1 Rola i kierunki doskonalenia zawodowego nauczycieli kiedyś i dziś „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Rola i kierunki doskonalenia zawodowego nauczycieli kiedyś i dziś Magdalena Rozmus-Dołżyńska Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Nauczyciel – rola i funkcje „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Nauczyciel – rola i funkcje „Specjalista w dziedzinie ludzkiego zachowania, którego praca polega na intencjonalnym motywowaniu do jego zmiany w kierunku społecznie pożądanym.” (Grabowski H., 2000) „Zawód i powołanie, to zdolności wrodzone i wyuczone, to odpowiedni zbiór cech osobowości i temperamentu, to umiejętność poświęcania się dla dobra innych osób, to miłość do dzieci.” (Żukowska Z., 1993) „Szlachetny zawód; szkoda, że nauczyciele w swej większości do niego nie dorastają. Nauczyciela idealizuje się i poniża zarazem. Społeczeństwo – ustami uczonych i nieuczonych – oddaje cześć abstrakcyjnej wizji nauczycielstwa, by zaraz z tym samym zapałem krytykować, napominać, ośmieszać rzeczywistych nosicieli tej roli zawodowej.” (Konarzewski K., 1998) „Powinien być porządnym człowiekiem lub człowiekiem, który próbuje zostać świętym.” (Radziwiłł A., 1992) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3 Nauczyciel – rola i funkcje „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Nauczyciel – rola i funkcje Zgodnie z koncepcjami A. Comte'a, E. Durkheima i J. Deweya nauczyciel miał być czynnikiem postępu społecznego a nie tylko osobą "wyzwalającą" , życzliwą i troskliwą. Wychowanie powinno być metodycznym uspołecznianiem młodego pokolenia zmierzającym do "wywołania i rozwinięcia w dziecku pewnej liczby stanów fizycznych, umysłowych i moralnych, jakich domaga się od niego społeczeństwo„. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4 Założenia edukacji w Polsce w XIX wieku „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Założenia edukacji w Polsce w XIX wieku Wszystkie nauki są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie się wspomagają i uzupełniają, Odkrycia i zdobycze w jednej dyscyplinie wiedzy są inspiracją i uzasadnieniem do odkryć w drugiej i wspólnie pozwalają na zrozumienie zjawisk zachodzących we Wszechświecie i roli człowieka w zmieniającym się świecie, Nauczyciel jako autorytet i główne źródło wiedzy, postaw i umiejętności. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

5 Oczekiwania wobec Nauczyciela w Polsce w XIX wieku „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Oczekiwania wobec Nauczyciela w Polsce w XIX wieku Wszechstronne wykształcenie ogólne, oczytanie i inteligencja; Wiedza specjalistyczna, doskonałe rozumienie i znajomość problematyki nauczanego przedmiotu; Znajomość zagadnień z zakresu psychologii, pedagogiki, filozofii; Umiejętność integrowania wiedzy z różnych dziedzin; Umiejętność przekazywania uczniom wiedzy teoretycznej i praktycznej, postaw, umiejętności; Przejście przez długi i skomplikowany system edukacji i egzaminowania teoretycznego i praktycznego. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

6 Cele szkolnictwa w Polsce po Reformie w 1932 „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Cele szkolnictwa w Polsce po Reformie w 1932 Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 1932 „O ustroju szkolnictwa” szkoły powszechne mają za zadanie: „organizację wychowania i kształcenia ogółu na świadomych swych obowiązków i twórczych obywateli Rzeczpospolitej, a obywatelom tym zapewnić jak najszybsze wyrobienie religijne, moralne, umysłowe i fizyczne oraz jak najlepsze przygotowanie do życia, zdolnym zaś i dzielniejszym jednostkom ze wszelkich środowisk umożliwić osiągnięcie najwyższych szczebli naukowego i zawodowego wykształcenia”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

7 Cele szkolnictwa a kierunki doskonalenia nauczycieli w XXI wieku „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Cele szkolnictwa a kierunki doskonalenia nauczycieli w XXI wieku Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

8 Cele kształcenia ogólnego w szkole podstawowej „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Cele kształcenia ogólnego w szkole podstawowej przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów; zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

9 Zadania szkoły podstawowej „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły podstawowej realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach uczenia się; respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych i kształcących: uczeń-szkoła-dom rodzinny; rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka; kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata i w dążeniu do prawdy; Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

10 Zadania szkoły podstawowej „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły podstawowej poszanowanie godności dziecka; zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie; zapewnienie dziecku warunków do rozwijania ekspresji plastycznej, muzycznej, teatralnej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej; wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów; Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11 Zadania szkoły podstawowej „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły podstawowej dbałość o to, aby dziecko mogło nabywać wiedzę i umiejętności potrzebne do rozumienia świata, w tym zagwarantowanie mu dostępu do różnych źródeł informacji i możliwości korzystania z nich; sprzyjanie rozwojowi cech osobowości dziecka koniecznych do aktywnego i etycznego uczestnictwa w życiu społecznym Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

12 Cele kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Cele kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk; zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

13 Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym kontynuowanie kształcenia umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałości o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów, przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym, edukacja zdrowotna, której celem jest rozwijanie u uczniów postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

14 Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym 4. Kształtowanie u uczniów postawy sprzyjającej ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takiej jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

15 Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym 5. Dbałość o rozwój społeczny poprzez kształtowanie postawy: obywatelskiej, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, poszanowania dla innych kultur i tradycji. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

16 Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania szkoły na III i IV etapie edukacyjnym Przygotowanie do życia w społeczeństwie Przygotowanie do życia indywidualnego Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze Przygotowanie do życia w środowisku Przygotowanie do życia zawodowego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

17 Osiem kluczowych kompetencji w procesie uczenia się przez całe życie „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Osiem kluczowych kompetencji w procesie uczenia się przez całe życie Zdefiniowano w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE) Porozumiewanie się w języku ojczystym. Porozumiewanie się w językach obcych. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne. Kompetencje informatyczne. Umiejętność uczenia się. Kompetencje społeczne i obywatelskie. Inicjatywność i przedsiębiorczość . Świadomość i ekspresja kulturalna. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

18 Zadania współczesnej szkoły – teoria a praktyka „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania współczesnej szkoły – teoria a praktyka W jaki sposób szkoła wypełnia zadania określone w podstawie programowej? Czy w mojej szkole pomagamy uczniom osiągnąć cele edukacyjne i wychowawcze opisane w podstawie? Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

19 Zadania pedagogiczne nauczyciela we współczesnej szkole. „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania pedagogiczne nauczyciela we współczesnej szkole. „Celem i wartością pracy pedagogicznej jest dziecko i jego dobro, zatem główną wartością pracy nauczyciela nie jest tylko realizacja programu, wykształcenie sprawności, liczba przeczytanych lektur, odbytych wycieczek. Wszystkie te elementy pracy pedagogicznej są wartościowe tylko o tyle, o ile wzbogacają umysł dziecka, a uczucia dopingują do wartościowych społecznie działań.” (Dereń E., 2011) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

20 Zadania pedagogiczne nauczyciela we współczesnej szkole. „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Zadania pedagogiczne nauczyciela we współczesnej szkole. „ Niezwykle ważne dla dzisiejszej edukacji jest to, aby szkoły była miejscem: zaspakajania potrzeb psychicznych uczniów, uczenia - sztuki ucznia się dziecka a nie przedmiotów, kształcenia i rozwijania kompetencji społecznych.” (Dereń E., 2011) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

21 Założenia kształcenia zawodowego nauczycieli we współczesnej szkole „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Założenia kształcenia zawodowego nauczycieli we współczesnej szkole Kształcenie nauczycieli powinno być odpowiedzią na potrzeby społeczne, organizacyjne i obyczajowe środowiska życia ucznia. Działalność dydaktyczna nauczycieli powinna ściśle wiązać się z działalnością wychowawczą i rozwojową dla ucznia. Doskonalenie zawodowe nauczycieli powinno być podyktowane potrzebami ucznia we współczesnej szkole. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

22 Formy kształcenia zawodowego nauczycieli we współczesnej szkole „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Formy kształcenia zawodowego nauczycieli we współczesnej szkole Doskonalenie nauczycieli odbywa się najczęściej w trzech kategoriach: jako samokształcenie, wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli (wdn) realizowane poza szkołą doskonalenie instytucjonalne (Krawcewicz, 1976; Knafel i Żłobecki, 1998; Day, 2004). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

23 Funkcje kształcenia zawodowego nauczycieli we współczesnej szkole „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Funkcje kształcenia zawodowego nauczycieli we współczesnej szkole Adaptacyjna, zwaną często wdrożeniową (wejście w nurt życia zawodowego), Wyrównawcza (podniesienie kompetencji, umiejętności, kwalifikacji do nowych wymagań), Renowacyjna (zaznajomienie się z nowymi osiągnięciami, wiedzą, umiejętnościami itp.), Rekonstrukcyjna (dążenie do innowacji, zmian, twórczości w edukacji). (Wiatrowski, 2002) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

