1 Rola UZP w walce z przestępczością korupcyjną związaną z procedurą przetargową. Możliwości współpracy z Policją. Katarzyna Tyc-Okońska Dyrektor Departamentu Kontroli Doraźnej 1

2 ZADANIA PREZESA UZP 2

3 ZADANIA PREZESA UZP (ZAGADNIENIA WYBRANE) Dział V Rozdział 1 Art. 154 pkt 11) czuwa nad przestrzeganiem zasad systemu zamówień, w szczególności dokonuje kontroli procesu udzielania zamówień w zakresie przewidzianym ustawą pkt 12) upowszechnia zasady etyki zawodowej osób wykonujących zadania w systemie zamówień 3

4 ZADANIA PREZESA UZP (ZAGADNIENIA WYBRANE) Art. 161. 1. Prezes Urzędu przeprowadza kontrolę udzielania zamówień. 2. Celem kontroli jest sprawdzenie zgodności postępowania o udzielenie zamówienia z przepisami ustawy. 3. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie Urzędu, z tym że kontrolę udzielania zamówień dotyczącą dokumentów zawierających informację niejawną, której nadano klauzulę "tajne" albo "ściśle tajne", można przeprowadzić w siedzibie zamawiającego. 4. Wszczęcie kontroli może poprzedzać postępowanie wyjaśniające mające na celu ustalenie, czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na jego wynik. 4

5 ZADANIA PREZESA UZP (ZAGADNIENIA WYBRANE) KONTROLA DORAŹNA Art. 165. 1. Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu lub na wniosek kontrolę doraźną w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na jego wynik. 2. Wszczęcie kontroli doraźnej może nastąpić nie później niż w terminie 4 lat od dnia zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia. W przypadku wszczęcia tej kontroli przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego mają zastosowanie przepisy art. 169 ust. 3, art. 170 ust. 2 i 4 oraz art. 171 ust. 1, 3 i 5. Art. 166. 1. Zakończeniem kontroli doraźnej jest doręczenie zamawiającemu informacji o wyniku kontroli zawierającej w szczególności: 1) określenie postępowania, które było przedmiotem kontroli; 2) informację o stwierdzeniu naruszeń lub ich braku. 2. W przypadku wniesienia zastrzeżeń, o których mowa w art. 167 ust. 1, zakończeniem kontroli jest doręczenie zamawiającemu informacji o ostatecznym rozpatrzeniu zastrzeżeń. 5

6 ZADANIA PREZESA UZP (ZAGADNIENIA WYBRANE) KONTROLA UPRZEDNIA ZAMÓWIEŃ WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ Prezes Urzędu przeprowadza kontrolę udzielanych zamówień przed zawarciem umowy (kontrola uprzednia), jeżeli wartość zamówienia albo umowy ramowej dla: 1) robót budowlanych - jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro; 2) dostaw lub usług - jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 10 000 000 euro. Wszczęciem kontroli uprzedniej jest doręczenie Prezesowi Urzędu kopii dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia w celu przeprowadzenia kontroli uprzedniej Art. 171. 1. Zakończeniem kontroli uprzedniej jest doręczenie zamawiającemu informacji o wyniku kontroli zawierającej w szczególności: 1) określenie postępowania, które było przedmiotem kontroli; 2) informację o stwierdzeniu naruszeń lub ich braku; 3) zalecenia pokontrolne - jeżeli w toku kontroli stwierdzono, że jest zasadne unieważnienie postępowania lub usunięcie stwierdzonych naruszeń. 2. W przypadku wniesienia zastrzeżeń, o których mowa w art. 171a, zakończeniem kontroli jest doręczenie zamawiającemu informacji o ostatecznym rozpatrzeniu zastrzeżeń. 6

7 PROCES UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH 7

8 I.ETAP PLANOWANIA I PRZYGOTOWANIA POSTĘPOWANIA O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO OBSZARY POTENCJALNYCH NARUSZEŃ: Opis przedmiotu zamówienia (art. 29 – 31 ustawy Pzp) Szacowanie wartości zamówienia (art. 32 – 35 ustawy Pzp) Określenie trybu udzielenia zamówienia Określenie warunków udziału w postępowaniu (art. 22 ustawy Pzp) Określenie kryteriów oceny ofert (art. 91 ustawy Pzp) 8

9 PROCES UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH II. ETAP PROWADZENIA POSTĘPOWANIA O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO OBSZARY POTENCJALNYCH NARUSZEŃ: Nienależyte wykonywanie powierzonych obowiązków (komisja przetargowa, osoby którym powierzono zadania zastrzeżone dla kierownika zamawiającego) Opracowanie SIWZ i projektu umowy Otwarcie ofert Kontakt z wykonawcami Ocena ofert Wnioski w zakresie wykluczenia wykonawców, odrzucenia ofert, wyboru oferty najkorzystniejszej Złożenie oświadczenia art. 17 ust. 2 ustawy Pzp 9

