1 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 1 Procesy zatrucia ksenonem Xe-135 (i ewentualnie innymi truciznami) Izotop paliwowy U-235 Rozszczepienie neutronami termicznym - 60 jąder produktów rozszczepienia ( 30 par) z liczbami masowymi od 72 (najlżejsze) do 161 (najcięższy), najbardziej prawdopodobne rozszczepienie na jądra w stosunku 3:2; rozpad z stosunkiem mas 1:1 z prawdopodobieństwem 10 -2 % Jądra produktów rozszczepienia w różnym stopniu pochłaniają neutrony zmniejszając reaktywność Podział: Trucizny – krótkożyjące produkty rozszczepienia pochłaniające neutrony (bezproduktywnie) Popioły – stabilne produkty rozszczepienia pochłaniające neutrony (bezproduktywnie) Dwie podstawowe trucizny – Xe-135, Sm-149

2 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 2 Podstawowe cechy procesów zatruwania reaktora Bardzo duży przekrój czynny na absorpcję neutronów: Xe-135 - 2.65 10 6 b, Sm-149 – 40.8 10 3 b (E t =0.025eV) Szybkie osiąganie koncentracji równowagowej: Xe-135 – 30-40 godzin, Sm-149 – 8-10 dni Zwiększenie zatrucia po zatrzymaniu reaktora: jama jodowa, jama prometowa Czasowy wzrost lub spadek reaktywności związany ze zmianą koncentracji Xe-135 lub Sm-149 po zmianie mocy

3 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 3

4 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 4

5 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 5

6 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 6

7 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 7

8 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 8 Definicja zatrucia ksenonem

9 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 9 Rozruch reaktora

10 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 10 Rozruch reaktora

11 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 11 Zatrzymanie reaktora

12 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 12 Zatrzymanie reaktora

13 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 13 Zatrzymanie reaktora

14 Sterowanie elektrownią jądrową 2012/2013Procesy zatrucia reaktora I Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania 14 Dziękuję za uwagę Zapraszam na zajęcia laboratoryjne