1 Referendum wojewódzkie w sprawie budowy w województwie podlaskim regionalnego portu lotniczego 15 stycznia 2017 r.

2 AKTY PRAWNE Postanowienie Komisarza Wyborczego w Białymstoku z dnia 5 grudnia 2016 r. o przeprowadzeniu referendum wojewódzkiego w sprawie budowy w województwie podlaskim regionalnego portu lotniczego Ustawa o referendum – ustawa o referendum lokalnym z dnia 15 września 2000r. ( Dz.U. z 2016 r. poz. 400) W zakresie nieuregulowanym stosuje się przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. –kodeks wyborczy ( Dz.U. Nr 21 poz. 112 ze zm.)

3 Lokal obwodowej komisji do spraw referendumW lokalu komisji powinny znajdować się: godło Rzeczypospolitej Polskiej, urna na karty do głosowania, osłony zapewniające tajność głosowania Miejsca za osłonami powinny być wyposażone w przybory do pisania, należy tam również umieścić plakat informacyjny o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu Lokal powinien być tak urządzony, aby osoba uprawniona po otrzymaniu karty do głosowania kierowała się bezpośrednio do miejsca za osłoną, a następnie w stronę urny Komisja obowiązana jest sprawdzić, czy urna pomieści wszystkie karty do głosowania i czy jest wykonana w taki sposób, aby nie było możliwe wrzucenia do niej kart w inny sposób niż przez otwór do tego przeznaczony

4 Lokal obwodowej komisji do spraw referendumNa widocznym miejscu wywiesza się urzędowe informacje i obwieszczenia (część na wysokości umożliwiającej odczytanie przez osoby niepełnosprawne)- szczegółowa informacja w dalszej części szkolenia Komisja nie później niż w przeddzień głosowania kontroluje stan wyposażenia lokalu oraz oznakowanie budynku. Komisja właściwa dla lokalu dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych sprawdza czy jest on dostosowany do obsługi osób niepełnosprawnych. O stwierdzonych brakach lub nieprawidłowościach komisja zawiadamia Prezydenta Miasta. Komisja powinna mieć w swojej siedzibie zapewniony dostęp do telefonu oraz znać numery telefonów, pod którymi dyżur pełnić będą w dniu referendum: Wojewódzka oraz Miejska Komisja Do Spraw Referendum, pracownicy Urzędu Miejskiego.

5 Lokal obwodowej komisji do spraw referendumW lokalu wyborczym oraz na terenie budynku ( wewnątrz i na zewnątrz), nie mogą być umieszczone hasła, napisy lub ulotki oraz inne materiały o charakterze agitacyjnym. Kontroli w tym zakresie komisja dokonuje bezpośrednio przed dniem głosowania oraz ponownie przed rozpoczęciem głosowania, a także – w razie potrzeby – w trakcie głosowania. W razie umieszczenia takich materiałów komisja usuwa je, w przypadku gdyby usunięcie ich przez komisję we własnym zakresie nie było możliwe, należy zwrócić się o pomoc do Prezydenta Miasta.

6 Członkowie obwodowej komisji wyborczej- w dniu głosowania obowiązani są nosić identyfikatory z imieniem i nazwiskiem oraz funkcją pełnioną w komisji - nie mogą udzielać pomocy w głosowaniu, z wyjątkiem pomocy udzielanej osobie niepełnosprawnej ( w tym ustne poinformowanie o przedmiocie referendum tj. podanych pytaniach – wyłącznie przewodniczący lub zastępca w obecności innego członka komisji) oraz polegającej na udzielaniu głosującym informacji tj. wyjaśnieniu sposób głosowania i warunków ważności głosu Przewodniczący ( pod jego nieobecność zastępca) kieruje pracami komisji, odpowiada za utrzymanie porządku i spokoju, czuwa nad przestrzeganiem tajności głosowania, zakazu prowadzenia agitacji i przestrzeganiem właściwego toku czynności podczas głosowania.

