1 Szkolenie i rozwój przywództwa edukacyjnego - przykład Słowenii dr Mateja Brejc Narodowa Szkoła Przywództwa Edukacyjnego (NSLE)

2 PLAN PREZENTACJI 1.Kontekst przywództwa edukacyjnego 2.Szkolenie i rozwój przywództwa edukacyjnego – NSLE 3.Role dyrektorów szkół w szkoleniu i rozwoju przywództwa edukacyjnego 4.Dyskusja

3 Kontekst przywództwa edukacyjnego Przywództwo odgrywa ważną rolę w krajowej polityce edukacyjnej Role / zadania pedagogiczne i administracyjne dyrektorów szkół Autonomia (pedagogika, ocena, obsada stanowisk, budżetowanie, kwestie prawne) Wszechstronne testowanie zewnętrzne, które nie jest stosowane w celach rankingowych 5-letni mandat i re-elekcja, silna rola nauczycieli w radach szkół

4 Dyrektorzy to tylko formalni przywódcy Przywódcy nieformalni: zastępcy dyrektorów, przywódcy zespołów projektowych, przywódcy zespołów samooceny, przywódcy roboczych grup przedmiotowych, itd. Teoria, trendy edukacyjne

5 SZKOLENIE I ROZWÓJ DYREKTORÓW – kształcenie ustawiczne Obszary rozwoju zawodowego dyrektorów (OECD): Wprowadzenie (przed objęciem stanowiska) – ukształtowanie umiejętności osobistych, doświadczeń, przekonań, wartości, szkolenie przywódców (13 z 23 krajów należących do OECD [Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju] w 2007) Okres początkowy – zdobywanie wiedzy i umiejętności przywódczych, podejścia, zawodowe sieci dyrektorów W trakcie pracy – przywództwo systemowe, zmienianie środowiska edukacyjnego

6 SZKOLENIE I ROZWÓJ DYREKTORÓW – wprowadzenie Program na licencję dyrektora Obowiązkowy 1-2 lata szkolenie uczestników w zakresie przewodzenia i zarządzania szkołami oraz rozwój wiedzy i umiejętności w celu osiągnięcia skuteczności osobistej i organizacyjnej przewodzenie organizacji, przewodzenie personelowi, przewodzenie w procesie nauczania, legislacja zadania seminaryjne, samoocena, analiza organizacyjna, praca nad projektem, shadowing [staż towarzyszący] …

7 SZKOLENIE I ROZWÓJ DYREKTORÓW – okres początkowy Mentoring [doradztwo] dla nowo- mianowanych dyrektorów 1 rok doświadczeni dyrektorzy jako mentorzy - indywidualne wsparcie dla dyrektorów połączone z seminariami/warsztatami prowadzonymi przez ekspertów, z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Edukacji legislacja, planowanie, ocena nauczycieli, itd. systematyczne podejście do pytań i problemów codziennej praktyki dyrektorskiej

8 SZKOLENIE I ROZWÓJ DYREKTORÓW – w trakcie pracy Przywództwo w kontekście uczenia się Certyfikat dyrektora - rozwój zawodowy Rozwój dyrektorów 1-dniowe seminaria tematyczne Coroczne konferencje Wsparcie w kwestiach prawnych Od teorii do praktyki, ulepszanie przywództwa, obserwacje rówieśników/ krytyczna przyjaźń, praca nad projektem/ badania, plany rozwoju zawodowego dyrektorów, dokumenty, trendy, legislacja

9 WSPARCIE DLA DYREKTORÓW ZE STRONY PRZYWÓDZTWA ROZPROSZONEGO Sieci szkół uczących się (1999–) Portfolio w rozwoju zawodowym nauczycieli (2011- 2013) Uczenie się uczenia się (2010–2014) Rozwijanie kapitału społecznego w celu stworzenia równych możliwości edukacyjnych i integracji społecznej (2013–2015) Samoocena i ocena zewnętrzna (2008–2014) Wsparcie ze strony wiodącego personelu szkoły (2015-) Coroczna konferencja zastępców dyrektorów Coroczna konferencja przywództwa edukacyjnego Grupa robocza wiodących nauczycieli

10 INNE DZIAŁANIA  Projekty międzynarodowe (SALT, ESIST, DELECA, OECD, EPNoSL)  Konferencje (ATEE2006, ICSEI2007, ENIRDELM 2001&2013)  Publikacje (czasopismo Przywództwo w Edukacji, wytyczne, monografie, artykuły …)

11 przywództwo (rozproszone) rozwój zawodowy nauczanie i uczenie się podejście ogólno-szkolne budowanie kultury szkoły przywództwo rozproszone, możliwości przywództwa stwarzanie możliwości koncentracja na nauczaniu, uczeniu się, osiągnięciach uczniów wykorzystanie danych proces samooceny

12 Gdzie zaprowadzi nas teoria? – Rozwój zgodny ze światowymi trendami – Kontekstualizacja, przekazywanie wiedzy, przejrzystość Czy teoretycy dbają o to, by wdrażać wspaniałe pomysły - czy w ogóle muszą to robić? – Czy praktyka może pokonać ograniczenia paradygmatów? – Uproszczenia Szkolenie czy zmienianie?

