1 SZKOLENIE KIERUJĄCYCH DZIAŁANIEM RATOWNICZYM DLA CZŁONKÓW OSP(DOWÓDCÓW OSP) TEMAT 9: Rozpoznanie i organizacja działań ratowniczych podczas lokalnych podtopień i powodzi. autor: Piotr Woliński
2 Rozpoznanie i organizacja działań ratowniczych podczas lokalnych podtopieńMateriał nauczania: Rozpoznanie terenu zdarzenia podczas lokalnych podtopień, powodzi. Organizacja i prowadzenie działań ratowniczych podczas lokalnych podtopień, powodzi. Ewakuacja osób i zwierząt z terenów objętych powodzią. Znaki umowne. Zdjęcie 1
3 Rozpoznanie wstępne terenu zdarzeniaKierujący, po przybyciu na miejsce zdarzenia, musi wstępnie ocenić: rodzaj i wielkość wystąpienia zdarzenia, prognozę oraz jego rozwój, ustalić, czy w wyniku zdarzenia są osoby poszkodowane lub bezpośrednio zagrożone. czy ilość sił i środków jest wystarczająca Zdjęcie 1
4 Rozpoznanie szczegółowe terenu zdarzeniaKierujący, po rozpoznaniu wstępnym, musi szczegółowo określić: rodzaj i wielkość uszkodzenia infrastruktury przeciwpowodziowej, Ilość osób i zwierząt do ewakuacji, lokalizacji zalanych budynków, pomieszczeń w budynku oraz piwnic, występujące instalacje ( gazowej, wodociągowej, elektrycznej ) Zdjęcie 1
5 Rozpoznanie szczegółowe terenu zdarzeniaKierujący, po rozpoznaniu wstępnym, musi szczegółowo określić: ilość i rodzaj potrzebnego sprzętu do działań, wyznaczyć miejsce koncentracji sił i środków, organizację łączności. Zdjęcie 1
6 Rozpoznanie w zalanym budynku:ilość osób przebywająca w danym budynku, ile osób można i trzeba przekonać do ewakuacji z zalanego budynku, jaka jest kondycja psychiczna i fizyczna tych osób, czy występują jakieś zagrożenia dla ludzi w budynku (pęknięcia ścian, rozlane paliwa itp.), jakie są rzeczywiste potrzeby ludzi, którzy pozostaną w budynku. Zdjęcie 1
7 Organizacja terenu akcjiKażde działanie ratownicze, nawet lokalne w miejscowości, musi przybrać formę działania zorganizowanego. W jednym punkcie miejscowości, najlepiej na placu składowym czy boisku dostępnym dla samochodów ciężarowych, wyznaczamy punkt napełniania worków. Zdjęcie 1
8 Organizacja terenu akcjiNie róbmy tego w bezpośrednim sąsiedztwie wałów, gdyż na drogach gruntowych samochody ciężarowe z piaskiem mogą ugrzęznąć. Osoba odpowiedzialna za pracę tego punktu musi mieć łączność ze sztabem akcji i dbać o zaopatrzenie w piasek, worki, paliwo do pojazdów i wyżywienie dla pracujących ekip. Zdjęcie 1
9 Organizacja terenu akcjiW punkcie napełniania worków mogą pracować osoby słabsze, kobiety czy osoby nieletnie. Wskazane jest dobre oświetlenie takiego miejsca, gdyż akcje ratownicze prowadzone są także nocą. Zdjęcie 1
10 Organizacja terenu akcjiW punkcie takim, oprócz pracy bieżącej, konieczne jest stworzenie rezerwy gotowych worków w razie nagłej konieczności użycia większej ilości. Przyczepy dwuosiowe wymagają placów manewrowych, których w pobliżu wałów nie ma. Należy w tym punkcie zwrócić uwagę na zabezpieczenie dróg dojazdowych do wałów. Przeważnie są to drogi gruntowe bez twardej powierzchni, a po okresie opadów, które towarzyszą powodzi znajdują się w bardzo złym stanie. Zdjęcie 1
11 Organizacja terenu akcjiZdjęcie 1
