1 SPECJALISTYCZNA OPIEKA MEDYCZNA NAD LUDŹMI STARSZYMI Działanie poznańskiego systemu opieki geriatryczno- gerontologicznej (Obrady MRS, 9 XI 2015)

2 Wstęp - dlaczego podejmujemy taki temat?  Kieruje nami chęć wywołania dyskusji o tym, co jest dla 124-tys. środowiska najważniejsze w zakresie zdrowia, o co powinniśmy zabiegać jako jego przedstawiciele, by zapewnić w tym etapie życia względną równowagę warunków, usług, opieki medycznej itp.  Dzięki takiej dyskusji mieszkańcy Poznania spojrzą na Seniorów z innej perspektywy, wyłowią „esencję życia” tej części mieszkańców 2 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

3 Wstęp - dlaczego podejmujemy taki temat?  Nasza dotychczasowa wiedza o tym aspekcie życia Seniorów jest przeważnie subiektywna i potoczna  Próbowaliśmy jednak wniknąć w dostępne materiały na ten temat, zaś dyskusja –jak się spodziewamy- pogłębi je i uwypukli cele specyficzne  Wywołanie dyskusji ma więc swoją wartość, w czym pomoże dzisiaj obecność wśród nas specjalistów, także tych z powołanego niedawno ‘Zespołu Konsultantów’ merytorycznych (koordynator: prof. dr hab. Jerzy Babiak) 3 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

4 Wstęp – kontekst w jakim omawiany temat występuje  To fragment polityki społecznej Miasta wobec starości i ludzi starszych uchwalonej przez Radę Miasta 18 listop. 2003 r. (Uchwała Nr XXXIII/262/IV/2003 ustanawiająca Miejską Strategię Polityki Społecznej)  Definicja: „ To zespół celowych działań władz publicznych i innych podmiotów społecznych, służących tworzeniu, poprawie i/lub utrzymaniu statusu społecznego, bezpieczeństwa i jakości życia osób starszych.” 4 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

5 Wstęp – kontekst w jakim omawiany temat występuje, cd.  Przyjęta w Poznaniu strategia jest odpowiedzią na coraz wyraźniejsze przemiany w strukturze społeczno- demograficznej idące w kierunku starzenia się społeczeństwa.  W strategii przyjęto ogólne zasady, m.in.: - preferowanie profilaktyki przed interwencją w rozwiązywaniu problemów starzenia i starości, - ciągłość działania, jakość i efektywność rozwiązań - pomocniczość państwa i samorządu (delegowanie uprawnień na najniższe szczeble realizacji) 5 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

6 Wstęp – kontekst w jakim omawiany temat występuje, cd.  Wyznaczono też globalne cele, którymi są m.in.: Gwarantowanie odpowiednich ilościowo i jakościowo oraz adekwatnych do potrzeb świadczeń i usług Wyprzedzanie zdarzeń oraz przeciwdziałanie degradacji społecznej i stanom grożącym utratą samodzielności życiowej bądź niezależności starzejących się obywateli 6 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

7 Niektóre priorytety miejskiej polityki wobec seniorów  Tworzenie warunków i infrastruktury sprzyjających generowaniu zachowań służących zdrowemu i aktywnemu starzeniu się  Tworzenie infrastruktury instytucjonalnej wspomagającej programy gerontologiczne ( badania naukowe, diagnoza społeczna, praca socjalna, wspieranie NGO, monitorowanie i ewaluacja programów socjalnych )  Rozwijanie systemu ochrony zdrowia i usług rehabilitacyjnych dla seniorów i holistycznej opieki geriatrycznej 7 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

8 Niektóre priorytety miejskiej polityki wobec seniorów, cd.  Rozwijanie zróżnicowanych form opieki długoterminowej i hospicyjnej (zwłaszcza środowiskowych, rodzinnych) oraz wspieranie opiekunów przewlekle chorych i/lub niesprawnych ludzi starszych  Eliminowanie (redukowanie) czynników powodujących marginalizację i wykluczenie społeczne seniorów oraz stosowanie przemocy wobec najstarszego pokolenia (na poziomie jednostki i środowiska)  Wspieranie działań na rzecz integracji międzypoko- leniowej 8 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

9 Domena polityki społecznej: zdrowie i sprawność  Tu w strategii wyznaczono dwa cele operacyjne: uruchomienie i rozbudowę systemu prewencji zdrowotnej dla seniorów (w 2003 r. stwierdzono, że opracowanie takiego systemu jest konieczne) poszerzenie dostępu do miejskiego systemu opieki hospicyjnej (paliatywnej) 9 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

10 Domena polityki społecznej: zdrowie i sprawność, cd.  Przewidziane zadania: Tworzenie zachęt i bodźców materialnych służących powstaniu całościowego systemu opieki geriatryczno- gerontologicznej w społeczności lokalnej, obejmującego sektory publiczny, prywatny i pozarządowy. Włączanie w miarę posiadanych środków do pakietu promocji zdrowia kolejnych badań kontrolnych stanu zdrowia zalecanych przez WHO (priorytet: badania przesiewowe w chorobach nowotworowych i układu krążenia) 10 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

