1 Reformy w administracji z perspektywy KONKURENCYJNYCH WIZJI PAŃSTWAUWAGA: w prezentacji zawarto podstawowy zarys zagadnień, zaś szczegółowe omówienie znajduje się w artykule miesięcznika „Samorząd Terytorialny” 2014/11

2 KONCEPCJA państwa prawaArt. 2 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym , urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej Art. 7 Konstytucji RP Organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa

3 Państwo ≠ Obywatel OBYWATEL:dozwolone jest wszystko czego prawo nie zabrania PAŃSTWO (administracja): dozwolone jest to na co prawo wyraźnie zezwala (upoważnienie ustawowe = podstawy prawne)

4 Wizje państwa a zasada państwa prawaWizje państwa wypracowane na gruncie nauk społecznych (socjologia, politologia) nie podważają i nie modyfikują zasady państwa prawa są konstruowane dla skontrastowania odmiennych sposobów reformowania administracji: w zakresie strukturalnym (podmioty publiczne) w zakresie funkcjonalnym (zadania publiczne) w odniesieniu do form działania administracji

5 Podstawy prawne K t o ? PODMIOT J a k ? FORMY C o ? ZADANIEADMINISTRACJA K t o ? PODMIOT J a k ? FORMY C o ? ZADANIE

6 Wizja państwa Formy Płaszczyzna funkcjonalna Płaszczyzna strukturalnaADMINISTRACJA Formy Płaszczyzna strukturalna Płaszczyzna funkcjonalna

7 Każdej wizji można przypisać odmienne poglądy na układ sił w państwiePaństwo Rynek Obywatel Społeczeństwo obywatelskie

8 Państwo AKTYWNE Państwo dobrobytu Państwo opiekuńczePaństwo złotego wieku Jakie są inspiracje i podstawy teoretyczne wizji państwa aktywnego?

9 PODSTAWY TEORETYCZNE wizji państwa aktywnegoTeoria politycznej kontroli biurokracji Teoria polityki biurokratycznej (PAS) Koncepcja humanizmu integralnego (podkreśla godność osoby ludzkiej, realizującej się w sferze praw socjalnych) Teoria Johna Maynarda Keynesa; Program New Deal prezydenta Franklina Roosevelta.

10 Państwo AKTYWNE a PRL PRL nie było demokratycznym państwem prawa ALEcele PRL zostały zapisane w Konstytucji w duchu państwa dobrobytu, Art. 4 „rozwój każdego człowieka, coraz lepsze zaspokajanie potrzeb obywateli” Art. 5 pkt 5 „likwidacja wyzysku człowieka przez człowieka” Art. 5 pkt 6 „stały wzrost dobrobytu i stopniowe zacieranie różnic między miastem a wsią, między pracą fizyczną a umysłową”

11 Płaszczyzna funkcjonalna państwa aktywnegoCele państwa (administracji) Funkcje administracji: Funkcja porządkowo-reglamentacyjna Funkcja świadcząca (zawiadowcza, prestacyjna) Funkcja planistyczna Funkcja regulacyjna Funkcja jako sposoby metody i środki dla realizacji celów podstawowych (prakseologia)

12 Formy działania administracji państwa aktywnegoFormy prawa administracyjnego generalne & indywidualne władcze & niewładcze Formy prawa prywatnego Formy pozaprawne

13 Pytanie o układ sił w państwie aktywnym?Państwo Rynek Obywatel Społeczeństwo obywatelskie

14 Państwo minimalne Państwo ograniczone Państwo rynkowe Państwo liberalne Lean State Jakie są inspiracje i podstawy teoretyczne wizji państwa minimalnego?

15 Teoretyczne podstawy państwa minimalnegoTeoria wyboru racjonalnego/publicznego New public management Teoria agencji Teoria kosztów transakcyjnych

16 Płaszczyzna strukturalna państwa minimalnegoPaństwo Samorząd terytorialny Agencje państwowe (wykonawcze) Zakład administracyjny Przedsiębiorstwo państwowe Spółki publicznoprawne / cywilnoprawne Organy regulacyjne

17 Płaszczyzna funkcjonalna państwa minimalnegoCele państwa (administracji) Funkcje administracji: Funkcja porządkowo-reglamentacyjna Funkcja świadcząca (zawiadowcza, prestacyjna) Funkcja planistyczna Funkcja regulacyjna Funkcja jako sposoby metody i środki dla realizacji celów podstawowych (prakseologia)

18 p r y w a t y z a c j a k o m u n a l i z a c j aPłaszczyzna funkcjonalna państwa minimalnego Cele państwa (administracji) Funkcje administracji: Funkcja porządkowo-reglamentacyjna Funkcja świadcząca (zawiadowcza, prestacyjna) Funkcja planistyczna Funkcja regulacyjna Funkcja jako sposoby metody i środki dla realizacji celów podstawowych (prakseologia) p r y w a t y z a c j a k o m u n a l i z a c j a

19 Formy działania administracji państwa minimalnegoFormy prawa administracyjnego władcze niewładcze Formy prawa prywatnego zewnętrzne wewnętrzne Formy pozaprawne

20 Pytanie o układ sił w państwie minimalnym?Państwo Rynek Obywatel Społeczeństwo obywatelskie

21 Państwo sieciowe Państwo aktywizujące Państwo gwarantujące Jakie są inspiracje i podstawy teoretyczne wizji państwa sieciowego?

22 Pytanie o układ sił w państwie sieciowym?Państwo Rynek Obywatel Społeczeństwo obywatelskie

23 Konkurencyjne wizje państwa w świetle zasady państwa prawaujęcie formalne ujęcie materialne ZASADA PAŃSTWA PRAWA