7 Mężowie zaufania W dniu głosowania w lokalu komisji podczas wszystkich czynności mogą być obecni mężowie zaufania

8 Dziennikarze W lokalu komisji (wyłącznie w czasie głosowania - ani przed jego rozpoczęciem, ani poza zakończeniu) mogą przebywać dziennikarze posiadający ważną legitymację dziennikarską lub inny dokument potwierdzający reprezentowanie redakcji Dziennikarze nie mogą przeprowadzać wywiadów w lokalu, w którym odbywa się głosowanie Dopuszczalne jest, po uzyskaniu zgody przewodniczącego oraz osób, których wizerunek jest utrwalany, filmowanie i fotografowanie przebiegu głosowania.

9 Zadania komisji przed dniem głosowaniaKomisja na pierwszym posiedzeniu wybiera spośród siebie przewodniczącego i zastępcę Ustala godzinę rozpoczęcia pracy w przeddzień i w dniu głosowania (informacja ta jest wywieszana w budynku, w którym mieści się lokal komisji) Ustala harmonogram pracy na dzień głosowania, telefon do administratora budynku Sprawdza czy w lokalu komisji lub na terenie budynku nie znajdują się materiały o charakterze agitacyjnym

10 Zadania komisji przed dniem głosowaniaKomisja odbiera – najpóźniej w przeddzień głosowania - dokumentację ( w tym karty do głosowania) niezbędną do przeprowadzenia głosowania. Komisja otrzyma 9 egzemplarze protokołów do głosowania Komisje nie będą miały wsparcia informatycznego

11 Zadania komisji w dniu głosowania przed otwarciem lokalu komisji obwodowejW dniu głosowania komisji zbiera się w możliwie pełnym składzie, z udziałem przewodniczącego lub zastępcy, nie później niż o godz.6.00 Przed rozpoczęciem głosowania komisja, w możliwie pełnym składzie: 1) sprawdza dostarczone dokumenty oraz pieczęć komisji 2) przelicza karty do głosowania, ustaloną liczbę komisja wpisuje w punkcie 2 formularza protokołu głosowania 3) ostemplowuje karty do głosowania – w miejscu na to przeznaczonym. W celu uniknięcia wydania głosującemu karty nieważnej zaleca się ostemplowanie wszystkich kart do głosowania przed otwarciem lokalu, tj. przed godziną Jeżeli nie zostało to wykonane należy czynność kontynuować.

12 Zadania komisji w dniu głosowania przed otwarciem lokalu komisji obwodowej4) rozkłada spis osób uprawnionych oraz karty do głosowania 5) sprawdza czy w lokalu komisji w widocznym miejscu wywieszone są urzędowe obwieszczenia i informacje – część na odpowiedniej wysokości 6) sprawdza czy w lokalu komisji oraz na zewnątrz i wewnątrz budynku nie znajdują się elementy służące prowadzeniu kampanii referendalnej 7) sprawdza, czy urna jest pusta, a następnie zamyka ją i opieczętowuje Urna powinna być ustawiona w takim miejscu, aby była przez cały czas widoczna dla członków komisji i mężów zaufania Urny nie wolno wynosi z lokali komisji

13 Zadania komisji w trakcie głosowania Lokal komisji otwarty jest w godzKomisja otwiera lokal o godz Od chwili rozpoczęcia głosowania do czasu jego zakończenia komisja wykonuje swoje zadania w składzie najmniej 3- osobowym, zawsze z udziałem przewodniczącego lub jego zastępcy. Wymóg obecności co najmniej 3 osób z komisji oznacza stałe przebywanie takiej liczby jej członków w pomieszczeniu, w którym znajduje się urna. Komisja przed wydaniem karty do głosowania: 1) sprawdza tożsamość głosującego dokumentu z fotografią ( ustalenie tożsamości nie może budzić wątpliwości), z wyjątkiem książeczkowego dowodu osobistego. 2) ustala, czy głosujący jest ujęty w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum w tym obwodzie.

