1 SYSTEMY LOGISTYCZNE Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKIInstytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Zakład Logistyki i Systemów Transportowych Budynek B8, pok. 23

2 dóbr i odpowiadającej im informacjiIstota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki. Logistyka jest częścią procesu łańcucha dostaw, która obejmuje: planowanie sterowanie wydajnością oraz skutecznością przepływu i przechowywania dóbr i odpowiadającej im informacji od źródła (miejsca powstania dobra) do ujścia (miejsca konsumpcji lub użytkowania) z zamiarem spełnienia oczekiwań klientów.

3 Schemat strukturalny logistyki i poziomy jej działaniaIstota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Schemat strukturalny logistyki i poziomy jej działania

4 Obszary działań logistycznychObszar decyzyjny Poziom strategiczny Poziom taktyczny Poziom operacyjny Zaopatrzenie Produkcja Dystrybucja Zwiększenie niezawodności realizowanych dostaw przez dobór odpowiednich dostawców. Automatyzacja przepływów materiałowych w produkcji. Zwiększenie poziomu dostępności produktu dla klienta. Kontrakty na dostawy surowców. Monitorowanie współpracy z dostawcami. Montaż linii przenośnika automatycznego. Umowa z firmą świadczącą usługi spedycyjne. Realizacja dostawy. Rejestracja odchyleń od zamówienia w dostawie w systemie komputerowym. Realizacja zamówienia.

5 Obszary działań logistycznych: Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Obszary działań logistycznych: Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi. Magazynowanie dóbr rzeczowych. Tworzenie infrastruktury magazynowej. Transport materiałów. Gospodarka opakowaniami.

6 Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi:Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi: Przekazywanie i realizacja zamówień handlowych dotyczących materiałów; Opracowanie zleceń materiałowych; Analiza zamówień materiałowych; Wykorzystywanie środków informacji w obsłudze zamówień i zarządzaniu przepływami materiałowymi; Sterowanie przepływami produkcji i dystrybucji; Zarządzanie przepływami produkcji i dystrybucji.

7 Magazynowanie dóbr rzeczowych:Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Magazynowanie dóbr rzeczowych: Ustalenie struktury i ilości towarów przeznaczonych do magazynowania; Ustalenie wielkości dostaw oraz cyklu dostaw; Ustalenie poziomów norm zasobów magazynowania; Określenie poziomów „zapasów bezpieczeństwa”; Ustalenie sposobów kontroli stanu zapasów materiałowych; Sporządzenie prognoz potrzeb materiałowych.

8 Tworzenie infrastruktury magazynowej:Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Tworzenie infrastruktury magazynowej: Wybór lokalizacji, charakteru, potencjału i wielkości obszaru obsługiwanego przez magazyny; Projektowanie systemów magazynowych; Dobór wyposażenia technicznego dla potrzeb składowania i czynności magazynowych; Synteza układów automatycznej identyfikacji ładunków i elektronicznej wymiany informacji; Eksploatacja magazynów i ich infrastruktury; Dobór technologii magazynowania;

9 Tworzenie infrastruktury magazynowej (c.d.) :Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Tworzenie infrastruktury magazynowej (c.d.) : Organizacja obsługi środków transportu w magazynach oraz ich otoczeniu; Organizacja prac związanych z komisjonowaniem materiałów (kompletowanie, sortowanie, kodowanie itp.); Organizacja pracy personelu; Przyjmowanie, wydawanie i przetwarzanie informacji zawartych w dokumentach obrotu towarowego.

10 Transport materiałów:Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Transport materiałów: Dobór środków transportowych do określonych zadań przemieszczania i manipulacji materiałów; Ustalenie warunków automatyzacji i robotyzacji procesów przeładunku i transportu materiałów; Organizacja przewozów kombinowanych; Organizacja procesu spedycji; Optymalizacja łańcuchów transportowych.

11 Gospodarka opakowaniami:Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Gospodarka opakowaniami: Ustalenie warunków spełniania funkcji logistycznych przez opakowania; Tworzenie normowo opakowanych jednostek ładunkowych (pakiety, pojemniki, palety, kontenery); Gospodarowanie opakowaniami zwrotnymi oraz recycling opakowań zużytych.

