1 ŚREDNIOWIECZE ŚWIATOPOGLĄD
2 WCZESNE ŚREDNIOWIECZESYNKRETYZM RELIGIJNY ŁĄCZENIE W JEDNĄ CAŁOŚĆ RÓŻNYCH NIERAZ SPRZECZNYCH ZE SOBĄ ŚWIATOPOGLĄDÓW, WIERZEŃ RELIGIJNYCH. ZDOMINOWAŁ KULTURĘ ŚREDNIOWIECZNĄ ŁĄCZĄC W SOBIE PIERWIASTKI POGAŃSKIE Z DZIEDZICTWEM GRECKO – RZYMSKO – CHRZEŚCIJAŃSKIM. WIDOCZNY BYŁ W KULCIE ŚWIĘTYCH, UTOŻSAMIANYM PRZEZ LUDNOŚĆ CHRYSTIANIZOWANĄ Z KULTEM BOHATERÓW (TRADYCJA GERMAŃSKA). Z SYNKRETYZMU ZRODZIŁA SIĘ MENTALNOŚĆ POLEGAJĄCA NA POSTRZEGANIU ŚWIATA JAKO POLA WALKI DOBRA (BOGA) ZE ZŁEM (SZATANEM)
3 WCZESNE ŚREDNIOWIECZESYNKRETYZM RELIGIJNY - PRZYKŁADY 1. GŁOWY DEMONÓW NA ŚCIANIE KOŚCIOŁA NMP W INOWROCŁAWIU
4 WCZESNE ŚREDNIOWIECZESYNKRETYZM RELIGIJNY PRZYKŁADY 2. DRZWI GNIEŹNIEŃSKIE PRZEDSTAWIAJĄCE SCENY Z ŻYCIA ŚW. WOJCIECHA
5 WCZESNE ŚREDNIOWIECZESYNKRETYZM RELIGIJNY - PRZYKŁADY 3. PANTEON RZYMSKI, OD 609 ROKU KOŚCIÓŁ SANTA MARIA ROTONDA
6 WCZESNE ŚREDNIOWIECZEBENEDYKTYNI W MYŚL BENEDYKTYŃSKIEJ REGUŁY ORA ET LABORA (MÓDL SIĘ I PRACUJ) POWSTAWAŁY KLASZTORNE OŚRODKI ŻYCIA DUCHOWEGO I PRODUKCJI STANOWIĄCE WZORZEC GOSPODARCZY DLA OKOLICZNEJ LUDNOŚCI.
7 WCZESNE ŚREDNIOWIECZEKLASZTORY – PRZYKŁADY 1. MONTE CASSINO
8 WCZESNE ŚREDNIOWIECZEKLASZTORY – PRZYKŁADY 2. SANCT GALLEN
9 WCZESNE ŚREDNIOWIECZEKLASZTORY – PRZYKŁADY 3. CLUNY
10 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE UNIWERSALIZMUNIWERSALNA EUROPA ZJEDNOCZONA POD BERŁEM ŚWIECKIEJ WŁADZY CESARZA, WYZNAJE WIARĘ W BOGA REPREZENTOWANEGO PRZEZ PAPIEŻA. WIELE NARODÓW TWORZY JEDNĄ UNIWERSALNĄ SPOŁECZNOŚĆ. ICH WZAJEMNE KONTAKTY MIAŁ ZAPEWNIĆ TEN SAM JĘZYK – ŁACINA. DICTATUS PAPAE
11 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE TEOCENTRYZM TEOCENTRYZMU PROGU XI WIEKU PARAFIE, STOLICE BISKUPIE, KLASZTORY, STANOWIŁY GŁÓWNE OŚRODKI KSZTAŁTUJĄCE POSTAWY LUDZKIE WG WZORCÓW UZNAWANYCH PRZEZ KOŚCIÓŁ. OŚWIECANIE MAS ODBYWAŁO SIĘ WG TEOCENTRYCZNEGO ZAŁOŻENIA, ŻE WSZYSTKO SKUPIA SIĘ WOKÓŁ BOGA. TEOCENTRYZM PODPORZĄDKOWAŁ CAŁOKSZTAŁT SPRAW LUDZKICH CELOM POZAZIEMSKIM WYPEŁNIAJĄC WSZYSTKIE DZIEDZINY ŻYCIA I DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA. TEOCENTRYZM (gr. theos – Bóg, łac. centrum – środek)
