1 Rejestracja firmy i obowiązki przedsiębiorcy
2 Co powinieneś wiedzieć jako początkujący przedsiębiorca?
3 Rejestracja firmy Działalność gospodarczą zarejestrujesz w urzędzie gminy. Równocześnie zgłosisz się tam jako płatnik składek w ZUS. Zrobisz to na jednym wniosku CEIDG-1, który możesz wypełnić online. Obecnie firmę rejestruje się w jednym miejscu, w tzw. jednym okienku w gminie. Przedsiębiorca składa w urzędzie gminy jeden wniosek (lub wysyła przez Internet) – o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). W ten sposób zgłasza działalność jednocześnie w gminie, urzędzie skarbowym, Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i Głównym Urzędzie Statystycznym. CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, czyli spis przedsiębiorców – osób fizycznych.
4 Zgłoszenie do ubezpieczeńPrzy rejestracji firmy w urzędzie gminy możesz też złożyć dokumenty i zgłosić: siebie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, członków swojej rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego. Możesz to też zrobić w placówce ZUS albo przez Internet. Gdy przedsiębiorca rejestruje działalność w urzędzie gminy, zgłasza się jednocześnie jako płatnik składek w ZUS. Przy rejestracji w CEIDG może też zgłosić siebie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Może także zgłosić członków swojej rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego.
5 Ubezpieczenia obowiązkowe przedsiębiorcyubezpieczenia społeczne: emerytalne rentowe wypadkowe ubezpieczenie zdrowotne Z pobranych składek na ubezpieczenia społeczne ZUS wypłaca świadczenia, np. zasiłek chorobowy, macierzyński, rentę czy emeryturę. Natomiast pobraną składkę zdrowotną przekazuje do Narodowego Funduszu Zdrowia.
6 Ubezpieczenie dobrowolne przedsiębiorcychorobowe Jeśli przystąpisz do tego ubezpieczenia, będziesz mógł korzystać ze świadczeń w razie choroby i macierzyństwa. Musisz jednak opłacać składki w terminie. Ważne! Wysokość świadczeń zależy od wysokości składki na ubezpieczenie chorobowe. Ty o niej decydujesz. Dlaczego ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne dla przedsiębiorcy? Dla większości przedsiębiorców choroba nie zawsze stanowi przeszkodę w prowadzeniu firmy. Często mimo złego stanu zdrowia nadal zajmują się własnym biznesem, bo nie mają go komu powierzyć. Nie korzystają ze zwolnień lekarskich i dlatego nie chcą płacić składki na ubezpieczenie chorobowe. Jeśli przedsiębiorca płaci składki na ubezpieczenia społeczne (w tym na ubezpieczenie chorobowe) od minimalnej podstawy, to nawet jeśli osiąga kilkudziesięciotysięczne zyski, w czasie zwolnienia lekarskiego dostanie zasiłek chorobowy liczony od tej minimalnej podstawy. Kiedy ustaje ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy? Przedsiębiorca nie będzie ubezpieczony, jeśli: złoży wniosek w tej sprawie (od dnia, który poda we wniosku o wyłączenie z ubezpieczenia, ale nie wcześniej niż od dnia kiedy go złoży), zapłaci składkę po terminie (od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłaci składki) - w uzasadnionych sytuacjach ZUS może na wniosek przedsiębiorcy zgodzić się na opłacenie składki po terminie, ustanie tytuł do ubezpieczenia, np. przestanie prowadzić działalność.
7 Pracownicy Jeżeli zatrudnisz pracowników, powinieneś w ciągu 7 dni zgłosić ich do ubezpieczeń w ZUS. Potem co miesiąc będziesz musiał płacić i rozliczać za nich składki. Dla pracowników obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne. Każda osoba, która podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu (np. pracownik) musi zgłosić do tego ubezpieczenia członków swojej rodziny, którzy jemu nie podlegają. Zgłasza to płatnikowi składek (np. pracodawcy), który przekazuje do ZUS druk ZUS ZCNA. Jeśli pracownik albo pracodawca rozwiąże umowę o pracę (czyli wygaśnie tytuł do ubezpieczeń) pracodawca musi złożyć druk ZUS ZWUA i wyrejestrować pracownika z ubezpieczeń. Ma na to 7 dni od wygaśnięcia tytułu do ubezpieczeń. Pracodawca musi też wyrejestrować członków rodziny pracownika z ubezpieczenia zdrowotnego (na druku ZUS ZCNA).
