1 Szantaż finansowy w NBA – rzecz o upadku Seattle SuperSonicsmgr Wojciech Deja (OIRP w Warszawie, WNE UW)

2 Struktura prezentacjiKazus Seattle SuperSonics Ekonomika drużynowego sportu zawodowego w USA Partnerstwo publiczno-prywatne Koncepcje dobrej wiary Model ekonometryczny Wyniki Wnioski Przegląd literatury

3 Kazus Seattle SuperSonics: historiaRok założenia: 1967 Mistrzostwa NBA: 1979 Wicemistrzostwa NBA: 1978, 1996 Mistrzostwa Konferencji: 1978, 1979, 1996 Mistrzostwa Dywizji: 1978, 1979, 1994, 1996, 1997, 1998, 2005

4 Kazus Seattle SuperSonics: chronologia18 lipca 2006 roku: sprzedaż klubu przez Basketball Club of Seattle (Howard Schultz) grupie kapitałowej z Oklahoma City Professional Basketball Club LLC (Clayton I. Bennett) 13 lutego 2008 roku: ostateczna propozycja hali w Renton (koszt budowy: $ 500 mln): $ 300 mln – Stan Waszyngton $ 100 mln – miasto Renton $ 100 mln – sprzedaż licencji i praw nazwy (ryzyko obciąża Professional Basketball Club LLC)

5 Kazus Seattle SuperSonics: chronologia22 kwietnia 2008 roku: Howard Schultz pozywa Professional Basketball Club LLC (Schultz v. Bennett) 3 lipca 2008 roku: SuperSonics przeniesieni do Oklahoma City 18 lipca 2008 roku: termin rozwiązujący obowiązywania klauzuli dobrej wiary 29 sierpnia 2008 roku: Howard Schultz cofa pozew przeciwko Professional Basketball Club LLC

6 Ekonomika drużynowego sportu zawodowego w USADrużyny jako oligopoliści Silne bariery wyjścia i wejścia – ligi regulują podaż poprzez przyznanie licencji Monopol terytorialny Sprzedaż lub relokacja drużyny wymaga aprobaty innych właścicieli

7 Ekonomika drużynowego sportu zawodowego w USAKonsekwencje: popyt znacznie przekraczający podaż rywalizacja między miastami drużyny dysponują formą nacisku na władze lokalne

8 Partnerstwo publiczno-prywatne: pojęcieŚwiadczenie usług pożytku publicznego przez podmioty prywatne Art. 1 ust. 2 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z dnia 19 grudnia 2008 roku (Dz. U. z 2009 r., Nr 19, poz. 100): „ Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym”

9 Partnerstwo publiczno-prywatne: systemyOperate and Maintenance Design-Build Turnkey Operation Warp Around Addition Lease-Purchase Temporary Privatization Lease-Develop-Operate Buy-Develop-Operate Build-Transfer-Operate Build-Own-Operate-Transfer Build-Own-Operate

10 Partnerstwo publiczno-prywatne: finansowanie obiektów sportowych w USAPrzyjęte systemy: Design-Build, Turnkey Operation, Build-Transfer-Operate, Temporary Privatization Środki publiczne – głównie źródła podatkowe: podatek od sprzedaży podatek od własności akcyza od alkoholu i tytoniu podatek od wynajmu samochodów Prawodawstwo stanowe

11 Partnerstwo publiczno-prywatne: przykład stadionów Qwest Field i Safeco Field (Seattle)2% podatek od hoteli i moteli ($ 81 mln) 1% i 2% podatki od wynajmu samochodów ($ 22 mln oraz $ 18 mln) 0.017% i 0.016% podatki od sprzedaży ($ 155 mln oraz $ 77 mln) 0.05% podatek od posiłków i napojów w King County ($ 75 mln)

12 Partnerstwo publiczno-prywatne: żądania właścicieli klubówWiek Pojemność Liczba lóż luksusowych Położenie geograficzne (węzeł komunikacyjny)

13 Koncepcje dobrej wiaryKoncepcja subiektywna: stan psychiczny osoby polegający na usprawiedliwionym okolicznościami błędnym przekonaniu co do istnienia prawa lub stosunku prawnego („nie wiedzieć” i „nie móc wiedzieć”) Koncepcja obiektywna: prawne standardy etycznego postępowania; umożliwia ocenę czynności prawnej w sposób elastyczny, uwzględniając przyjęte w obrocie zwyczaje

14 Koncepcje dobrej wiaryDobra wiara w znaczeniu subiektywnym odnosi się najczęściej do prawa rzeczowego, w znaczeniu obiektywnym – do prawa zobowiązań Na potrzeby badania - dobra wiara w znaczeniu obiektywnym: klauzula generalna prawo UE: dobre obyczaje, słuszność prawo brytyjskie: rozsądek prawo holenderskie: rozsądek i słuszność prawo polskie: zasady współżycia społecznego

15 Model ekonometryczny: baza danychPróba przekrojowa 104 obserwacje dla obiektów sportowych stosowanych w 4 zawodowych ligach USA: koszykarskiej NBA bejsbolowej MLB futbolowej NFL hokejowej NHL Brak danych dla Wrigley Field (Chicago), Fenway Park (Boston), Yankee Stadium (Nowy Jork)

16 Model ekonometryczny: źródła bazy danych leagues.htm htm

17 Model ekonometryczny: źródła bazy danych

18 Model ekonometryczny: zmienneZmienna objaśniana: pub Zmienne objaśniające: sports (NBA, MLB ?, NFL - , NHL +, różne ligi -) age (+) politics (republikanie, demokraci -) owner (prywatny, publiczny +) stadium (hale, stadiony +)

19 Model ekonometryczny: zmiennenumber (-) value (-) name (+) city (-) metro (+) per (+) median (+)

20 Model ekonometryczny: metodologiaMetoda Najmniejszych Kwadratów (klasyczny model regresji liniowej) Modele dla zmiennej objaśnianej będącej ułamkiem (Metoda Największej Wiarygodności): fractional logit (uogólniony model liniowy, funkcja łącząca z rozkładu logistycznego) fractional probit (uogólniony model liniowy, funkcją łącząca ze standaryzowanego rozkładu normalnego) betafit (zmienna objaśniana pochodzi z rozkładu beta)

21 Model ekonometryczny: prognozaSzeregi czasowe – przewidywanie na podstawie modelu przyszłych wartości zmiennej objaśnianej Przewidywana przez model wartość zmiennej objaśnianej dla danego wektora parametrów zmiennych objaśniających: Miara „racjonalnych oczekiwań” ŷf = xfb (1)

22 Model ekonometryczny: przedział ufności dla realizacji prognozyKoncepcja przedziału ufności – prawdziwa wartość parametru znajduje się wewnątrz przedziału ufności z prawdopodobieństwem określonym poziomem ufności: Przedział ufności dla wartości oczekiwanych prognozy a przedział ufności dla realizacji prognozy Miara „rozpiętości racjonalnych oczekiwań” Pr(ŷf – (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2 < yf < ŷf + (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2) = 1-α (2)

23 Wyniki: estymacja parametrów modeli (do 3 miejsc po przecinku)zmienna KMRL fractional logit fractional probit betafit age 0,010*** 0,072*** 0,043*** 0,044*** politics -0,117** -0,708** -0,423** -0,574** owner 0,471*** 2,342*** 1,414*** 1,617*** stała 0,216*** -1,624*** -0,975*** -0,956*** *, **, *** wskazują zmienne istotne na poziomach istotności 10%, 5% i 1%

24 Wyniki: estymacja efektów cząstkowych modeli (do 3 miejsc po przecinku)zmienna KMRL fractional logit fractional probit betafit age 0,010*** 0,015*** politics -0,117** -0,147** -0,130** owner 0,471*** 0,516*** 0,511*** 0,378*** *, **, *** wskazują zmienne istotne na poziomach istotności 10%, 5% i 1%

