1 SEMINARIUM Polityka pieniężna w globalnej gospodarce Dr Krzysztof Rybiński Wiceprezes NBP* Email: [email protected] [email protected] Blog: www.rybinski.eu www.rybinski.eu * Poglądy prezentowane podczas tego seminarium są prywatnymi poglądami prowadzącego seminarium i nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Banku Polskiego

2 Rybinski.eu Jaki jest cel seminarium? Przedstawienie głównych tez trzeciej części książki „Globalizacja w trzech odsłonach” Przedstawienie głównych tez trzeciej części książki „Globalizacja w trzech odsłonach” Przedstawienie wniosków dla polskiej polityki pieniężnej Przedstawienie wniosków dla polskiej polityki pieniężnej Wprowadzenie do dyskusji nad kwestami otwartymi, co do których nie ma konsensu Wprowadzenie do dyskusji nad kwestami otwartymi, co do których nie ma konsensu

3 Rybinski.eu Książka dostępna na www.rybinski.eu

4 Rybinski.eu Główne tezy: globalizacja a inflacja Wielkie uspokojenie: dobra polityka pieniężna, globalizacja (Greenspan, str. 32) czy szczęście Wielkie uspokojenie: dobra polityka pieniężna, globalizacja (Greenspan, str. 32) czy szczęście Globalizacja postęp technologiczny i inflacja/deflacja (Bordo, FIlardo 2005) Globalizacja postęp technologiczny i inflacja/deflacja (Bordo, FIlardo 2005) Globalny rynek pracy (wielkie podwojenie – Freeman 2005, marże?) Globalny rynek pracy (wielkie podwojenie – Freeman 2005, marże?) „Nowy pogląd”, czyli spłaszczenie krzywej Phillipsa (Janet Yellen SF Fed, 2006, to raczej stary pogląd, Benati (2006) pokazuje że to wzrost uporczywości inflacji w 1970-80 jest „nowy” „Nowy pogląd”, czyli spłaszczenie krzywej Phillipsa (Janet Yellen SF Fed, 2006, to raczej stary pogląd, Benati (2006) pokazuje że to wzrost uporczywości inflacji w 1970-80 jest „nowy” Krzywa Phillipsa (płaska czy stroma wniosek niższa inflacja, Frankel 2006) Krzywa Phillipsa (płaska czy stroma wniosek niższa inflacja, Frankel 2006) Handel międzynarodowy a inflacja Handel międzynarodowy a inflacja Globalizacja a wzrost wydajności Globalizacja a wzrost wydajności

5 Rybinski.eu Główne tezy: globalna inflacja Szereg artykułów pokazuje na globalizację inflacji: Ciccarelli, Mojon (2005), Mumtaz, Surico (2006), Borio, Filardo (2006). Szereg artykułów pokazuje na globalizację inflacji: Ciccarelli, Mojon (2005), Mumtaz, Surico (2006), Borio, Filardo (2006). Czynnik globalny wpływa na poziom, zmienność i uporczywość (spadek uporczywości) inflacji CPI w kraju Czynnik globalny wpływa na poziom, zmienność i uporczywość (spadek uporczywości) inflacji CPI w kraju Globalna inflacja zależy od globalnej płynności (pieniądz wraca do modeli, ale tylko w skali globalnej) i globalnej luki PKB, krajowa luka PKB nieistotna (w przypadku cen usług luka globalna również bardziej istotna) Globalna inflacja zależy od globalnej płynności (pieniądz wraca do modeli, ale tylko w skali globalnej) i globalnej luki PKB, krajowa luka PKB nieistotna (w przypadku cen usług luka globalna również bardziej istotna) Chmielewski, Kot (2006) próbują ratować krzywą Phillipsa, odnoszą sukces w krótkim okresie, w dłuższym te próby będą bezskuteczne Chmielewski, Kot (2006) próbują ratować krzywą Phillipsa, odnoszą sukces w krótkim okresie, w dłuższym te próby będą bezskuteczne

6 Rybinski.eu Globalna inflacja: wnioski dla polityki pieniężnej Jeżeli krzywa Phillipsa jest płaska, to polityka pieniężna staje przed nowymi wyzwaniami (po okresie „wielkiego uspokojenia” okres „wzmożonej czujności”) Jeżeli krzywa Phillipsa jest płaska, to polityka pieniężna staje przed nowymi wyzwaniami (po okresie „wielkiego uspokojenia” okres „wzmożonej czujności”) Konieczność identyfikacji, czy zmiana inflacji CPI dotyczy komponentu krajowego, czy globalnego Konieczność identyfikacji, czy zmiana inflacji CPI dotyczy komponentu krajowego, czy globalnego Czy zmianę inflacji globalnej należy traktować jak wstrząsy podażowe? Czy zmianę inflacji globalnej należy traktować jak wstrząsy podażowe?

