1 Styl życia a zdrowie STYL ŻYCIA A ZDROWIE JOLANTA SIEPLIŃSKABEATA ŁAZIUK
2 WPŁYW STRESU NA ZDROWIE ZNACZENIE RUCHU W ŻYCIU CZŁOWIEKACZĘŚĆ I STYL ODŻYWIANIA SKUTKI NAŁOGÓW CZĘŚĆ II WPŁYW STRESU NA ZDROWIE ZNACZENIE RUCHU W ŻYCIU CZŁOWIEKA
3 CZĘŚĆ I STYL ŻYWIENIA SKUTKI NAŁOGÓW
4 STYL ŻYCIA – CAŁOKSZTAŁT CECH CHARAKTERYSTYCZNYCHDLA JEDNOSTKI LUB ZBIOROWOŚCI, WYRÓŻNIAJĄCY SIĘ W ŻYCIU CODZIENNYM – W POSTAWACH WOBEC PRACY, SPOSOBU SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO, KONSUMPCJI, STROJU, STOSUNKACH MIĘDZYLUDZKICH.
5 ZDROWIE TO JAK NAJDŁUŻSZA MOŻLIWOŚĆAKTYWNEGO I TWÓRCZEGO ŻYCIA BEZ CHORÓB I NIEPEŁNEJ SPRAWNOŚCI, ALE NAWET Z NIMI, JEŻELI NIE DA SIĘ ICH WYELIMINOWAĆ.
6 PRZYCZYNY NADMIERNEJ MASY CIAŁAPREDYSPOZYCJE GENETYCZNE BŁĘDY ŻYWIENIOWE ZBYT NISKA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA SYTUACJA SPOŁECZNO – EKONOMICZNA - BIERNE FORMY WYPOCZYNKU - MODEL ŻYWIENIA W DOMU RODZINNYM - REAKCJA NA STRES
7 10 ZASAD PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIADOSTOSUJ ILOŚĆ ZJEDZONEGO POŻYWIENIA DO TWOJEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ SPOŻYWAJ POSIŁKI REGULARNIE, JEDZ WOLNO I PRZEŻUWAJ KAŻDY KĘS STARAJ SIĘ, ABY CODZIENNE ZAPOTRZEBOWANIE ORGANIZMU NA ENERGIĘ W CO NAJMNIEJ 55% POKRYWAŁY WĘGLOWODANY BIAŁKO POWINNO DOSTARCZYĆ 12% OGÓŁU ENERGII
8 TŁUSZCZE POWINNY DOSTARCZAĆ NIE WIĘCEJ NIŻ 30% OGÓLNEJ ENERGII, UŻYWAJ OLEJÓW ROŚLINNYCH, WYSTRZEGAJ SIĘ TŁUSTYCH MIĘS, WĘDLIN I PRZETWORÓW MLECZNYCH O WYSOKIEJ ZAWARTOŚCI TŁUSZCZU MLEKO I PRZETWORY MLECZNE SPOŻYWAJ CODZIENNIE SPOŻYWAJ PRODUKTY ZAWIERAJĄCE BŁONNIK CZĘSTO SPOŻYWAJ WARZYWA I OWOCE OGRANICZ SPOŻYWANIE SOLI STARAJ SIĘ, ABY TWOJE POŻYWIENIE BYŁO UROZMAICONE I ZBILANSOWANE
9 PIRAMIDA ZDROWIA WARZYWA I OWOCE AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA 5 x DZIENNIEKilka razy w miesiącu lub częściej w mniejszych ilościach AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA CODZIENNIE Kilka razy w tygodniu codziennie FUNDACJA PROMOCJI ZDROWIA
10 BMI WSKAŻNIK MASY CIAŁA BMI - STOSUNEK MASY CIAŁA DO KWADRATU WZROSTUBMI = 17 – 24, PRAWIDŁOWA MASA CIAŁA BMI = 25 – 29, NADWAGA BMI > OTYŁOŚĆ
11 NAŁÓG PRZYZWYCZAJENIE – PSYCHICZNE UZALEŻNIENIE ODJAKIEJŚ SUBSTANCJI PROWADZĄCE DO WYSTĄPIENIA OBJAWÓW ABSTYNENCJI PO JEJ ODSTAWIENIU. NAŁÓG NADUŻYWANIE – UŻYWANIE DANEJ SUBSTANCJI W NADMIERNYCH ILOŚCIACH , SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA. NAŁÓG - CIELESNE I PSYCHICZNE UZALEŻNIENIE SIĘ OD JAKIEJŚ SUBSTANCJI, KTÓREMU TOWARZYSZĄ OKREŚLONE ZMIANY ZACHOWANIA ORAZ KONIECZNOŚĆ CIĄGŁEGO ZWIĘKSZANIA DAWKI.
