1 SELÇUK ÖZTÜRK PSİKOLOJİK DANIŞMAN ve REHBER ÖĞRETMENMADDE BAĞIMLILIĞI SEMİNERİ (SİGARA, ALKOL KULLANIMI VE KORUNMA YOLLARI) SELÇUK ÖZTÜRK PSİKOLOJİK DANIŞMAN ve REHBER ÖĞRETMEN Bu eğitim Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneğinden Doç. Dr. Kültegin Ögel koordinatörlüğünde Psk. Ceyda Yılmazçetin ve Pdr. Sevil Taner tarafından hazırlanmıştır. Ülkemizde madde kullanımı çok yaygın olmasa da yapılan çalışmalar uyuşturucu kullanım oranının ülkemizde hızla arttığını göstermektedir. Bu nedenle aileleri ve öğretmenleri bilgilendirme yoluyla önleyici bir çalışma yapılması hedeflenmektedir.
2 MADDE BAĞIMLILIĞI NEDİR?Madde kullanımı sonucunda gelişen belirli bir hastalık Kullanılan maddenin yarattığı etkiyi tekrar sağlamak için, alınan miktarın sürekli olarak artırılması Maddenin çoğu kez tasarlandığından daha yüksek miktarlarda ya da daha uzun bir dönem süresince alınması Maddenin alınmaması ya da azaltılması sonucunda yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkmasıdır.
3 MADDELER LEGAL(YASAL) KONTROLE TABİ İLAÇLAR NARKOTİK (İLLEGAL) SİGARADİAZEM AFYON ALKOL XANAX MORFİN AĞRI KESİCİLER RİVOTRİL EROİN LOMOTİL KOKAİN ECSTASY BONZAİ ESRAR
4
5
6 MADDE BAĞIMLILIĞI Başlama yaşı ne kadar küçükse , bağımlılık riski de o kadar artar Sigara diğer maddelere geçiş te basamaktır. Uçucu madde (bali-tiner) kullanım yaşı oldukça düşüktür (7 yaş).
7 MADDENİN KÖTÜYE KULLANIMIKişinin tüm işlevselliğine zarar veren, kazalara, şiddet içeren suçlara ve zehirlenmeye neden olabilen madde kullanım bozukluğudur.
8 BAĞIMLILIK YAPAN MADDELERDoğal olsun olmasın yeryüzünde bulunan pek çok madde bağımlılık yapar. Her maddenin etkisi farklıdır. Etki ne olursa olsun özünde hepsi insan sağlığına zarar verir. Uyuşturucu Maddeler Sigara Alkol
9 SİGARA Nikotin ve dört bine yakın zehirli madde içerir.Madde bağımlılığının en yaygın etkenidir. Bağımlılık yapan maddeler arasında en fazla ölüme neden olandır. Bağımlılığı çok güçlüdür. Bırakmak çok zordur. Yağ dokusunda biriktiğinden sigara bırakıldıktan sonra da vücuttan atılması çok uzun sürer. Dünyada her 10 saniyede bir insan tütün kullanımı sonucu ölmektedir.
10 SİGARANIN İÇİ... Aseton (oje sökücü), Polonyum - 210 (kanserojen),Naftalin (güve kovucu), Hidrojen Siyanür (gaz odaları zehiri), Arsenik (fare zehiri), Amonyak (tuvalet temizleyicisi) , Karbon (Eksoz Monoksit gazı), Nikotin ve toksik madde Polonyum (kanserojen), Radon (radyosyon), Metanol (füzeyakıtı), Toluen (tiner), Kadmiyum (akü metali), Bütan (tüpgaz), DDT (böcek öldürücü), Bağımlılığı çok güçlüdür. Bırakmak çok zordur. Yağ dokusunda biriktiğinden sigara bırakıldıktan sonra da vücuttan atılması çok uzun sürer. Dünyada her 10 saniyede bir insan tütün kullanımı sonucu ölmektedir.
11 SİGARANIN BAZI ZARARLARIArtık herkes sigaranın ne kadar ne kadar zararlı olduğunu biliyor. Tütünün kanserojen olduğunu duymayan, bilmeyen kalmadı. Ancak, sigaranın zararları bununla bitmiyor, her türlü kalp ve akciğer hastalığına yol açıyor, damar tıkanıklığı felce kadar götürebiliyor. Bağımlılığı çok güçlüdür. Bırakmak çok zordur. Yağ dokusunda biriktiğinden sigara bırakıldıktan sonra da vücuttan atılması çok uzun sürer. Dünyada her 10 saniyede bir insan tütün kullanımı sonucu ölmektedir.
12 SİGARA İÇENİN... Bağımlılığı çok güçlüdür. Bırakmak çok zordur.Yağ dokusunda biriktiğinden sigara bırakıldıktan sonra da vücuttan atılması çok uzun sürer. Dünyada her 10 saniyede bir insan tütün kullanımı sonucu ölmektedir.
13 SİGARA İÇENİN... Bağımlılığı çok güçlüdür. Bırakmak çok zordur.Yağ dokusunda biriktiğinden sigara bırakıldıktan sonra da vücuttan atılması çok uzun sürer. Dünyada her 10 saniyede bir insan tütün kullanımı sonucu ölmektedir.
14
15 SİGARA SAĞLIĞA ZARARLI DEĞİLDİR...!HATTA BAZI YARARLARI BİLE VARDIR!!!
16 Sigara içeni köpek ısırmaz, çünkü yanında sürekli baston taşır.Sigara içenin evine hırsız girmez, çünkü sabaha kadar öksürür.
17 Sigara içen alçak gönüllüdür, çünkü herkesten kolayca ateş ister.Sigara içen bonkördür, çünkü zehiri herkese ikram etmekten kaçınmaz. Sigara içen yaşlanmaz, çünkü genç yaşta ölür.
18 KALINTILARINI DEKORATİF AMAÇLI DA KULLANABİLİRSİNİZ!!!
19 BAZILARININSA TEK DOSTUDUR!
20 SİGARA VE SONUMUZ...
21 SİGARA SAĞLIĞA ZARARLI DEĞİLDİR...!ÖLDÜRÜR…
22 SİGARAYI BIRAKTIKTAN…
23 20 Dakika Sonra Kan basıncınız düzelir Kalp atışlarınız normale döner El ve ayak ısınız normale döner 8 Saat Sonra Kanınızdaki nikotin ve karbonmonoksit düzeyi yarıya düşer Kanınızdaki oksijen seviyesi normale döner 24 Saat Sonra Karbonmonoksit vücudunuzdan tamamen atılır Akciğerleriniz sigaranın neden olduğu mukusu temizlemeye başlar Kalp krizi riskiniz azalmaya başlar 48 Saat Sonra Vücudunuzdaki nikotin tamamen temizlenir Koku ve tat duyularınızda artış kaydedilir 72 Saat Sonra Nefes almanız kolaylaşır Enerji seviyeniz yükselir 2-12 Hafta Sonra Kan dolaşımınız daha sağlıklı gerçekleşmeye başlar Akciğer fonksiyonunuz %30 oranında artar Yürüme ve koşmanız kolaylaşır 3-9 Ay Sonra Öksürük ve göğüsteki hırıltılarınız azalır. Nefes alma sorunlarınız iyileşir Akciğerlerinizin enfeksiyona karşı direnci artar SİGARA SİGARA
24 ...!! 1 Yıl Sonra 5 Yıl Sonra 10 Yıl Sonra 15 Yıl SonraKalp hastalığı riski, sigara içmeye devam eden birinin taşıdığı riskin yaklaşık yarısına iner 5 Yıl Sonra Ağız ve gırtlak kanserinden ölme riskiniz azalır 10 Yıl Sonra Akciğer kanserine yakalanma riskiniz, sigara içmeye devam eden birinin taşıdığı riskin yarısına iner Kalp hastalığı riskiniz hiç sigara içmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye iner 15 Yıl Sonra Felç geçirme ve kalp krizi riskiniz hiç sigara içmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye iner ...!!
25 ALKOLLÜ İÇKİ ALKOL Alkol, diğer bazı zehirleyici maddeler gibi, keyif verici, alışkanlık ve iptila yaratan bir maddedir. İçki olarak kullanılan alkol etil alkoldür (C2H5OH). Bileşiminde çeşitli oranda alkol bulunan ve içildiği zaman geçici bir keyif ve sarhoşluk veren, zamanla da vücutta zehirleyici tesirler yapan ve birçok insanda alışkanlık yaratan içkilere denir.
26 ALKOLİZM Bireyin beden ve ruh sağlığını, aile, sosyal ve iş uyumunu bozacak derecede sık ve fazla alkol alma ve alkol alma isteğini durduramama ile beliren bir bozukluktur.
27 ALKOLİK ŞAHIS Dünya sağlık örgütü içki içenle alkoliği ayırmak için şu tanımı yapmaktadır. İçkinin işine engel olduğunu değil de, işinin içki içilmesine engel olduğunu düşünmeye başlayan kişi alkoliktir."
28 ALKOL SORUNLARINDA BELİRTİLERRUHSAL BELİRTİLER Uyku sorunları Depresyon Anksiyete/stres Dikkat toplamada güçlük BEDENSEL BELİRTİLER Akşamdan kalma Yorgunluk, halsizlik Kilo alma İktidarsızlık Bulantı – Kusma Gastrit Karaciğer hastalıkları Beyin hasarı Yaralanmalar Ev içinde tartışmalar ve güçlükler Evde ve işte çalışma güçlükleri Arkadaşlardan ve toplumdan çekilme Yasal sorunlar
29 UÇUCU MADDELER Sarhoşluk, denge bozukluğu, yürüme güçlüğü,Dikkatte azalma, öğrenme güçlüğü, Tıkanma, boğulma, ani ölüm, Kalp, karaciğer, böbrek ve beyin hasarı. İlk denemede bile boğulmaya ve kanamaya bağlı olarak ölüme neden olabilir. Madde etkisinde kişi agresif, öfkeli, saldırgan olabilir. Hafıza kaybı, konuşma bozukluğu gibi ciddi zihinsel tahribatlara yol açabilir. Genel yargının aksine, uçucu maddeler sadece sokak çocukları tarafından kullanılmazlar. Elde etmek ucuz ve kolay olduğundan yaygın olarak kullanılmaktadırlar.
30 UÇUCU MADDELER (TİNER, BALLY…)
31 ÖNCESİ & SONRASI
32 ÖNCESİ & SONRASI
33 ÖNCESİ & SONRASI
34 ÖNCESİ & SONRASI
35 ÖNCESİ & SONRASI
36 ÖNCESİ & SONRASI
37 ÖNCESİ & SONRASI
38 ÖNCESİ & SONRASI
39 ÖNCESİ & SONRASI
40 ÖNCESİ & SONRASI
41 ÖNCESİ & SONRASI
42 ÖNCESİ & SONRASI
43 MADDE KULLANIMI KONUSUNDA DOĞRULAR VE YANLIŞLARBEN BAĞIMLI OLMAM BEN KONTROL EDEBİLİRİM SADECE ZAYIF BİREYLER BAĞIMLI OLUR
44 MADDE KULLANIMI KONUSUNDA DOĞRULAR VE YANLIŞLARBİR KERE KULLANMAKTAN BİR ŞEY OLMAZ HERKES KULLANIYOR VE BİR ŞEY OLMUYOR MADDE , SADECE KULLANAN KİŞİYE ZARAR VERİR
45 KORUMA VE KORUNMA YOLLARI
46 İNSANLAR ÖZGÜRLÜKLERİ İÇİN HERŞEYİ VERMİŞLERDİR. Mesleğiniz öğretmenlik, ama siz aynı zamanda bir anne/baba, bir eş ve sizin anne-babanızın çocuğusunuz. Maddelerle ilgili öğrencilerinizi bilgilendirirken işiniz/ öğretmenlik rolünüz kadar diğer rollerinize hatırlamanız önemlidir. AMA BAZILARI BAĞIMLI OLUR GİDER…
47 BİR KEREDEN BİRŞEY OLMAZ DERLERMesleğiniz öğretmenlik, ama siz aynı zamanda bir anne/baba, bir eş ve sizin anne-babanızın çocuğusunuz. Maddelerle ilgili öğrencilerinizi bilgilendirirken işiniz/ öğretmenlik rolünüz kadar diğer rollerinize hatırlamanız önemlidir. AMA BAZEN BİR KEREDEN DE BİRŞEY OLABİLİR.
48 BEN BAĞIMLI OLMAM BANA BİRŞEY OLMAZ DERLERHALBUKİ HERKES BAĞIMLI OLABİLİR
49 İSTERSEM BIRAKIRIM DERLER BU MADDELERİ BIRABİLECEKLERİNE İNANIRLAR
50 HALBUKİ ÇOĞU ZAMAN BU MADDELER İNSANLARI KONTROL EDERLER.
51 KULLANMAYA DEVAM EDERLER EDERLER.
52 SONUNDA BAĞIMLI OLURLAR.
53 İNSANLAR NEDEN BAĞIMLI OLURLAR
54 BAZI İNSANLAR ARKADAŞLARINA HAYIR DİYEMEZLER.AMA BASKILARA KARŞI KOYABİLMEK GEREKİR.
55 BAZI İNSANLAR SORUNLARINDAN KAÇMAK İSTERLER…SORUNLARDAN KAÇARAK VEYA SAKLANARAK SORUNLARI ÇÖZEMEZSİNİZ!
56 “Hayır” demesini öğreninIsrarlarla başa çıkması için çocuğunuza “Hayır diyeceksin o kadar” demeniz asla yeterli olmayacaktır, çünkü sorun zaten “hayır” diyebilmektedir. Önemli olan nokta verdiği kararlarda arkadaş grubunun baskısının nasıl rol oynadığını ve sadece bu baskıya göre karar vermesinin sonuçlarının kritik olabileceğinin farkına varması önemlidir. Bazı hayali zor durumlar üzerinde konuşup değişik çözüm yolları ve onların sonuçlarının neler olabileceği üzerinde konuşmanız –ancak yorum yapmayıp sadece vurgu yapmanız önemli-faydalı olacaktır. “Hayır, teşekkür ederim” birkaç kere tekrarlanması; “Ya başka işim vardı, kusura bakma ya..” bahane uydurma; “Başka sefere belki, sağol” atlatma; “Hayır, sağol; ha bu arada sen o işi bitirdin mi?” konu değiştirme; “Hayır, sağol; ben gitmeliyim, görüşürüz sonra” ortamdan uzaklaşmak gibi yöntemleri denemesini teşvik etmek işinize yarayacaktır.
57 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER!!!Maddeler kişiyi birçok şekilde etkileyebilir; uyuşmalarına yada halisünasyon görmelerine, çok panik olmalarına ve korkmalarına, sinirli saldırgan olmalarına yol açabilir. Derin ve uzun nefesler almasını sağlayın. İçinde bulunduğunuz ortamı sakinleştirin: Işıkları ve gürültüyü azaltın. TEŞEKKÜRLER!!!