14 Zadania komisji w trakcie głosowaniaDopisywanie do spisu osób uprawnionych do udziału w referendum: Komisja dopisuje na dodatkowym formularzu spisu i umożliwia głosowanie osobie osobie pominiętej w spisie, jeżeli udokumentuje ona, iż stale zamieszkuje na terenie tego obwodu głosowania, a ewidencja ludności w Urzędzie potwierdzi pomyłkę, członek komisji sporządza notatkę z rozmowy i dołącza do spisu. Dodatkowy formularz spisu osób uprawnionych do udziału w referendum, na którym komisja dopisuje osoby uprawnione w dniu referendum powinien mieć oznaczenie, iż jest to dodatkowy formularz. Członkowie komisji obok imienia i nazwiska osoby dopisanej umieszcza swoją parafę. Po zakończeniu głosowania dodatkowy formularz powinien być ostemplowany pieczęcią komisji oraz podpisany przez przewodniczącego komisji lub jego zastępcę.

15 Zadania komisji w trakcie głosowaniaKOMISJA NIE JEST UPRAWNIONA DO DOKONYWANIA JAKICHKOLWIEK INNYCH ZMIAN W SPISIE – WYTYCZNE – ALE: Zgodnie z art. 51 § 2 ust. 3 oraz § 4 Kodeksu wyborczego – do spisu należy także dopisać osobę, która została skreślona dla spisu dla danego obwodu głosowania w związku z wpisaniem do spisu osób uprawnionych do udziału w referendum w związku z umieszczeniem w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karny i areszcie śledczym, jeżeli wykażą, że opuściły tę placówkę przed dniem referendum. Do spisu osób uprawnionych w danym obwodzie należy także dopisać osobę, która przybyła do w/w placówki w przeddzień głosowania.

16 WYDAWANIE KART DO GŁOSOWANIAOsobie uprawnionej wydaje się jedną kartę do głosowania. Nie jest dopuszczalne wydanie ponownie karty do głosowania temu samemu wyborcy. Przy wydawaniu karty komisja sprawdza, czy karta jest ostemplowana jej pieczęcią Komisja zwraca uwagę, aby głosujący potwierdził w rubryce obok swojego nazwiska fakt otrzymania karty!!!!! Możliwe jest składanie podpisu bez odwracania spisu. Nakładki na spis osób uprawnionych. W przypadku odmowy złożenia podpisu członek komisji w rubryce spisu „Uwagi” czyni adnotację „odmowa podpisu” i opatruje ją swoją parafą. Komisja wraz z kartą do głosowania wydaje osobie niepełnosprawnej, na jej prośbę, nakładkę sporządzoną w alfabecie Braillea. Komisja informuje głosującego, że po oddaniu głosu obowiązany jest zwrócić nakładkę komisji.

17 PRZEBIEG GŁOSOWANIA W czasie głosowania komisja zwraca uwagę, by osoby uprawnione głosowały osobiście i w taki sposób, aby nie była naruszona tajność głosownia. Karty do głosowania głosujący powinni wrzucać do urny w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna. Można skorzystać z kopert –art. 52 § 8 kodeksu wyborczego Osobie niepełnosprawnej, na jej prośbę, może pomagać w głosowaniu inna osoba, w tym także niepełnoletnia; pomoc ta może mieć tylko techniczny charakter Komisja zwraca uwagę, by głosujący nie wynosili kart do głosowania poza lokal komisji. W przypadku, gdy komisja zauważy, że głosujący wyniósł kartę do głosowania na zewnątrz lub otrzyma informację, że w lokalu komisji lub poza nim oferowane jest odstąpienie od karty, obowiązana jest niezwłocznie zawiadomić i tym policję i fakt ten opisać w punkcie 19 protokołu.. Komisja zwraca uwagę, aby głosujący nie wrzucali do urny innych przedmiotów niż karty do głosowania.

