1 ROLA WODY W ZRÓWNOWAŻONYM ZAGOSPODAROWANIU MIASTA KRAKOWA - PROPOZYCJE KOMPLEKSOWYCH ROZWIĄZAŃMariusz CZOP Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej

2 WODA W MIASTACH WODY PODZIEMNEwystępują poniżej powierzchni terenu w obrębie górotworu WODY POWIERZCHNIOWE występują bezpośrednio na powierzchni terenu

3 ZAGROŻENIA DLA ZASOBÓW WODNYCH W MIASTACHOGRANICZENIE ILOŚCI I/LUB INFILTRACJI OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH: URBANIZACJA (ZABUDOWA POWIERZCHNI BETONEM I ASFALTEM, UJMOWANIE SPŁYWU POWIERZCHNIOWEGO) ZMIANA SPOSOBU UŻYTKOWANIA GRUNTÓW (OGRANICZANIE OBSZARÓW ZIELENI I ZADRZEWIEŃ) ZMIANY KLIMATYCZNE ZBYT DUŻY POBÓR WÓD: ODWODNIENIA BUDOWLANE (POMPOWANIE DUŻYCH ILOŚCI WODY DLA POTRZEB ODWODNIENIA GÓROTWORU) POBÓR WYŻSZY OD ZASILANIA (PRZEEKSPLOATOWANIE SYSTEMU) ZANIECZYSZCZENIE WÓD: DUŻA LICZBA POTENCJALNYCH OGNISK ZANIECZYSZCZEŃ (KUMULACJA ZAGROŻEŃ)

4 FORMOWANIE SIĘ ZASOBÓW WODNYCH

5 BUDOWA GEOLOGICZNA KRAKOWAJURA wapienie pocięte uskokami, tworzące charakterystyczne zręby KREDA głównie margle, występujące lokalnie w formie płatów TRZECIORZĘD kompleks osadów morskich miocenu, głownie iły i mułowce lecz również wapienie i piaskowce oraz gipsy CZWARTORZĘD osady rzeczne i polodowcowe – piaski, żwiry i mułowce

6 WODY PODZIEMNE KRAKOWAPIĘTRO TRZECIORZĘDOWE odizolowane poziomy we wkładkach wapieni i piaskowców oraz w obrębie torntońskiej serii gipsowej PIĘTRO JURAJSKIE wody podziemne w szczelinach i pustkach krasowych w obrębie wapieni, warunki artezyjskie

7 WODY PODZIEMNE KRAKOWAPIĘTRO CZWARTORZĘDOWE wody w obrębie utworów piaszczysto-żwirowych w dolinie Wisły i jej dopływów, bardzo dobra przepuszczalność, znaczne zasoby wód, liczne zagrożenia jakościowe i pogorszona jakość wód

8 ZAGROŻENIA JAKOŚCIOWE DLA WÓD KRAKOWAwykonanie 5 otworów wiertniczych w podłożu piaszczystym do poziomu zwierciadła wód podziemnych i pobór próbek wody jakość wód podziemnych występujących w podłożu Rynku Głównego jest bardzo zła (V klasa) źródło: pl

9 PROBLEMY ODWODNIEŃ BUDOWLANYCHODWODNIENIA BUDOWLANE = ODPOMPOWAYWANIE Z GÓROTWORU ZNACZNYCH ILOŚCI WÓD (do m3/d), ETAP FUNDAMENTOWANIA TRWAJĄCY 2-3 M-CE ZWIĄZANY JEST Z ODPROWADZENIEM NAWET tys. m3 ODWODNIENIE BUDOWLANE = LEJE DEPRESJI O ZASIĘGU RZĘDU KILKUSET M OD GRANIC WKOPU

10 PROBLEMY ODWODNIEŃ BUDOWLANYCHBRAK DOKUMENTACJI HYDROGEOLOGICZNYCH NISKI POZIOM MERYTORYCZNY OPRACOWAŃ HYDROGEOLOGICZNYCH WYKORZYSTYWANIE NIEAKTUALNYCH DANYCH I PRZESTARZAŁYCH NIEADEKWATNYCH METOD PROGNOSTYCZNYCH ZANIŻANIE PARAMETRÓW HYDROGEOLOGICZNYCH (DOPŁYWÓW DO SYSTEMÓW ODWADNIANIA I ZASIĘGU LEJA DEPRESJI)