12 OD CZEGO MOŻEMY UZALEŻNIĆ SIĘ?ALKOHOL LEKI SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE NIKOTYNA JEDZENIE SEKS KOMPUTER HAZARD
13 SPOŁECZNE SKUTKI NAŁOGÓWZATRUCIE POWIETRZA I CAŁEGO ŚRODOWISKA ZWIĘKSZONE RYZYKO ZACHOWAŃ PRZESTĘPCZYCH ZAGROŻENIE POŻAROWE ZWIĘKSZONE ZAGROŻENIE CHOROBAMI TRUDNOŚCI W PRZYSWAJANIU NOWYCH TREŚCI
14 OBNIŻONY POZIOM SAMOKONTROLIOBNIŻONA EFEKTYWNOŚĆ PRACY STRATY MATERIALNE, RODZINNE NIEHIGIENICZNOŚĆ ŻYCIA I WYGLĄDU STRATY MORALNE UTRATA PRACY WYKLUCZENIE ZE SPOŁECZEŃSTWA
15 CZĘŚĆ II WPŁYW STRESU NA ZDROWIE ZNACZENIE RUCHU DLA CZŁOWIEKA
16 HIGIENA PRACY UMYSŁOWEJDBAŁOŚĆ O MIKROKLIMAT POMIESZCZENIA, GDZIE ODBYWA SIĘ PRACA, NAUKA - TEMP.16 stopni, WILGOTNOŚĆ 40-60%,WIETRZENIE STOSOWANIE EFEKTYWNEGO WYPOCZYNKU : - bardzo krótkie 5 – 10 min. przerwy, relaks, gimnastyka oddechowa - krótki - aktywny wypoczynek najlepiej na świeżym powietrzu - długi - ferie, wakacje – wypoczynek urozmaicony - półgodzinny odpoczynek przed snem WŁAŚCIWE ODŻYWIANIE – CO NAJMNIEJ PÓŁ GODZINY PRZED ROZPOCZĘCIEM PRACY ORAZ W CZASIE PRZERW (soki, owoce), JEŚLI PRACA TRWA DŁUŻEJ – DŁUŻSZE PRZERWY (np. obiadowa)
17 OBJAWY ZMĘCZENIA PSYCHICZNEGOBÓLE GŁOWY TRUDNOŚCI W PODEJMOWANIU DECYZJI ZMNIEJSZENIE KONCENTRACJI ZMIENNOŚĆ NASTROJÓW DRAŻLIWOŚĆ, LĘK OBNIŻENIE ODPORNOŚCI NA STRESY
18 SKUTKI ZBYT WYSOKIEGO POZIOMU STRESUOgólne fizyczne napięcie ciała ,które może objawiać się podwyższonym ciśnieniem krwi, niestrawnością, bólami, wzmożonym poceniem się, uczuciem słabości, suchością w jamie ustnej Zaburzenia koordynacji Zwolniony refleks Lęk i zamęt w głowie Niemożność skoncentrowania się i normalnego myślenia
19 SKUTKI OPTYMALNEGO POZIOMU STRESUODPRĘŻENIE PSYCHICZNE I JEDNOCZESNY PRZYPŁYW ENERGII ŚWIADOMOŚĆ DOBREJ FORMY I WŁAŚCIWEGO FUNKCJONOWANIA WYOSTRZONA UWAGA I WIARA W SIEBIE SZYBKI REFLEKS ZAINTERESOWANIE, ZAANGAŻOWANIE, ŁATWOŚĆ REALIZACJI ZADAŃ
20 SKUTKI ZBYT NISKIEGO POZIOMU STRESUPOCZUCIE ZNUDZENIA I BEZUŻYTECZNOŚCI BRAK ZAINTERESOWANIA I ZAANGAŻOWANIA ODPŁYW ENERGII PRZEKONANIE, ŻE WSZYSTKO JEST BEZ SENSU URASTANIE PROSTYCH PRAC DO OGROMNYCH ZADAŃ
21 WPŁYW STRESU NA NAPIĘCIE MIĘŚNIOWEEMOCJONALNE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE RELAKSACYJNE ODDZIAŁYWANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WZROST TOLERANCJI NA STRES, POCZUCIE ODPRĘŻENIA, RADOŚĆ ŻYCIA OBNIŻENIE NAPIĘCIA EMOCJONALNEGO ZMNIEJSZENIE NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
22 ZASADY UCZENIA SIĘ PRZYGOTUJ MIEJSCE NAUKIUSTAL KOLEJNOŚĆ UCZENIA SIĘ PRZEDMIOTÓW – ZGODNIE Z WYMOGAMI HIGIENY; PRZEPLATAJĄC TRUDNE TREŚCI Z ŁATWYMI UCZ SIĘ SYSTEMATYCZNIE STOSUJ AKTYWNY SPOSÓB UCZENIA SIĘ PODCZAS POWTARZANIA ROZŁÓŻ MATERIAŁ STOSUJ CICHE, BARDZO UWAŻNE CZYTANIE, A NASTĘPNIE CZYTAJ GŁOŚNO, POWTARZAJĄC NOWE LUB WAŻNE WERSY
23 ZASADY ORGANIZACJI NAUKI PRZED EGZAMINEMWYBIERZ PORĘ DNIA I OKREŚL CZAS PRZEZNACZONY NA NAUKĘ MATERIAŁ WYMAGAJĄCY OPANOWANIA PAMIĘCIOWEGO POWTARZAJ WIECZOREM TREŚCI TRUDNE POWTARZAJ W GODZINACH NAJWIĘKSZEJ WYDOLNOŚCI ORGANIZMU ZAGADNIENIA Z DANEGO PRZEDMIOTU POWTARZAJ MNIEJSZYMI PARTIAMI, A CZĘŚCIEJ
24 POWTARZANIE ROZPOCZYNAJ OD ZAGADNIEŃ ŁATWIEJSZYCH I ZROZUMIAŁYCHINNYCH PRZEDMIOTÓW UCZ SIĘ W OSOBNYM BLOKU, CO NAJMNIEJ PO GODZINNEJ PRZERWIE WYKORZYSTUJ SWÓJ INDYWIDUALNY SPOSÓB UCZENIA SIĘ I WYPOCZYNKU UCZ SIĘ Z DRUGĄ OSOBĄ DO POWTARZANIA WYBIERAJ PRZEDMIOTY KONTRASTUJĄCE ZE SOBĄ SPORZĄDŹ PLAN MATERIAŁU DO POWTÓRKI PRZYNAJMNIEJ JEDEN DZIEŃ W TYGODNIU POZOSTAW WOLNY OD NAUKI
25 ZALECENIA DO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ I WYSIŁKÓW WYTRZYMAŁOŚCIOWYCHWysiłek taki nie powinien przekraczać 30% maksymalnej możliwości danej osoby Powinno się ćwiczyć codziennie przez godzinę lub 2-3 razy w tygodniu przez 2 godziny W czasie ćwiczeń należy kontrolować tętno : 200 – wiek w latach = X Jeśli wybierzemy bieganie, to pierwsze 5 – 6 treningów lepiej biegać lekkim truchtem, przeplatanym intensywnym marszem, pokonują dystans 2 -5 kilometrów
