1 Sovereign Wealth Funds – Narodowe Fundusze Majątkowe
2 Definicja Sovereign Wealth Fund (SWF) - państwowy fundusz inwestycyjny tworzony by „chronić budżet państwa oraz gospodarkę przed dużą zmiennością wielkości dochodów, wspomagać politykę pieniężną w sterylizacji niechcianej nadpłynności, gromadzić oszczędności dla przyszłych pokoleń oraz wspierać rozwój społeczno-ekonomiczny państwa” – A. Razanov (2005)
3 Cechy SWF autonomiczność wysoka ekspozycja na ryzyko walutowe brak bezpośrednich zobowiązań finansowych duża skłonność do ryzyka długi horyzont inwestycyjny
4 Klasyfikacja SWF (MFW) stabilization funds – ochraniające budżet i gospodarkę przed nieprzewidywalnymi wahaniami cen surowców na światowych rynkach savings funds – tworzone dla przyszłych generacji, aby przeistaczać nieodnawialne zasoby naturalne w bardziej zdywersyfikowane portfele aktywów i uniknąć tzw. choroby holenderskiej reserve investment corporations – zwiększające dochód z istniejących krajowych aktywów rezerwowych development funds – finansujące projekty społeczno- ekonomiczne, mogące służyć zwiększaniu przyszłego potencjału gospodarczego kraju contingent pension reserve funds – zabezpieczający budżet państwa przed konsekwencjami gwałtownego wzrostu zobowiązań potencjalnych wynikających z niewydolności systemu emerytalnego
5 Klasyfikacja SWF – źródło pochodzenia funduszy commodity funds – tworzone na bazie wpływów z eksportu nieodnawialnych surowców non-commodity funds – tworzone z wydzielonych części oficjalnych rezerw walutowych, a w niektórych przypadkach także z nadwyżek budżetowych, wpływów z prywatyzacji lub rezerw na zobowiązania emerytalne.
6 Historia rozwoju SWF 1953 – Kuwait Investment Board – pierwszy SWF (obecnie Kuwait Investment Authority) 1974 – Temasek Holdings (Singapur) – pierwszy non- commodity SWF, pierwsze wielkie transakcje SWF – Daimler, Krupp 1976 – Abu Dhabi Investment Authority (ADIA) 1988 – Zakup 21,7% akcji BP przez KIA 1990 – Petroleum Fund (od 2006 Pension Fund – Global) – Norwegia – pierwszy SWF w krajach wysoko rozwiniętych 2003 – Stabilization Fund for Russian Federation 2008 – French Strategic Investment Fund 2009 – The Sovereign Fund of Brazil
7 Aktywa sektora SWF Źródło: SWF Institute; The CityUK SWF Report 2015
8 Sektor SWF na tle innych sektorów rynku finansowego (mld USD, 2013) Źródło: The CityUK Fund Management Report 2014
9 Geografia pochodzenia SWF Źródło: Preqin Sovereign Wealth Fund Review, 2015
10 Największe SWF Źródło: SWF Institute; The CityUK SWF Report 2015
11 Źródła pochodzenia kapitałów SWF Źródło: Preqin Sovereign Wealth Fund Review, 2015
12 Rosnący poziom wyrafinowania zarządzających funduszami SWF 48% funduszy istnieje ponad 10 lat 52% funduszy zatrudnia zewnętrzne firmy zarządzające 70% funduszy inwestuje w przynajmniej jedną klasę aktywów alternatywnych Nieruchomości i projekty infratrukturalne – najważniejsze klasy aktywów alternatywnych
13 Inwestycje SWF wpierają politykę gospodarczą kraju macierzystego 58% funduszy inwestuje w infrastrukturę ekonomiczną 44% funduszy inwestuje w infrastrukturę socjalną 86% funduszy inwestuje w papiery dłużne 81% funduszy inwestuje w akcje spółek publicznych
14 Aktywność inwestycyjna SWF Podstawowe cechy strategii inwestycyjnych SWF: - Preferowanie aktywów wysokiej jakości, - Niski poziom lewarowania inwestycji, - Duża liczba transakcji transgranicznych, - Częste wykorzystywanie zewnętrznych zarządzających.
15 Geografia inwestycji SWF
16 Preferowane sektory inwestycji SWF
17 Typy instrumentów inwestycyjnych w portfelach SWF Źródło: Preqin
18 Inwestycje bezpośrednie SWF (mld USD) Źródło: SWF Institute
19 Struktura portfeli wybranych SWF
20 Fundusze SWF a globalny kryzys finansowy inwestorcel inwestycjidata transakcji początkowa wartość inwestycji (mln USD) wartość inwestycji w dniu 27.03.2009 (mln USD) strata procentowa zysk/strata absolutna (mln USD) Government of Singapore Investment Corporation UBS08.02.200814 400,004 339,16-69,87%-10 060,84 Government of Singapore Investment Corporation UBS10.12.20079 760,422 121,06-78,27%-7 639,36 Abu Dhabi Investment Authority Citigroup27.11.20077 500,00684,87-90,87%-6 815,13 Government of Singapore Investment Corporation Citigroup15.01.20086 880,002 370,00-65,55%-4 510,00 China Investment Corporation Morgan Stanley19.12.20075 000,002 545,13-49,10%-2 454,87 Temasek Holdings Merill Lynch27.12.20074 400,00515,00-88,30%-3 885,00 Dubai International Financial Center OMX AB29.02.20083 396,803 644,267,29%247,46 Qatar Investment Authority Credit Suisse28.01.20083 000,001 680,90-43,97%-1 319,10 Korea Investment Corporation Merrill Lynch15.01.20082 000,00238,02-88,10%-1 761,98 Kuwait Investment Authority Merrill Lynch15.01.20082 000,00238,02-88,10%-1 761,98
21 Transparentność działalności SWF – ranking Trumana KrajFunduszStrukturaZarządzanieTransparentnośćZachowanieOcena końcowa USA (Alaska) Alaska Permanent Fund 100801008394 Norwegia Government Pension Fund – Global 94100 6792 Chile Economic and Social Stabilization Fund 9460821770 Hong KongExchange Fund 8840793367 Korea Południowa Korea Investment Corporation 7560452551 Rosja Reserve Fund and National Welfare Fund 7240503351 Kuwejt Kuwait Investment Authority 758041048 Singapur Government of Singapore Investment Corporation 6340391741 Chiny China Investment Corporation 50 141729 ZEA (Abu Dhabi) Mubadala Development Company 44107015 Katar Qatar Investment Authority 340209 ZEA (Abu Dhabi)Abu Dhabi Investment Authority 250489
22 Charakterystyka rankingu Trumana (1) struktura funduszu - obejmuje cele jego działalności, integrację z krajowym systemem fiskalnym oraz jego separację od oficjalnych rezerw walutowych państwa; (2) zarządzanie funduszem – rola rządu oraz menedżerów zatrudnianych z zewnątrz, jak również prowadzenie działalności w sposób odpowiedzialny społecznie i nieangażowanie się w inwestycje, które mogłyby być postrzegane jako nieetyczne; (3) transparentność podejmowanych inwestycji, raportowanie o nich oraz poddawanie się zewnętrznemu audytowi; (4) sposób zarządzania posiadanym portfelem aktywów oraz stosowanie lewarowania.
23 Kodeks dobrych praktyk SWF – Santiago Principles Santiago Principles – zbiór Powszechnie Akceptowanych Zasad i Praktyk opracowany w 2008 roku przez International Working Group of Sovereign Wealth Funds (IWG).
24 Santiago Principles 1 1. Relacje z rodzimymi organami administracji państwowej oparte na jasno określonych w prawie zasadach 2. Jasno określony motyw utworzenia funduszu 3. Koordynacja działań z rodzimymi władzami podatkowymi oraz organami odpowiedzialnymi za politykę pieniężną 4. Zdefiniowane procedury i zasady dotyczące źródeł finansowania funduszu, zasilania go nowymi środkami, wycofywania środków 5. Publikowane okresowych raportów statystycznych 6. Określenie podziału kompetencji między członków zarządu 7. Ustanowiony przez właściciela (państwo) zarząd oraz cele operacyjne funduszu; nadzór właścicielski 8. Działanie ciała zarządzającego na korzyść funduszu majątkowego, dzięki odpowiedniemu mandatowi oraz określonemu zakresowi władzy 9. Zarządzanie operacyjne, implementujące strategię funduszu
25 Santiago Principles II 10. Odpowiedzialność ponoszona przez fundusz za swoje działania, sprecyzowana w odpowiednim dokumencie prawnym 11. Raporty okresowe, przygotowywane z uwzględnieniem krajowych lub międzynarodowych zasad rachunkowości 12. Operacje i sprawozdania finansowe, poddawane corocznemu audytowi, przy uwzględnieniu odpowiednich krajowych lub międzynarodowych standardów przeprowadzania audytu 13. Jasno zdefiniowane standardy pracownicze i etyczne, podane do ogólnej wiadomości osób zatrudnionych w funduszu 14. Wszelkie relacje z innymi podmiotami gospodarczymi, oparte na względach ekonomicznych i finansowych, wedle ściśle określonych procedur i reguł 15. Obecność i operacje przeprowadzane na terenie danego państwa z poszanowaniem regulacji tamtejszego rynku 16. Struktura organizacyjna funduszu, cele jego działalności oraz stopień niezależności od organów administracji państwowej, podane do powszechnej wiadomości 17. Publikowanie wyczerpujących informacji o sytuacji finansowej funduszu, w celu umacniania stabilności rynku finansowego oraz budowania zaufania wśród uczestników rynku
26 Santiago Principles III 18. Udostępniona do wglądu osobom trzecim polityka inwestycyjna funduszu majątkowego powinna pokrywać takie obszary jak: Ekspozycja na ryzyko finansowe i ewentualnie zakres stosowania lewarowania Korzystanie z usług zewnętrznych menedżerów, w tym zakres ich kompetencji, procedura ich wyboru oraz sposób oceny osiąganych przez nich wyników 19. Decyzje inwestycyjne, podejmowane w zgodzie z przyjętą strategią inwestycyjną, ukierunkowane na maksymalizację finansowej stopy zwrotu 20. Niewykorzystywanie uprzywilejowanej pozycji w strukturach państwa do niezdrowej konkurencji z prywatnymi przedsiębiorstwami 21. Określenie przez fundusz majątkowy swoich zamierzeń co do wykorzystania praw wynikających z posiadanych udziałów w przedsiębiorstwach 22. Posiadanie przez fundusz określonych ram postępowania odnośnie identyfikowania, oceniania i zarządzania ryzykiem operacyjnym 23. Raportowanie o strukturze utrzymywanych aktywów oraz zwrotach z konkretnych inwestycji (w wymiarze absolutnym oraz w odniesieniu do benchmarków) 24. Regularna, wewnętrzna ocena stopnia dostosowania stosowanych procedur do zaleceń GAPP