unauthorised copying of this presentation as whole or in parts in any form or by any means, electronic, photocopying, recording or otherwise, without prior written permision is prohibited. ready

2 Ważna informacja (cz. 1):Wszystkie obiekty przedstawione w niniejszej prezentacji zostały zaprojektowane przy decydującym bądź znaczącym udziale Autora prezentacji oraz wykonane pod bezpośrednim jego kierownictwem bądź nadzorem jako Szefa Kontraktu, Kierownika Budowy, Dyrektora firmy bądź Konsultanta Technicznego. Autor najczęściej był też twórcą koncepcji autorskiej, która po zaakceptowaniu stawała się podstawą do dalszego projektowania (o ile takie było wymagane). Przedstawione obiekty zostały zrealizowane bądź przez firmę Stabilator AB (Szwecja), w której Autor był zatrudniony w latach – w tym jako Area Manager Oddziału w Polsce w latach i jako Dyrektor i V-ce Przewodniczący Rady Nadzorczej Stabilator Sp. z o.o w latach Właścicielem pierwotnej Spółki był do roku 2001 koncern Skanska, zaś Spółka organizacyjnie podlegała Oddziałowi Międzynarodowemu firmy Stabilator AB, wchodzącej w skład tego koncernu. Powodem rezygnacji z dalszego posiadania Spółki przez koncern Skanska w roku 2001 była wcześniejsza likwidacja Stabilator-a AB w Szwecji oraz choroba Autora niniejszej prezentacji. W 2002 r. uprzedni podwładni Autora (najbliżsi współpracownicy w dyrekcji) wrogo przejęli firmę podczas jego pobytu w szpitalu w Szwecji i doprowadzili do całkowitego usunięcia Autora z dalszej działalności w “nowej” Spółce. Stabilator AB – firma “matka” istniejąca pod tą nazwą w latach Stabilator Sp. z o.o – firma “siostra” istniejąca w latach (kierowana przez TNa). Stabilator Sp. z o.o – firma na tzw. kapitale polskim istniejąca w latach press press ready press

3 Ważna informacja (cz. 2):6. Mutacja polskiej Spółki w nowej formie miała niewiele wspólnego z firmą Stabilator AB, działającą na terenie Polski w latach a zwłaszcza kompletnie nic ze Stabilator AB, działającą w Szwecji w latach Jedynym łącznikiem wszystkich tych firm do roku 2002 pozostała osoba Autora. On też po otrzymaniu zadania ratowania Skrzydła Zachodniego Zamku w Malborku przekonał koncern Skanska do wejścia i pozostania na rynku polskim oraz w roku 1995 do przekształcenia filii w spółkę na prawie polskim. 7. Zatrudnieni w 1995r. w nowej Spółce oraz ówcześni zatrudnieni, w szczególności jej właściciele od 2002r. nie mieli nic wspólnego z firmą Stabilator AB oraz jej polską filią, działającą do roku Powoływanie się na tradycje koncernu Skanska czy firmy Stabilator AB i jej poprzedników organizacyjnych, a zwłaszcza sprzed 1964r. było całkowicie bezpodstawne. 8. Stabilator Sp. z o.o powstała w roku 1995, a zwłaszcza jej mutacja działająca od 2002r. też nie miała nic wspólnego z zasadniczymi pracami fundamentowymi przy Ścianie Zachodniej w Malborku, jak i w zwycięskim otrzymaniu kontraktu na ratowanie Arkad Kubickiego Zamku Królewskiego w Warszawie (również według autorskiej koncepcji Autora niniejszej prezentacji). Od 1995r. Autor jako nawet autor koncepcji kolejnych zrealizowanych i poniżej przedstawionych prac, nie mógł już występować jako projektant (podobnie zresztą jak jego szwedzcy koledzy z koncernu Skanska). Megalomańskie czy na pograniczu mafijnych reguły projektowania, wprowadzone przez NOT i PZiTB wymusiły swoisty haracz oraz przypisywały “zasługi” wynajętym z konieczności polskim projektantom (niezależnie od nierzadko wymuszonego wynagrodzenia i pominięciu oficjalnego wkładu Autora i jego szwedzkich współpracowników, których całkowicie ignorowano). press press ready press