11 Domena polityki społecznej: zdrowie i sprawność, cd. Inicjowanie/wspieranie programów rehabilitacyjnych i rewitalizujących oraz szkoleń na temat prozdrowotnych stylów życia osób starszych. Wspieranie programów profilaktyki zdrowia psychicznego seniorów. Rozbudowa wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego i urządzeń wspomagających pielęgnację przewlekle chorych. 11 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

12 Domena polityki społecznej: zdrowie i sprawność, cd. Inicjowanie/wspieranie programów edukacji gerontologicznej adresowanych do personelu medycznego i opiekunów osób starszych. Uzasadnienie: - Starość sama w sobie nie jest chorobą, ale starzenie się rodzi prawdopodobieństwo pojawienia się choroby, a w konsekwencji ryzyko utraty sprawności. - Odpowiedzialność ustawowa za dostarczanie świad- czeń zdrowotnych ciąży na instytucji ubezpieczenia zdrowotnego; budżet miejski wspiera wyłącznie działa- nia w zakresie zdrowia publicznego i promocji zdrowia. 12 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

13 Oczekiwane inne zadania: Co gwarantuje efektywność środowiskowych programów gerontologicznych? - Bezpieczne i funkcjonalne mieszkanie - Aktywne i dostępne zaplecze społeczne i usługowe gospodarstwa domowego seniorów tracących sprawność (wsparcie i opieka w ich mieszkaniu) 13 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

14 Co w praktyce oznaczają powyższe oczekiwania?  Uruchomienie dzielnicowych centrów usług socjalnych z różną formą odpłatności (higiena osobista, pranie, sprzątanie, dowożenie posiłków, fryzjer itp.). Priorytet: ludzie samotni, przewlekle chorzy i niepełnosprawni  Uruchomienie zróżnicowanych form usług wspierających opiekunów (szkolenia, informacje, poradnictwo medyczne, psychologiczne i prawne) Lobbing za wprowadzeniem ubezpieczenia opiekuńczego 14 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

15 Wnioski końcowe prezentacji Zakładamy, że zasadnicze wnioski wniesie dyskusja podczas dzisiejszych obrad. Teraz formułujemy tylko niektóre z nich 15 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

16 Rola seniorów  Ludzie starsi chcą /powinni/ muszą zabierać głos w swoich sprawach i mieć udział w decyzjach ich dotyczących  Rośnie rola samorządu w tworzeniu infrastruktury pomocowej i informacyjnej o zasobach (np. mieszkaniowych dla seniorów) oraz poradnictwa służącego wykorzystaniu sieci wsparcia społecznego.  Konieczne jest tworzenie lokalnych mechanizmów i instytucji ochrony stabilności warunków materialnych godnych seniora 16 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

17 Ważne pytania!  Czy opracowywano w latach 2003-2015 raporty służące ocenie postępów w realizacji celów strategii polityki senioralnej (Dz. VIII. Zdrowie i sprawność ) oraz identyfikacji problemów pojawiających się w trakcie 12-letniej realizacji tej strategii, zwłaszcza w zakresie działania systemu geriatryczno-gerontologicznego?  Gdzie te raporty mogą się znajdować?  Może ktoś w dyskusji zechciałby udzielić wiążącej informacji? Bez raportów w ‘Strategii ’ będzie dominować narracja. 17 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

18 Inne wnioski wynikające z faktu podjęcia tego tematu  MRS wnosi o zorganizowanie w listopadzie 2016 r. 2-dniowej Konferencji międzypokoleniowej (z udziałem NGO o profilu senioralnym, studentów różnych uczelni z kierunków przydatnych w realizacji polityki senioralnej, UTW, Klubów Seniora, organizacji wolontariackich, UM, RM) podsumowującej efekty dotychczasowego wdrażania w życie polityki społecznej M. Poznania wobec starości i ludzi starszych, wyznaczonej Uchwałą Nr XXXIII/262/IV/2003 Rady Miasta z 18 XI 2003 r.: por. dział V. w ‘Priorytetowych celach polityki społecznej M. Poznania ’ w zał. nr 1 oraz załącznik nr 2 do tejże Uchwały. 18 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

19 Inne wnioski wynikające z faktu podjęcia tego tematu, cd.  Konferencji 2-częściowej : cz. 1 – referatowa; cz. 2 – warsztatowa w formule ‘ world cafe ’ zbierającej szczegółowe doświadczenia i odczucia adresatów polityki senioralnej, podsumowane przez moderatorów poszczególnych ‘stołów-problemów’ na zakończenie Konferencji  Wyniki konferencji powinny zostać opublikowane w formie książkowej. Wcześniej – część referatowa (teksty + prezentacje ppt) udostępnione uczestnikom na CD/DVD 19 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

20 Inne wnioski wynikające z faktu podjęcia tego tematu, cd.  Wnioski z Konferencji należałoby uczynić przedmiotem monotematycznej sesji Rady Miasta, która dokona oceny rezultatów 13-letniej realizacji polityki społecznej Miasta wobec seniorów oraz określi zakresy (wymagające być może korekty), może przewartościuje niektóre dotychczasowe priorytety, wskaże kolejność i perspektywy czasowe dalszych działań, tym razem dla już włączonego do światowej sieci WHO: „ Miasta Przyjaznego Starzeniu ” 20 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów

21 Dziękuję Państwu za uwagę! Zdzisław Szkutnik (9 XI 2015) 21 7 grudnia 2016 Miejska Rada Seniorów