12 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE UNIWERSYTETYU PROGU XII WIEKU POJAWIŁY SIĘ NOWE TRENDY STAWIAJĄCE PYTANIA DOTYCZĄCE KWESTII SPOŁECZNYCH, EKONOMICZNYCH, POLITYCZNYCH I RELIGIJNYCH. POWSTAŁY WSPÓLNOTY OBEJMUJĄCE LUDZI NAUKI W KRAJACH ŁACIŃSKICH PONAD GRANICAMI POLITYCZNYMI. WÓWCZAS ZACZĘTO KORZYSTAĆ Z DOROBKU ANTYCZNEGO. SIEDEM SZTUK WYZWOLONYCH, PRAWO KANONICZNE, CYWILNE I MEDYCYNA DAWAŁY GRUNTOWNE WYKSZTAŁCENIE LUDZIOM ŚWIECKIM KSZTAŁTUJĄC ICH ŚWIATOPOGLĄD.
13 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE UNIWERSYTETY – PRZYKŁADY1. BOLONIA 2. OXFORD
14 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE UNIWERSYTETY – PRZYKŁADY3. PARYŻ 4. CAMBRIDGE
15 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE KLASZTORY - PRZYKŁADYKONTENPLACYJNE. WE WZNOSZONYCH NA PUSTKOWIACH KLASZTORACH MNISI ODDAWALI SIĘ KONTENPLACJI PROWADZĄC ASCETYCZNY TRYB ŻYCIA, ZUPEŁNIE WYRZEKAJĄC SIĘ INDYWIDUALNEJ WŁASNOŚCI BERNARD Z CLAIRVAUX
16 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE KLASZTORY - PRZYKŁADYDOMINIKANIE BRACIA KAZNODZIEJE GŁOSILI NAUKĘ CHRZEŚCIJAŃSKĄ NA WZÓR APOSTOŁÓW. ZAKON ZAŁOŻONY W 1206 R. PRZEZ ŚW. DOMINIKA WYRÓŻNIAŁ SIĘ ZWALCZANIEM HEREZJI, ZBIERANIEM JAŁMUŻNY I GORLIWĄ EWANGELIZACJĄ ŚW. DOMINIK
17 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE KLASZTORY - PRZYKŁADYFRANCISZKANIE BRACIA MNIEJSI ŚLUBOWALI GŁOSZENIE EWANGELII I UBÓSTWO WG REGUŁY ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU ŚW. FRANCISZEK
18 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE FILOZOFIA - PRZYKŁADYLOGICZNA ANALIZA ABELARDA NA POCZĄTKU XII WIEKU OGŁOSIŁ WŁASNĄ INTERPRETACJĘ TRÓJCY ŚWIĘTEJ, KAŻDEJ Z JEJ OSÓB PRZYPISUJĄC ODMIENNĄ CECHĘ. UKAZAŁ KONIECZNOŚĆ ZASTOSOWANIA LOGICZNEJ ANALIZY W NAUCZANIACH TEOLOGICZNYCH. PETER ABELARD
19 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE FILOZOFIA - PRZYKŁADYTOMIZM. ŚWIĘTY TOMASZ Z AKWINU OD ARYSTOTELESA PRZEJĄŁ EMPIRYZM I RACJONALIZM TWIERDZĄC, ŻE NIE MA SPRZECZNOŚCI MIĘDZY PRAWDAMI OBJAWIONYMI A ROZUMOWYMI GDYŻ WSZYSTKIE ONE WYWODZĄ SIĘ OD BOGA JAKO PRAWDY NAJWYŻSZEJ ŚW. TOMASZ Z AKWINU