18 GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKAKomisja dopuszcza do głosowania osoby posiadające pełnomocnictwo do głosowania w imieniu osoby ujętej w spisie osób uprawnionych – komisja nr 4 i 72 – po jednym wniosku Przed wydaniem karty do głosowania pełnomocnik okazuje dokument tożsamości z fotografią oraz akt pełnomocnictwa sporządzony z up. Prezydenta Miasta. Komisja sprawdza, czy osoba, która udzieliła pełnomocnictwa jest ujęta w spisie. Jeżeli osoba ta nie jest ujęta w spisie osób uprawnionych, komisja jest obowiązana wyjaśnić telefonicznie w Urzędzie Miejskim, przyczynę nieumieszczenia w spisie. Osoba, która udzieliła pełnomocnictwa może w dniu głosowania doręczyć komisji oświadczenie o cofnięciu pełnomocnictwa, a także głosować osobiście, jeżeli nie głosował jeszcze w jej imieniu pełnomocnik. Głosowanie osobiste osoby uprawnionej powoduje wygaśniecie pełnomocnictwa.

19 GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKAW takim wypadku komisja odmawia wydania pełnomocnikowi karty do głosowania i zatrzymuje akt pełnomocnictwa. Jeżeli pełnomocnik głosował już w imieniu osoby uprawnionej, cofnięcie pełnomocnictwa jest bezskuteczne, osoba uprawniona nie może w takiej sytuacji osobiście zagłosować. Fakt cofnięcie lub wygaśnięcia pełnomocnictwa komisja obowiązana jest odnotować w spisie osób uprawnionych oraz otrzymanej wraz ze spisem liście osób, które udzieliły pełnomocnictwa do głosowania w ich imieniu. Zatrzymuje wówczas akt pełnomocnictwa. Po stwierdzeniu, że pełnomocnik może głosować komisja odnotowuje jego imię i nazwisko w spisie w rubryce „Uwagi” odpowiadającej pozycji pod którą umieszczono nazwisko osoby udzielającej pełnomocnictwa, wraz z oznaczeniem „pełnomocnik”, akt pełnomocnictwa załącza do spisu i wydaje kartę do głosowania. Pełnomocnik potwierdza otrzymanie karty do głosowania własnym czytelnym podpisem Komisja odnotowuje fakt głosowania przez pełnomocnika na otrzymanej wraz ze spisem liście osób, które udzieliły pełnomocnictwa do głosowania w ich imieniu.

20 Przerwa w głosowaniu Głosowania nie wolno przerywać, chyba że w wyniku nadzwyczajnych zdarzeń zostanie ono przejściowo lub trwale uniemożliwione, za zgodą Wojewódzkiej Komisji do Spraw Referendum. Przez nadzwyczajne wydarzenie należy rozumieć wyłącznie takie, które uniemożliwia głosowanie ( np. katastrofa budowlana dotycząca budynku, w którym znajduje się lokal komisji); nie są nadzwyczajnym zdarzeniami sytuacje o charakterze techniczno-organizacyjnym ( np. trudność w dostaniu się do budynku lub lokalu komisji obwodowej, zapełnienie się urny) W razie przerwania lub odroczenia głosowania komisja zakleja i opieczętowuje wlot urny, liczy niewykorzystane karty do głosowania, a następnie spis osób uprawnionych do udziału w referendum i niewykorzystane kart do głosowania umieszcza w odrębnych pakietach, opieczętowuje je i opisuje. Urnę wraz z pakietami oddaje na przechowanie przewodniczącemu komisji.

21 Przerwa w głosowaniu Z czynności tych należy sporządzić protokół i podać w nim liczbę niewykorzystanych kart do głosowania. Pieczęć komisji oddaje się zastępcy przewodniczącego, a gdyby zastępca był nieobecny – innemu członkowi komisji. Przed wznowieniem głosowania komisja stwierdza protokolarnie, czy pieczecie na urnie lub odroczeniu głosowania komisja załącza do protokołu głosowania w obwodzie i czyni o tym adnotację w protokole głosowania.

