1 Sposoby radzenia sobie w sytuacji bezrobociaMariusz Michna

2 Formy radzenia w trudnej sytuacjiOdczuwanie zagrożenia przez osoby bezrobotne wiąże się z wyborem konkretnych form radzenia sobie w takiej sytuacji. Celem radzenia sobie z problemem jest walka lub adaptacja do zmian, jakie zaszły, przywrócenie utraconej harmonii i ochrona zasobów jednostki”, ale również obniżenie stanu napięcia emocjonalnego związanego z problemem.

3 Czynniki wpływające na sposoby radzenia sobie w sytuacji bezrobociaTomaszewski wskazuje, że działanie to zależy od takich czynników jak możliwości osobiste, do których należy: płeć osoby, wiek, wykształcenie, cechy osobowości, stan zdrowia, zdolności, umiejętności zawodowe, staż pracy oraz okres pozostawania bez pracy, poziom motywacji.

4 Warunki pozaosobiste Drugim rodzajem czynników są warunki pozaosobiste, do których zaliczył: możliwości zatrudnienia w danym regionie, działalność ośrodków aktywnej pomocy bezrobotnym, możliwości zmiany kwalifikacji, warunki życia i możliwość wsparcia finansowego, materialnego przez państwo i jego instytucje.

5 Sposoby radzenia sobie z sytuacją bezrobociaWpływ na wybór sposobu radzenia sobie z sytuacją bezrobocia mają motywacje, samoocena, zachowanie człowieka, zależne od tego, co jednostka czuje, czy potrafi nad problemem zapanować, ocena własnej sytuacji, swojego położenia.

6 Wsparcie Ważne jest to czy osoba czuje wsparcie ze strony otoczenia czy raczej wrogość, niezrozumienie lub odepchnięcie, dlatego duże znaczenie mają wszelkiego rodzaju grupy wsparcia, ale również reakcje bliskich, znajomych powinny być wspierające, mobilizujące.

7 Trzy strategie radzenia sobie z problememJ. Amirkhan przedstawił trzy uniwersalne strategie radzenia sobie z problemem: strategia, która polega na rozwiązaniu problemu, strategia ucieczkowa- polegająca na odsuwaniu od siebie problemu i dystansowaniu się do ludzi, oraz strategia, która ma na celu poszukiwanie wsparcia społecznego.

8 Typ konstruktywny i nie konstruktywnyZ. Ratajczak proponuje dwa typy sposobów radzenia sobie z trudnościami: konstruktywny i niekonstruktywny. Działanie konstruktywne oparte jest na aktywności bezrobotnego. Wymaga odpowiedzialności, właściwej oceny swojego położenia. Zachowanie konstruktywne w przypadku osoby bezrobotnej charakteryzuje się wyszukiwaniem ofert pracy, aktywnym poszukiwaniem, zdobywaniem nowych umiejętności. Bardzo często osoby poszukujące postępujące w ten sposób nie są identyfikowane z grupą bezrobotnych.

9 Strategie niekonstruktywneNie konstruktywne, niewłaściwe działania prowadzą do agresji, rezygnacji z działania, obwiniania siebie, alkoholizmu, lub innych zachowań obronnych. Sprzyjająca podczas pokonywania problemów jest świadomość, że okres bezrobocia może być czasem, który można owocnie wykorzystać np. na samokształcenie, podnoszenie swoich kwalifikacji, rozwój własny,

10 Czynniki wzmagające poczucie zagrożeniaPoczucie zagrożenia wzmaga: nieoczekiwane zwolnienie, brak odpowiedniego wykształcenia, przekroczenie określonej granicy wieku, świadomość, że większość ofert pracy skierowana jest do konkretnej z płci, zły stan zdrowia, brak zasobów finansowych potrzebnych do zaspakajania bieżących potrzeb.

11 Reakcje Osoby o obniżonej samoocenie, bezrobotne długotrwale, którym trudniej poradzić sobie z zaistniałą sytuacją wykorzystują takie sposoby jak: - uparte powtarzanie wcześniejszych reakcji (przekonane są, że jeżeli coś pomogło im wcześniej to i w tym przypadku się sprawdzi). Nie analizują swojej sytuacji, która może być zupełnie odmienna od wcześniejszych, tylko wykorzystują wyuczone sposoby, jak rozżalenie, płacz, pretensje

12 Reakcje Odreagowanie - polega na rozładowaniu napięcia emocjonalnego poprzez znane i dostępne sposoby takie jak: agresja, alkohol i inne nałogi Zaprzestanie myślenia- w psychologii znane jako wyparcie; bezrobotny unika zachowań, które wywołują napięcie emocjonalne i poczucie winy. Nie rozmawia o swojej sytuacji, stara się zapomnieć.

13 Reakcje Racjonalizacja - jest próbą pozornie racjonalnego wytłumaczenia swoich niepowodzeń np. niesprawiedliwością świata, nieuczciwością pracodawców Projekcja – podobna jest do racjonalizacji, polega na przerzucaniu winy za brak pracy na innych ludzi.

14 Reakcje i ich konsekwencjePrzemieszczenie- jest próbą rozładowania swoich emocji na innym obiekcie nie będącym przyczyną napięcia; np. na bliskich Te formy ucieczki dla wielu osób wydają się być jedynym możliwym środkiem przezwyciężenia trudności. Niestety przynoszą odwrotne skutki wprowadzając osobę bezrobotną w jeszcze większe problemy .

15 Definicja radzenia sobie z problemamiDla sytuacji postrzegania i oceny osób bezrobotnych przez innych ludzi ważna jest definicja radzenia sobie z problemami W. Schönpfluga iW. Battmanna, wg których kryterium skuteczności stanowi fakt, czy podjęte środki zaradcze nie dodają nowych kosztów, w przypadku bezrobotnych:

16 Strategie radzenia sobie z problemamiOsoby bezrobotne zadają sobie pytanie: czy stres w związku z poszukiwaniem pracy nie przewyższa tego wywołanego stanem bezrobocia. Jeśli poszukiwanie pracy wymaga większego nakładu finansowego, albo stanowi źródło dodatkowych negatywnych doświadczeń, wtedy w mniemaniu osoby bezrobotnej bardziej opłaca się zachować bierność. Koncepcja kosztów wyjaśnia mechanizm działania osób bezrobotnych, oraz ich bierność.

17 Zespół wyuczonej bezradnościSkutkiem procesu zaradczego, który podnosi koszty, jest wg M. Seligmana zespół wyuczonej bezradności, który wywołuje: negatywne stany emocjonalne, obniżenie samooceny Zniechęcenie, apatię, brak motywacji do działania Niedostrzeganie związku przyczynowo- skutkowego własnego zachowania

18 Zespół wyuczonej bezradnościZespół wyuczonej bezradności powiązany jest ze stanami aktywności. Jeśli osoba jakiś czas aktywnie poszukuje rozwiązania (w tym przypadku pracy) nadaremno, doświadczając licznych niepowodzeń, nabierając przekonania, że nie jest w stanie zmienić rzeczywistości, ponosi koszty swojej aktywności, a w rozliczeniu decyduje się na bierność. Stąd u osób bezrobotnych duży pesymizm, lęk, zagubienie i niepewność, poczucie niesprawiedliwości, bo podjęte działania są nieskuteczne, a dodatkowo nakładają nowe koszty psychiczne oraz finansowe.

19 Formy pomocy Jedną z form pomocy jest wspieranie w dążeniach, pomoc w zaplanowaniu konstruktywnych działań, wytworzenie gotowości do zmian (w sposobie myślenia, zachowania), pomoc w sprecyzowaniu celów, wartości i powrotu do grupy społecznej, pomoc w odzyskaniu wiary we własne siły, podniesienie samooceny i motywacji do inicjowania działań, nauka planowania, poznanie własnych możliwości,

20 Formy pomocy cd. Sprecyzowanie obszarów poszukiwań, pomoc w uświadomieniu korzyści wynikających z roli pracownika (kontakt z ludźmi, planowanie dnia, organizacja czasu, realizacja określonych zadań), nauczenie sposobów radzenia sobie ze stresem i własnymi emocjami. Celem dla osoby wykluczonej społecznie i zawodowo będzie uszczegółowienie oczekiwań, związanych z uzyskaniem pomocy, oraz zwerbalizowanie swoich problemów, wpływających na przyjętą postawę w poszukiwaniu pracy.

21 Cele osób pomagającychDla osób pracujących z osobami wykluczonymi celem spotkań jest identyfikacja rzeczywistych potrzeb danej osoby, która pozwoli na zastosowanie działań przygotowanych do indywidualnego przypadku. Wyjątkowość sytuacji każdej z osób wykluczonych sprawia że pomoc jest za każdym razem niepowtarzalnym procesem.

22 Formy pomocy Zajęcia aktywizacyjne oraz z zakresu poruszania się po rynku pracy wraz z badaniami preferencji zawodowych – budowanie indywidualnych planów działania, nauczenie umiejętności autoprezentacji i poszukiwania pracy (pisanie CV i listu motywacyjnego), organizacja różnego rodzaju kursów zawodowych i podnoszących kwalifikacje.

23 Formy pomocy Diagnozowanie potencjału osobowościowego, budowanie samopomocowych grup wsparcia, prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych, prowadzenie zajęć samoedukacyjnych, prowadzenie zajęć propagujących alternatywne spędzanie czasu wolnego.

24 Zajęcia z zakresu reintegracji społecznej i zawodowejPierwszym celem zajęć z zakresu reintegracji społecznej i zawodowej jest dowartościowanie człowieka, który tracąc pracę zarobkową i stając się osobą długotrwale bezrobotną traci poczucie własnej godności i wartości, odczuwa kompleks niższości, czuje się bezużytecznym dla bliskich, staje się wyrzuconym poza margines społeczeństwa.

25 Zajęcia z zakresu reintegracji społecznej i zawodowejCelem zajęć jest udzielanie pomocy osobie w odzyskaniu zaufania do samej siebie, wydobycie wszystkiego, co zostało zagłuszone przez poczucie własnej bezużyteczności, podtrzymywanie nadziei, utraconej w trakcie długoletniego pozostawania bez pracy, brakiem zrozumienia wśród najbliższych i w społeczeństwie, a także bezskutecznym poszukiwaniem zatrudnienia

26 Efekty programu Efektem realizacji projektu będzie stworzenie szansy tym, którzy chcą wejść ponownie w obieg społeczny i zawodowy, lecz ze względu na różnego rodzaju trudności nie są w stanie tego sami uczynić. Osoby wykluczone społecznie i zawodowo potrzebuje aby poświęcić mu czas, wysłuchać go zrozumieć jego sytuację (min. psychiczną), mieć czas na indywidualną diagnozę.

27 Efekty programu Pierwszym celem zajęć z zakresu reintegracji społecznej i zawodowej jest dowartościowanie. Uczestnictwo w zajęciach z zakresu budowania samopomocowych grup wsparcia, zajęć psychoedukacyjnych, zajęć samoedukacyjnych sprawi że wykluczeni najpierw poczują się bezpiecznie (bo ktoś ich wysłuchuje) a potem pewniej (ktoś wydobywa ich pozytywne strony).