1 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. mgr inż. Andrzej Czubała Prezes Zarządu Centrum Jakości AgroEko sp. z o.o.

2 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Kraje UE mają obowiązek zbudowania i utrzymywania systemu urzędowej kontroli żywność, który jest gwarantem tego, że produkty spożywcze wprowadzane do obrotu są bezpieczne dla ich konsumentów. Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 roku, ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności definiuje m.in. pojęcie prawa żywnościowego w następujący sposób: „ „prawo żywnościowe” oznacza przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne regulujące sprawy żywności w ogólności, a ich bezpieczeństwo w szczególności, zarówno na poziomie Wspólnoty, jak i na poziomie krajowym; definicja ta obejmuje wszystkie etapy produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności oraz paszy produkowanej dla zwierząt hodowlanych lub używanej do żywienia zwierząt hodowlanych”.

3 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. PRAWO ŻYWNOŚCIOWE „Prawo żywnościowe ma na celu ochronę interesów konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością”. Stosowanie PŻ ma na celu zapobieganie : oszukańczym praktykom - czy miód pochodzący z gospodarstwa ekologicznego jest zawsze ekologiczny? fałszowaniu żywności - wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd - ml EKO ”.

4 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Prawo Żywnościowe Rozporządzenie (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt, ustanawia ogólne zasady wykonywania kontroli urzędowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na: zapobieganie, eliminowanie lub ograniczanie dopuszczalnych poziomów zagrożenia ludzi i zwierząt, bezpośrednio lub poprzez środowisko naturalne; gwarantowanie uczciwych praktyk w handlu paszami i żywnością oraz ochronę interesów konsumenta łącznie z etykietowaniem pasz i żywności oraz innymi formami przekazywania informacji konsumentom.

5 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Należy więc przyjąć, iż Państwa Członkowskie UE realizują ochronę zdrowia i interesów konsumentów poprzez wdrożenie do funkcjonowania, spójnych systemów urzędowej kontroli żywności, realizujących założenia ustanowionego prawa żywnościowego.

6 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Czy obecne wymagania przepisów dotyczących bezpieczeństwa żywności spełniają oczekiwania wszystkich konsumentów? DDT - cudowny środek owadobójczy, przekazywany przez pokolenia, wraz z mlekiem matki („Pozostałości DDT i metabolitów w mleku kobiecym” prof. nadzw. dr hab. A. Tokarz WUM) ; krąży w przyrodzie bezustannie i nie ulega biodegradacji, ponieważ wchodzi w łańcuchy pokarmowe. Kumuluje się w organizmach żywych, a skutki jego działania obserwuje się w kolejnych pokoleniach ( „Popularny pestycyd nadal krąży w przyrodzie” prof. Jan Ludwicki papNauka w Polsce).

7 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Glifosat – WHO za Międzynarodową Agencja Badań nad Rakiem (IARC), ogłosiła 20 marca 2015 roku, że glifosat – substancja czynna znajdująca się w herbicydzie Roudup – została sklasyfikowana jako: „prawdopodobnie rakotwórcza dla ludzi”. „ Glifosat: Europejczycy, w tym Polacy, podtruwani herbicydem” – „W moczu mieszkańców 18 państw europejskich stwierdzono obecność herbicydu glifosat. Środkiem do zwalczania chwastów najbardziej obciążeni są mieszkańcy Malty, Niemiec, Holandii, Polski”. DW red. odp.: Elżbieta Stasik „Podejrzana substancja w niemieckich piwach. Także tych sprzedawanych w Polsce” - „(…) w 100% piw stwierdzono obecność glifosatu. Najwyższy stwierdzony poziom to 29,74 mikrograma w litrze (dopuszczalna norma to: 0,1 mikrograma w litrze)”. WPfinanse

8 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, że rośnie w społeczeństwach UE chęć świadomego dokonywania wyboru zakupu i konsumpcji produktów żywnościowych, pochodzących z systemów jakości żywności. Systemy te, odpowiadają na zapotrzebowanie obywateli UE, które polega na chęci kupowania i spożywania produktów o wyższych parametrach zdrowotnych, o zagwarantowanej stałej i określonej jakości.

9 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Rolnictwo ekologiczne – system globalny. Ramy tego systemu zawierają szczegółowe wymagania dotyczące produkcji, przetwarzania i wprowadzania do obrotu oraz nadzoru strony trzeciej nad realizacją tych wymagań na każdym z tych etapów. Sprawność tego sytemu stała się przyczyną wzrostu zaufania konsumentów do produktów finalnych, co przekłada się na stały wzrost zainteresowania produktami oznakowanymi terminami: „eko”, „bio”, „organic” czy innymi, o których mowa w art. 23 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (…).

10 System produkcji metodami ekologicznymi Materiały do produkcji Materiał rozmnożeniowy i hodowlany Towarowa produkcja rolna Przetwórstwo Obrót Import Zbiór z natury Myślistwo JE DN OS TKI CE RT YFI KU JĄ CE INSPEKCJA JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW ROLNO- SPOŻYWCZYCH MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI PANSTWOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA PAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA www.piorin.gov.pl INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN w POZNANIU www.ior.poznan.pl INSTYTUT UPRAWY I NAWOŻENIA w PUŁAWACH www.iung.pulawy.pl

11 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Krajowe systemy jakości żywności - ich zadaniem jest promowanie żywności posiadającej określone, wyjątkowe cechy wyróżniające ją na rynku. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na swoich stronach internetowych zawarło szereg informacji dotyczących systemów, które zostały już uznane za krajowe oraz wymagania jakie należy spełnić, by taki status system mógł otrzymać. Obecnie w Polsce funkcjonują następujące krajowe systemy jakości żywności: System Gwarantowanej Jakości Żywności (QAFP) System Jakości Wieprzowiny (PQS) Quality Meat Program (QMP) Integrowana Produkcja Roślin (IP) Jakość Tradycja

12 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Można zadawać sobie pytanie: „Jakie cechy powinien posiadać dobry system jakości żywności?”.

13 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. jasne określenie jego specyficznych cech i wymagań (parametrów czy też sposobu lub warunków produkcji); identyfikacja i identyfikowalność (traceability)- czyli potwierdzenie autentyczności produktu oraz możliwość odtworzenia (śledzenia) drogi przemieszczania produktów finalnych czy też surowców lub półproduktów z których zostały one wytworzone - w zakresie sposobu i czasu ich przemieszczania, składników zastosowanych do ich produkcji (pod względem jakości, pochodzenia i ilości); analiza ryzyka (obszary bliższe i dalsze funkcjonowania oraz struktura wewnętrzna firmy) ukierunkowana szczególnie na: identyfikację ryzyka, ocenę ryzyka, zarządzanie ryzykiem i informowaniu o ryzyku. niezależny organ kontrolny

14 Rola systemów certyfikacji w promowaniu „zdrowej żywności”. Podsumowanie: Posiadanie przez SZJ powyższych cech sprawia, że pozwalają one zainteresowanym na zakup i spożywanie żywności o wysokiej i sprawdzonej jakości.

15 Andrzej Czubała Prezes Zarządu Centrum Jakości AgroEko sp. z o.o. Tel.: 695599886 www.agroeko.com.pl [email protected]