26 Nie należy biegać, ani ćwiczyć na „pełny gaz’’; lepiej wolniej, ale dłużej : stopniowo wydłużać dystans Trening biegowy musi poprzedzać gimnastyka Na jeden trening trzeba przeznaczyć co najmniej 30 minut Należy ćwiczyć bez względu na pogodę i nie oczekiwać natychmiastowych efektów Ćwiczenie należy zaczynać nie wcześniej niż 2 godz po posiłku
27 SPOSOBY NIWELOWANIA NAPIĘCIA EMOCJALNEGOCELOWY RUCH FIZYCZNY : - CODZIENNE ĆWICZENIA PRZEZ 1 GODZINĘ LUB 2-3 RAZY W TYGODNIU PO 2 GODZINY - PRZED GIMNASTYKĄ TRENING BIEGOWY - SPACER - JAZDA NA ROWERZE - JOGGING - PŁYWANIE, TANIEC ĆWICZENIA RELAKSACYJNO – KONCENTRUJĄCE OPUSZCZENIE MIEJSCA STRESUJĄCEGO I SKIEROWANIE UWAGI NA INNE SPRAWY ĆWICZENIA ODDECHOWE DIETA ANTYSTRESOWA – VIT. B1, B5, B6, MAGNEZ
28 WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJPOWIĘKSZENIE MOŻLIWOŚCI FUNKCJONOWANIA MÓZGU – ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ, ODBIORU WRAŻEŃ Z OTOCZENIA – RÓWNOWAGA PSYCHICZNA I NEUROWEGETATYWNA POBUDZENIE FUNKCJI PODWZGÓRZA I PRZYSADKI MÓZGOWEJ - POCZUCIE RADOŚCI ŻYCIA (EFEKT ANTYDEPRESYJNY) SZYBSZE I ŁATWIEJSZE OSIĄGANIE STANU ROZLUŹNIENIA MIĘŚNI MNIEJSZA PODATNOŚĆ NA WYBUCHY AGRESJI I WROGOŚCI SKUTEK ANTYNERWICOWY WIĘKSZA ODPORNOŚĆ NA ZABURZENIA FUNKCJONOWANIA ORGANIZMU TJ.: NIEPOKÓJ, LĘK, BÓLE I ZAWROTY GŁOWY, BEZSENNOŚĆ, ZABURZENIA PRZEWODU POKARMOWEGO, ZABURZENIA NACZYNIOWE
29 PODSUMOWANIE W NAJWIĘKSZYM PROCENCIE NA STAN ZDROWIA WPŁYWA STYL ŻYCIACZŁOWIEK W NAJWIĘKSZYM STOPNIU MOŻE MODYFIKOWAĆ WŁASNY STYL ŻYCIA PRAWIDŁOWY STYL ŻYWIENIA WPŁYWA NA UTRZYMANIE ZDROWIA I PRAWIDŁOWEJ MASY CIAŁA NA EFEKTYWNOŚĆ NAUKI WPŁYWA PRZESTRZEGANIE ZASAD HIGIENY PRACY UMYSŁOWEJ PODSTAWĄ ZDROWIA I WOLNOŚCI JEST ŻYCIE BEZ NAŁOGÓW AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA PEŁNI FUNKCJĘ ANTYSTRESOWĄ, ANTYDEPRESYJNĄ, PODNOSI EFEKTYWNOŚĆ PRACY I NAUKI
30 Literatura uzupełniającaCharzyńska – Gula M., Środowiskowy program wychowania zdrowotnego w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. Katedra i Zakład Pielęgniarstwa Społecznego, Wydział Pielęgniarski Akademii Medycznej w Lublinie, Komisja Profilaktyki Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Lublin 1997.