12 Organizacja terenu akcjiW centralnym punkcie działań (punkcie napełniania worków lub bliżej wałów) powinien dyżurować lekarz lub ratownik medyczny. Należy wyposażyć go w zestaw PSP R1. W czasie długotrwałych i wyczerpujących działań notowane jest wiele przypadków omdleń i zasłabnięć. Nosząc ciężkie worki ratownicy narażeni są na zwichnięcia stawów oraz kontuzje mięśni i ścięgien, dlatego niezbędny jest zestaw szyn usztywniających. Zdjęcie 1
13 Organizacja terenu akcjiW sztabie musi zostać zorganizowany punkt ładowania akumulatorów radiotelefonów, telefonów komórkowych i latarek, wyposażony w odpowiednie urządzenia. Powinny to być wielostanowiskowe ładowarki szybkie. Zdjęcie 1
14 Organizacja terenu akcjiUrządzenie do napełniania worków Zdjęcie 1
15 Organizacja terenu akcjiNapełnianie worków z piaskiem Zdjęcie 1
16 Ratowanie i ewakuacja ludzi, zwierząt i mieniaPodstawowe zasady ratowania ludzi znajdujących się w wodzie: w każdym przypadku udzielanie pomocy ludziom, którzy znaleźli się w wodzie musi być natychmiastowa, ze względu na możliwość poważnego i szybkiego rozstroju zdrowia ratowanej osoby; bez względu na okoliczności tonięcia osoby, zawsze należy mieć na uwadze bezpieczeństwo własne i osób przypadkowo obecnych na miejscu akcji; Zdjęcie 1
17 Ratowanie i ewakuacja ludzi, zwierząt i mieniaIstnieją cztery podstawowe sposoby udzielania pomocy: bezpośrednio z wody; z brzegu; z jednostki pływającej; w sytuacjach specjalnych - np. złamanie lodu, bagniska. Zdjęcie 1
18 Udzielanie pomocy z wodyJest to sposób stosowany w ostateczności, kiedy nie ma dostatecznych środków pływających lub czas jest zbyt krótki na ich uruchomienie (np. tonące dziecko). W akcji tego typu należy: do bezpośredniego kontaktu z osobą ratowaną dopuszczać tylko w ostateczności /wyjątek dziecko/; osobę holować jak najkrótszą drogą do łodzi; udzielać pomocy osobą znajdującym się jak najbliżej. Zdjęcie 1
19 Udzielanie pomocy z wodyUdzielanie pomocy z wody - ćwiczenia: Elbląg i Gorzów Wlkp Zdjęcie 1
20 Udzielanie pomocy z brzeguPod tym pojęciem rozumie się prowadzenie akcji bez wchodzenia do wody, z lądu stałego lub pomostu. Warunkiem skuteczności jest możliwość podania przedmiotu (np. bosaka) przy pomocy, którego będzie można holować osobę i wyciągnąć z wody. Zdjęcie 1
21 Udzielanie pomocy z brzeguRzucając koło ratunkowe lub rzutkę należy: rzucać tak, aby sprzęt upadł w odległości ok. 1m od osoby; w nurcie rzeki, rzucać przed osobę tak, aby osoba ratowana znalazła się pomiędzy sprzętem a ratownikiem. Zdjęcie 1
22 Udzielanie pomocy z jednostki pływającejDo ratowanego należy dopłynąć jak najszybciej, najkrótszą drogą. W wypadku małej jednostki pływającej i gdy warunki atmosferyczne pozwalają, należy stosować holowanie osoby trzymającej się burty. Przy dużych jednostkach można wciągać osoby na pokład. Zdjęcie 1
23 Udzielanie pomocy z jednostki pływającejPo uchwyceniu tonącego odwracamy go plecami do burty i w tej pozycji wciągamy na pokład, gdyż inaczej odruchowo będzie się zapierał nogami Zdjęcie 1
24 Ewakuacja – definicja, podziałEwakuacja - planowe i zorganizowane działanie przemieszczenia ludność z terenu zagrożonego na teren bezpieczny. Ewakuacja pierwotna - wywiezienie ludności z miejsca zagrożonego do miejsca bezpiecznego. Ewakuacja wtórna - wywiezienie ludności z terenu ewakuacji pierwotnej do miejsca tymczasowego pobytu Zdjęcie 1
