1 Rozwój dialogu społecznego w ochronie zdrowia – konkurs w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój Marta Fijołek DEPARTAMENT FUNDUSZY EUROPEJSKICH MINISTERSTWO ZDROWIA
2 Plan prezentacji 1.Główne i informacje o konkursie: – Alokacja – Terminy i miejsce składania wniosków – Kryteria wyboru projektów 2.Dialog dla Zdrowia – Ogólne informacje
3 Najważniejsze informacje o konkursie Data ogłoszenia konkursu: 03.03.2016 r. Dostęp do dokumentacji konkursowej: www.zdrowie.gov.plwww.zdrowie.gov.pl Wnioski mogą być składane od dnia 4 kwietnia 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r. Dostępne środki: 5 000 000,00 PLN Wymagany wkład własny Beneficjenta - 3% (minimalny udział wkładu własnego w finansowaniu wydatków kwalifikowalnych projektu); Źródło finansowania: Europejski Fundusz Społeczny, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) Spotkania informacyjne dot. konkursu: Warszawa – 30.03.2016 r. oraz 11.04.2016 r.
4 Najważniejsze informacje o konkursie Kto może składać wnioski o dofinansowanie projektu? a) podmioty wykazane w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118, ze zm.) czyli organizacje pozarządowe i inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, które od co najmniej 12 miesięcy są zarejestrowane i prowadzą działalność w zakresie ochrony zdrowia i promocji i reprezentują środowisko pacjentów (wymagany okres 12 miesięcy od zarejestrowania liczony jest do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie projektu), b) partnerzy społeczni - zgodnie z definicją zawartą w PO WER, czyli reprezentatywne organizacje pracodawców i pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. poz. 1240) oraz branżowe i regionalne organizacje pracodawców i pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. z 2015 r., poz. 2029 tj.), ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 979, z późn. zm.) i ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 167).
5 Najważniejsze informacje o konkursie Konkurs o numerze POWR.05.02.00-IP.05-00-006/16 ogłaszany jest w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, oś priorytetowa V Wsparcie dla obszaru zdrowia, Działanie 5.2 Działania projakościowe i rozwiązania organizacyjne w systemie ochrony zdrowia ułatwiające dostęp do niedrogich, trwałych oraz wysokiej jakości usług zdrowotnych. Organizatorem konkursu jest minister właściwy do spraw zdrowia, zwany dalej Instytucją Organizującą Konkurs, który pełni rolę Instytucji Pośredniczącej dla osi priorytetowej V Wsparcie dla obszaru zdrowia Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, wykonujący ww. zadania poprzez Departament Funduszy Europejskich w Ministerstwie Zdrowia na podstawie zawartego z Instytucją Zarządzającą w dniu 13 stycznia 2015 r. Porozumienia w sprawie realizacji Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 nr WER/MZ/2015/1. W ramach konkursu będzie realizowany określony w SzOOP PO WER następujący typ projektów: Działania na rzecz rozwoju dialogu społecznego oraz idei społecznej odpowiedzialności instytucji systemu ochrony zdrowia poprzez m.in. wsparcie współpracy administracji systemu ochrony zdrowia z organizacjami pacjenckimi.
6 Najważniejsze informacje o konkursie Projekty składane w odpowiedzi na konkurs powinny przyczyniać się do realizacji celów POWER, w szczególności wpisywać się w realizację celu szczegółowego Osi V Wdrożenie działań projakościowych i rozwiązań organizacyjnych w systemie ochrony zdrowia ułatwiających dostęp do niedrogich, trwałych i wysokiej jakości usług zdrowotnych oraz celu tematycznego 9 Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem. Projekty wybrane w ramach konkursu mają służyć rozwojowi dialogu społecznego pomiędzy organizacjami pacjenckimi a organami administracji publicznej – rządowej i samorządowej, w zakresie problematyki dotyczącej ochrony zdrowia. Przedmiotowy dialog społeczny, urzeczywistniany w przewidywanej w projektach formie konsultacji społecznych, umożliwi wypracowywanie rozwiązań organizacyjno-prawnych w sektorze zdrowia w optymalnym kształcie, możliwie najbardziej satysfakcjonującym ich docelowych odbiorców czyli pacjentów. Dodatkowo pozwoli na budowę rozwiązań z zakresu tworzenia i respektowania praw pacjentów w Polsce.
7 Kryteria dostępu w konkursie 1. Projektodawcą jest podmiot wykazany w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 z późn. zm.), od co najmniej 12 miesięcy zarejestrowany i prowadzący działalność w zakresie ochrony i promocji zdrowia i reprezentujący pacjentów lub partner społeczny. W świetle ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1118 z późn. zm.) organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4 ww. ustawy, we współpracy z organizacjami pozarządowymi. W związku z powyższym, wskazane kryterium wynika z konieczności zapewnienia realizacji działań polegających na wspieraniu współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze ochrony i promocji zdrowia, w tym w szczególności reprezentującymi poszczególne środowiska pacjentów lub partnerami społecznymi a administracją publiczną. Wnioskodawca jest zobowiązany załączyć do wniosku o dofinansowanie swój statut. Sposób weryfikacji kryterium - na podstawie treści wniosku o dofinansowanie projektu i statutu. Projektodawcą może być również partner społeczny zgodnie z definicją zawartą w PO WER, o której mowa w rozdziale II pkt 1b (str. 14).
8 Kryteria dostępu w konkursie – cd. 2. Działania przewidziane we wniosku o dofinansowanie co najmniej obejmują realizację (łącznie) następujących zadań: Zachęcanie do udziału w konsultacjach oraz upowszechnianie informacji o konsultacjach publicznych aktów prawnych lub innych dokumentów rządowych dotyczących ochrony zdrowia przekazywanych przez Ministerstwo Zdrowia lub inny organ administracji rządowej zaangażowany w realizację polityki zdrowotnej; Zachęcanie do udziału w konsultacjach oraz upowszechnianie informacji o konsultacjach odnoszących się do obszaru ochrony zdrowia prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego; Przygotowanie ekspertyz i opinii, zawierających propozycje zmian organizacyjnych, prawnych i finansowych, które umożliwiałyby poprawę funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, w tym w szczególności poprawę opieki nad pacjentem onkologicznym;
9 Kryteria dostępu w konkursie – cd. Organizacja warsztatów, grup roboczych, konferencji służących wymianie dobrych praktyk i kończące się wypracowaniem rekomendacji w zakresie: Rozwiązań poprawiających dialog społecznych w obszarze ochrony zdrowia, Funkcjonowania programów profilaktycznych, Poprawy rozwiązań służących lepszemu dostosowaniu systemu ochrony zdrowia do zmieniających się warunków demograficznych i epidemiologicznych. Kryterium pozwoli na wybór takich projektów, które w jak największym stopniu przyczynią się do realizacji celu konkursu, tj. wsparcia współpracy pomiędzy administracją publiczną a organizacjami pacjenckimi. Kryterium weryfikowane na podstawie treści wniosku o dofinansowanie projektu PO WER.
10 Kryteria dostępu w konkursie – cd. 3. Projektodawca przewidział we wniosku o dofinansowanie trwałą współpracę w ramach spotkań „Dialog dla zdrowia” (jako miejsca cyklicznych spotkań w celu dialogu pomiędzy organizacjami pacjentów a Ministerstwem Zdrowia) jako element zapewnienia trwałości rezultatów projektu. Dopuszcza się, aby przedmiotowa trwała współpraca organizacji pozarządowych z Ministerstwem Zdrowia polegała na organizowaniu spotkań lub uczestnictwie w spotkaniach innych niż „Dialog dla zdrowia”, poświęconych zagadnieniom dotyczącym ochrony zdrowia w celu wymiany poglądów, dobrych praktyk i informacji pomiędzy organizacjami pacjenckimi i Ministerstwem Zdrowia lub innymi podmiotami władzy publicznej. Beneficjent powinien zaprojektować trwały sposób konsultacji aktów prawnych lub innych dokumentów dotyczących dostępu do świadczeń zdrowotnych przez pacjentów. Kryterium ma na celu zapewnienie dalszego uczestnictwa Projektodawcy w prowadzeniu dialogu obywatelskiego z jednostkami administracji publicznej po zakończeniu realizacji projektu i powinno stanowić efekt realizacji projektu. Kryterium weryfikowane na podstawie treści wniosku o dofinansowanie projektu PO WER.
11 Kryteria dostępu w konkursie – cd. 4. Projektodawca może złożyć nie więcej niż 1 wniosek o dofinansowanie projektu – niezależnie czy jako Beneficjent czy Partner projektu. Kryterium ma na celu zróżnicowanie organizacji pozarządowych działających w obszarze ochrony i promocji zdrowia i zajmujących się problematyką praw pacjenta oraz partnerów społecznych, które poprzez realizację projektu przyczynią się do wspierania współpracy z jednostkami administracji publicznej w obszarze ochrony zdrowia. Kryterium weryfikowane na podstawie treści wniosku o dofinansowanie projektu PO WER oraz na podstawie numerów NIP podmiotów, tj. lidera i partnerów projektu, którzy złożyły wnioski o dofinansowanie.
12 Kryteria dostępu w konkursie – cd. 5. Całkowita wartość projektu nie może być mniejsza niż 500 000 zł ani większa niż 2 500 000 zł. Określenie minimalnej wartości projektu pozwoli Projektodawcom na zastosowanie szerokiego wachlarza działań mających na celu wspieranie współpracy pomiędzy organizacjami działającymi na rzecz poszczególnych środowisk pacjentów a jednostkami administracji publicznej. Biorąc pod uwagę wysokość alokacji na konkurs, wprowadzenie maksymalnego progu wartości pojedynczego projektu zapewni większą ilość realizowanych projektów oraz dywersyfikację podmiotów je realizujących. Wartość maksymalna projektu ma również zapobiec sytuacji, w której jeden wnioskodawca konsumuje całą alokację przeznaczoną na konkurs. Kryterium weryfikowane na podstawie treści wniosku o dofinansowanie projektu PO WER – część V Budżet projektu.
13 Kryteria dostępu w konkursie – cd. 6. Projekt przewiduje włączenie w proces konsultacji organizacji pacjenckich innych niż beneficjent (na każde 210 000 zł kwoty dofinansowania projektu włączona w proces konsultacji zostanie co najmniej 1 organizacja pozarządowa reprezentująca pacjentów). Powyższy wymóg ma na celu zapewnienie osiągnięcia wskaźników założonych w konkursie. 7. Wnioskodawca określił sposób zachowania trwałości poprzez aktywne wykorzystywanie wypracowanych mechanizmów konsultacji przez co najmniej 3 lata od zakończenia realizacji projektu. W celu zapewnienia wykorzystywania rozwiązań wypracowanych w projekcie po zakończeniu finansowania ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego promuje się te projekty, które zapewnią trwałość rezultatów projektu. Kryteria weryfikowane na podstawie treści wniosku o dofinansowanie projektu. Brak spełnienia kryteriów dostępu powoduje, że projekt zostaje odrzucony i nie podlega dalszej ocenie.
14 Pozostałe kryteria i kryterium premiujące w konkursie Dodatkowo wnioskodawca powinien spełniać ogólne kryteria formalne i kryteria horyzontalne szczegółowo określone w rozdziale V Regulaminu konkursu. Kryterium premiujące - projekt realizowany będzie w partnerstwie z jednostką sektora finansów publicznych działająca w obszarze ochrony zdrowia, np. NFZ (lub jego oddział), jednostka samorządu terytorialnego - waga – 20 pkt. Kryterium wynika z konieczności zapewnienia realizacji działań polegających na wspieraniu współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi zrzeszającymi środowiska pacjentów a jednostkami administracji publicznej. Obszar ten został oceniony przez Komisję Europejską w toku negocjacji jako słaba strona systemu ochrony zdrowia.