22 Zakończenie głosowaniaO godz przewodniczący komisji zarządza zakończenie głosowania. Komisja zamyka lokal, osobom przybyłym przed tą godziną należy umożliwić oddanie głosu. Po opuszczeniu lokalu przez ostatniego głosującego komisja zapieczętowuje wolt urny, zaklejając go paskiem papieru opatrzonym pieczęcią komisji i podpisami jej członków. W obwodach odrębnych komisja może zarządzić wcześniejsze zakończenie głosowania, po warunkiem że wszystkie osoby wpisane do spisu osób uprawnionych oddały swoje głosy. Zarządzenie wcześniejszego głosowania może nastąpić nie wcześniej niż o godz W przypadku wcześniejszego zakończenia głosowania podanie do publicznej protokołu głosowania powinno nastąpić niezwłocznie po jego sporządzeniu, lecz nie wcześniej niż o godz

23 Zakończenie głosowaniaO wcześniejszym zarządzeniu zakończenia głosowania przewodniczący komisji niezwłocznie zawiadamia osobę kierującą jednostką, w której utworzono obwód głosowania, Prezydenta Miasta, Miejską Komisję oraz Wojewódzką Komisję do Spraw Referendum. Po zakończeniu głosowania i zamknięciu lokalu wyborczego w lokalu mogą przebywać poza członkami komisji wyłącznie mężowie zaufania.

24 Ustalenie wyników głosowania i sporządzenie protokołu głosowania w obwodzieCzynności związane z ustaleniem wyników głosowania w obwodzie i sporządzeniem protokołu głosowania komisja wykonuje w możliwie pełnym składzie. Nie jest dopuszczalne tworzenie z członków komisji grup roboczych, które wykonywałyby czynności po zakończeniu głosowania np. ustalając wyniki głosowania na podstawie części kart do głosowania. Liczy w protokole głosowania wpisuje się w następujący sposób: liczby jednocyfrowe wpisuje się w ostatniej kratce z prawnej strony, liczby dwucyfrowe – w dwóch ostatnich kratkach z prawnej strony itd. Jeżeli ustalona przez komisję liczba wynosi „zero”, w ostatniej krtace z prawej strony należy wpisać cyfrę „0”.

25 Czynności przed otwarciem urnyW pierwszej kolejności komisja wypełnia część nagłówkową protokołu wpisując: Kod terytorialny gminy – Nr obwodu głosowania Adres siedziby Obwodowej Komisji do Spraw Referendum Nazwę gminy – Białystok, powiat – Białystok, województwo - podlaskie Następnie komisje dokonują rozliczenia kart do głosowania wypełniając protokół w punktach od 1 do 7e.

26 Wypełnianie protokołu głosowaniaI. Rozliczenie kart do głosowania 11 liczba osób uprawnionych do głosowania ( wszystkie osoby umieszczone w spisie osób uprawnionych) w chwili zakończenia głosowania 1 00 2 Komisja otrzymała kart do głosowania 8 6 3. Nie wykorzystano kart do głosowania 1 4. Liczba osób, którym wydano karty do głosowania ( liczba podpisów w spisie oraz adnotacje „odmowa podpisu” w spisie) 7 3 Uwaga – suma liczb z punktu 3 i 4 powinna być równa liczbie z punktu 2; jeżeli występuje niezgodność przypuszczalną przyczynę należy wpisać w pkt. 14

27 Wypełnianie protokołu głosowaniaUstalenie liczby osób głosujących przez pełnomocnika uzyskaną liczbę komisja porównuje z liczbą otrzymanych aktów pełnomocnictwa ( z pominięciem aktów pełnomocnictwa od osób, których pełnomocnictwo wygasło lub zostało cofnięte) Uwaga – liczby te powinny być równe. 5 Liczba osób głosujących przez pełnomocnika ( liczba kart do głosowania wydanych na podstawie otrzymanych przez komisję aktów pełnomocnictwa)