10 PROCES UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Art. 17. 1. Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeżeli: 1) ubiegają się o udzielenie tego zamówienia; 2) pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia; 3) przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia; 4) pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób; 5) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. 2. Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia składają, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w ust. 1. 3. Czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podjęte przez osobę podlegającą wyłączeniu po powzięciu przez nią wiadomości o okolicznościach, o których mowa w ust. 1, powtarza się, z wyjątkiem otwarcia ofert oraz innych czynności faktycznych niewpływających na wynik postępowania 10

11 PROCES UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH w art. 17: a)ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia składają, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, w formie pisemnej oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w ust. 1. Przed odebraniem oświadczenia, kierownik zamawiającego lub osoba, której powierzył czynności w postępowaniu, uprzedza osoby składające oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”, b)po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: „2a. Kierownik zamawiającego lub osoba, której powierzył czynności w postępowaniu, w razie uzasadnionego podejrzenia, że pomiędzy pracownikami zamawiającego lub innymi osobami zatrudnionymi przez zamawiającego, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na wynik postępowania, a wykonawcami zachodzi relacja określona w ust. 1 pkt 2–4, odbiera od tych osób, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, oświadczenie w formie pisemnej w przedmiocie okoliczności, o których mowa w ust. 1. Przed odebraniem oświadczenia, kierownik zamawiającego lub osoba, której powierzył czynności w postępowaniu, uprzedza osoby składające oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”; 11

12 PROCES UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH III. ETAP ZAWARCIA I REALIZACJI UMOWY OBSZARY POTENCJALNYCH NARUSZEŃ: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy Zmiany umowy (art. 144 ustawy Pzp) Zatwierdzenie i przyjęcie wykonania umowy Art. 140. 1. Zakres świadczenia wykonawcy wynikający z umowy jest tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie. 2. (uchylony) 3. Umowa podlega unieważnieniu w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. art. 140 ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Umowa podlega unieważnieniu w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawartego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z uwzględnieniem art. 144.” 12

13 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE PRZEPISÓW USTAWY PZP Art. 15. 1. Postępowanie o udzielenie zamówienia przygotowuje i przeprowadza zamawiający. 2. Zamawiający może powierzyć przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej. 3. Podmioty, o których mowa w ust. 2, działają jako pełnomocnicy zamawiającego. Art. 18. 1. Za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia odpowiada kierownik zamawiającego. 2. Za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia odpowiadają także inne osoby w zakresie, w jakim powierzono im czynności w postępowaniu oraz czynności związane z przygotowaniem postępowania. Kierownik zamawiającego może powierzyć pisemnie wykonywanie zastrzeżonych dla niego czynności, określonych w niniejszym rozdziale, pracownikom zamawiającego. 3. Jeżeli przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów odrębnych jest zastrzeżone dla organu innego niż kierownik zamawiającego, przepisy dotyczące kierownika zamawiającego stosuje się odpowiednio do tego organu. 13

14 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE PRZEPISÓW USTAWY PZP Art. 168. W przypadku ujawnienia naruszenia przepisów ustawy Prezes Urzędu może: 1) (uchylony) 2) nałożyć karę pieniężną, o której mowa w dziale VII; 3) wystąpić do sądu o unieważnienie umowy w całości lub części. Art. 168a. W przypadku ujawnienia naruszenia przepisów ustawy stanowiącego czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych Prezes Urzędu zawiadamia właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. 14

15 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE PRZEPISÓW USTAWY PZP Art. 199. Przepisów niniejszego działu nie stosuje się do zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 5 Art. 200. 1. Zamawiający, który: 1) udziela zamówienia: a) z naruszeniem przepisów ustawy określających przesłanki stosowania trybów udzielania zamówienia: negocjacji bez ogłoszenia, z wolnej ręki lub zapytania o cenę, b) bez wymaganego ogłoszenia, c) bez stosowania ustawy, 2) (uchylony) 3) (uchylony) 4) dokonuje zmian w zawartej umowie z naruszeniem przepisów ustawy - podlega karze pieniężnej. 2. Karze pieniężnej podlega również zamawiający, który: 1) określa warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję, 2) opisuje przedmiot zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję, 3) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia z naruszeniem zasady jawności, 4) nie przestrzega terminów określonych w ustawie, 5) wyklucza wykonawcę z postępowania o udzielenie zamówienia z naruszeniem przepisów ustawy określających przesłanki wykluczenia, 6) odrzuca ofertę z naruszeniem przepisów ustawy określających przesłanki odrzucenia oferty, 7) dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty z naruszeniem przepisów ustawy - jeżeli naruszenie to ma wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia Karę pieniężną nakłada Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej 15

16 WSPÓŁPRACA 16

17 WSPÓŁPRACA Rządowy programu przeciwdziałania korupcji na lata 2014-2019 Art. 304 § 2 Kodeksu Karnego Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. Przekazanie protokołów kontroli na wniosek Prokuratury, Policji Porozumienie z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym 17

18 Dziękuję za uwagę 18