7 Rybinski.eu Ceny aktywów, czy stabilność cen wystarczy? Jeżeli globalizacja powoduje spadek inflacji (dobrą deflację), a bank centralny skupia się wyłącznie na stabilności cen w średnim okresie, to niskie stopy procentowe mogą spowodować niestabilny boom (White, 2006) po którym nastąpi krach i deflacja Jeżeli globalizacja powoduje spadek inflacji (dobrą deflację), a bank centralny skupia się wyłącznie na stabilności cen w średnim okresie, to niskie stopy procentowe mogą spowodować niestabilny boom (White, 2006) po którym nastąpi krach i deflacja Rola polityki pieniężna w Stanach Zjednoczonych w 2003 roku w podtrzymaniu narastania bąbla na rynku nieruchomości Rola polityki pieniężna w Stanach Zjednoczonych w 2003 roku w podtrzymaniu narastania bąbla na rynku nieruchomości Realna cena nieruchomości w USA R.Schiller (2005)

8 Rybinski.eu Jaki cel inflacyjny? Czy w sytuacji w której globalizacja i postęp technologiczny powodują spadek inflacji (dobrą deflację) należy obniżyć cel inflacyjny? Czy w sytuacji w której globalizacja i postęp technologiczny powodują spadek inflacji (dobrą deflację) należy obniżyć cel inflacyjny? A może podnieść, żeby uniknąć spirali deflacyjnej? A może podnieść, żeby uniknąć spirali deflacyjnej? KrajData przyjęcia strategii BCI Obecny cel inflacyjny Kraje rozwijające się Izrael1997Q21-3 Czechy1998Q23 (+/- 1) Polska1998Q42.5 (+/- 1) Brazylia1999Q24.5 (+/- 2) Chile1999Q32-4 Kolumbia1999Q35 (+/- 0.5) Afryka Południowa 2000Q13-6 Tajlandia2000Q20-3.5 Korea2001Q12.5-3.5 Meksyk2001Q13 (+/- 1) Węgry2001Q23.5 (+/- 1) Peru2002Q12.5 (+/- 1) Filipiny2002Q15-6 Słowacja2005Q13.5 (+/- 1) Indonezja2005Q35.5 (+/- 1) Rumunia2005Q37.5 (+/- 1)

9 Rybinski.eu Czy banki centralne powinny przekuwać bąble spekulacyjne? Cecchetti (2000) vs. Bernanke, Gertler (1999,2001) Cecchetti (2000) vs. Bernanke, Gertler (1999,2001) Strategia „polityki dodatkowego działania”, Kohn (2006) Strategia „polityki dodatkowego działania”, Kohn (2006) Strategia „posprzątania po pękniętej bańce”, Blinder, Reis (2005) Strategia „posprzątania po pękniętej bańce”, Blinder, Reis (2005) Polityka nadzorcza (skalpel vs. młot pneumatyczny) Polityka nadzorcza (skalpel vs. młot pneumatyczny)

10 Rybinski.eu Globalne nierównowagi

11 Rybinski.eu Globalny bank centralny Globalne nierównowagi wymagają skoordynowanych działań Globalne nierównowagi wymagają skoordynowanych działań Globalne waluty (GCC, Asian), gwóźdź Rogoff’a (2001) Globalne waluty (GCC, Asian), gwóźdź Rogoff’a (2001) Korzyści z koordynacji polityki pieniężnej (Bullard, Singh (2006), Benigno (2006), Liu, Pappa (2006)) Korzyści z koordynacji polityki pieniężnej (Bullard, Singh (2006), Benigno (2006), Liu, Pappa (2006)) Ehrmann, Fratzcher (2006) – globalne wstrząsy Ehrmann, Fratzcher (2006) – globalne wstrząsy Problem pasażera na gapę (efekty dystrybucyjne globalnej polityki pieniężnej) Problem pasażera na gapę (efekty dystrybucyjne globalnej polityki pieniężnej)

12 Rybinski.eu Wnioski dla polskiej polityki pieniężnej Pozbycie się obciążenia inflacyjnego w komunikacji (Rozkrut et al. (2006)) Pozbycie się obciążenia inflacyjnego w komunikacji (Rozkrut et al. (2006)) Lepsza komunikacja (dysonans pomiędzy decyzją, RoI i komunikatami) Lepsza komunikacja (dysonans pomiędzy decyzją, RoI i komunikatami) Większa przejrzystość (minutes, wykres wachlarzowy przyszłych stóp) Większa przejrzystość (minutes, wykres wachlarzowy przyszłych stóp) Nie zmieniać celu 2.5%, skupić się na stabilizacji oczekiwań wokół celu (do tej pory porażka) Nie zmieniać celu 2.5%, skupić się na stabilizacji oczekiwań wokół celu (do tej pory porażka) Nowe modele (DSGE, globalna inflacja), analiza „miękkich danych” w celu wyłowienia zmian strukturalnych Nowe modele (DSGE, globalna inflacja), analiza „miękkich danych” w celu wyłowienia zmian strukturalnych Ograniczone ryzyko niestabilnego boomu, mały udział kredytów w PKB Ograniczone ryzyko niestabilnego boomu, mały udział kredytów w PKB

13 Rybinski.eu Pytania? Czy globalizacja będzie prowadziła do dobrej deflacji (Rogoff (2003), Bordo, Filardo (2005))? Czy globalizacja będzie prowadziła do dobrej deflacji (Rogoff (2003), Bordo, Filardo (2005))? Czy zbyt luźna polityka pieniężna w przeszłości doprowadzi(ła) do niestabilnego boomu, czy raczej są to normalne zjawiska w globalnej gospodarce? Czy zbyt luźna polityka pieniężna w przeszłości doprowadzi(ła) do niestabilnego boomu, czy raczej są to normalne zjawiska w globalnej gospodarce? Czy rola banku centralnego w małym kraju zmalała (nowy pogląd, globalna inflacja)? A jeśli tak, to jak prowadzić politykę pieniężną? Czy rola banku centralnego w małym kraju zmalała (nowy pogląd, globalna inflacja)? A jeśli tak, to jak prowadzić politykę pieniężną? Rola pieniądza? Rola pieniądza?