1 Seminarium „Dyrektywa usługowa – nowe szanse dla przedsiębiorców” Warszawa, 27 maja 2009 roku

2 Wprowadzenie Art. 43 TWE  swoboda przedsiębiorczości Art. 49 TWE  swoboda świadczenia usług transgranicznych Orzecznictwo  ETS

3 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego Państwa Członkowskiego na terytorium innego Państwa Członkowskiego są zakazane (…). Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego Państwa Członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego Państwa Członkowskiego. Art. 43 TWE

4 (…) swoboda przedsiębiorczości obejmuje na warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego dla własnych obywateli. podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami,samozatrudnienie

5 SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG (…) ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Wspólnoty są zakazane w odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w państwie Wspólnoty innym niż Państwo odbiorcy świadczenia. (…) ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Wspólnoty są zakazane w odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w państwie Wspólnoty innym niż Państwo odbiorcy świadczenia. Art. 49 TWE

6 Orzecznictwo ETS Sprawa Laval un Partneri C-341/05 (orzeczenie z dnia 18.12.2007r.) Sprawa Viking Lines C-438/05 (orzeczenie z dnia 11.12.2007r.) Sprawa Dirk Rüffert C-346/06 (orzeczenie z dnia 3.04.2008r.)

7 Projekt dyrektywy o usługach Inicjatywa Bolkesteina - 2004 całkowita likwidacja barier w przepływie usług całkowita likwidacja barier w przepływie usług zasada państwa pochodzenia zasada państwa pochodzenia dumping socjalny dumping socjalny polski hydraulik polski hydraulik Zmodyfikowany projekt dyrektywy – 2006 zastąpienie zasady państwa pochodzenia zasadą swobody świadczenia usług zastąpienie zasady państwa pochodzenia zasadą swobody świadczenia usług wyłączenie szeregu sektorów usług z zakresu dyrektywy wyłączenie szeregu sektorów usług z zakresu dyrektywy

8 Dyrektywa 2006/123/WE dotycząca usług na rynku wewnętrznym 12 grudnia 2006 r. 28 grudnia 2009 r. okres transpozycji do prawa krajowego 3 lata

9 Zasada bezpośredniego stosowania postanowień dyrektywy Sprawa Frankovich v. Włochom, C 6/90 (orzeczenie z dnia 19 listopada 1991 r. ) skutek wertykalny (art. 249 TWE) wystarczająca precyzyjność bezwarunkowość stosowanie przepisów niezależne od dalszych działań ze strony organów wspólnotowych i krajowych wynikają z nich zobowiązania państw członkowskich względem obywateli

10 Dyrektywa o usługach instrument horyzontalny reguluje szeroki zakres usług zobowiązuje państwa członkowskie do nowelizacji obowiązującego prawa, krajowego regulującego kwestie zakładania i prowadzenia działalności usługowej przewiduje konieczność podjęcia środków o charakterze pozalegislacyjnym

11 Cele dyrektywy o usługach stworzenie rzeczywistego rynku wewnętrznego w dziedzinie usług umożliwienie korzystania z pełni praw przez przedsiębiorców i konsumentów przyczynienie się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia uproszczenie procedur administracyjnych

12 ZAKRES STOSOWANIA DYREKTYWY O USŁUGACH zakładanie i prowadzenie działalności usługowej transgraniczne świadczenie usług

13 Struktura dyrektywy I.Postanowienia ogólne II.Uproszczenia administracyjne III.Swobodny przepływ usług IV.Jakość świadczonych usług V.Swoboda przedsiębiorczości VI.Nadzór – współpraca administracyjna VII.„Program konwergencji” VIII. Postanowienia końcowe

14 W przypadku kolizji z innymi przepisami prawa wspólnotowego pierwszeństwo mają: dyrektywa 96/71/WE o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług rozporządzenie (EWG) 1408/71 dotyczące stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się w granicach wspólnoty dyrektywa 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych zasady międzynarodowego prawa prywatnego mające zastosowanie do zobowiązań umownych i pozaumownych, dotyczące ochrony konsumentów dyrektywa 89/552/EWG w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej

15 USŁUGI Art. 50 TWE Art. 50 TWE Usługami (…) są świadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem w zakresie, w jakim nie są objęte postanowieniami o swobodnym przepływie towarów, kapitału i osób. Usługi obejmują zwłaszcza: działalność o charakterze przemysłowym, działalność o charakterze handlowym, działalność rzemieślniczą, wykonywanie wolnych zawodów. (…) świadczący usługę może, w celu spełnienia świadczenia, wykonywać przejściowo działalność w państwie świadczenia na tych samych warunkach, jakie państwo to nakłada na własnych obywateli.