8 Rozliczanie składek Jako przedsiębiorca będziesz musiał nie tylko opłacać składki, ale także przekazywać do ZUS dokumenty rozliczeniowe za siebie i zatrudnione osoby. Dokumenty rozliczeniowe to: ZUS DRA – deklaracja rozliczeniowa, ZUS RCA – imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach, ZUS RZA – imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne, ZUS RSA – imienny raport miesięczny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek. Jeśli przedsiębiorca opłaca składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, to przekazuje do ZUS jedynie deklarację rozliczeniową (ZUS DRA). Jeśli natomiast przedsiębiorca zatrudnia pracowników, składa co miesiąc komplet rozliczeniowy, który składa się z deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA) i dołączonych do niej raportów imiennych (ZUS RCA, ZUS RZA i/lub ZUS RSA). Przedsiębiorca musi rozliczyć indywidualne każdego zatrudnionego, aby ZUS mógł przyporządkować składki do kont konkretnych osób ubezpieczonych.
9 Kwota, od której przedsiębiorca oblicza składki na ubezpieczenia społeczne za siebie60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, 30% wynagrodzenia minimalnego przez pierwsze dwa lata prowadzenia firmy (tzw. preferencyjna podstawa). Będziesz mógł płacić za siebie składki od preferencyjnej podstawy, jeśli: w ostatnich pięciu latach przed założeniem firmy nie prowadziłeś innej działalności, Twoja firma nie będzie świadczyła Twojemu byłemu pracodawcy tego, co robiłeś dla niego jako pracownik (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym, zanim założyłeś firmę). Jeśli przedsiębiorca był wcześniej zatrudniony na etacie, to żeby po założeniu firmy móc opłacać składki od preferencyjnej podstawy (30% minimalnego wynagrodzenia), nie może podpisać kontraktu (jako firma) ze swoim byłym pracodawcą i świadczyć na jego podstawie tych samych czynności, jakie wykonywał jako pracownik. Aktualne kwoty, od których przedsiębiorca musi opłacać składki, znajdziesz na stronie w zakładce Baza wiedzy – Składki, wskaźniki, odsetki – Składki – Wysokość składek na ubezpieczenia.
10 dla osoby prowadzącej działalnośćPodstawa wymiaru składek dla osoby prowadzącej działalność Pamiętaj: prawo określa najniższe kwoty, od których powinieneś policzyć swoje składki (60% i 30%). Zawsze możesz zadeklarować wyższą kwotę. Im wyższe będziesz płacił składki, tym wyższe otrzymasz świadczenia, m.in. emeryturę, rentę. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest ograniczona w danym roku kalendarzowym do trzydziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Oznacza to, że jeśli dana osoba osiągnie w roku kalendarzowym tę kwotę, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie będą już za nią naliczane i opłacane. Przez takie ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe państwo zabezpiecza się przed wypłatą z systemu publicznego zbyt wysokich świadczeń. Z tego samego powodu podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać w miesiącu określonej kwoty – 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Aktualne kwoty: rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i maksymalnej podstawy wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, są na stronie w zakładce Baza wiedzy – Składki, wskaźniki, odsetki – Składki – Wysokość składek na ubezpieczenia).
11 Termin na zapłacenie składekJeżeli nie będziesz zatrudniał pracowników – do 10. dnia następnego miesiąca Jeżeli będziesz miał pracowników – do 15. dnia następnego miesiąca Jeśli 10 lub 15 dzień miesiąca wypada w sobotę, niedzielę lub święta, to za ostatni dzień terminu na opłacenie składek uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
12 Jak łatwo rozliczyć składkiJeśli przedsiębiorca (płatnik składek) zarejestruje się na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (www.zus.pl) może opłacać i rozliczać składki przez Internet. Aplikacja „e-Płatnik” sama podpowiada dane, które są już zapisane w systemie ZUS. Trzeba wypełnić jedynie pola zmienne, np. wysokość składek za pracowników. Na slajdzie: konto przedsiębiorcy z jego danymi.
13 Jak łatwo rozliczyć składkiNa slajdzie: zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne.