1 Rola i zadania asysty stomatologicznej

2 Zadania asysty stomatologicznejCzynna asysta lekarzowi medycyny dentystycznej w różnego rodzaju zabiegach podstawowych i specjalistycznych Staranne przygotowanie gabinetu do zabiegu (pod względem higienicznym jak i materiałowym) Przygotowanie gabinetu do następnego dnia po skończonej pracy Przygotowanie pacjenta do zabiegu i opieka nad nim Dezynfekcja sprzętu i instrumentów Sterylizacja narzędzi diagnostycznych i specjalistycznych Stale i okresowo prowadzić dokumentację związaną z prawidłowym procesem sterylizacji Kontrola ilości materiałów i instrumentów, uzupełnianie na bieżąco Konserwacja sprzętu Pomoc w prowadzeniu dokumentacji medycznej i dokumentacji radiologicznej pacjentów Odlewanie modeli diagnostycznych Kontakt z pracownią protetyczną, przygotowanie, wysyłanie prac protetycznych Rejestracji i umawianiu wizyt pacjentów (ewentualne potwierdzanie wizyt) Prowadzenie instruktażu w zakresie higieny jamy ustnej oraz postępowaniu po różnego rodzaju zabiegach

3 Wygląd zewnętrzny i cechy osobowościowe asysty stomatologicznej

4 Procedury związane z przygotowaniem gabinetu do przyjęcia pacjentaPrzystępując do przygotowywania gabinetu asysta musi być w pełni przygotowana do wykonywania tych czynności (ubiór roboczy, środki ochrony osobistej) Przed przyjęciem pacjenta należy przewietrzyć gabinet lub włączyć klimatyzację Sporządzić płyn z preparatem do dezynfekcji narzędzi Włączyć wszystkie potrzebne urządzenia Uruchomić i opuścić unit Sprawdzić ogólną czystość gabinetu Powierzchnie płaskie oraz uchwyty szafek i szuflad przetrzeć środkiem do dezynfekcji Sprawdzić poziom wody w unicie Odpowiednio rozłożyć wcześniej wysterylizowane narzędzia

5 Przygotowanie unitu Przed przystąpieniem do dezynfekcji przepłukać przewody wodą Przetrzeć środkiem do dezynfekcji wszystkie elementy unitu Założyć końcówki stomatologiczne i odprowadzić nadmiar oleju, przecierając środkiem do dezynfekcji Założyć folie ochronne na części unitu (uchwyt reflektora, kamera wewnątrz ustna, dmuchawka) Założyć folie ochronną na fotel, w szczególności na zagłówek Przygotować sterylny pakiet narzędzi diagnostycznych na panel lekarski oraz maseczkę i osłonę oczu Przygotować zestaw jednorazowy (ssak, ślinociąg, kubeczek, chusta ochronna dla pacjenta) – założyć dopiero w obecności pacjenta Sprawdzić stan asystora pod względem materiałów potrzebnych do zabiegów Podczas przygotowywania poszczególnych etapów należy pamiętać o środkach ochrony osobistej

6 Przygotowanie listy pacjentów na dany dzieńPrzygotowanie karty chorobowej i dokumentacji radiologicznej pacjenta (ewentualne prace protetyczne i modele diagnostyczne) Zapoznanie się z planowanym zabiegiem oraz niezbędnym oprzyrządowaniem

7 Postępowanie po przyjęciu pacjenta - między wizytamiNależy pamiętać o doprowadzeniu gabinetu do stanu wyjściowego unikając powstawania biofilmu Wszystkie czynności muszą być wykonywane sprawnie i szybko z zachowaniem szczególnej ostrożności

8 Niedozwolone jest sprzątanie stanowiska pracy w obecności pacjenta w gabinecieAsysta rozpoczyna sprzątanie od segregacji materiałów wg. kryteriów (jednorazowego użytku, do dezynfekcji i sterylizacji) Dokręcenie używanych materiałów by nie uległy wysuszeniu lub ulotnieniu Każde z używanych opakowań należy zdezynfekować i odłożyć na odpowiednie miejsce w asystorze Narzędzia zostają wstępnie oczyszczone i w zależności od rodzaju umieszczone w odpowiednim pojemniku z płynem do dezynfekcji Ostre narzędzia jednorazowe (igły, skalpele) umieszczone zostają w przeznaczonym do tego pojemniku Materiały jednorazowe, folie ochronne oraz wszystkie materiały mające kontakt z pacjentem lub materiałem skażonym zostają umieszczone w koszu na odpady medyczne (rękawiczki i maseczka lekarska również)

9 Odprowadzenie wody ze strzykawki wodno-powietrznej oraz końcówekPrzepłukanie ssaka i ślinociągu wodą Oczyszczenie spluwaczki z odprowadzeniem wody i dezynfekcją Dezynfekcja panelu asysty, stolika materiałowo-narzędziowego z panelem lekarskim, fotela, reflektor wraz z uchwytami i asystora Po procesie dezynfekcji poprzez przetarcie należy dodatkowo spryskać wszystkie wymienione wyżej powierzchnie środkiem dezynfekującym i pozostawić do odparowania odczekując wymagany czas działania, przed przyjęciem kolejnego pacjenta Na koniec przystępujemy do przygotowania stanowiska pracy do przyjęcia kolejnego pacjenta (nowy sterylny zestaw narzędzi, zestaw jednorazowy, maseczka i rękawiczki dla asysty i lekarza, folie ochronne)

10 Przygotowanie gabinetu po skończonym dniu pracyPrzeprowadzone zostają wszystkie etapy które następują przed przyjęciem nowego pacjenta ponadto: Wszystkie przedmioty znajdujące się na asystorze zostają schowane, w celu przeprowadzenia dokładnej dezynfekcji blatu asystora i wszystkich uchwytów Ewentualne braki w asystorze powinny być uzupełnione Szalki znajdujące się wewnątrz asystora pozamykane Urządzenia ssące należy przepłukać środkiem dezynfekującym do tego przeznaczonym i przystąpić do dezynfekcji ssaka i ślinociągu z uwzględnieniem elementów możliwych do rozkręcenia (gumki ssaka i ślinociągu) Końcówki dmuchawek i lampy polimeryzacyjnej zostają zdjęte i poddane procesowi sterylizacji po wcześniejszej dezynfekcji Spluwaczka zostaje starannie oczyszczona z ewentualnych pozostałości po pacjencie i przepłukana dużą ilością wody a następnie zdezynfekowana zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz W oczyszczaniu należy uwzględnić siteczka znajdujące się w unicie, w razie konieczności poddać je dezynfekcji poprzez zanurzenie w płynie dezynfekującym Stolik materiałowo narzędziowy zostaje zdezynfekowany (bez przygotowania zestawu narzędzi)

11 Panel lekarski dezynfekujemy uwzględniając wszystkie przewody i uchwytyKońcówki (turbina i kątnica) zostają zdjęte z panelu zdezynfekowane i odpowiednio przygotowane do procesu sterylizacji (uwzględniając oliwienie) Następnie oczyszczamy wnętrze reflektora, możliwe elementy (uchwyty) poddajemy procesowi sterylizacji Dezynfekujemy fotel stomatologiczny uwzględniając wszystkie ramiona unitu Uzupełniamy stan wody w unicie Odpowietrzamy unit Następnie podnosimy unit do góry umożliwiając łatwe czyszczenie powierzchni Przecieramy sterownik nożny, bezpiecznie zwijając okablowanie Odłączamy unit od zasilania i zakręcamy wodę

12 Pozostałe czynności Wszystkie materiały i narzędzia powinny być pochowane z blatów a te poddane dezynfekcji powierzchniowej, uwzględniając uchwyty szafek i szuflad Narzędzia powinny być przygotowane do procesu sterylizacji, opakowane Niedozwolone jest pozostawianie narzędzi w płynie do dezynfekcji na noc! Kosze na odpady medyczne i nie medyczne muszą być opróżnione i odłożone w przeznaczonym do tego miejscu Pojemnik na igły skażone musi być zamknięty ( jeśli jest wypełniony do 2/3 objętości musi być wymieniony na nowy) Zasilanie wszystkich urządzeń powinno być odłączone Dezynfekcja klamek drzwi Na końcu następuje mycie podłogi odpowiednim detergentem oraz wietrzenie pomieszczenia Po zakończonej pracy należy bezwzględnie umyć ręce w sposób higieniczny

13 Zalecenia dotyczące utrzymania w czystości pomieszczeńGabinet powinien być wycierany na mokro przed wizytami pacjentów rano i po zakończonej pracy wieczorem Należy używać obojętnego lub lekko zasadowego detergentu. Środki dezynfekcyjne nie powinny być używane do zmywania wszystkich powierzchni Nie należy używać alkoholu do przecierania powierzchni, gdyż nie jest wirusobójczy. Ponadto może powodować przyklejanie się płynów ustrojowych, krwi do niektórych powierzchni Woda z detergentem jest bardzo efektywna w usuwaniu biozanieczyszczeń Nie powinno się rozpryskiwać detergentu bezpośrednio na duże powierzchnie, gdyż wytwarzany aerozol jest szkodliwy dla organizmu

14 Należy używać jednorazowych ściereczek lub nasączonych chusteczek do wycierania powierzchniŚcierki powinny być wyrzucane od razu po ich użyciu. Ścierki i gąbki wielokrotnego użytku nie powinny być używane gdyż są siedliskiem drobnoustrojów Po sprzątnięciu należy suchą ścierką przetrzeć wszystkie powierzchnie i urządzenia elektryczne Blaty powinny być sprzątane na bieżąco a powierzchnie czyszczone najlepiej od razu po zabrudzeniu (dotyczy to również ścian, fotela i całego sprzętu) Urządzenia klimatyzacyjne powinny być bezwzględnie poddawane regularnym przeglądom i czyszczeniu ( w szczególności filtry) Podczas sprzątania należy stosować środki ochrony osobistej i zakładać ochronne rękawice gospodarcze

15 Okresowe sprzątanie stanowisk pracyOkresowe sprzątanie powinno odbywać się raz w tygodniu Polega na dokładnym sprzątaniu, odkażaniu i konserwacji urządzeń wchodzących w skład wyposażenia gabinetu Sprzątanie szafek i asystora polega na dezynfekowaniu i myciu ich wnętrza oraz znajdujących się wewnątrz leków i materiałów Materiały i leki podlegają sprawdzeniu terminu ważności Sprawdzeniu podlega stan techniczny sprzętu z zapisem w zeszycie Zapisom podlega również stan materiałów i ewentualne ich braki

16 Pozostałe miejsca podlegające sprzątaniuSprzątanie codzienne Opróżnienie, odkażenie i mycie wiadra używanego do mycia podłóg (osobno do mycia powierzchni gabinetu, osobno do pozostałych pomieszczeń) Odkażanie i mycie umywalek i kafelków Mycie podłogi odpowiednim preparatem, zaczynając od ścian i kończąc na środku podłogi Dezynfekcja i mycie sanitariatów 2. Sprzątanie okresowe Gruntowne czyszczenie podłóg (raz w tygodniu) Mycie okien, ram i parapetów (raz w miesiącu) Mycie ścian , lamperii, drzwi (raz w miesiącu)

17 Zakażenia Zakażenie = infekcja – polega na wtargnięciu do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych. W celu wywołania choroby muszą one pokonać odporność organizmu. Jeżeli zakażenie znajdują się w pobliżu miejsca występowania infekcji mówi się o zakażeniu miejscowym. Gdy zakażeniu towarzyszą objawy ogólnoustrojowego stanu zapalnego organizmu wówczas nazywamy to zakażenie sepsą. Zakażenia krzyżowe – polegają na przenoszeniu drobnoustrojów, bakterii, wirusów z jednego pacjenta na drugiego poprzez kontakt z nie zdezynfekowanymi powierzchniami i narzędzia