12 Istota i założenia koncepcji logistycznych Fazy rozwoju logistyki

13 Istota i założenia koncepcji logistycznych Fazy rozwoju logistyki

14 Główne problemy współczesnej logistykiWażne kierunki rozwoju badań nad przestrzennym rozwojem logistyki: zróżnicowanie przestrzenne zagospodarowania regionów na świecie, rozwój sieci logistycznej w aglomeracjach miejskich, wpływ logistykochłonności regionów na efektywność rozwiązań logistycznych w przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami.

15 Główne problemy współczesnej logistykiWażne zadania logistyki międzynarodowej: oferowanie klientom na całym świecie niepowtarzalnych wartości, dostosowanie do środowisk narodowych o zróżnicowanej kulturze, różnych systemach gospodarczych i politycznych, odmiennej infrastrukturze, zarządzanie rozbudowaną siecią.

16 Główne problemy współczesnej logistykiNajważniejsze obszary zarządzania przedsiębiorstwem w aspekcie udziału w europejskich łańcuchach dostaw, m.in: udoskonalenie metod obsługi transportowej i magazynowej przedsiębiorstwa, zmiany w wielkości i strukturze nakładów na infrastrukturę logistyczną, kryteria wyboru dostawców ze względu na rozwój logistyki międzynarodowej.

17 Zarządzanie łańcuchem logistycznymIstota zarządzania logistycznego w firmie – zasada „7W”. Właściwy produkt co? komu? jak? Problemy logistyczne Właściwym odbiorcom We właściwej jakości i po właściwych kosztach W praktyce „7W” oznacza realizację podstawowych zadań logistyki w przedsiębiorstwie, a mianowicie: [1] usprawnienie zarządzania procesami przepływu i magazynowania produktów, prowadzące do zaspokojenia materialnych potrzeb uczestników procesów logistycznych, uwzględnienie w strategii rozwoju przedsiębiorstwa elementów związanych z budową łańcuchów logistycznych, podporządkowanie czynności związanych z procesami logistycznymi wymaganiom obsługi klientów, zwiększenie efektywności przepływu dóbr, co prowadzi do obniżenia kosztów przepływu, a ostatecznie- kosztów procesów logistycznych. [1] „Informatyczne wspomaganie łańcucha logistycznego” Piotr Adamczewski gdzie? ile? kiedy? We właściwym miejscu We właściwej ilości We właściwym czasie

18 Zarządzanie łańcuchem logistycznymZarządzanie zintegrowanym łańcuchem dostaw powinno przynieść następujące efekty: koordynację dostaw surowca – mniejsze wymagania przestrzenne w magazynowaniu oraz minimalizowaniu zapasów, likwidowanie braków w zapasach, wysoki poziom obsługi, niewielkie zapasy w całym łańcuchu, redukcję kosztów, skrócenie czasów dostaw, polepszenie wskaźnika dostaw „na czas”, bardziej konkurencyjną pozycję firmy na rynku: szybsze wprowadzanie zmian i ulepszeń produktów, mniej problemów z jakością, obniżenie kosztów, stabilne konkurencyjne ceny.

19 Zarządzanie łańcuchem logistycznymBARIERY w zastosowaniu koncepcji SCM w praktyce: Brak przejrzystości – brak pełnej informacji Różne metody i systemy księgowania Brak zaufania do partnerów biznesowych Strategia dominowania w SCM (monopolizacja decyzyjna) Krótkie horyzonty czasowe w procesie planowania Brak myślenia (woli, umiejętności) systemowego Brak zaangażowania Błędne dopasowanie partnerów (dostawców/odbiorców) ?

20 Zarządzanie łańcuchem logistycznymBariera Brak przejrzystości Zmienność Projekt produktu Brak dzielenia się informacjami Słabe relacje Niezamierzone skutki Brak zaangażowania X Zamieszanie i chaos Wskaźniki oceny Ograniczenia Niechęć do zmian Źródło: Logistyka 2/2005

21

22 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.

