1 Sieć współpracy i samokształcenia Nowa forma doskonalenia nauczycieli i rozwoju szkołydr Danuta Elsner

2 Cele wykładu: Omówienie pojęć: sieć, współpraca, samokształcenieAnaliza SWOT sieci współpracy i samokształcenia Wyzwania dla organizatorów i członków sieci

3 Reforma systemu doskonalenia nauczycieliProjekt pt. "System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym, kompleksowym wspomaganiu szkół„ 3 rozporządzenia MEN w sprawie: placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych, bibliotek pedagogicznych 2 zmiany tzw. procesowe wspomaganie szkół sieci współpracy i samokształcenia

4 Proces spłaszczania struktur hierarchicznychD A B C

5 J. Żmijski, 2013.

6 Charakterystyka sieci jako nowego typu organizacjiGrupa osób lub instytucji Powstaje z ich potrzeb Powołanie nie wymaga żadnych czynności prawnych (działa poza kontrolą władz) Działa na zasadach samoorganizacji Jest organizacją tymczasową Działa w oparciu o aktywność członków Nie ma typowego członu kierowniczego Cechuje ją niski stopień sformalizowania Jest bardziej procesem (relacją, interakcją, więzią) niż "twardym" efektem Przypomina d. zespół samokształceniowy Nie jest projektem

7 Sformułowanie problemuProjekt i sieć - różnice Projekt Sieć to nie projekt, choć w ramach … Projekt – wymierny produkt Sieć – problem, a wymierny produkt przy okazji Przebiega dynamicznie Cykl życia sieci Problem w sieci - Wynika z istotnych potrzeb Jest samodzielnie sformułowany lub wybrany da się go samodzielnie rozwiązać – nie jest uzależniony od pieniędzy z gminy Tekst – za dużo pracy domowej, źle wykorzystany czas na lekcji Jak lepiej wykorzystać czas na lekcji To też nie zespół samokształceniowy – program samokształcenia kierowanego dyrektorów szkół względnie trwała struktura inicjatywa z zewnątrz Ingerencja władza oświatowych Inicjacja Przygotowanie Realizacja PRODUKT Ewaluacja Sieć Sformułowanie problemu Rozwiązanie problemu P.Leenheer (2012)

8 Kapitał społeczny Potencjał zgromadzony w polskim społeczeństwie w postaci obowiązujących norm postępowania, zaufania i zaangażowania, które wspierając współpracę i wymianę wiedzy, przyczyniają się do wzrostu dobrostanu Polski Raport o Kapitale Intelektualnym Polski

9 Typy relacji międzyludzichWspółpraca (++) Współdziałanie (+) Współistnienie (0) Współzawodnictwo (-) Walka (--) Synergia 2 + 2 = 5

10 Konstruktywizm w psychologii uczenia się i jego konsekwencjeUczenie się jest procesem aktywnego konstruowania wiedzy - zmiana metod Jest nie tylko procesem intelektualnym, ale i społecznym - zespołowe uczenie się Jest również procesem emocjonalnym -bezpieczne środowisko uczenia się W początkowym stadium jest powiązane z kontekstem - przechodzeniem od spraw konkretnych do abstrakcyjnych - punkt wyjścia problemy klasowe i szkolne Jest samoregulowane - pozwala uznać cele uczenia się za własne

11 Metody różnego rodzaju dyskusje wizyty w szkołachobserwacje koleżeńskie uczenie się w działaniu badanie w działaniu wspólna ewaluacja wewnętrzna wspólne opracowanie materiałów wspólne wdrażanie innowacji korzystanie z krytycznej przyjaźni wzajemne recenzowanie (peer review) wzajemne szkolenia wspólne projekty upowszechnianie dobrych praktyk

12 Nauczyciele jako ucząca się społecznośćNie ma uniwersalnej definicji uczącej się społeczności zawodowej, ale panuje zgoda co do tego, że wiesz, iż taka istnieje, jeśli widzisz grupę nauczycieli dzielących się wiedzą i krytycznie kwestionujących swoją praktykę w sposób ciągły, refleksyjny, zespołowy, włączający, ukierunkowany na uczenie się i promowanie rozwoju. L. Stoll, K. Seashore Louis (2007, s. 2)

13 SWOT – mocne strony Zaspokaja potrzeby członków - nauczycieli i szkółUmożliwia doskonalenie w oparciu o autentyczne problemy klasowe i szkolne Służy rozwiązaniu tych problemów Pozwala uczyć się w sposób samoregulowany Pozwala czerpać z cudzych doświadczeń Promuje współpracę między nauczycielami i szkołami Przekształca szkoły w uczące się społeczności

14 SWOT – słabe strony Brak doświadczeń w działaniu w organizacjach sieciowych Brak zaświadczeń, świadectw Czasochłonność Członkowie chcą tylko brać – roszczeniowość Trudności z przełamywaniem relacji hierarchicznych Brak naturalnych liderów zmiany

15 SWOT – szanse Wsparcie zmiany przepisami prawaPomoc realizatorów projektu "System doskonalenia ...„ Społeczności sieciowe w internecie Coraz więcej literatury Coraz więcej przykładów dobrej praktyki (CEO) Niskie koszty

16 SWOT – zagrożenia Niski potencjał społeczny nauczycieliKonkurencja między szkołami Nadmiernie aktywny koordynator Niski poziom czytelnictwa literatury fachowej Niski poziom wykorzystania zasobów internetu Niski poziom wykorzystania możliwości uczenia się w europejskiej przestrzeni edukacyjnej

17 Wzywania Dla wszystkich zaangażowanych w reformę systemu doskonalenia nauczycieli ----- Dla dyrektorów szkół Dla pracowników placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno – pedagogicznych, bibliotek pedagogicznych Dla organów prowadzących

18 Dziękuję za wysłuchanie