11 PROBLEMY ODWODNIEŃ BUDOWLANYCHNIEWŁAŚCIWE I BŁĘDNE STOSOWANIE BARDZO PROSTYCH METOD ANALITYCZNYCH (Z POCZĄTKU XX WIEKU) OBLICZANIE ZASIĘGU LEJA DEPRESJI OD SYSTEMU ODWADNIANIA LICZĄC OD ŚRODKA WKOPU PODCZAS GDY W RZECZYWISTOŚCI ROZWIJA SIĘ ON OD GRANIC WKOPU BRAK JAKICHKOLWIEK BADAŃ HYDROGEOLOGICZNYCH NA ETAPIE ODWADNIANIA (ILOŚĆ WODY I JEJ JAKOŚĆ)

12 OCHRONA ZASOBÓW WODNYCHBEZWZGLĘDNE WYMAGANIE DOKUMENTACJI HYDROGEOLOGICZNEJ DLA POTRZEB PROJEKTOWANYCH PRAC BUDOWLANYCH ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH METOD I NARZĘDZI DLA REALIZACJI BADAŃ HYDROGEOLOGICZNYCH (PRÓBNE POMPOWANIA, SLUG TESTY, POMIARY POŁOŻENIA ZWIERCIADŁA WÓD PODZIEMNYCH) ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH NARZĘDZI DO INTERPRETACJI DANYCH I PROGNOZOWANIA SKUTKÓW ODWODNIENIA (m.in. NOWE METODY ANALITYCZNE, METODA MODELOWANIA NUMERYCZNEGO Visual Modflow)

13 OCHRONA ZASOBÓW WODNYCHWykorzystanie nowoczesnego oprogramowania specjalistycznego ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH PROGRAMÓW KOMPUTEROWYCH GROMADZENIE I INTERPRETACJA DANYCH GEOLOGICZNYCH I HYDROGEOLOGICZNYCH (np. HydroGeo Analyst) STWORZENIE BAZY DANYCH GEOLOGICZNYCH I HYDROGEOLOGICZNYCH DLA POTRZEB ZAGOSPODAROWANIA MIASTA KRAKOWA (m.in. WYSOKIE BUDYNKI, PARKINGI PODZIEMNE, TUNELE I METRO)

14 OCHRONA ZASOBÓW WODNYCHmonitoring ŚRODOWISKA WODNEGO (WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH) POMIARY POŁOŻENIA ZWIERCIADŁA WÓD PODZIEMNYCH ORAZ WSKAŹNIKOWYCH PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH W WYBRANYCH PIEZOMETRACH I STUDNIACH ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH REJESTRATORÓW DANYCH Z POMIAREM CIĄGŁYM PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM DLA WÓD

15 OCHRONA ZASOBÓW WODNYCHWykorzystanie nowoczesnych urządzeń pomiarowych ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH REJESTRATORÓW DANYCH POMIAR CIŚNIENIA WÓD ORAZ WYBRANYCH PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH (T, PEW, pH, Eh oraz wybrane składniki chemiczne) POMIAR STACJONARNY I Z ZASTOSOWANIEM TELEMETRII

16 OCHRONA ZASOBÓW WODNYCHZASTOSOWANIE INNOWACYJNYCH ROZWIĄZAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI WODNEJ NA TERENACH MIEJSKICH ZWIĘKSZENIE INFILTRACJI WÓD OPADOWYCH DO GÓROTWORU ZWIĘKSZENIE WYKORZYSTANIE WÓD OPADOWYCH I PODZIEMNYCH DO UTRZYMANIA ZIELENI I DO CELÓW TECHNICZNYCH MOŻLIWOŚĆ UZYSKANIA DOFINANSOWANIA NA PROJEKTY B+R

17 WODA DLA KRAKOWIAN