4 Ważna informacja (cz. 3):10. Strony internetowe późniejszej mutacji spółki Stabilator Sp. z o.o. skrzętnie pomijały zwłaszcza dokonania Autora, a nawet jego rolę w zaistnieniu jakże zasłużonej w świecie nazwy Stabilator w Polsce. W szczególności w informacji na temat Ściany Zachodniej w Malborku opisano prace i przedstawiono zawłaszczone zdjęcie z 1993r., do czego Spółka nie miała najmniejszego prawa. To Stabilator AB ze Szwecji zaprojektował i wykonał te prace – nawet pierwotna firma Stabilator Sp. z o.o wtedy nie istniała. Wykorzystano też bezprawnie w przygotowaniu informacji artykuły Autora badź konserwatorów polskich bez podania źrodła. 12. Włączono również do listy referencyjnej “swoich” osiągnięć prace w Arkadach Kubickiego. Tu niekompetencja sięgnęła szczytów poprzez zakwalifikowanie prac do wzmacniania fundamentów Zamku Królewskiego, co jest kompletnym nieporozumieniem. Na stronie internetowej mutacji Spółki skrzętnie pominięto informacje o zasługach Autora w powstaniu mikropala o znacznych nośnościach systemu TNA. System ten jest opatentowany przez Urząd Patentowy RP i jest własnością Autora niniejszej prezentacji. To ten system stał się podstawą powodzenia całej koncepcji zabezpieczenia Ściany Zachodniej w Malborku, na stronie internetowej kłamliwie użyto jedynie sformułowania “specjalne pale iniekcyjne”. To te mikropale pozwoliły na przejęcie olbrzymich obciążeń, jednocześnie ich montaż nie naruszył praktycznie substancji zabytkowej (a co było podstawowym wymogiem Inwestora). PS. Mutacja spółki Stabilator Sp. z o.o. zbankrutowała ostatecznie z hukiem w 2012r. press press ready press press

5 press ready

6 press ready press

7 XXI w. XIII w. Sambia Ziemie Polskie (Pomorze) Prusowie XKönigsberg Pregoła Zatoka Gdańska Gdańsk X Ziemie Polskie (Pomorze) Zalew Wiślany Elbing Żuławy Prusowie Nogat Wisła Marienburg Zantyr ready press press press press

8 Początki założenia zamkowgoXXI w. XIII w. XIV w. - Zamek Krzyżacki w Malborku budowano w kilku etapach od II-giej połowy XIII-go wieku aż praktycznie do bitwy pod Grunwaldem w 1410r. W pierwszym etapie pobudowano tzw. Zamek Wysoki na bazie czworoboku, charakterystycznego dla obiektów klasztornych. Początki założenia zamkowgo - Zamek Wysoki Rozbudowa zamku o Zamek Średni i Niski ready Decyzję o dalszej rozbudowie podjęto po postanowieniu przeniesienia stolicy Zakonu Krzyżackiego z Jerozolimy do Malborka na początku XIV-go w. Wtedy to rozpoczęto budowę części reprezentacyjnej, godnej stolicy Państwa. press

9 Zamek Średni XIV w. Zamek Wysoki XIII w.Skrzydło Zachodnie XIV – XV w. ready

10 Elbląg Stare Miasto Zamek port Nogat ready Delta Wisły Gdańsk

11 Gdańsk Elbląg Żuławy Malbork Wysoczyzna Malborskawyjście na pełne morze tereny Żuław płytkie i pod wodą w Średniowieczu Elbląg Żuławy Wisła Malbork Nogat Wysoczyzna Malborska press ready Mapa wysokościowa rejonu delty Wisły (granice Wolnego Miasta Gdańska)

12 Strategiczne znaczenie I-szej wojny światowejopanowania ujścia Wisły i Pregoły dla handlu z Polską i Ukrainą – stan sprzed I-szej wojny światowej ready

13 Eksport zboża przez port gdański przed II-gą wojną światowąready

14 Zamek Wysoki Zamek Średni Skrzydło Zachodnie Nogat Zamek Niski Baszty Bramy Mostowej Port średniowieczny 2 5 1 3 7 6 4 Malbork (Marienburg) był w Średniowieczu portem morskim nad Zalewem Wiślanym, później rzecznym nad Nogatem Pierwotnie wody zatoki morskiej (Zalewu Wiślanego) i Nogatu podchodziły bezpośrednio pod mury zamkowe ready press

15 Ok r. podjęto budowę tzw. Skrzydła Zachodniego [1] z reprezentacyjną salą Wielkiego Refektarza. Ścianę Wschodnią [2] oparto na bezpośrednim fundamencie na piaskach lokalnej wysoczyzny polodowcowej, ścianę zachodnią [3] na piaszczystych łachach rozlewiska rzeki Nogat. Ścianę Zachodnią Skrzydła Zachodniego posadowiono najprawdopodobniej również bezpośrednio, co okazało się dość niefortunne. Ten tzw. Mur Zerowy [3] pochylił się, stąd podjęto decyzję o budowie nowej ściany [4], tym razem na fundamencie opartym na wzmocnionym gruncie. 1 W. R. W.R. = Wielki Refektarz 2 3 4 press ready Obniżenie się poziomu wody gruntowej od czasów Średniowiecza do czasów współczesnych

16 1989 żwir i piasek z humusem glina żwir nasyp piasek skarpa zamkowaprzed budową Ściany Zachodniej glina skarpa zamkowa w fazie budowy fundamentów Ściany Zachodniej skarpa zamkowa po wybudowaniu Ściany Zachodniej wykop fundamentowy przy budowie Ściany Zachodniej skarpa zamkowa z fosą technicznie możliwy poziom wbijania pali żwir nasyp piasek press ready press