15 Cele konkursu Grupę docelową projektu stanowią pracownicy organizacji pozarządowych prowadzących działalność w zakresie ochrony i promocji zdrowia i reprezentujących środowisko pacjentów tzw. organizacji pacjenckich. Zgodnie z założeniami konkursu, złożone projekty mają rozwinąć dialog przedmiotowych organizacji z sektorem rządowym poprzez zwiększenie ich udziału w konsultacjach społecznych szeroko pojętych działań podejmowanych przez administrację rządową w sektorze zdrowia. W związku z tym, że organizacje pacjenckie stanowią głos społeczeństwa obywatelskiego, ich obecność podczas tworzenia różnego rodzaju rozwiązań organizacyjno-prawnych z zakresu ochrony zdrowia, jest bardzo istotna i pozwala na nadanie im optymalnego kształtu, satysfakcjonującego, zarówno pacjentów, jak i przedstawicieli organów państwa. Wpłynie także pozytywnie na respektowanie praw pacjentów. Obecnie szacuje się, że w Polsce istnieje kilkaset tego rodzaju organizacji. Zgodnie z instrukcją wypełniania wniosku, informacje dotyczące grupy docelowej projektu należy przedstawić w pkt 3.2 wniosku o dofinansowanie.
16 Okres realizacji projektu We wniosku o dofinansowanie realizacji projektu (pkt 1.7 wniosku), beneficjent określa datę rozpoczęcia i zakończenia realizacji projektu, przy czym okres realizacji projektu oznacza okres, w którym projektodawca może realizować zadania przewidziane w projekcie. Informacje na temat okresu realizacji projektu zawarte w pkt 1.7 wniosku muszą być zgodne z danymi zawartymi w harmonogramie realizacji projektu. Rozpoczęcie realizacji projektu należy zaplanować uwzględniając czas trwania procedury konkursowej. IOK szacuje, że średni czas upływający od daty zakończenia naboru wniosków do podpisania umowy o dofinansowanie projektu wyniesie około 4 miesięcy. Jednocześnie IOK rekomenduje, żeby okres realizacji projektów złożonych w ramach konkursu był nie dłuższy niż 24 miesiące.
17 Wymagania w zakresie wskaźników w projekcie Wnioskodawca zobowiązany jest do monitorowania w projekcie następujących wskaźników określonych w PO WER, co musi zostać uwzględnione w zapisach wniosku o dofinansowanie (pkt 3.1.1): wskaźnik produktu: liczba organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką praw pacjenta objętych wsparciem w ramach programu; wskaźnik rezultatu: liczba organizacji pozarządowych reprezentujących pacjentów, które zostały włączone w proces konsultacji społecznych dotyczących działań podejmowanych przez administrację państwową w obszarze ochrony zdrowia. Wnioskodawca powinien wprowadzić inne wskaźniki, dodatkowe w stosunku do wskazanych powyżej, o ile są zgodne z celami projektu. Wszystkie wskaźniki w projekcie muszą podlegać monitorowaniu zgodnie z założeniami określonymi we wniosku o dofinansowanie.
18 Wymagania w zakresie realizacji projektu z innymi podmiotami - partnerstwo W zakresie wymagań dotyczących partnerstwa oraz realizacji projektu z innymi podmiotami wnioskodawca zobowiązany jest stosować w szczególności przepisy ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Dz. U. z 2016 r. poz. 217), Wytycznych oraz SzOOP PO WER. W Regulaminie konkursu (str. 18) przedstawione zostały jedynie najważniejsze informacje dotyczące realizacji projektu z innymi podmiotami. W celu wspólnej realizacji projektu mogą być tworzone partnerstwa przez podmioty wnoszące do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe, realizujące wspólnie projekt, zwany dalej „projektem partnerskim”, na warunkach określonych w porozumieniu albo umowie o partnerstwie. Istotą odróżniającą partnerstwo od przekazania do realizacji zadań lub zakupu usług jest wspólna realizacja projektu w tym zarządzania projektem. W związku z powyższym, IOK zaleca powołanie grupy sterującej, która w sposób demokratyczny, podejmuje decyzje o zasadniczych kwestiach związanych z realizacją projektu.
19 Wymagania w zakresie realizacji projektu z innymi podmiotami – partnerstwo – cd. W ramach przedmiotowego konkursu partnerem mogą być jednostki sektora finansów publicznych (tego rodzaju partnerstwo jest dodatkowo premiowane), a także inne podmioty, w szczególności: - organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego, - samorządy zawodowe. IOK zaleca aby ograniczyć liczbę instytucji tworzących partnerstwo do trzech podmiotów. Utworzenie lub zainicjowanie partnerstwa musi nastąpić przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Oznacza to, że partnerstwo musi zostać utworzone albo zainicjowane przed rozpoczęciem realizacji projektu i wnioskodawca składa wniosek o dofinansowanie projektu partnerskiego. Nie jest to jednak równoznaczne z wymogiem zawarcia porozumienia albo umowy o partnerstwie między wnioskodawcą a partnerami przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wszyscy partnerzy muszą być jednak wskazani w pkt 2.9 wniosku zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie w ramach PO WER 2014-2020 stanowiącą załącznik nr 2 do regulaminu.
20 Działania możliwe do sfinansowania w ramach projektu IOK zaleca w ramach projektu wydzielenie zadań merytorycznych dotyczących wsparcia w zakresie: Organizacji spotkań konsultacyjnych w zakresie aktów prawnych, dokumentów rządowych; Organizacji szkoleń; Publikacji materiałów edukacyjnych; Przygotowaniu ekspertyz i opinii, zawierających propozycje zmian organizacyjnych, prawnych i finansowych, w tym w szczególności poprawę opieki nad pacjentem onkologicznym; Organizacji warsztatów, grup roboczych i konferencji służących wymianie dobrych praktyk i kończących się wypracowaniem rekomendacji. Zgodnie z zapisami SzOOP PO WER na lata 2014-2020 w ramach przedmiotowych projektów nie można rozliczać wydatków związanych z zakupem środków trwałych oraz objętych regułą cross-financingu.
21 Zasada utrzymania trwałości projektu Działania podjęte przez wnioskodawcę w ramach projketu, objęte będą zasadą utrzymania trwałości rezultatów i/lub produktów siągniętych/wytworzonych w trakcie realizacji projektu. Wymóg utrzymania trwałości może podlegać kontroli, która jest prowadzona w okresie trwałości wskazanym przez beneficjenta we wniosku o dofinansowanie, jednak nie krótszym niż termin określony przez IOK w dokumentacji konkursowej. Na potrzeby powyższego przyjmuje się zatem, że beneficjent zobowiązany będzie do utrzymania trwałości rezultatów projektu poprzez aktywne wykorzystywanie wypracowanych mechanizmów konsultacji przez okres 3 lat, licząc od dnia zakończenia realizacji projektu oraz trwałej współpracy w ramach spotkań „Dialog dla zdrowia” lub innych spotkań poświęconych zagadnieniom dotyczącym ochrony zdrowia w celu wymiany poglądów, dobrych praktyk i informacji pomiędzy organizacjami pacjenckimi i Ministerstwem Zdrowia lub innymi podmiotami władzy publicznej. Projektodawca powinien opisać we wniosku o dofinansowanie w części 4.1 trwałość zachowania rezultatów wraz ze wskazaniem terminów i sposobu jej zapewnienia.