24 Przesłanki zmian w edukacji XXI wieku „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Przesłanki zmian w edukacji XXI wieku Jakie cele uczniów realizuje współczesna szkoła? Jakie cele gospodarcze, społeczne i obyczajowe kraju realizuje współczesna szkoła? Jakich postaw uczy dzisiejsza szkoła? Na jakie potrzeby rynku odpowiada system współczesnej edukacji? Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

25 Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Rozwój kompetencji pracownika jest w znacznej mierze wynikiem jego własnej inicjatywy, podejmowanej jako efekt analizy warunków i możliwości kariery w ramach danej organizacji. Natomiast w organizacjach przyszłości podstawowym zasobem będzie wiedza i rozwijane nie jednokierunkowo, a kompleksowo kompetencje, co, zdaniem autorki, wynika z coraz częstszej pracy w zespołach projektowych oraz z możliwości współpracy międzynarodowej.” (Alicja Miś, 2004) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

26 Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Adaptacja funkcjonalna do nowej rzeczywistości organizacyjnej wymaga od pracownika posiadania takich cech, które warunkują jego proaktywność — w psychologii najczęściej wyróżnia się w tym obszarze plastyczność, gotowość do zmian, mobilność, samoskuteczność, optymizm, a także odporność na stres pozwalającą skutecznie radzić sobie w trudnych sytuacjach.” (Aleksander Bańka, 2006) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

27 Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Adaptacja funkcjonalna w ramach organizacji starego typu jest dysfunkcjonalna w ramach organizacji nowego typu i odwrotnie — nowe zasady i kryteria adaptacji do współczesnego kontraktu psychologicznego są dysfunkcjonalne z punktu widzenia dawnych kryteriów optymalnego dopasowania do organizacji.” (Aleksander Bańka, 2006) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

28 Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Przesłanki zmian w edukacji – zapotrzebowanie na kompetencje zawodowe „Sprawne funkcjonowanie w warunkach współczesnego rynku pracy wymaga od ludzi umiejętności nie tylko reagowania na zmiany otoczenia, przystosowywania się do tych zmian, ale już nawet ich wyprzedzania.” (Teresa Chirkowska-Smolak, 2007) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

29 Trendy przychodzące i odchodzące w edukacji wg. Jackie Gerstein „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Trendy przychodzące i odchodzące w edukacji wg. Jackie Gerstein Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

30 Model nauczyciela według W.Okonia „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Model nauczyciela według W.Okonia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

31 Pożądane kierunki zmian w systemie edukacji dla uczniów „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Pożądane kierunki zmian w systemie edukacji dla uczniów Kształcenie u uczniów postawy: Kreatywnej, Prorozwojowej, Przedsiębiorczej, Samodzielności w myśleniu i działaniu, niezależności, Krytycyzmu, Wiary we własne możliwości, adekwatnej samooceny, Odpowiedzialności za siebie, grupę, wyniki zespołu, Asertywnej. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

32 Pożądane kierunki zmian w systemie szkolnictwa dla nauczycieli „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Pożądane kierunki zmian w systemie szkolnictwa dla nauczycieli Nowe wymagania wobec uczniów = Nowe wymagania wobec nauczycieli Zapotrzebowanie na umiejętności i kompetencje u uczniów Wyposażenie nauczycieli w umiejętność kształtowania tych kompetencji u uczniów Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

33 Pożądane kierunki zmian w systemie szkolnictwa dla nauczycieli „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Pożądane kierunki zmian w systemie szkolnictwa dla nauczycieli Rozwój kompetencji osobistych, zawodowych, niezbędnych do dobrego nawiązywania relacji z uczniami i jego środowiskiem życia, Pogłębianie wiedzy psychologiczno-pedagogicznej w celu projektowania najlepszego dla ucznia programu wsparcia, Aktualizowanie wiedzy na temat zagrożeń dzieci i młodzieży, stosowanie odpowiednich działań profilaktycznych, Dbałość o własną kondycję psychofizyczną, poziom motywacji do pracy, nauki i rozwoju, wizerunek autorytetu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

34 Pożądane kierunki zmian w systemie szkolnictwa dla nauczycieli „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Diagnoza potrzeb edukacyjnych, wychowawczych, kompetencyjnych uczniów Diagnoza luk kompetencyjnych nauczycieli w zakresie uczenia umiejętności uczniów, wychowywania, wzmacniania, itp. Projektowanie działań uzupełniających wiedzę i umiejętności nauczyciela. Wdrożenie rozwiązań Ewaluacja wprowadzonych zmian w system nauczania. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

35 Pożądane kierunki doskonalenia zawodowego dla nauczycieli „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Nauczyciel Narzędzia, pomysły zdobyte podczas różnych form doskonalenia Projekty wsparcia indywidualnego potencjału ucznia w osiąganiu sukcesu edukacyjnego i wychowawczego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

36 Pożądane predyspozycje nauczyciela we współczesnej szkole „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Pożądane predyspozycje nauczyciela we współczesnej szkole Bożena Muchacka zwraca uwagę na takie predyspozycje psychospołeczne, jak: zdolność empatii, życzliwość, umiejętności interpersonalne, przywódcze, negocjacyjne, umiejętności analizowania i diagnozowania, pomocy innym, umiejętności planowania, zarządzania czasem, przestrzenią i informacjami, samodyscyplina, świadomość etycznych i moralnych standardów służącym tak nauczycielom i uczniom, współtworzenie polityki oświatowej itp. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

37 Standardy kompetencji zawodowych nauczycieli „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Standardy kompetencji zawodowych nauczycieli Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk (Denek 1998) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

38 Kluczowe kompetencje nauczyciela – pragmatyczne „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – pragmatyczne Nauczyciel umie: opracować ogólną koncepcję pracy z klasą i pojedynczym uczniem oraz współpracy z rodzicami, rozpoznawać właściwy stan wiedzy ucznia oraz określić czynnik organizujący poznanie nowych wiadomości, zoperacjonalizować ogólne cele kształcenia i wychowania oraz zaprogramować treści kształcenia dla ich osiągnięcia, posłużyć się podstawowymi elementami warsztatu dydaktycznego (w tym: metodami, formami organizacyjnymi nauczania i pracy uczniów na lekcji, dobierając je odpowiednio do realizacji celów i warunków kształcenia), wywołać i podtrzymać pozytywną motywację uczniów do rozwoju, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

39 Kluczowe kompetencje nauczyciela – pragmatyczne „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – pragmatyczne Nauczyciel umie: opracować i posłużyć się różnymi metodami, formami, środkami poznawania, kontroli, analizy i oceny osiągnięć ucznia, zinterpretować i ocenić osiągnięcia uczniów na tle ich indywidualnych możliwości, ustalić przyczyny niepowodzeń pedagogicznych i zaproponować formy ich likwidacji, rozpoznać typowe formy zaburzeń rozwoju i skierować ucznia po odpowiednią formę pomocy, dokonać oceny skuteczności własnej pracy i zaproponować z własnej inicjatywy jej korektę, samoocena, zaplanować własną koncepcję doskonalenia i samokształcenia zawodowego, samorozwój i samokształcenie zawodowe. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

40 Kluczowe kompetencje nauczyciela – współdziałania „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – współdziałania Nauczyciel przejawia je, gdy: rozumie związki między postawą zawodową i własną charakterystyką osobowościową, preferowanym przez siebie stylem interakcyjnym a procesami społecznymi w klasie, preferuje reguły odpowiedzialności nad normami posłuszeństwa w kontaktach międzyludzkich i umie działać zgodnie z tą preferencją, potrafi rozwiązywać sytuacje konfliktowe przez negocjowanie i kompromis, wyzwala i spożytkowuje inicjatywę wychowania doceniając jego możliwości podmiotowe i ukierunkowuje je na uczenie się we współpracy, nawiązuje i umie podtrzymać kontakt z wychowankiem stosując różne techniki, opracowuje i wdraża autorską koncepcję kształcenia integracyjnego, potrafi kształtować postawy społeczne swoich uczniów. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

41 Kluczowe kompetencje nauczyciela – komunikacyjne „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – komunikacyjne nauczyciel posiada wiedzę o komunikowaniu interpersonalnym, umiejętność słuchania wychowanków i empatycznego rozumienia intencji i treści ich wypowiedzi, nauczyciel potrafi myśleć dialogicznie i rozwijać tę zdolność u swych wychowanków, nauczyciel umie wykorzystać rozmaite techniki dyskusyjne oraz język niewerbalny w porozumiewaniu się edukacyjnym, komunikować ucznia i uczyć innych tej sztuki, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

42 Kluczowe kompetencje nauczyciela – komunikacyjne „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – komunikacyjne rozumiejąco akceptować zróżnicowanie kodu językowego swych wychowanków i wykorzystać dla rozwoju dziecka, wzbudzać wrażliwość językową wychowanków osłaniając wartości dziedzictwa kulturowego i funkcje języka jako narzędzia myślenia i porozumiewania się, dostosować styl kierowania pracą uczniów do stopnia ich rozwoju i dojrzałości, nauczyciel doskonali poprawność, czytelność i prostomyślność własnych zachowań językowych (etyka mowy). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