23 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.IDENTYFIKACJA SYSTEMU Cel działania systemu: główny cel, misja, drugorzędne cele, których nie można pominąć, poziom istotności tych funkcji. Struktura systemu: różne komponenty systemu, ich rola i charakterystyki, sprzężenia między komponentami, lokalizacja komponentów. Otoczenie systemu: inne rozważane systemy, warunki funkcjonowania systemu.

24 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.System to pewna całość, w której współdziałają wyodrębnione części składowe. Działanie systemu zależy od funkcji części składowych i związków między nimi. Powiązania części składowych określają strukturę systemu.

25 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Cechy wyróżniające systemowy model rozwiązywania problemów: Całościowość Kompleksowość Esencjalizm Strukturalizm Kontekstowość Celowość

26 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.System logistyczny celowo zorganizowany i połączony zbiór elementów (podsystemów) takich jak, m. in.: produkcja, transport, magazynowanie - wraz z relacjami między nimi oraz ich własnościami, warunkującymi przepływ strumieni towarów, środków finansowych i informacji.

27 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Wśród elementów systemu logistycznego wyróżnia się węzły i ścieżki sieci zaopatrzeniowej, rozpatrywanej w dwóch warstwach – fizycznej (ludzie i zasoby materialne) oraz informacyjnej (ujęcie ilościowe i wartościowe). Do najważniejszych elementów systemu logistycznego należą: środki techniczne umożliwiające przemieszczenie, przeładunek i magazynowanie towarów w cyklach zaopatrzeniowych (od powstania produktu do konsumenta), zintegrowane sieci komputerowe umożliwiające automatyzację / wspomaganie zarządzania i sterowania procesami logistycznymi, służby decyzyjne zarządzające fizycznym przemieszczaniem towarów.

28 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.

29 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Klasyfikacja systemów logistycznych dzieli systemy według zakresu funkcjonowania systemu: instytucjonalne – liczba i rodzaj instytucji składających się na strukturę systemu, funkcjonalne 1 – sfera działania w przedsiębiorstwie i w skali łańcucha logistycznego (fazy przepływów), funkcjonalne 2 – treść zadań logistycznych, strukturalno-decyzyjno-funkcjonalne – struktura funkcji zarządzania oraz szczebel podejmowania decyzji, przedmiotowo-strukturalne – rodzaj procesów /przepływów i struktur, efektywnościowe.

30 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Ze względu na poziomy agregacji można wyodrębnić: Makrologistykę (kanały logistyczne); która ma charakter ogólnogospodarczy. Metalogistykę; zajmującą poziom pomiędzy makro- i mikologistyką. Mikrologistykę; podmioty gospodarcze – organizacje gospodarcze, czyli zakres działania wewnątrzorganizacyjny.

31 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.makrologistyczne metalogistyczne mikrologistyczne Ogólnogospodarcze sfery logistyczne Kanały logistyczne w grupach podmiotów Wewnątrz- organizacyjne Systemy Logistyczne

32 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Logistyka przedsiębiorstw dzieli się na: Logistykę przedsiębiorstw produkcyjnych. Logistykę przedsiębiorstw handlowych. Logistykę przedsiębiorstw usługowych.

33 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Aspekt funkcjonalny – liczba i rodzaj rozpatrywanych funkcji logistycznych: Podsystem transportu; Podsystem magazynowania; Podsystem opakowań; Podsystem realizacji zamówień; Podsystem obsługi nabywców.

34 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Aspekt przedmiotowy – rodzaj przepływów: Podsystem przepływów materiałów, surowców i urządzeń; Podsystem przepływów towarów (dóbr finalnych) Podsystem przepływów opakowań, odpadów; Podsystem przepływów informacyjnych.

35 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Faza przepływów – sfera działania w przedsiębiorstwie i w skali łańcucha logistycznego: Podsystem logistyczny dostawców; Podsystem logistyczny w sferze zaopatrzenia; Podsystem logistyczny w sferze produkcji; Podsystem logistyczny w sferze zbytu; Podsystem logistyczny nabywców; Podsystem logistyczny w sferze zwrotu towarów; Podsystem logistyczny w sferze zwrotu opakowań; Podsystem logistyczny w sferze handlu; Podsystem logistyczny w sferze zaopatrzenia materiałów, surowców i ich transformacji.