16 Cechy działalności usługowej działalność na własny rachunek o charakterze ekonomicznym (za wynagrodzeniem) (za wynagrodzeniem) Sprawa Humbel, 263/86 (orzeczenie z dnia 27 września 1988 r.) świadczona na rzecz przedsiębiorców (B2B) lub konsumentów (B2C)

17 Wykaz usług objętych dyrektywą art. 2 dyrektywy większość usług świadczonych przez zawody regulowane działalność rzemieślnicza usługi dla przedsiębiorstw działalność handlowa usługi rozrywkowe usługi budowlane, instalacji i konserwacji sprzętu NIEPEŁNY

18 usługi hotelarskie i gastronomiczne usługi szkoleniowe i edukacyjne usługi w zakresie wynajmu i dzierżawy usługi związane z nieruchomościami usługi w zakresie certyfikacji i testowania usługi pomocy domowej usługi informatyczne

19 Wykaz usług nieobjętych dyrektywą usługi finansowe usługi i sieci łączności elektronicznej usługi w dziedzinie transportu usługi o charakterze nieekonomicznym w interesie ogólnym usługi agencji pracy tymczasowej usługi zdrowotne

20 działalność hazardowa działalność związana z wykonywaniem władzy publicznej usługi społeczne usługi ochrony osobistej usługi świadczone przez notariuszy i komorników, powołanych na mocy aktu urzędowego usługi audiowizualne

21 Zakładanie i prowadzenie działalności usługowej prowadzenie przedsiębiorstwa rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z postanowieniami art. 43 TWE przez czas nieokreślony, przy wykorzystaniu stałej infrastruktury, polegające na świadczeniu usług rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z postanowieniami art. 43 TWE przez czas nieokreślony, przy wykorzystaniu stałej infrastruktury, polegające na świadczeniu usług Sprawa Factortame C-221/89 (orzeczenie z dnia 25 lipca 1991) Państwa członkowskie zobowiązane są do: uproszczenia procedur administracyjnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności usługowej zapewnienia możliwości uzyskiwania informacji oraz dopełniania procedur i formalności drogą elektroniczną poprzez pojedyncze punkty kontaktowe

22 Uproszczenia procedur administracyjnych – wymogi zakazane: dotyczące przynależności państwowej / położenia statutowej siedziby dotyczące zakazu prowadzenia działalności w więcej niż jednym państwie członkowskim ograniczające swobodę do dokonania wyboru pomiędzy prowadzeniem przedsiębiorstwa głównego i dodatkowego warunek wzajemności (oprócz sektora energii) stosowanie testu ekonomicznego obowiązek przedstawiania gwarancji finansowej albo wykupienia ubezpieczenia obowiązek wstępnej rejestracji lub uprzedniego prowadzenia działalności na danym terytorium przez określony czas

23 Uproszczenia procedur administracyjnych – wymogi podlegające ocenie: ograniczenia ilościowe lub terytorialne ograniczenia formy prawnej działalności wymogi dotyczące własności udziałów lub akcji wymogi określające minimalną liczbę pracowników minimalne i maksymalne taryfy Ocena w oparciu o kryteria: niedyskryminacyjnościkoniecznościproporcjonalności

24 Uproszczenia procedur administracyjnych – system zezwoleń : procedura, zgodnie z którą od usługodawcy wymaga się podjęcia kroków w celu uzyskania od właściwego organu formalnej lub dorozumianej decyzji dotyczącej podjęcia lub prowadzenia działalności usługowej Państwa członkowskie nie uzależniają możliwości podejmowania lub prowadzenia działalności od systemu zezwoleń, chyba że system: nie dyskryminuje danego usługodawcy jest uzasadniony nadrzędnym interesem publicznym wyznaczonego celu nie można osiągnąć za pomocą mniej restrykcyjnych środków Przepisy o systemie zezwoleń nie mają zastosowania do aspektów, które są bezpośrednio lub pośrednio regulowane przez inne wspólnotowe akty prawne

25 Warunki udzielenia zezwolenia procedura zawiera przejrzyste kryteria podane z wyprzedzeniem do publicznej wiadomości i nie ma charakteru zniechęcającego opłaty za zezwolenie są proporcjonalne do kosztu procedur zezwolenie wydane niezwłocznie zezwolenie zapewnia możliwość prowadzenia działalności na terenie całego kraju zezwolenie wydane na czas nieokreślony stosowanie bezstronnej i przejrzystej procedury wyboru spośród potencjalnych kandydatów w przypadku ograniczonej liczby zezwoleń (ograniczone zasoby naturalne, możliwości techniczne)

