1 Stresory – czynniki stresorodne – wycena natężeniaQ śmierć współmałżonka Q rozwód separacja uwięzienie śmierć bliskiej osoby choroba lub uraz fizyczny zawarcie związku małżeńskiego utrata pracy pogodzenie się ze współmałżonkiem przejście na emeryturę zajście w ciążę nowa praca, pogorszenie zarobków istotne 38 śmierć przyjaciela zmiany w ilości obowiązków zawodowych 29 zmiana w rozkładzie godzin pracy wakacje

2 Ostry stres stres traumatyczny

3 q powstaje wskutek oddziaływania stresorów szczególnie silnychStres traumatyczny     q powstaje wskutek oddziaływania stresorów szczególnie silnych  są to zdarzenia zagrażające zdrowiu lub życiu: pożar powódź huragan katastrofy górnicze katastrofy budowalne wypadki komunikacyjne trzęsienia ziemi tsunami zamachy terrorystyczne porwania wojny przemoc np. seksualna, zawiedziona miłość

4 Stres traumatyczny - stresoryQ zagrożenie życia Q poważne zranienia ekstremalne wyczerpanie Q uczestnictwo w tragicznym zdarzeniu Q obserwowanie tragicznego w skutkach zdarzenia poczucie własnej odpowiedzialności za tragiczne wydarzenie Q

5 PTSD zespół potraumatycznyosoba była narażona bezpośrednio na traumatyczne zdarzenie lub była świadkiem takiego zdarzenia, które: spowodowało lub mogło spowodować śmierć lub poważne obrażenia ciała q zdarzenie to wywołało u jednostki intensywny lęk, poczucie bezradności lub poczucie przerażenia MCMP Lubin

6 PTSD zespół potraumatycznyB. traumatyczne zdarzenie stale odnawia się w świadomości jednostki w postaci: q natrętnych przypomnień, myśli i obrazów q nawracających przykrych snów, zachowań i uczuć, jak gdyby zdarzenie ponownie wystąpiło q psychologicznego distresu w zetknięciu się z wewnętrznymi lub zewnętrznymi sygnałami symbolizującymi( przypominającymi) zdarzenie q wzmożonej fizjologicznej reaktywności na bodźce symbolizujące różne aspekty zdarzenia

7 PTSD zespół potraumatycznyC.     Utrzymuje się uporczywa tendencja do unikania wszelkich bodźców kojarzących się ze zdarzeniem i odrętwienie emocjonalne przejawiające się w: q     Unikaniu myśli, uczuć, rozmów na temat urazu q     Unikaniu czynności, miejsc lub ludzi przypominających uraz q   Niemożności przypominania sobie ważnych aspektów zdarzeń q     Znacznym obniżeniu zainteresowań i chęci uczestniczenia w istotnych dla jednostki sferach życia q       Poczuciu odcięcia się i obcości wobec innych osób q       Zawężeniu zakresu odczuwanych emocji q       Skróceniu perspektywy życiowej MCMP Lubin

8 PTSD zespół potraumatycznyD.   Występują symptomy zwiększonego pobudzenia (arousal) nie występujące przed zdarzeniem: q       Trudności w zasypianiu i przerywanie snu q       Irytacja i wybuchy gniewu q       Trudności w koncentrowaniu się q       Wzmożona czujność q       Nadmierna reakcja przestrachu (startl response) MCMP Lubin

9 PTSD zespół potraumatyczny         E.      Zaburzenia wymienione w punktach B, C, D trwają dłużej niż miesiąc F.      Zaburzenia spowodowały istotny klinicznie distres lub pogorszenie się funkcjonowanie jednostki w rodzinie, pracy, innych ważnych dla jednostki obszarach życia. MCMP Lubin

10 PTSD narzędzia badawczeskala Wpływu Zdarzeń Weissa i Marmara mierzy 3 wymiary: intruzję pobudzenie (arosual) unikanie kwestionariusz Mini-COPE C.S. Carvera ocenia strategie radzenia sobie ze stresem: aktywność, planowanie, pozytywne przewartościowanie, akceptacja, poczucie humoru, zwrot ku religii, poszukiwanie wsparcia instrumentalnego, zajmowanie się czymś innym, zaprzeczanie, wyładowanie, używki, wycofanie obwinianie siebie Każda skala obejmuje 2 twierdzenia; badany ustosunkowuje się do każdego twierdzenia na skali od 0 (prawie nigdy tak nie postępuję) do 3 (prawie zawsze tak postępuję)

11 W badaniach strażaków kanadyjskich i amerykańskich stwierdzono, że prawie 90% spośród nich miało kontakt przynajmniej z jednym zdarzeniem traumatycznym w ciągu ostatniego roku. Objawy PTSD stwierdzono o 17-22% spośród badanych. Wśród policjantów holenderskich odsetek z objawami stresu traumatycznego wynosił 7% natomiast w badaniach służb ratowniczych w Polsce (badania przeprowadzał IMP w Łodzi) od 3,4 do 4,8% (strażacy, pomoc doraźna). W badaniach Instytutu 79% strażaków doświadczyło zdarzenie traumatyczne.

12 Strategie stosowane przez badanych strażakówPoziom PTSD u strażaków rośnie ze stażem pracy Strategie stosowane przez badanych strażaków Najwyższe preferencje uzyskiwały strategie polegające na : 1. Skoncentrowanie na problemie 2. Akceptacja 3. Planowanie 4. Pozytywne przewartościowanie 5. Aktywne radzenie sobie ze stresem Strategie stosowane przez badanych strażaków Najniższe preferencje uzyskiwały strategie polegające na : 1. Zaprzestaniu działania 2. Zaprzeczenie 3. Używki 4. Hamowanie społeczne 5. Zwrot ku religii 6. Odwracanie uwagi 7. Wyładowanie