43 Kluczowe kompetencje nauczyciela – kreatywne „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – kreatywne Nauczyciel umie: uzasadnić preferencje czynności na rzecz stymulowania procesów rozwojowych ucznia (rozwój zainteresowań, umiejętności uczenia się) nad czynnościami nauczania, działać z tą preferencją, wyzwalać kreatywność zachowań i samodzielność myślenia w procesach edukacyjnych, posłużyć się technikami badawczymi w rozpatrywaniu zjawisk pedagogicznych i tworzeniu wiedzy podmiotowej, myśleć krytycznie i stymulować rozwój tego rodzaju myślenia u uczniów, posłużyć się technikami twórczego rozwiązywania problemów. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

44 Kluczowe kompetencje nauczyciela – informatyczno-medialne „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim” Kluczowe kompetencje nauczyciela – informatyczno-medialne Nauczyciel zna i umie: język obcy, „język komputera”, wykorzystać technologię informatyczną do wspomagania własnych i uczniowskich procesów uczenia się (np. umie korzystać z bazy danych, Internetu, poczty elektronicznej), tworzyć własne programy edukacyjne i udostępniać je w sieci. potrafi ustosunkować się do różnych przekazów medialnych, również bardzo krytycznie do tych które niosą negatywny przekaz wychowawczy, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

45 „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim”„Nauczyciel to zawód, którego nie zdobywa się w żadnym skończonym procesie kształcenia, dokształcania czy doskonalenia. Nauczyciel staje się nauczycielem nie tylko dzięki takim czy innym studiom. Studia, a ściślej wykształcenie, jakie odbiera kandydat na nauczyciela, czy wykształcenie, jakie zdobywa czynny zawodowo nauczyciel w instytucjach powołanych do dokształcania i doskonalenia kadr oświatowych, może, co najwyżej zapoczątkować bądź podtrzymać rozpoczęty już proces stawania się nauczycielem. Proces ów obejmuje całą osobowość nauczyciela i trwa nadal -jako rozwój osoby - także wtedy, gdy nauczyciel ma już formalne uprawnienia do wykonywania zawodu. Nauczyciel staje się nauczycielem, wykonując swój zawód. Staje się nim przede wszystkim dzięki własnemu wysiłkowi rozumienia i zmieniania siebie, dzięki samorealizacji i powodowanym przez nią przemianom osobowości.” (Edward Dereń) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

46 „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim”Bibliografia Bańka A., (2006) Kapitał kariery — uwarunkowania, rozwój i adaptacja do zmian organizacyjnych oraz strukturalnych rynku pracy. W: Z. Ratajczak, A. Bańka, E. Turska: Współczesna psychologia pracy i organizacji. Katowice. Chirkowska-Smolak T., (2007) Rozwijanie kompetencji jako proaktywny sposób radzenia sobie z przemianami. W: Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Red. M. Strykowska. Poznań, Day, C. (2004). Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańsk. Denek K., (1998) O nowy kształt edukacji. Toruń. Hejnicka-Bezwińska, T. (2000). O zmianach w edukacji. Konteksty, zagrożenia i możliwości. Bydgoszcz. Krawcewicz, S. (1976). Kształcenie ustawiczne nauczycieli. Warszawa. Kruszewski Z.P. , Półturzycki J., Wesołowska E.A., (2003) Kształcenie ustawiczne idee i doświadczenia, Płock. Miś A., (2004), Wiedza jako instrument kariery w organizacji nowego typu. W: Zarządzanie zasobami ludzkimi w warunkach nowej gospodarki. Red. Z. Wiśniewski, A. Pocztowski. Kraków Muchacka B., (2006) Poszukiwanie kanonu treści kształcenia nauczycieli. [w:] Kształcenie nauczycieli przyszłej szkoły, pod red. naukową Bożeny Muchackiej przy współpracy Wiesławy Kogut, Kraków. Pearson A.T., (1994) Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli, Warszawa. Wiatrowski, Z. (2002). Powodzenia i niepowodzenia zawodowe. Olecko. Treść podstawy programowej dla szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Publikacje Edwarda Dereń na stronie: https://sites.google.com/site/ksztalcenienauczycieli Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

47 „Kompleksowe wspomaganie szkół i przedszkoli w powiecie ryckim”Dziękuję za uwagę. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego