1 RYNEK PRACY W POLSCE Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Czesława Ostrowska Podsekretarz Stanu
2 Dynamika realna PKB w porównaniu do roku poprzedniego 2
3 Ludność według ekonomicznych grup wieku w 2035 r. - prognoza 3
4 Poziom i stopa bezrobocia rejestrowanego Stan w końcu okresu sprawozdawczego 4
5 Bezrobocie rejestrowane 2000-2010 Spadek o niemal 28% liczby zarejestrowanych w urzędach pracy bezrobotnych Spadek stopy bezrobocia z 15,1% do 12,3%, tj. o 2,8 p. p. Odsetek bezrobotnych w wieku 15-24 lata zmniejszył się z 30,5% w końcu 2000 r. do 21,9% w końcu 2010 r. – spadek o 8,6 p. p. Średni czas pozostawania bez pracy zmniejszył się z niemal 13,5 miesiąca w końcu 2000 r. do 9,7 miesiąca w końcu 2010 r. Wzrost liczby ofert pracy 2,5-krotny wzrost liczby zaktywizowanych bezrobotnych. 5
6 Polska na tle Unii Europejskiej 6
7 Europa 2020 Priorytety Europa 2020 jest nową strategią gospodarczą Unii Europejskiej zastępującą Strategię Lizbońską. Nowe wyzwania takie, jak światowy kryzys finansowy, zmusiły Europę do redefinicji zarówno celów, jak i instrumentów wspierających rozwój gospodarczy. Strategia Europa 2020 ogniskuje się wokół trzech, powiązanych ze sobą, priorytetów: Europa 2020 Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu 7
8 Europa 2020 Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia Priorytety: Lepiej funkcjonujące rynki pracy Lepiej wykwalifikowana siła robocza Wyższa jakość miejsc pracy i lepsze warunki pracy Wspieranie tworzenia miejsc pracy Cele: wzmocnienie czterech komponentów modelu flexicurity dostosowanie podaży umiejętności do potrzeb rynku pracy ograniczanie sztywności segmentacji rynku pracy tworzenie warunków do kreacji miejsc pracy i rozwój przedsiębiorczości 8
9 Wyzwania polskiego rynku pracy W perspektywie średniookresowej: przezwyciężenie skutków światowego kryzysu finansowego i powrót na stabilną ścieżkę wzrostu gospodarczego W perspektywie długookresowej: zwiększenie aktywności zawodowej ludności i osiągnięcie celu zapisanego w Strategii Europa 2020 - stopa zatrudnienia osób w wieku 20-64 powinna osiągnąć poziom 75%. Cel dla Polski to osiągniecie wskaźnika o wartości 71% 9
10 Krajowy Program Reform Krajowy Program Reform jest dokumentem, który pokazuje jak Polska w najbliższych latach odpowie na stojące przed nią wyzwania. Konstrukcja KPR zakłada korelację polskich celów rozwojowych z priorytetami wyznaczonymi w strategii „Europa 2020”, Stanowi odpowiedź na kluczowe wyzwania Strategii „Europa 2020” oraz inicjatyw przewodnich. Jest „szyty na miarę”, tj. uwzględnia polską specyfikę. Wskazuje ścieżkę dojścia do krajowych celów - Polska określiła cel krajowy wzrostu zatrudnienia na poziomie 71% (20-64 lat) – w IV kwartale 2010 r. 64,8%. Ogniskuje 9 zintegrowanych strategii krajowych. Identyfikuje reformy służące rozwojowi Polski. 10
11 Instytucje rynku pracy Publiczne służby zatrudnienia Ochotnicze Hufce Pracy Agencje zatrudnienia Instytucje szkoleniowe Instytucje dialogu społecznego Instytucje partnerstwa społecznego 11
12 Struktura PSZ Minister Pracy i Polityki Społecznej Marszałek Województwa WUP CIiPKZ StarostaPUPCAZLPIK Koordynator PSZ 12
13 Podstawowe usługi rynku pracy Pośrednictwo pracy Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy Organizacja szkoleń 13
14 Instrumenty rynku pracy Finansowanie kosztów przejazdu do pracodawcy lub do miejsca pracy, odbywania stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub odbywania zajęć w zakresie poradnictwa zawodowego lub pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy w związku ze skierowaniem przez powiatowy urząd pracy Finansowanie kosztów zakwaterowania osobie, która podjęła pracę, staż, przygotowanie zawodowe dorosłych poza miejscem stałego zamieszkania, w przypadku skierowania przez powiatowy urząd pracy Dofinansowanie wyposażenia miejsca pracy, podjęcia działalności gospodarczej, kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa Refundowanie kosztów opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnieniem skierowanego bezrobotnego Finansowanie dodatków aktywizacyjnych Finansowanie kosztów zorganizowanego przejazdu bezrobotnych i poszukujących pracy, w związku z udziałem tych osób w targach pracy i giełdach pracy organizowanych przez wojewódzki urząd pracy w ramach pośrednictwa pracy Prace interwencyjne Roboty publiczne Staże Przygotowanie zawodowe dorosłych Stypendia dla bezrobotnych bez kwalifikacji, którzy w okresie 12 miesięcy od dnia zarejestrowania w powiatowym urzędzie pracy podjęli dalszą naukę 14
15 Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach pracy Stan w końcu roku 15
16 Nowe podejście do pracy z klientem Indywidualizacja działań – IPD Wyodrębnienie CAZ / LPIK Wprowadzenie programów specjalnych Większe otwarcie na klienta 16
17 Nowe podejście do pracy z klientem - indywidualizacja działań – IPD 17 Indywidualny plan działania IPD jest zindywidualizowaną, usystematyzowaną i możliwie intensywną próbą rozwiązania problemów zawodowych danej osoby. Obowiązek tworzenia IPD w przypadku: pozostawania w rejestrze nieprzerwanie przez minimum 180 dni od dnia rejestracji. następujących kategorii bezrobotnych: do 25 roku życia, powyżej 50 roku życia, bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego, który po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia Działania: formy pomocy przewidziane zarówno w ramach podstawowych usług rynku pracy, jak i inne formy aktywizacji zawodowej. działania planowane do samodzielnej realizacji przez bezrobotnego lub poszukującego pracy w celu poszukiwania pracy;
18 Nowe podejście do pracy z klientem - Centra Aktywizacji Zawodowej (CAZ) Lokalne Punkty Informacyjno Konsultacyjne (LPIK) CAZ - cel: profesjonalizacja zadań LPIK (utworzony we współpracy z gminą) – cel: przede wszystkim upowszechnianie ofert pracy Finansowanie przedsięwzięć Okres 2009-2010 – rezerwa Funduszu Pracy będąca w dyspozycji ministra właściwego do spraw pracy 2011 – rezerwa utworzona na ten cel z niewykorzystanej nadwyżki środków Funduszu Pracy z lat ubiegłych, będąca w dyspozycji ministra właściwego do spraw pracy 18
19 Nowe podejście do pracy z klientem - programy specjalne Cele: Rozwijanie inicjatyw lokalnych, w sposób uwzględniający specyfikę i uwarunkowania lokalnych rynków pracy. Możliwość łączenia ustawowych usług i instrumentów rynku pracy ze specyficznymi rozwiązaniami dostosowanymi do indywidualnych potrzeb uczestników programu oraz możliwość obejmowania każdego uczestnika programu kilkoma formami aktywizacji zawodowej przy równoczesnym wspieraniu całokształtu działań „specyficznymi elementami wspierającymi zatrudnienie” w sytuacji kiedy proces aktywizacji i doprowadzenia do zatrudnienia wymaga niestandardowych rozwiązań. 19
20 Nowe podejście do pracy z klientem - otwarcie urzędów na klienta: Możliwość świadczenia usług osobom niezarejestrowanym w powiatowym urzędzie pracy przez PUP i WUP Możliwość korzystania z usług pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego przez przedsiębiorców niebędących pracodawcami Możliwość korzystania z usługi szkoleniowej oraz instrumentów wspierających tą usługę oraz instrumentów pozwalających podnieść kwalifikacje zawodowe przez zarejestrowanych w PUP pracowników oraz osób wykonujących inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą w wieku 45 lat i powyżej, zainteresowanych pomocą w rozwoju zawodowym 20