17 - fundament Ściany Zachodniej z początku XIVw.Zamek Średni w Malborku: - fundament Ściany Zachodniej z początku XIVw. Oryginalny fundament Ściany Zachodniej w najniższej partii budowano z głazów, układanych pomiędzy obramowanie z dębowych belek. Drobnowymiarowe pale pod głazami spełniały rolę wzmocnienia gruntu piaszczystego poprzez jego zagęszczenie. Nie popełniono teraz błędnego oparcia Ściany Zachodniej bezpośrednio na gruncie, tak jak w przypadku Muru Zerowego. Prace przy fundamencie starano się prowadzić przy obniżonym poziomie wody w rzece. Pomiędzy kolejne warstwy głazów i kamieni wyżej układane sypano wapno palone. Prace te wykonywano również przy niskim poziomie wody w rzece Nogat. Po podniesieniu się wody CaO zamieniało się w trwałe CaCO3. Technologia taka była prekursorem tzw. betonowania podwodnego. Powyżej maksymalnego poziomu wody w Nogacie i fosie zamkowej murowano ścianę z cegły na zaprawie wapiennej. Zamysł budowniczych dotyczył ochrony przed podciąganiem wody i wilgoci. Z czasem fosę zasypano, między innymi z powodu osiadania Ściany i jej pękania przy opróżnianiu fosy z wody celem jej oczyszczenia. Celem uniknięcia powtarzającycych się katastrofalnych powodzi uregulowano Nogat w 1916 r. śluzami. Poziom wody u podnóża Zamku obniżył się o ok. 1,80 m. Drewniany w dolnej swej części fundament średniowieczny zaczął powoli gnić. ok r. CaCO3 ok r. ok. 1600r. 3. nM fosa rzeka Nogat (ok. 1300r.) CaO 2. Ca(OH)2 fosa 1916 r. 1989 r. Pg Nm osiadania 1. Pd,Pś Fundament tzw. Muru Zerowego, a później Ściany Zachodniej zlokalizowano na krawędzi wysoczyzny polodowcowej nad brzegiem Nogatu. Prace rozpoczęto od wykopu w gruntach składajacych się z piasku z domieszkami gliniastymi. W dolnym poziomie posadowienia w osi fundamentu niefortunnie zalegały namuły naniesione przez rzekę Nogat. Pod nimi znajdowały się osady piasków średnich i drobnych, również pochodzenia rzecznego. Jako tzw. jednofrakcyne również mogły się okazać nienośne dla planowanego grubego muru o znacznym ciężarze. press press ready press press press press press

18 X od 1916 r. do 1913 r. Malbork Wisła Nogat śluza śluza zasypane śluzaNurt rzeki Nogat zlikwidowany = woda stojąca, obniżona o ok. 1,80 m śluza Malbork Wisła śluza Nogat X zasypane śluza od 1916 r. do 1913 r. Zmiany w odprowadzaniu wód wiślanych do Baltyku press press ready

19 Rejon Baszt tzw. Bramy Mostowej po 1916 rRejon Baszt tzw. Bramy Mostowej po 1916 r. – po regulacji rzeki Nogat śluzami poziom wody w rejonie Zamku Malborskiego opadł w stosunku do poziomu rzeki w Średniowieczu o ok. 1,80 m. X ready

20 Obecny poziom wody w Nogacieok r. 1916 r. ready Obecny poziom wody w Nogacie

21 – zrealizowana w 1991 r. propozycja autora podparcia ściany przy użyciu mikropali i oczepów żelbetowych oparta została na domniemanym wyglądzie średniowiecznego fundamentu, zbadanego w przeprowadzonej w 1989 r. inwentaryzacji. 2 2 ready

22 Ściana Zachodnia Ściana Zachodniapress ready press

23 ready “mur zerowy”

24 Wykopy badawcze ready

25 – wstępna propozycja autora podparcia ściany przy użyciu mikropali Etap 1 Etap 1+2 – wstępna propozycja autora podparcia ściany przy użyciu mikropali i oczepów żelbetowych ready press press

26 naprężenia ściskające od sprężaniaSkrzydło Zachodnie Zamku Krzyżackiego w Malborku (1 poł. XIV w.): – zrealizowana w 1991 r. propozycja autora podparcia ściany przy użyciu mikropali [2] i oczepów żelbetowych [1]. Pomiędzy mikropalami widoczny średniowieczny fundament, zbadany w przeprowadzonej w 1989r. inwentaryzacji. Metoda przejęcia ciężaru muru (ok. 110 T/mb) na przyciśnięte do niego siłami sprężającymi w poziomych kotwach podłużne belki żelbetowe. Te z kolei przekazują obciążenia na mikropale o nośności 75 ton każdy. Metoda ograniczająca do minimum ingerencję w mury i warstwy archeologiczne pod nimi. 1 1 ok. 1320r. powierzchnie docisku press 1991r. press 2 2 naprężenia ściskające od sprężania press ready wielobok sił ciężar muru siły w mikropalach siły sprężające

27 Koniec części A ready

28 Dziękuję za uwagę! ready

29 Welcome to www.najder.seready