18 Procedura dotycząca postępowania w przypadku kontaktu z krwią – po ekspozycjiProcedura dotyczy postępowania w przypadku zakłucia, skaleczenia, zranienia się skażonym narzędziem lub w przypadku kontaktu nieosłoniętej skory, błon śluzowych z krwią lub innym materiałem zakaźnym. Ekspozycję definiujemy jako zakłucie lub zranienie zdrowej skóry ostrym skażonym narzędziem (np. skalpelem lub igłą), a także kontakt błon śluzowych lub uszkodzonej skory (zmiany zapalne, wypryskowe, zranienia) z potencjalnie zakaźną krwią, jej pochodnymi tkankami oraz płynami ustrojowymi pacjenta.

19 Płyny potencjalnie zakaźne:krew, składniki ludzkiej krwi, produkty krwiopochodne, inne wydzieliny zanieczyszczone krwią Płyny potencjalnie niezakaźne: płyny, które NIE ZAWIERAJĄ dostatecznej do przeniesienia zakażenia ilości wirusa HIV, HBV czy HCV, są to: plwocina, ślina, wydzielina z nosa, pot i łzy, w przypadku, gdy NIE ZAWIERAJĄ KRWI, ani nie są zmieszane z innym potencjalnie infekcyjnym materiałem

20 Drogi zakażenia Najważniejszymi drogami zakażenia w miejscu pracy są:skaleczenia zakażoną igłą (głównie są to zakłucia) lub innymi ostrymi narzędziami kontakt zakażonej krwi lub innych potencjalnie zakaźnych materiałów z powierzchnią otwartych ran, skaleczeń albo z pękniętą lub uszkodzoną skórą wniknięcie wirusa przez błony śluzowe wyściełające jamę ustną, nos i spojówki oczu.

21 Pierwsza pomoc w razie skaleczeniamiejsce skaleczenia/zakłucia należy niezwłocznie umyć wodą z mydłem bez pocierania lub szczotkowania, zdezynfekuj 3% wodą utlenioną lub preparatem do dezynfekcji skory pryśnięcie na spojówki, błony śluzowe należy przepłukać niezwłocznie dużą ilością soli fizjologicznej lub bieżącą wodą, oczy należy przepłukać przy otwartych powiekach w razie dostania się płynu do ust należy go wypluć, nie połykać!, a jamę ustną dokładnie przepłukać preparatem do dezynfekcji śluzówek lub w przypadku jego braku przegotowaną wodą

22 Przy zanieczyszczeniu nieuszkodzonej skóry materiałem zakaźnym należy przy użyciu jednorazowej chusteczki nasączonej preparatem do dezynfekcji rąk usunąć, zetrzeć to zanieczyszczenie, usuwając zabrudzoną chusteczkę do pojemnika na odpady medyczne skażone. Tak oczyszczone miejsce poddać higienicznej dezynfekcji preparatem do dezynfekcji skory i myciu obejmującemu większą okolicę niż obejmowało to zabrudzenie

23 Jeżeli skóra uległa dużemu zanieczyszczeniu, należy ją dokładnie spłukać pod bieżącą wodą, zwracając uwagę aby spływającego zanieczyszczenia nie rozchlapywać na okolice umywalki i odzież. Poddać ją starannemu myciu, stosując procedurę higienicznego mycia rąk i po wysuszeniu poddać ręce dezynfekcji Obszar wokół umywalki i umywalkę poddać dezynfekcji przy użyciu specjalnego preparatu i następnie dokładnie spłukać. Zmienić fartuch roboczy na nowy, czysty i ponownie ręce higienicznie zdezynfekować Na ranę należy założyć jałowy nieprzemakalny opatrunek Bezzwłocznie zgłosić ten fakt przełożonemu