20 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE FILOZOFIA - PRZYKŁADYMISTYKA. CHRZEŚCIJAŃSKI STYL POBOŻNOŚCI, RODZAJ AKTYWNOŚCI RELIGIJNEJ, STARAJĄCY SIĘ WNIKNĄĆ W TAJEMNICE WIARY W SPOSÓB DOŚWIADCZALNY. WIELCY MISTYCY CHRZEŚCIJAŃSCY NIE SĄ "WYIZOLOWANI" OD RZECZYWISTOŚCI ZEWNĘTRZNEJ, DOŚWIADCZENIE BLISKOŚCI BOGA ZBLIŻA ICH DO ŚWIATA. MISTRZ ECKHART
21 PEŁNE ŚREDNIOWIECZE FILOZOFIA - PRZYKŁADYSCHOLASTYKA OKRES W ROZWOJU FILOZOFII CHRZEŚCIJAŃSKIEJ, KTÓRY ROZPOCZĄŁ SIĘ OKOŁO XII WIEKU. OBEJMOWAŁ WIELE NURTÓW FILOZOFICZNYCH, KTÓRYCH WSPÓLNĄ CECHĄ BYŁO PODEJMOWANIE PROBLEMU ZGODNOŚCI PRAWD WIARY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ Z ROZUMEM NATURALNYM. POWSTAŁA Z POTRZEBY PEŁNEGO ZROZUMIENIA TEGO, W CO SIĘ WIERZY (ZGODNIE Z FORMUŁĄ : FIDES QUAERENS INTELLECTUM – WIARA SZUKAJĄCA ROZUMIENIA). ŚW. ANZELM Z CANTERBURY
22 JESIEŃ ŚREDNIOWIECZA KRYZYS ŚREDNIOWIECZNEGO IDEAŁU RYCERZA I WYPRAW KRZYŻOWYCH. WAŻNYM ELEMENTEM KULTURY ŚREDNIOWIECZNEJ BYŁ IDEAŁ RYCERZA GARDZĄCEGO DOBRAMI MATERIALNYMI, POŚWIĘCAJĄCEGO SIĘ CAŁKOWICIE WALCE W OBRONIE WARTOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ I HONORU. UPADEK KRUCJAT SPOWODOWAŁ OSŁABIENIE ZAKONÓW RYCERSKICH ŚREDNIOWICZNY RYCERZ
23 JESIEŃ ŚREDNIOWIECZA KOŚCIÓŁ.ROZWÓJ GOSPODARKI TOWAROWO PIENIĘŻNEJ WPROWADZIŁ WIELE ZMIAN W ŚWIADOMOŚCI LUDZI. NAWOŁYWANIE DO ŻYCIA W ASCEZIE NIE ODNOSIŁO SKUTKU. KOŚCIÓŁ PROWADZĄCY WYSTAWNY TRYB ŻYCIA, POSIADAJĄCY PAŁACE I SŁUŻBĘ, ZANIEDBYWAŁ SPRAWY DUCHOWE. DO ODNOWY MORALNEJ WZYWALI DOMINIKANIE.
24 JESIEŃ ŚREDNIOWIECZA HEREZJA – HUSYCI.HUSYTYZM POCZĄTKOWO MIAŁ ZNACZENIE JEDYNIE RELIGIJNE I BYŁ PRÓBĄ ZWRÓCENIA UWAGI NA POTRZEBĘ REFORMY KOŚCIOŁA RZYMSKOKATOLICKIEGO W EUROPIE. PO 1415 ROKU GDY STANY CZESKIE WYRAZIŁY PUBLICZNIE SWÓJ PROTEST WOBEC SPALENIA NA STOSIE JANA HUSA PRZYBRAŁ FORMĘ RUCHU POLITYCZNEGO, STAŁ SIĘ POWODEM REWOLTY W CZECHACH, A NASTĘPNIE WOJEN HUSYCKICH. SPALENIE NA STOSIE JANA HUSA
25 DOMINIKA KURKIEWICZ & KATARZYNA TOMCZYKKONIEC PRZYGOTOWAŁY: DOMINIKA KURKIEWICZ & KATARZYNA TOMCZYK KLASA IV B Bibliografia: