1

2 Sytuacja epidemiologiczna Polski na tle Europy i świata implikacje dla profilaktyki Katowice, wrzesień 2004 Anna Marzec-Bogusławska

3 Ok. 40 milionów osób żyjących z HIV i AIDS na świecie na koniec r. 2003 To o 50% więcej, niż wynikałoby z prognoz WHO z r. 1991, sporządzonych wg ówczesnych danych.

4 Około 14 tys. nowych zakażeń HIV każdego dnia ponad 95% z nich w krajach rozwijających się 2000 to dzieci poniżej 15 roku życia AIDS jest przyczyną co 20 zgonu na świecie około 12 000 to osoby pomiędzy 15 a 49 rokiem życia, z czego: prawie 50% to kobiety około 50% jest między 15 a 24 rokiem życia Około 8 tys. zgonów z przyczyn związanych z HIV/AIDS każdego dnia

5 Afryka Subsaharyjska – blisko 30 mln. osób zakażonych i chorych wg WHO 90% osób zakaziło się poprzez kontakty heteroseksualne, 2.5% to zakażenia jatrogenne Tylko ok. 50 tys. z 4.5 miliona wymagających obecnie terapii, otrzymuje leki ARV 6% ma dostęp do anonimowego testowania 1% kobiet ciężarnych może otrzymać profilaktykę ARV zakażeń wertykalnych 67% zakażonych to młode 15-24 kobiety co minutę zakażeniu HIV ulega 10 osób

6 Azja – ponad 6 milionów zakażeń HIV obecnie - dramatyczne prognozy na następne dekady Indie 4.58 miliona osób zakażonych; szacunki do r. 2010 – 20-25 milionów zakażeń główna droga zakażeń to kontakty seksualne 84.3%, 62 % zakażonych w płd. Azji to młode 15-24 kobiety; 33 miliony osób stosują amfetaminę Chiny - milion zakażonych HIV obecnie, Wg prognoz będzie 15 milionów do r. 2010 70% zakażeń spowodowanych IDU

7 Problem AIDS complacency Ameryka Północna – rośnie liczba zakażeń wśród mężczyzn mających seks z mężczyznami Australia - zmniejszenie zużycia prezerwatyw, wzrost liczby ryzykownych zachowań w grupie MSM Kraje Europy Zachodniej...

8 ... niepokojące tendencje Hiszpania, Włochy, Francja, Portugalia Blisko 1.6 miliona osób żyje z HIV w 2002 przybyło ok. 80 tys. zakażeń 23 tys. osób zmarło w r. 2002 z przyczyn związanych z AIDS 59% zakażeń poprzez kontakty heteroseksualne Szwajcaria - pomiędzy r. 2001 a 2002 odnotowano 25% wzrost liczby nowo-wykrytych zakażeń HIV; najwyższe w Europie Zachodniej wskaźniki zakażeń HIV na 100 tys. mieszkańców w r. 2000 8,2, w porównaniu z 6,1 średnio w regionie Wielka Brytania – w ciągu ostatniego roku liczba zakażeń HIV wzrosła o 20 %

9

10 Europa Środkowa i Wschodnia – czy jeszcze mamy szansę ?

11

12 Polska 1993- 2000 3-11% Przykładowe wskaźniki prewalencji HIV wśród stosujących narkotyki dożylnie The Lancet 18.02.2003 Białoruś 2000 2-4% 7 – 25 % Gomel, 22% Mińsk 66% Svietłogorsk Ukraina 2000 10% Charków 18% Odessa 64% Federacja Rosyjska 1999 do 90% St Petersburg 12% Łotwa 1999 15% Mołdawia 84% Pozostałe kraje Europy Środkowej poniżej 2%

13 Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV z podziałem na drogi zakażenia w Europie Wschodniej 1994 – 2001 Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV Europa Wschodnia ogółem Dożylne stosowanie narkotyków Homo i bi Nieznane czynniki ryzyka Kontakty heteroseksualne

14

15 8941wykrytych zakażeń HIV 20-30 tys. - szacunkowa liczba osób żyjących z HIV i AIDS ( ok. 25% to kobiety ) 73% zakażeń związanych z zachowaniami seksualnymi Wg danych skumulowanych, co najmniej 4947 (59%) zakażeń w związku z dożylnym używaniem narkotyków 1335 zachorowań na AIDS 653 chorych zmarło Każdego roku wykrywa się 550-650 zakażeń HIV i AIDS w Polsce dane od początku epidemii (1985), do końca sierpnia 2004 wg PZH

16 Zakażenia HIV w Polsce z podziałem na grupy wiekowe, w latach 1985 - 2003

17 Główne drogi zakażeń HIV w Polsce w latach 1985-2003

18 Liczba zakażeń HIV na 100 tys. mieszkańców w latach 1999-2003

19 leczenie Podział nakładów finansowych na leczenie i profilaktykę HIV/AIDS profilaktyka 1994 1998 2002

20 Typy programów profilaktycznych 2003 Number r of programmes A. Edukacja różnych grup społecznych i zawodowych w zakresie profilaktyki HIV, B.Działania skierowane do osób żyjących z HIV, C.Działania skierowane do osób o wysokim poziomie zachowań ryzykownych, D.Organizację imprez (obchody Światowego Dnia AIDS, konferencje, konkursy i wystawy plastyczne, spektakle teatralne, festiwale i inne), E.Działalność informacyjną (telefony zaufania, internet, wydawnictwa), F.Punkty anonimowego testowania.

21 Do r. 2005 zapadalność wzrośnie o 25% Będzie 33 miliony osieroconych dzieci cel WHO: włączenie 3 milionów osób do leczenia ARV do r. 2005 - 10-15% oporność na leki ARV w USA i w Europie; HIV/AIDS problem zdrowotny młodych ludzi, co 14 sekund zakaża się osoba w wieku 15-24 Do końca dekady będzie 100 milionów zakażonych HIV i chorych na AIDS Przewiduje się 80 milionów osób zakażonych, tylko w pięciu krajach: Chiny, Indie, Rosja, Etiopia i Nigeria Przyszłość...

22 Implikacje