22 Wykaz typowych kosztów zakupu towarów i usług Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 - IOK zobowiązana jest do określenia cen rynkowych w zakresie najczęściej finansowanych wydatków w ramach danej grupy projektów lub wymagania co do zakresu realizacji danego zadania wraz z rekomendacjami dot. sposobu określenia cen rynkowych; Wykaz zawarty jest w załączniku nr 12 regulaminu konkursu. Wykaz określa stawki maksymalne. Nie zwalnia to projektodawcy z realizacji zakupów zgodnie z ustawą Pzp oraz zasadą konkurencyjności. - lunch/obiad/kolacja – 35 zł/osobę; - przerwa kawowa – 15 zł/osobę; - nocleg w kraju – od 120 zł do 360 zł w zależności od pokoju - trener - 250 PLN brutto/godzinę szkoleniową
23 „Dialog dla zdrowia” – podstawowe informacje W ramach dialogu obywatelskiego z organizacjami pozarządowymi tworzącymi trzeci sektor Ministerstwo Zdrowia współpracuje z organizacjami reprezentującymi pacjentów. Od 2012 roku ze wspólnej inicjatywy Ministra Zdrowia oraz organizacji pacjenckich w Ministerstwie Zdrowia organizowane są cykliczne (zazwyczaj co miesiąc – dwa) spotkania z organizacjami reprezentującymi środowiska pacjentów tworzącymi inicjatywę „Dialog dla zdrowia”. Współpraca prowadzona w tej formule obejmuje zarówno organizacje o charakterze ogólnokrajowych federacji jak i organizacje o zasięgu lokalnym, czy reprezentujące wybrane grupy pacjentów dotkniętych konkretnym schorzeniem.
24 „Dialog dla zdrowia” – podstawowe informacje - cd. „Dialog dla zdrowia” aktualnie działa w oparciu o przyjęty przez siebie regulamin. Obecnie przewodniczącym „Dialogu” jest Prezes Federacji Pacjentów Polskich Pan Stanisław Maćkowiak. „Dialog dla zdrowia” prowadzi swoją stronę internetową: http://www.dialogdlazdrowia.eu/. http://www.dialogdlazdrowia.eu/ W portalu tym dostępny jest m. in. Regulamin platform „Dialog dla zdrowia”, kontakt do Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego, wykaz członków (przy czym informacje te ze względu na całkowita autonomię : ”Dialogu” wobec MZ nie są weryfikowane przez resort). W dotychczasowej historii spotkań z „Dialogiem dla zdrowia” największa część zgłaszanych przez organizacje pacjenckie tematów dotyczyła polityki lekowej państwa. Znaczącą pulę stanowiły również kwestie związane z działalnością NFZ oraz „koszykami” świadczeń gwarantowanych.
25 „Dialog dla zdrowia” – podstawowe informacje - cd. Zespół „Dialog dla zdrowia” skupia przedstawicieli organizacji pacjentów działających na ogólnokrajowym poziomie w obszarach schorzeń onkologicznych, diabetologicznych, reumatologicznych, chorób rzadkich oraz tych, które zajmują się prawami pacjenta i edukacją zdrowotną. Działalność organizacji pacjentów we współpracy z Ministrem Zdrowia ma na celu poprawę funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dobra pacjentów. Ministerstwo Zdrowia dokłada wszelkich starań, ażeby w spotkaniach brali udział przedstawiciele resortu, jednostek podległych i nadzorowanych, a także Narodowego Funduszu Zdrowia. W resorcie do stałego udziału w spotkaniach z organizacjami pacjenckimi wyznaczony został członek Kierownictwa w randze podsekretarza stanu nadzorującego prace Departamentu Dialogu Społecznego.
26 26 Dziękuję za uwagę! Departament Funduszy Europejskich Ministerstwo Zdrowia ul. Miodowa 15 tel. 022 530 03 60 fax. 022 530 03 50 WWW.ZDROWIE.GOV.PL [email protected]