1 RENESANS

2 Najważniejsze wydarzeniaWynalazek druku 1450 r. – Jan Gutenberg Upadek imperium wschodniorzymskiego 29 maj 1453 r. – zajęcie Konstantynopola Wielkie odkrycia geograficzne 1488 r. – opłynięcie Przylądka Dobrej Nadziei (Bartolomeu Dias) r. – odkrycie Ameryki (Krzysztof Kolumb) 1498 r. – podróż do Indii (Vasco da Gama) 1519 – 1522 r. – pierwsza podróż dookoła świata (Magellan) Reformacja r. – 95 tez na drzwiach kościoła w Wittenberdze (Marcin Luter) Najważniejsze wydarzenia

3 renesansowe „Carpe Diem”Filozofia renesansu średniowieczne „Memento Mori” Teocentryzm (Bóg ośrodkiem myśli), życie przyszłe najważniejszą wartością. Kontemplacja biblijnych wartości poświęcenia i pokory. Ideał ubóstwa i skromności, asceza. Augustynizm (św. Augustyn). renesansowe „Carpe Diem” Tomizm (św. Tomasz z Akwinu). Antropocentryzm (człowiek ośrodkiem myśli), życie ziemskie w centrum zainteresowania. Interpretacja rzymskich i klasycznych tekstów, nacisk na sztukę i zmysły. Ideał pieniądza. Humanizm renesansowy. Filozofia renesansu

4 Humanizm renesansowy człowiek najwyższą wartością,ożywił studia klasycznej łaciny i greki, sztuki wyzwolone powinny być uprawiane niezależnie od stanu majątkowego, wzorzec „człowieka renesansu”. Portret małżonków Arnolfinich, Jan van Eyck Humanizm renesansowy

5 Francesco Petrarca Thomas More Renesansowy poeta pochodzący z ItaliiCanzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku (m. in. "Sonety do Laury") Thomas More krytykował rozrzutność, arogancję i brutalność królów, źródłem ludzkich nieszczęść często bywa własność prywatna, autor dzieła Utopia. Humanizm renesansowy

6 Erazm z Rotterdamu krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo, hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru, najsławniejsza jego rozprawa Pochwała głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo, namawiał, aby Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym. Humanizm renesansowy

7 Giovanni Pico della MirandolaO godności człowieka – manifest humanizmu Pojęcie „osobowości” „Każdy jest kowalem swojego losu” Humanizm renesansowy

8 Leonardo da Vinci Człowiek renesansu Człowiek renesansu

9 Mona Lisa (Gioconda), Leonardo da Vinci

10 Ostatnia Wieczerza, Leonardo da VinciCzłowiek renesansu

11 Człowiek witruwiański, Leonardo da VinciCzłowiek renesansu

12 Dama z gronostajem, Leonardo da VinciCzłowiek renesansu

13 Człowiek renesansu

14 Człowiek renesansu

15

16 Muzyka renesansu Muzyka renesansu

17 Muzyka renesansu Muzyka renesansu

18 Muzyka renesansu Muzyka renesansu

19 Muzyka renesansu Kleszczmy rękoma – M. Gomółka wyk. Zespół Kameralny „Tohu Wawohu” Je l’ayme bien – Orlando di Lasso wyk. Zespół Kameralny „Ad Libitum” Pater Noster – wyk. Chór Instytutu Muzyki UŚ Muzyka renesansu

20 Muzyka renesansu Renesans Muzyka wielogłosowa – polifonia, homofonia.Przewaga jednogłosowości – monodia. Średniowiecze Śpiew a cappella. Tekst w języku łacińskim. Surowość i ascetyzm chorału gregoriańskiego, silne powiązanie z religią. Chór męski. Śpiew ametryczny, melizmatyczny. Chorał gregoriański, ballada, rondeau, virelai, chanson (trubadurzy i truwerzy). Renesans Muzyka wielogłosowa – polifonia, homofonia. Formy wokalne a cappella, formy instrumentalne pisane na lutnie i organy. Teksty w języku narodowym. Formy oparte na melodiach świeckich. Chór mieszany. Śpiew metryczny, brak melizmatyki. Główne gatunki muzyki religijnej: msza, oficjum, motet. Formy muzyki świeckiej: chanson, madrygał , frottolla, balletto, villanella, canzonetta. Muzyka renesansu