21 Agencje zatrudnienia Agencje zatrudnienia to podmioty wpisane do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, świadczące usługi w zakresie pośrednictwa pracy, pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, poradnictwa zawodowego, doradztwa personalnego lub pracy tymczasowej. Agencja zatrudnienia uprawniona jest do prowadzenia działalności polegającej na świadczeniu jednej, kilku lub wszystkich niżej wymienionych usług: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, doradztwa personalnego, pracy tymczasowej. 21
22 Podmioty wpisane do rejestru agencji zatrudnienia oraz zatrudnienie w wyniku pośrednictwa agencji zatrudnienia z tytułu pośrednictwa pracy oraz pracy tymczasowej w latach 2003 – 2010. Lata Podmioty wpisane do rejestru agencji zatrudnienia Osoby zatrudnione za pośrednictwem agencji zatrudnienia ogółem w tym z tytułu: pośrednictwa pracypracy tymczasowej 2003 r.384156 755 125 127 31 628* 2004 r.867266 532 98 888167 644 2005 r.1 979423 287 162 656206 665 2006 r.2 637536 201 247 761288 440 2007 r.3 132842 754 356 163486 591 2008 r.3 811802 607 327 860474 747 2009 r.2 941654 642 275 539379 103 2010 r.**)3 000724 000 295 500428 500 *) w 2003 r. - pierwszym roku funkcjonowania agencji pracy tymczasowej – nie wszystkie podmioty posiadały obowiązek sprawozdawania się w zakresie pracy tymczasowej. **) Dane wg stanu na dzień 23.03.2011 r. zawartego w rejestrze agencji zatrudnienia. 22
23 Zlecanie usług rynku pracy Art. 24 ustawy o promocji zatrudnienia (…): Marszałek województwa lub starosta w ramach środków określonych w budżecie danego samorządu mogą zlecić realizację usług rynku pracy, o których mowa w art. 35 ust. 1 ustawy: jednostkom samorządu terytorialnego; organizacjom pozarządowym statutowo zajmującym się problematyką rynku pracy; związkom związkowym; organizacjom pracodawców; instytucjom szkoleniowym; agencjom zatrudnienia i centrom integracji społecznej. Marszałek województwa lub starosta przy zlecaniu usług rynku pracy zapewnia ich realizację zgodnie ze standardami usług rynku pracy. Zlecenie wykonywania usług rynku pracy lub usług i instrumentów rynku pracy odbywa się po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert, na zasadach i w trybie określonych w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub przez zakup tych usług, na zasadach i w trybie określonych w przepisach o zamówieniach publicznych. 23
24 Możliwości współpracy urzędów pracy i agencji zatrudnienia określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Zlecenia agencjom zatrudnienia realizacji usług rynku pracy – art. 24 ustawy o promocji zatrudnienia (…): Umowa, której celem jest znalezienie pracy dla bezrobotnego będącego w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Jest to szczególny instrument rynku pracy, finansowany z Funduszu Pracy, który ma doprowadzić do zatrudnienia osoby bezrobotnej w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej roku – art. 61b ustawy Projekty pilotażowe, które pozwalają na podejmowanie inicjatyw zmierzających do poszukiwania niekonwencjonalnych, innowacyjnych rozwiązań w zakresie aktywizacji zawodowej realizowanych przy zaangażowaniu partnerów rynku pracy. 24
25 Dziękuję za uwagę 25