36 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Aspekt zarządzania i regulacji – faza i proces w systemie zarządzania: Podsystem planowania logistycznego; Podsystem sterowania logistycznego; Podsystem organizacji i realizacji logistyki; Podsystem kontroli logistycznej; Podsystem zarządzania operacyjnego; Podsystem zarządzania strategicznego; Podsystem zarządzania normatywnego; System zintegrowanego zarządzania logistycznego

37 Systemy logistyczne Istota i klasyfikacja systemów logistycznych.Komponenty efektywności systemów: Podsystem kosztów logistycznych; Podsystem usług logistycznych (efektów).

38 Systemy logistyczne Warunki determinujące funkcjonowanie systemu logistycznegoTradycyjne sfery funkcjonalne przedsiębiorstwa produkcyjnego jak zaopatrzenie, produkcja, zbyt, rozdzielają system mikrologistyczny na trzy obszary kompetencyjne: Przepływ surowców i materiałów oraz towarzyszących im informacji w sferze zakupów, Przepływ materiałów i półfabrykatów oraz odpowiedniego zbioru informacji w sferze wytwarzania Przepływ wyrobów gotowych i towarzyszących im informacji w sferze dystrybucji (zbytu)

39 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoStruktura systemu produkcyjnego TZ Pwe M SP Pwy TWW TWT P- układy przeładunkowe TWW- transport międzywydziałowy TWT- transport technologiczny M – układ magazynowy SP- system produkcyjny TZ – Transport zewnętrzny

40 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoSystem mikrologistyczny w przedsiębiorstwie produkcyjnym (SLP) realizuje zadanie logistyczne polegające na: 1. Przekształcaniu i-tych strumieni wchodzących do przedsiębiorstwa od dostawców lWE={l’WEi;l”WEi}, gdzie: l’WEi – postać strumienia materiałów (rodzaj) l’’WEi – natężenie strumienia materiałów i jego rozkład w czasie.

41 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoSystem mikrologistyczny w przedsiębiorstwie produkcyjnym (SLP) realizuje zadanie logistyczne polegające na: 2. Przekształcaniu i-tych strumieni materiałów wychodzących z produkcji: lWYW={l’WYWi;l”WYWi} w i-te strumienie materiałów wychodzących z przedsiębiorstwa lWY={l’WYi;l”WYi} w taki sposób aby spełnić wymagania odbiorców.

42 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoSchemat zadań logistycznych w przedsiębiorstwie produkcyjnym SP SLP lWEi={l’WEi, l”WEi} Uwarunkowanie zewnętrzne wejściowe lWEWi={l’WEWi, l”WEWi} Uwarunkowanie wewnętrzne wejściowe Uwarunkowanie zewnętrzne wyjściowe lWYi={l’WYi, l”WYi} Uwarunkowanie wewnętrzne wyjściowe

43 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoStruktura systemu dystrybucyjnego TZ Pwe MS MK Pwy TM TK TS P- układy przeładunkowe TM- transport magazynowy TS- transport w strefie składowania MS – podukład składowania MK – podukład komisjonowania TZ – Transport zewnętrzny

44 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoSystem mikrologistyczny w przedsiębiorstwie dystrybucyjnym (SLD) realizuje zadania logistyczne, które polega na przekształcaniu i-tych strumieni materiałów wchodzących do przedsiębiorstwa od dostawców: lWEi={l’WEi, l”WEi} w i-te strumienie wychodzące z przedsiębiorstwa zgodnie z zamówieniami klientów – odbiorców.

45 Systemy logistyczne Zasady formułowania systemu logistycznegoSchemat zadań logistycznych w przedsiębiorstwie dystrybucyjnym SLD lWEi={l’WEi, l”WEi} Uwarunkowanie zewnętrzne wejściowe Uwarunkowanie zewnętrzne wyjściowe lWYi={l’WYi, l”WYi}

46 Konkurs 2011

47 Konkurs 2011

48 Konkurs 2011

49 Konkurs 2011

50 Konkurs 2011

51 Strategie logistyczneKolejny wykład Strategie logistyczne