21 Giovanni Pierluigi da PalestrinaMuzyka renesansu Przedstawiciele na świecie Johannes Ockeghem Giovanni Pierluigi da Palestrina Josquin Des Prez Orlando di Lasso Przedstawiciele w Polsce Mikołaj Gomółka Mikołaj z Krakowa Wacław z Szamotuł Mikołaj Zieleński Marcin Leopolita Mikołaj z Radomia Muzyka renesansu

22 Sztuki plastyczne Filippo Brunelleschi Masaccio Lorenzo Ghiberti- zasady perspektywy linearnej Masaccio Lorenzo Ghiberti Michelangelo Buonarroti Rafael Santi Sandro Botticelli Święta Trójca, Masaccio Sztuki plastyczne

23 Filippo Brunelleschi Sztuki plastyczneKopuła katedry Santa Maria del Fiore we Florencji Sztuki plastyczne

24 Masaccio Wygnanie z raju | Grosz czynszowy, Masaccio Sztuki plastyczne

25 Lorenzo Ghiberti Projekt i wykonanie brązowych drzwi (północnych) do baptysterium przy florenckim kościele S. Maria del Fiore Sztuki plastyczne

26 Michelangelo BuonarrotiSąd ostateczny, Michelangelo Buonarroti Sztuki plastyczne

27 Michelangelo BuonarrotiPietà watykańska, Michelangelo Buonarroti Sztuki plastyczne

28 Rafael Santi Madonna Sykstyńska, Rafael Santi Sztuki plastyczne

29 Rafael Santi Szkoła Ateńska, Rafael Santi

30 Sandro Botticelli Narodziny Wenus, Sandro Botticelli Sztuki plastyczne

31 Literatura renesansowa- charakterystyczne cechy i główne tematy literatury renesansowej: Miłość – dworna, platoniczna Wyprawy – krucjaty, wojny religijne w imię wiary i Boga Rycerz Anonimowość twórców Człowiek podporządkowany Bogu Powaga i myśl o śmierci, zbawieniu, piekle, niebie Żywoty świętych np. Złota legenda Jakuba Voragine’a Średniowiecze Miłość –zmysłowa, pełna erotyzmu Wyprawy – zamorskie podróże, odkrycia geograficzne, w celach zysku i podboju nowych ziem Renesans Zdobywca Kult sławy, kariery wszelkich indywidualności Człowiek w centrum jako podmiot myśli, działań, bohater literatury Śmiech towarzyszy ludzkiemu życiu i chęci wyzyskania jego darów Żywoty artystów np. Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i artystów Giorgia Vasari Literatura renesansowa

32 Literatura renesansowaLiteratura renesansowej Europy Francois Rabelais: Gargantua i Pantagruel Michel Montaigne: Próby Francesco Petrarca: Sonety do Laury Ludovico Ariosto: Orland szalony Torquato Tasso: Jerozolima wyzwolona Niccolo Machiavelli: Książę Giovanni Boccaccio: Dekameron Dante Alighieri: Boska komedia William Shakespeare: Makbet, Hamlet, Romeo i Julia Literatura renesansowa

33 Literatura RenesansowaPisarze renesansowi w Polsce Andrzej Frycz-Modrzewski: O poprawie Rzeczypospolitej Szymon Szymonowic: Żeńcy Mikołaj Sęp-Szarzyński – zbiór sonetów: Rytmy albo wiersze polskie Mikołaj Rej: Żywot człowieka poczciwego Piotr Skarga – Kazania sejmowe Jan Kochanowski: Odprawa posłów greckich, Fraszki, Treny, Pieśni, Psalmy Literatura Renesansowa