28 Wypełnianie protokołu – głosowanie korespondencyjneUwaga – liczba z pkt. 7 nie może być większa od liczby z pkt 6; suma liczb z pkt. 7a -7e nie może być mniejsza od liczby z pkt 7 6 Liczba osób, którym wysłano pakiety referendalne 10 7 Liczba otrzymanych kopert zwrotnych 7a Liczba kopert zwrotnych, w których nie było oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu 7b Liczba kopert zwrotnych, w których oświadczenie nie było podpisane 7c Liczba kopert zwrotnych, w których nie było koperty na kartę do głosowania 7d Liczba kopert zwrotnych, w których znajdowała się niezaklejona koperta na kartę do głosowania 7e Liczba kopert na kartę do głosowania wrzuconych do urny

29 Czynności po otwarciu urny - Ustalenie wyników głosowaniaKomisja sprawdza, czy pieczęcie na urnie oraz na wlocie do urny pozostały nienaruszone, po czym otwiera urnę i wyjmuje z niej karty do głosowania. W przypadku stwierdzenia, że w urnie znajdują się inne przedmioty niż karty do głosowania ( np. czyste kartki papieru), komisja oddziela je od kart do głosowania, a informacje o ich odnalezieniu odnotowuje w pkt 20 protokołu Komisja przegląda wszystkie karty i wydziela z nich karty całkowicie przedarte na dwie lub więcej części, których nie bierze pod uwagę przy obliczeniach. Karty takie należy zapakować w pakiet, opieczętować i opisać.

30 Ustalenie wyników głosowaniaKomisja liczy karty wyjęte z urny i ustaloną liczbę wpisuje w pkt. 8 protokołu. W punkcie 8a Komisje wpisują cyfrę „0” UWAGA – liczba w pkt 8 powinna być równa licznie z pkt.4 – jeżeli występuje różnica, ustalamy przyczynę i wpisujemy w punkcie 15 protokołu. 8 Liczba kart wyjętych z urny 7 3 8a W tym liczba kart wyjętych z kopert na kartę do głosowania

31 Komisja wydziela i liczy liczbę kart nieważnych i liczbę kart ważnychKARTY NIEWAŻNE – INNE NIŻ USTALONE URZĘDOWO LUB NIEOPATRZONE PIECZĘCIĄ KOMISJI OBWODOWEJ UWAGA – jeżeli liczba kart nieważnych ( pkt 9) jest większa niż „0”, przypuszczalną przyczynę należy wpisać w punkcie 16 protokołu Jeżeli liczba kart nieważnych wynosi 0, w punkcie 9 protokołu należy wpisać „0”, a w punkcie 16 protokołu „brak uwag” UWAGA – suma liczb z pkt. 9 i 10 musi być równa liczbie z pkt. 8 9 Liczba kart nieważnych ( innych niż urzędowo ustalone lub nieopatrzonych pieczęcią obwodowej komisji do spraw referendum) 3 10 Liczba kart ważnych (liczba osób, które wzięły udział w głosowaniu) 7

32 Ustalenie liczby głosów ważnych i nieważnychNa podstawie kart ważnych komisja ustala liczbę głosów ważnych i liczbę głosów nieważnych Głos nieważny, gdy głosujący: - postawił znak X w dwóch kratkach, tj. w kratce obok odpowiedzi „Tak” i w kratce obok odpowiedzi „Nie” -nie postawił znaku w żadnej kratce, tj. ani w kratce obok odpowiedzi „Tak” ani w kratce obok odpowiedzi „Nie” UWAGA- suma liczb z punktu 11 i 12 musi być równa liczbie z punktu 10 11 Liczba głosów nieważnych ( z kart ważnych) 5 12 Liczba głosów ważnych ( z kart ważnych) 7 6

33 Wzór karty do głosowaniaKomisja jest obowiązana przejrzeć całą kartę do głosowania

34 Warunki ważności głosuWszelkie znaki, wykreślenia, przekreślenia, w tym również znak „X” postawiony przez głosującego poza przeznaczoną na to kratką, traktuje się jako dopiski, które nie wpływają na ważność głosu. Uznania głosu za nieważny komisja dokonuje po okazaniu karty wszystkim członkom komisji uczestniczącym w ustalaniu wyniku głosowania.