13 RÓŻNE ROLE DYREKTORÓW W PROGRAMACH NSLE Uczestnicy Trenerzy Mentorzy Zewnętrzni ewaluatorzy Współuczestnicy projektów – rówieśnicy, krytyczni przyjaciele (Współ)autorzy prac, monografii i publikacji Członkowie rad NSLE

14 NSLE Między badaniami a wdrażaniem Przystosowanie szkolenia (i teorii) do możliwości jednostek i organizacji Zachęcanie i uświadamianie personelu Bogate doświadczenia Kontekstualizacja Realizm

15 System kształcenia ustawicznego - wsparcie i/lub zmiany osobiste w perspektywie czasu Ocenianie dyrektorów?!

16 Dokąd zmierzamy?

17 Rozwój przywódców edukacyjnych wydaje się być szczególnie ważnym obszarem troski, ponieważ brak jest konsensusu co do tego, jak kształcić przywódców edukacyjnych i jest stosunkowo niewiele pewności, iż stosowane strategie rzeczywiście czynią jakąś różnicę.

18 West-Burnham&Koren, 2014

19 ŁĄCZENIE TEORII Z PRAKTYKĄ Rozwój przywództwa musi być oparty i skoncentrowany na rzeczywiście wykonywanej pracy. Praktyka skutecznego przywództwa musi być analizowana i rozumiana w kontekście alternatywnych teoretycznych i opartych na badaniach perspektyw. Uczenie się musi być postrzegane jako powtarzający się, kumulacyjny proces, w którym uczący się potrafi stworzyć osobisty konstrukt, odpowiedni dla danej sytuacji i etapu rozwoju.

20 Zaangażowanie osobiste poprzez coaching i mentoring w celu zapewnienia informacji zwrotnych i ukierunkowanych interwencji Współpraca z innymi i różne konteksty są fundamentalne dla zapewnienia rozwoju refleksyjności tj. krytycznej świadomości siebie i praktyki. Możliwości podejmowania ryzyka i ćwiczenia kluczowych zachowań i umiejętności. Docenienie pomyślnego uczenia się i wzmacnianie zmian osobistych

21 Dyskusja 1.Jakie umiejętności i cechy uważasz za zasadnicze dla naszej „przyszłej generacji” przywódców edukacyjnych (w XXI wieku)? 2.Jakie są twoim zdaniem główne mocne i słabe strony słoweńskiego programu szkolenia i rozwoju przywództwa (NSLE)? 3.Co / jak wiele z tego programu można by wykorzystać w polskim systemie przywództwa?

22 Role dyrektorów szkół w szkoleniu i rozwoju przywództwa Janja Zupančič Szkoła Podstawowa im. Louisa Adamiča w Grosuplje

23 NOWO MIANOWANY DYREKTOR Licencja dyrektora Posiadanie mentora Pierwsze doroczne spotkanie dyrektorów Konferencja na temat przywództwa Konferencje tematyczne

24 AKYTWNE UCZENIE SIĘ Zdobywanie wiedzy na temat legislacji, księgowości, inspekcji szkolnych, zarządzania personelem, planowania, itd. Wejście w myślenie przywódcze Rozwijanie sieci zawodowej Zgłębianie wiedzy o systemie edukacyjnym Wsparcie moralne, zachęta

25 SAMOOCENA Zespół szkolny Program dostosowany do potrzeb szkoły „przyjazny dla szkoły” Role dyrektora: -Członek zespołu szkolnego -Wsparcie -Strategia -Promocja -Koncentracja

26 UCZENIE SIĘ UCZENIA Wykładowcy przyjeżdżają do szkół Zadania dzielone między dwa warsztaty Współczesna teoria i aktywne warsztaty Role dyrektora: -Zapoznanie się z programem -Rozmowa przygotowawcza z wykładowcami -Obecność na warsztatach -Włączenie treści do szkolnych zajęć -Wzór do naśladowania

27 WYNIKI - OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Wyniki w testach krajowych (uczniowie urodzeni w roku 1999) Najlepsze wyniki w krajowych olimpiadach wiedzy Liczba uczniów otrzymujących odznaki czytelnicze

28 TWORZENIE SIECI I ROZPOWSZECHNIANIE INFORMACJI Wykładowca w programach Prezenter na konferencjach Autor artykułów Członek grup projektowych Mentor nowo mianowanego dyrektora Tłumacz na konferencji

29 STAŁY ROZWÓJ Rozwój dyrektora Przywództwo w kontekście uczenia się

30 Przedstawianie dobrych praktyk na regionalnych spotkaniach dyrektorów Wymiana poglądów i praktyk na poziomie ponadlokalnym Przyłączanie się do programów wizyt studyjnych Wymiana poglądów i praktyk na poziomie międzynarodowym Udzielanie wskazówek decydentom

31 W KIERUNKU JUTRA Nowa wiedza Zmiany w sposobie komunikacji Zmienione podejście do uczenia się Zmieniająca się rola szkół Zapewnianie źródeł dla prowadzenia szkół Publiczne kontra prywatne Zmieniająca się rola rodziny Języki Migracje Uczniowie o szczególnych potrzebach Mediacja Wiedza na temat finansów Wychowywanie i/lub edukacja?

32 Ustawiczne uczenie się Nowe programy Współpraca międzynarodowa Lokalne i globalne Wsparcie dla nowo mianowanych dyrektorów o zarządzanie danymi, statystyka, analiza o zarządzanie kryzysowe o stosunki z mediami o wsparcie osobiste o okres przygotowawczy Wsparcie dla przywódców - seniorów o motywacja o zarządzanie stresem o nadzór, interwizja o doradzanie młodszym dyrektorom

33 Dyskusja W jaki sposób dyrektorzy mogą ulepszyć system?

34 Tylko tak dalej, dalej choć przez chwilę, bodaj przez mgnienie galaktyki małej. (Wisława Szymborska)