25 Wyniki: prognoza dla kazusu Seattle SuperSonicsWektor obserwacji: age = 0 politics = 1 owner = 0 stała = 1 Prognoza (do 3 miejsc po przecinku): KMRL: 0,099 fractional logit: 0,089 fractional probit: 0,081 betafit: 0,167

26 Wyniki: przedział ufności dla realizacji prognozy dla kazusu Seattle SuperSonics (do 3 miejsc po przecinku) model/ poziom ufności KMRL fractional logit fractional probit betafit 1% (-0,594; 0,792) (-1,290; 1,468) (-0,872; 1,034) (-0,918; 1,252) 5% (-0,425; 0,623) (-0,953; 1,131) (-0,639; 0,801) (-0,653; 0,987) 10% (-0,339; 0,537) (-0,783; 0,961) (-0,521; 0,683) (-0,519; 0,853) 20% (-0,241; 0,439) (-0,461; 0,639) (-0,387; 0,549) (-0,366; 0,700)

27 Wyniki: przedział ufności dla realizacji prognozy - komentarzAsymptotyczna efektywność estymatorów MNW Efektywność estymatorów MNK – twierdzenie Gaussa-Markowa Modele MNW – kryterium informacyjne Schwarza-Bayesa (wielkość próby) Pr(ŷf – (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2 < yf < ŷf + (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2) = 1-α (2)

28 Wyniki: kryterium informacyjne Schwarza-Bayesa dla modeli MNWfractional logit: fractional probit: betafit:

29 Wnioski Zmienne w statystycznie istotny sposób związane z udziałem podmiotu publicznego w partnerstwie publiczno-prywatnym w drużynowym sporcie zawodowym w USA. Kazus Seattle SuperSonics: prognoza przedział ufności dla realizacji prognozy Schultz v. Bennett

30 Przegląd literatury Ekonomika zawodowego sportu drużynowego w USA:Baade R. A., Dye R. F. (1988), An Analysis of the Economic Rationale for Public Subsidization of Sports Stadiums, The Annals of Regional Science, Volume 22, Number 2, s Baade R. A. (1996), Professional Sports as Catalysts for Metropolitan Economic Development, Journal of Urban Affairs, Volume 18, Number 1, s Baade R. A. (1996), Stadium Subsidies Make Little Economic Sense for Cities: a Rejoinder, Journal of Urban Affairs, Volume 18, Number 1, s Baade R. A., Dye R. F. (1990), The Impact of Stadiums and Professional Sports on Metropolitan Area Development, Growth and Change, Volume 12, s Clark J. M., Cornwell T. B., Pruitt S. W. (2002), Corporate Stadium Sponsorships, Signaling Theory, Agency Conflicts, and Shareholder Wealth, Journal of Advertising Research, Volume 42, Number 6, s

31 Przegląd literatury Coates D., Humphreys B. R. (2003), Professional Sports Facilities, Franchises and Urban Economic Development, Public Finance and Management, Volume 3, Number 3, s Coates D. , Humphreys B. R. (1999), The Growth Effects of Sports Franchises, Stadia and Arenas, Journal of Policy Analysis & Management, Volume 18, Number 4, s Coates D. , Humphreys B. R. (2000), The Stadium Gambit and Local Economic Development, Regulation, Volume 23, Number 2, s Crompton J. (2004) , Beyond Economic Impact: An Alternative Rationale for the Public Subsidy of Major League Sports Facilities, Journal of Sports Management, Volume 18, s Crompton J. (1995), Economic Impact Analysis of Sports Facilities and Events: Eleven Sources of Misapplication, Journal of Sports Management, Volume 9, s Crompton J. L., Howard D. R., Var T. (2003), Financing Major League Facilities: Status, Evolution and Conflicting Forces, Journal of Sports Management, Volume 17, s. 156–184.

32 Przegląd literatury Davis M. C. (2008), The Interaction between Baseball Attendance and Winning Percentage : A VAR Analysis, International Journal of Sports Finance, Volume 3, s Groothuis P. A., Johnson B. K., Whitehead J. C. (2004), Public Funding of Professional Sports Stadiums: Public Choice or Civic Pride?, Eastern Economic Journal, Volume 30, Number 4, s Johnson B. K., Whitehead J. C. (2000), Value of Public Goods from Sports Stadiums: The CVM Approach, Contemporary Economic Policy, Volume 18, Number 1, s Kalich V. Z. (1998), A Public Choice Perspective on the Subsidization of Private Industry: A Case Study of Three Cities and Three Stadiums, Journal of Urban Affairs, Volume 20, Number 2, s. 199– 219. Leeds Marikova Eva, Leeds M. A., Pistolet I. (2007), A Stadium by Any Other Name: The Value of Naming Rights, Journal of Sports Economics, Volume 8, s. 581–595. Miller P. (2004), Private Financing and Sports Franchise Values: The Case of Major League Baseball, a paper prepared within the Fall 2004 Missouri Valley Economics Association conference, s

33 Przegląd literatury Mondello M. J., Walker M. (2007), Moving Beyond Economic Impact: A Closer Look at the Contingent Valuation Method, International Journal of Sport Finance, Volume 2, s Mondello M. J. (2003), Stadium Funding and the City of Jacksonville, International Sports Journal, s Rosentraub M. S., Swindell D. (1998), Who Benefits from the Presence of Professional Sports Teams? The Implications for Public Funding of Stadiums and Arenas, Public Administration Review, Volume 58, Number 1, s Ross S. D., Russell K. C. (2008), An Empirical Assessment of Spectator-Based Brand Equity, Journal of Sports Management, Volume 22, s. 322–337. Siegfried J. , Zimbalist A. (2000), The Economics of Sports Facilities and Their Communities, The Journal of Economic Perspectives, Volume 14, Number 3, s

34 Przegląd literatury Partnerstwo publiczno-prywatne:Brzozowska K. (2006), Partnerstwo publiczno-prywatne : przesłanki, możliwości, bariery, Warszawa. Korbus B. P., Strawiński M. (2009), Partnerstwo publiczno-prywatne. Nowa forma realizacji zadań publicznych, Warszawa. Moszoro M. (2005), Partnerstwo publiczno-prywatne w monopolach naturalnych w sferze użyteczności publicznej, Warszawa. Perkowski M. (2007), Partnerstwo publiczno-prywatne : zagadnienia teorii i praktyki, Białystok. Yescombe E. R. (2008), Partnerstwo publiczno-prywatne : zasady wdrażania i finansowania, Kraków. Zysnarski J. (2003), Partnerstwo publiczno-prywatne. Teoria i praktyka, Gdańsk.

35 Przegląd literatury Dobra wiara:Janiszewska B. (2005), Koncepcje dobrej wiary w przepisach prawa rzeczowego, zasiedzenie nieruchomości, roszczenie o wykup gruntu, Warszawa. Janiszewska B. (2003), Pojęcie dobrej wiary w rozumieniu obiektywnym a zasady współżycia społecznego, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 9. Dajczak W. (1998), Zwrot bona fides w rozstrzygnięciach dotyczących kontraktów u prawników rzymskich okresu klasycznego, Toruń. Dajczak W. (2001), Zasady współżycia społecznego czy dobra wiara?, Rejent, nr 1. Gajda J. (1997), Pojęcie dobrej wiary w przepisach kodeksu cywilnego, Studia Prawnicze, z. 2. Nowacki J. (1979), Domniemanie dobrej wiary (art. 7 k.c.), Studia Iuridica Silesiana, nr 5. Przybyłowski K. (1970), Dobra wiara w polskim prawie cywilnym (ogólne uwagi o pojęciu), Studia Cywilistyczne, t. XV, Kraków.