1 SKARBY PRZYRODY NASZEJ NAJBLIŻSZEJ OKOLICY – fauna i flora doliny Bzury. Szewce Nadolne, marzec, kwiecień 2015r.

2 GORYCZKA WĄSKOLISTNA Roślina objęta jest ścisłą ochroną gatunkową. Stanowi gatunek zagrożony. Kwitnie od czerwca do września. Rozmnaża się przez nasiona, oraz przez kłącza.ścisłą ochroną gatunkową Spotkać ją można na torfowiskach, wilgotnych łąkach i w rzadkich zaroślach. Jest to roślina trująca. Ma cienką i nagą łodygę, która dochodzi do 60 cm wysokości. Kwiaty są intensywnie niebiesko-fioletowe, duże (do 5,5 cm), korona zrośnięta z 5 płatków, pojedyncze lub skupione po kilka w kątach wyższych liści. Korona kwiatu szeroko dzwonkowata Liście dolne łuskowate, górne równowąskie, siedzące, parami zrośnięte u nasady. Ustawione na łodydze skrętolegle, brzegi mają często podwinięte.torfowiskałąkach zaroślaroślina trującaKorona kwiatuLiścieskrętolegle

3 GROSZEK BŁOTNY Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Jest wilgociolubną i ciepłolubną niebieskozieloną byliną. Łodyga pojedyncza lub rozgałęziona, długości do 1 m. Liście krótkoogonkowe, pierzaste mają po 2-3 pary pięcionerwowych listków. Ostatnia para listków jest zastąpiona przez wąsy czepne, które są zwykle rozgałęzione. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Delikatnie pachnące kwiaty mają koronę niebieskofioletową długości 1,5-2 cm. Owocem jest brunatny, 3-4 cm strąk.

4 TOPOLA W Polsce występują trzy rodzime gatunki topoli: topola czarna, topola biała i topola osika. Topole czarna, biała i szara występują głównie w lasach łęgowych dużych dolin rzecznych (okolice Orłowa – dolina Bzury), osika natomiast jest rozpowszechniona w lasach liściastych i mieszanych na terenie praktycznie całego kraju. Popularnym drzewem ozdobnym, ze względu na swój kolumnowy pokrój sadzonym zwłaszcza wzdłuż dróg jest topola włoska stanowiąca odmianę uprawną topoli czarnej.

5 KLON To bardzo popularne drzewo parkowe (np. występuje w parku w Łękach Kościelnych). Klon kwitnie w maju. Jego kwiaty wytwarzają dużą ilość nektaru, który przyciąga pszczoły i inne owady. Jesienią klony przybierają piękne kolory, najpierw żółte a później czerwone. Drewno klonów jest jasne, twarde i ciężkie. Stosowane jest do wyrobu instrumentów muzycznych. Można wykonywać meble, podłogi.

6 JESION WYNIOSŁY W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Początkowo rośnie szybko, w wieku ok. 100 lat przestaje rosnąć na wysokość, żyć może 300 lat. Kwiaty kwitną przed rozwojem liści – od kwietnia do maja. Nasiona opadają z drzewa od późnej jesieni przez całą zimę. Muszą przeleżeć jeszcze rok w ziemi, zanim zaczną kiełkować. Drzewo zaczyna owocować dopiero w wieku 30- 40 lat. Najliczniej występuje w wilgotnych lasach łęgowych (okolice Orłowa – dolina Bzury). Siewki i młode rośliny wybitnie cieniolubne, duże drzewa są roślinami światłolubnymi. Wymagają głębokich, żyznych gleb. lasach łęgowychcieniolubne roślinami światłolubnymi

7 Jest gatunkiem długowiecznym, żyje ponad 700 lat. Ze względu na okazałe rozmiary jakie osiąga, sprawia majestatyczne wrażenie. Jest symbolem długowieczności, dostojeństwa i siły. Ceniony jest ze względu na wytrzymałe, twarde i trwałe drewno. Stare okazy nierzadko chronione są jako pomniki przyrody. Taki pomnik przyrody znajduje się w naszej okolicy w parku w Łękach Kościelnych.drewnopomniki przyrody DĄB SZYPUŁKOWY

8 Bóbr europejski to gatunek ziemnowodnego gryzonia. Uważa się go za największego gryzonia Eurazji. Masa ciała dorosłego osobnika dochodzi do 29 kg, a długość ciała do 110 cm.gatunekgryzoniaEurazji Jest zwierzęciem silnie terytorialnym, rodzinnym. Wiedzie nocny tryb życia. Posiada szereg cech, które ułatwiają mu prowadzenie ziemnowodnego trybu życia np. może przebywać pod wodą bez przerwy nawet do 15 minut. Bóbr należy do nielicznego grona gatunków, które potrafią przystosować środowisko do własnych potrzeb. Dzięki wyjątkowo silnym siekaczom bobry potrafią ściąć bardzo grube drzewa, o średnicy nawet do 1 m. Do najbardziej charakterystycznych śladów funkcjonowania bobrów w środowisku należą budowane przez nie tamy i żeremia. żeremia W Polsce jest gatunkiem częściowo chronionym.gatunkiem częściowo chronionym BÓBR EUROPEJSKI

9 Długość jej ciała wynosi ok.30-100 cm. Waży 5-12 kg. Ma małe uszy i zaokrąglone palce u krótkich łap. Podczas nurkowania oczy i nozdrza spina błona pławna. Jej umaszczenie ma kolor kasztanowo-brązowy lub brunatny. Zaś młode osobniki są jednolicie szare. Ta wydra prowadzi ziemnowodny tryb życia. Zamieszkują w okolicach rzeki i jezior. W brzegach zbiorników wodnych budują gniazda. Na lądach porusza się szybko podskokami a w wodzie pływają także szybko. WYDRA EUROPEJSKA