26 Swobodne świadczenie usług Państwa członkowskie uznają prawo usługodawców do świadczenia usług w państwie członkowskim innym niż to, w którym prowadzą przedsiębiorstwo. Państwa członkowskie uznają prawo usługodawców do świadczenia usług w państwie członkowskim innym niż to, w którym prowadzą przedsiębiorstwo. Nie mogą swobody ograniczać poprzez: obowiązek prowadzenia przedsiębiorstwa, obowiązek uzyskania zezwolenia, wpisu do rejestru, rejestracji w zrzeszeniu lub stowarzyszeniu zawodowym zakaz tworzenia określonej infrastruktury – biura, kancelarii niezbędnych do świadczenia usług Państwo, w którym usługa jest świadczona może nałożyć na usługodawcę wymogi uzasadnione względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, zdrowia publicznego lub ochrony środowiska naturalnego. Państwo, w którym usługa jest świadczona może nałożyć na usługodawcę wymogi uzasadnione względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, zdrowia publicznego lub ochrony środowiska naturalnego. Państwo to może także stosować własne zasady dotyczące warunków zatrudnienia, w tym zasad określonych w układach zbiorowych. Państwo to może także stosować własne zasady dotyczące warunków zatrudnienia, w tym zasad określonych w układach zbiorowych.

27 Świadczenie usług transgraniczne  usługodawca nie posiada siedziby w państwie członkowskim, w którym świadczy usługi Sprawa Gebhard, C-55/94 Sprawa Gebhard, C-55/94 (orzeczenie z dnia 30 listopada 1995r.) (orzeczenie z dnia 30 listopada 1995r.) okresowe  brak trwałego uczestnictwa w życiu gospodarczym państwa przyjmującego Sprawa Komisja przeciw Włochom, C-131/01 Sprawa Komisja przeciw Włochom, C-131/01 (orzeczenie z dnia 13 lutego 2003r.) (orzeczenie z dnia 13 lutego 2003r.)

28 Prowadzenie przedsiębiorstwa rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej przez czas nieokreślony przy wykorzystaniu stałej infrastruktury Sprawa Factortame, C-221/89 (orzeczenie z dnia 25 lipca 1991)

29 Ocena stanu faktycznego według ETS Dokonywana indywidualnie Uwzględniająca: czas trwania regularnośćokresowośćciągłość Sprawa Gebhard, C-55/94(30.11.1995) Sprawa Gebhard, C-55/94(30.11.1995) * Brak możliwości określenia ogólnych ram czasowych Sprawa Schnitzer, C-215/01(11.12.2003) Sprawa Schnitzer, C-215/01(11.12.2003)

30 Odstępstwa od swobody świadczenia usług usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym w sektorach: pocztowym energii elektrycznej i gazu ziemnego usług dystrybucji i dostaw wody oraz usług oczyszczania ścieków gospodarki odpadami działalność w zakresie sądowej windykacji należności działania do których ustawowo wymagany jest udział notariusza rejestracji pojazdów wziętych w leasing w innym państwie członkowskim

31 Odstępstwa od swobody świadczenia usług zagadnienia objęte: dyrektywą 96/71/WE (kwestie delegowania pracowników) dyrektywą 95/46/WE (przetwarzanie danych osobowych) dyrektywą 77/249/EWG (prawnicy) dyrektywą 2005/36/WE – tytuł II (zastrzeżenie działalności dla zawodu) rozporządzeniem (EWG) 1408/71 dyrektywą 2006/43/WE (sprawozdania finansowe) dyrektywą 2004/38/WE – w odniesieniu do formalności administracyjnych rozporządzeniem (EWG) 259/93 – w odniesieniu do przesyłania odpadów dyrektywami 87/54/EWG i 96/9/WE – w odniesieniu do prawa autorskiego i własności przemysłowej przepisami odnoszącymi się do zobowiązań umownych i pozaumownych przepisami w zakresie wiz i zezwoleń na pobyt obywateli państw trzecich nieobjętych Układem z Schengen

32 Dodatkowe kwestie: ubezpieczenia i gwarancje od odpowiedzialności zawodowej – art. 23 informacje handlowe dostarczane przez zawody regulowane – art. 24 działalność wielodyscyplinarna – art. 25

33 Prawa usługobiorców Państwa członkowskie nie mogą nakładać na usługobiorcę wymogów, które ograniczają korzystanie z usług dostarczanych przez usługodawcę prowadzącego przedsiębiorstwo w innym państwie członkowskim Państwa członkowskie nie mogą nakładać na usługobiorcę wymogów, które ograniczają korzystanie z usług dostarczanych przez usługodawcę prowadzącego przedsiębiorstwo w innym państwie członkowskim gwarancja niedyskryminacji – art. 20 dostęp do informacji także dotyczących usługodawców i ich usług – art. 21 i 22

34 Więcej informacji: http://www.mg.gov.pl/Przedsiebiorcy/Unia+E uropejska/Dyrektywa+o+uslugach+na+Rynku +Wewnetrznym/ http://www.mg.gov.pl/Przedsiebiorcy/Unia+E uropejska/Dyrektywa+o+uslugach+na+Rynku +Wewnetrznym/ http://ec.europa.eu/internal_market/services/se rvices-dir/index_en.htm http://ec.europa.eu/internal_market/services/se rvices-dir/index_en.htm

35 Dziękuję Państwu za uwagę