35 Ustalenie liczby głosów na „Tak” i liczby głosów na „Nie” z liczby głosów ważnych Głos uznaje się za ważny, gdy głosujący postawił znak „X” w jednej kratce obok odpowiedzi „Tak” lub ”Nie” 13a Liczba głosów pozytywnych „Tak” 13b Liczba głosów negatywnych „Nie” Suma liczb z pkt 13a i 13b musi być równa liczbie z pkt 12

36 Wypełnianie części protokołu o nazwie „Uwagi i adnotacje”Komisja wypełnia wszystkie części protokołu, jeżeli nie było zgłoszonych uwag/zarzutów wpisuje „brak uwag”, „brak zarzutów”. Do każdego protokołu głosowania uwagi mogą wnieść obecni mężowie zaufania oraz członkowie komisji uczestniczący w jej pracach. Jeżeli treść uwag nie mieści się na formularzu, należy je spisać na odrębnej kartce, którą należy dołączyć do protokołu Komisja ma obowiązek ustosunkować się do wniesionych zarzutów, załączając do protokołu wyjaśnienia.

37 Sporządzenie protokołu głosowaniaProtokół głosowania w czterech egzemplarzach podpisują wszyscy członkowie komisji obecni przy jego sporządzeniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji. Członkowie komisji parafują każdą stronę protokołu

38 Podawanie protokołu do publicznej wiadomościJeden egzemplarz komisja wiesza w miejscu łatwo dostępnym dla zainteresowanych i widocznym po zamknięciu lokalu Protokół powinien być wywieszony w taki sposób, aby było możliwe jego odczytanie także w wózka inwalidzkiego. Wywieszenie protokołu winno nastąpić niezwłocznie po jego sporządzeniu. Komisja nie może opuścić lokalu przed wywieszeniem protokołu.

39 Podawanie protokołu do publicznej wiadomościDrugi egzemplarz protokołu wraz z załączonymi ewentualnymi członków komisji oraz zajętym przez komisję stanowiskiem umieszcza się w kopercie, zakleja, pieczętuje na złączach oraz opisuje. Przewodniczący Komisji niezwłocznie przesyła kopertę do Miejskiej Komisji do Spraw Referendum. Trzeci egzemplarz protokołu oraz inne dokumenty z głosowania komisja pakuje w odrębny pakiet. Po otrzymaniu informacji o przyjęciu protokołu głosowania w obwodzie, przewodniczący komisji przekazuje do Urzędu Miejskiego wszystkie paczki z dokumentami oraz osobno pieczęć komisji i nakładkę do głosowania w alfabecie Braillea.

40 Szczególne zadania komisji w obwodach głosowania utworzonych w zakładach opieki zdrowotnej i domach pomocy społecznej. Wytyczne dla obwodowych komisji do spraw referendum nie zawierają szczegółowych wytycznych. Art..39 § 5 Kodeksu wyborczego – głosowanie w obwodach głosowania utworzonych w zakładach opieki społecznej i domach pomocy społecznej może się rozpocząć później; § 7 – obwodowa komisja wyborcza może zarządzić wcześniejsze zakończenie głosowania, jeżeli wszyscy wyborcy wpisani do spisu wyborców oddali swe głosy. Zarządzenie wcześniejszego zakończenia głosowania może nastąpić nie wcześniej niż o godz O zarządzeniu zakończenia głosowania przewodniczący obwodowej komisji niezwłocznie zawiadamia Prezydenta Miasta, Miejską Komisję i Wojewódzką Komisję do Spraw Referendum.

