1

2 Rezerwat przyrody położony na prawym brzegu rzeki Biała na Pogórzu Ciężkowickim. Znajduje się w odległości od kilkuset metrów do 1 km od centrum Ciężkowic, na grzbiecie, oraz na zachodnich i północnych stokach wzniesienia Skała (367 m). Położony jest na terenie miasta Ciężkowice w województwa małopolskim. Rodzaj rezerwatu przyrody nieożywionej Państwo Polska MezoregionPogórze Ciężkowickie Data utworzenia 1974 Powierzchni a 14,91 ha

3 W 1931r. „Skamieniałe Miasto” zostało uznane za zabytek przyrody. Ochroną objęto wówczas 30,49 ha. Rezerwat o powierzchni 14,91 ha powołano Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w dniu 12 lipca 1974 roku. W jego obrębie wyróżnić możemy cztery położone w niewielkiej odległości od siebie enklawy. Ochroną prawną objęto szereg wychodni skalnych zbudowanych z piaskowca ciężkowickiego wraz z roślinnością porastającą skały i ich otoczeniem. Wychodnie rozrzucone są na długości 700 m począwszy od strzegących od strony zachodniej „Skamieniałego Miasta” położonych bezpośrednio nad Białą „Czarownicy” i skały „Ratusz”, aż po najwyżej usytuowaną niemalże na szczycie kulminacji Skałki 367 m n.p.m. Po wschodniej stronie rezerwatu i w niewielkiej od niego odległości znajduje się jeden z najgłębszych na polskim pogórzu wąwóz zwany Wąwozem Ciężkowickim, a u jego końca wysoki Wodospad Czarownic. One również od 1968 r. objęte zostały ochroną prawną.

4

5 Jedna ze skałek w Grupie Borsuka. Nazwę swą zawdzięcza swojemu kształtowi – przypomina nisko przycupniętego na ziemi grzyba z szerokim kapeluszem. Wrażenie to potęgują jego barwy: dolna część (trzon grzyba) jest czerwona, górna (kapelusz), porośnięta mchami i porostami jest zielona.

6 Nazwa skał Warownia Górna i Warownia Dolna związana jest z legendą, według której skały te były dawniej basztami strzegącymi wjazdu do miasta. Na basztach czuwali strażnicy, ich zadaniem było ostrzeganie mieszkańców miasta o zagrożeniach i obrona. W basztach tych dostrzec można otwory strzelnicze, przez które strażnicy mogli ostrzelać najeźdźców. Niestety, za przewinienia jego mieszkańców miasto zostało ukarane – całe, wraz z warowniami zostało zamienione w kamienie. W rzeczywistości skały te są pozostałością dawnego kamieniołomu, i są to jedyne skały w rezerwacie nie będące dziełem natury, lecz wytworem rąk ludzkich.

7 Wygląd najbardziej znanej wychodni ziemi tarnowskiej – „Czarownicy”, nawiązuje do ludowych wyobrażeń wiedźm. Przypisywano tym kobiecym postaciom nadludzkie moce, umiejętności sprawowania kontroli nad innymi. Stawały się przez to przedmiotem wielu legend i podań. Nie inaczej było i tym razem. Skała o charakterystycznym profilu to czarownica ukarana za złorzeczenie księdzu jadącemu z komunią świętą do umierającego.

8 Jest to wodospad schodkowy, mający dwa progi zbudowane z piaskowca ciężkowickiego. Łącznie ma wysokość 14 m. Z wąwozu widoczny jest tylko dolny próg, górna część wodospadu jest niewidoczna. Spadająca z progów woda wyrzeźbiła w piaskowcach typowe kotły eworsyjne. Ilość spadającej wody jest niewielka, czasami przy dłuższej suszy strumyk w ogóle wysycha. Wrażenie robi jednak wysokość wodospadu i gołe skalne ściany jaru. Szczególnie efektownie wodospad wygląda po większych ulewach. W zimie tworzy się na nim lodospad.

9 -zimorodek -pliszka siwa -szczygieł -mewa śmieszka -sieweczka rzeczna -myszołów zwyczajny -jeleń

10 Autorzy: Jakub Padoł Kacper Jaśkiewicz Dawid Dziodzio