10 W Polsce nieliczny ptak lęgowy w całej nizinnej części kraju (lokalnie liczny).Polsce Wymiary średnie: Długość ciała ok. 80-100 cm Rozpiętość skrzydeł 130-160 cm Masa ciała ok. 1,6–3,6 kg Kormorany lęgowe w Polsce wracają z zimowisk w lutym lub marcu, po czym zaczynają toki. Samiec pozostaje wtedy na gnieździe wyciągając głowę i ogon, macha skrzydłami, składa głowę na grzbiecie i przyjmuje różne figury, by zwrócić na siebie uwagę samicy. Wydaje przy tym wpółotwartym dziobem chrapliwe dźwięki. Gnieździ się kolonijnie, czasem ponad 1000 gniazd w kolonii. KORMORAN

11 W Polsce nieliczny lub bardzo nieliczny ptak lęgowy niżu (5-6 tys. par). Większy od bociana i łatwo od niego odróżnialny po długich, zwisających w kształcie pióropusza ozdobnych piórach na ogonie i grzbiecie. Długość ciała ok. 140 cm, rozpiętość skrzydeł do 240 cm. Masa 5–6 kg.bociana Jego środowisko to rozległe bagna wśród lasów, torfowiska, wrzosowiska, nad jeziorami i starorzeczami. Zwykle w oddaleniu od siedzib ludzkich, ale żeruje także na łąkach i polach uprawnych. Jego lęgowiska znajdują się w wilgotnych obniżeniach terenu, np. olsach, torfowiskach wysokich i niskich, zalewanych łąkach i pastwiskach, w strefach przybrzeżnych i coraz częściej w rowach między polami.torfowiskawrzosowiskastarorzeczamiolsach torfowiskach wysokichniskich W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.ścisłą ochroną gatunkową ŻURAW ZWYCZAJNY

12 Gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych.ptakadrapieżnegojastrzębiowatych Wymiar: dł. ciała: ok. 85–95 cm czaszki: 13,2 cm w tym dzioba: 6,9 cm rozpiętość skrzydeł: samce do 220 cm, samice do 240 cm masa ciała: samce 3,5–4,5 kg, samice 4–6 kg Gatunek związany ze środowiskiem wodnym, w którym poluje, w pobliżu wody buduje gniazda, koczuje w okresie polęgowym i również w pobliżu wód gromadzi się na noclegowiska. Polska jest trzecim w Europie krajem co do ilości gniazdujących osobników tego gatunku. Dzięki wprowadzeniu w Polsce ochrony miejsc jego gniazdowania staje się ptakiem coraz częściej spotykanym. ORZEŁ BIELIK

13 KACZKI Kaczka cyraneczka -najmniejsza kaczka pływająca Europy. Kaczka płaskonosa- cechą odróżniającą ją od innych kaczek, jest właśnie jego dziób: długi i szeroki, wyposażony w gęsto osadzone blaszki. Służą one do odcedzania pokarmu złożonego z drobnych glonów i zwierzęcego planktonu unoszącego się w wodzie Kaczka głowienka jest typowym przedstawicielem grążyc, czyli kaczek zdobywających większość swego pokarmu podczas nurkowania. Podczas gniazdowania w wysokim zagęszczeniu często samice podrzucają sobie wzajemnie jaja do gniazd.

14 Nocek duży – gatunek ssaka z rzędu nietoperzy z rodziny mroczkowatych długość ciała wynosi 33/40 cm, rozpiętość skrzydeł 35-44 cm, masa ciała 25-40 g. Uszy owalne, dosyć szerokie. Ciało ma ubarwienie dość zróżnicowane u różnych osobników. Grzbiet ciała ma barwę od szarobrunatnej do brązowej, spód ciała jest biały. Skrzydła mają barwę ciemnobrązową. NOCEK DUŻY

15 Przewodnik zawierający informacje nt. fauny i flory okolicy Szewc Nadolnych oraz doliny Bzury wykonali uczniowie klasy IV:  Michał Czarnecki  Piotr Draga  Martyna Feliniak  Julia Frank  Igor Jóźwiak  Weronika Kacprzak  Bartosz Kamiński  Bartosz Kowalczyk  Weronika Kowalewska  Mikołaj Łuczak  Filip Mrowicki  Aleksandra Przytulska  Filip Rzepnikowski  Mariusz Sobierański  Przemysław Szałamacha  Julita Szubka  Kinga Trembaczyk  Damian Urbański  Alicja Włodarczyk

16 W ramach projektu edukacyjnego „Skarby przyrody najbli ż szej okolicy w liczbach” uczniowie klasy czwartej:

17 BADALI WODĘ Z RZEKI BZURY.

18 KORZYSTALI Z TECZKI EKOBADACZA

19

20 BADALI GLEBĘ WOKÓŁ BUDYNKU SZKOŁY

21 PRZEGLĄDALI SAKAŁY

22 OGLĄDALI GNIAZDA BOCIANIE

23 SPOTKALI SIĘ Z ORNITOLOGIEM

24 PRZYGOTOWALI FOLDER ZAWIERAJĄCY INFORMACJE NT. FAUNY I FLORY NASZEJ NAJBLIŻSZEJ OKOLICY.

25 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!