41 Szczególne zadania komisji w obwodach głosowania utworzonych w zakładach opieki zdrowotnej i domach pomocy społecznej. art. 44 Kodeksu wyborczego dopuszcza możliwość, po uzgodnieniu z właściwą ( wojewódzką ) Komisją do Spraw Referendum stosowanie w głosowaniu drugiej urny wyborczej – komisja podejmuje uchwałę Urna, o której mowa jest urną pomocniczą przeznaczoną wyłącznie do wrzucania kart do głosowania przez wyborców w obwodach głosowania w zakładach opieki zdrowotnej i domach pomocy społecznej.

42 Głosowanie z użyciem urny pomocniczejna czas głosownia z wykorzystaniem urny pomocniczej zarządza się przerwę w głosowaniu w lokalu wyborczym. urnę pomocniczą otwiera się po zakończeniu głosownia w lokalu, ale przed otwarciem urny zasadniczej. podejmujemy uchwałę w sprawie zarządzenia stosowania urny pomocniczej przy przeprowadzeniu głosowania. ogłaszamy przed dniem głosowania możliwości skorzystania z takiej urny w danej placówce przez wywieszenie ww. uchwały na drzwiach lokalu (tak aby można ją było odczytać z wózka inwalidzkiego). zbieramy informacje, którzy wyborcy chcą głosować przy użyciu urny pomocniczej

43 Głosowanie z użyciem urny pomocniczejprzygotowujemy wykaz wyborców wraz z numerami pomieszczeń, do których należy zanieść urnę pomocniczą na podstawie wykazu ustalamy (z pewną nadwyżką) ile kart do głosowania będzie potrzebnych do przeprowadzenia głosowania przy wykorzystaniu urny pomocniczej przygotowujemy pokwitowania przyjęcia kart przez członków komisji, którzy przeprowadzą głosowanie poza lokalem wyborczym

44 Głosowanie z użyciem urny pomocniczejwywieszamy na drzwiach lokalu uchwałę w sprawie przerwy w głosowaniu w lokalu Komisji w celu przeprowadzenia głosowania przy użyciu urny pomocniczej z podaniem godzin głosowania poza lokalem zaklejamy wlot urny zasadniczej paskiem papieru wyznaczamy co najmniej dwóch członków komisji do przeprowadzenia głosowania poza lokalem

45 Głosowanie z użyciem urny pomocniczejprotokolarnie wydajemy członkom komisji przeprowadzającym głosowanie przy użyciu urny pomocniczej spis wyborców, karty do głosowania, wykaz wyborców zainteresowanych skorzystaniem z urny pomocniczej, nakładki w alfabecie Braille’a liczymy liczbę podpisów w spisie, którym do tej pory wydano karty do głosowania i umieszczamy ją w protokole sprawdzamy czy urna pomocnicza jest pusta, zamykamy ją i opieczętowujemy przekazujemy urnę pomocniczą wyznaczonym członkom do przeprowadzenia głosowania poza lokalem członkom zamykamy lokal komisji dla wyborców

46 Głosowanie z urną pomocniczą Zadania po zakończeniu głosowaniazaklejamy i pieczętujemy wlot urny pomocniczej oddajemy niewykorzystane karty do głosowania, wykaz, spis wyborców i nakładki rozliczamy protokolarnie wydane karty do głosowania umieszczamy urnę pomocniczą w takim miejscu w lokalu wyborczym, aby była widoczna dla członków komisji i mężów. sprawdzamy protokolarnie czy wlot urny zasadniczej jest zaklejony, a pieczęcie nienaruszone odklejamy wlot urny zasadniczej i wznawiamy głosowanie w lokalu wyborczym

47 KONIEC Dziękuję za uwagę!