25 Ewakuacja – podział Zdjęcie 1
26 Ewakuacja – podział ewakuacja prewencyjna - dotyczy przygotowania obiektu pod względem technicznym do samodzielnego jego opuszczenia przez ludzi bądź przy pomocy strażaków lub przedstawicieli podmiotów współdziałających. ewakuacja interwencyjna - jest prowadzona przez służby ratowniczo-porządkowe podczas akcji ratowniczej przy pomocy specjalistycznego sprzętu będącego na wyposażeniu samochodów straży pożarnej, a także urządzeń będących stałym wyposażeniem obiektów. Zdjęcie 1
27 Ewakuacja - podział Zdjęcie 1
28 Ewakuacja - podział Ewakuacja łańcuchowa - ratownicy rozstawieni wzdłuż drogi ratunkowej przekazują sobie osoby ( odpowiednia kondycja osób ). Ewakuacja rotacyjna - ratownicy na całej długości drogi ratunkowej towarzyszą poszczególnym osobom lub grupie osób ( wielu ciężej poszkodowanych, słaba kondycja ). Ewakuacja mieszana - wspólne zastosowanie ewakuacji: rotacyjnej oraz łańcuchowej. Zdjęcie 1
29 Ogólne zasady ewakuacji osób sprzętem pływającym:zabierać ludzi na jednostki pływające od strony dziobu lub rufy. Podpływanie do nich burtą jest niewskazane i grozi wywróceniem; osoby umieszczane w: łodziach, pontonach, tratwach, powinny przyjąć pozycję siedzącą; nie przekraczać dopuszczalnej ładowności; zabronić ratowanym wykonywania zbędnych ruchów; ratownicy każdemu pomagają bezpiecznie wejść na łódź Zdjęcie 1
30 Ogólne zasady ewakuacji osób sprzętem pływającym:unikać ewakuowania samych kobiet i dzieci, starać się zapewnić opiekę mężczyzn; osoby ubierać w sprzęt ratunkowy typu kamizelki, pasy; ewakuować w pierwszej kolejności osoby z miejsc bezpośrednio zagrożonych lub położonych najdalej; akcje ratowania zwierząt i mienia prowadzić gdy nie ma zagrożenia dla ratowników. Zdjęcie 1
31 Ogólne zasady ewakuacji osób sprzętem pływającym:Ewakuacja poszkodowanego za pomocą amfibii z JRG 1 Elbląg, podczas ćwiczeń „Zalew 2015:”, Wyspa Nowakowska. Zdjęcie 1
32 Ogólne zasady ewakuacji zwierząt:naczelną zasadą jest ratowanie i ewakuacja zwierząt w drugiej kolejności po ludziach. przeprowadzić je należy tylko wówczas, gdy nie zagraża to bezpośrednio życiu bądź zdrowiu ratowników. małe zwierzęta ładować wprost na łódź po uprzednim spętaniu, drób przewozić w klatkach lub w workach, Zdjęcie 1
33 Ogólne zasady ewakuacji zwierząt:duże zwierzęta, o ile ich stan i środki pływające nie pozwalają na załadunek zaleca się uwiązać liną i zmusić do pływania, każdorazowo przy transporcie zwierząt dużych powinien znajdować się właściciel, z którym zwierzęta są oswojone unikać zabierania zwierząt z różnych gospodarstw, gdyż mogą stać się wzajemnie agresywne. Zdjęcie 1
34 Ogólne zasady ewakuacji zwierząt:Ewakuacja zwierząt przy użyciu amfibii (ćwiczenia „Zalew 2010” Wyspa Nowakowska gmina Elbląg) Zdjęcie 1
35 Działania humanitarneDostarczanie zaopatrzenia powodzianom: woda pitna w fabrycznych szczelnych pojemnikach (butelki pet, pojemniki 5 l) żywność w szczelnych opakowaniach (konserwy, słoiki, pojemniki plastikowe) chleb w workach foliowych, zapakowany w nieprzemakalne pojemniki Zdjęcie 1
36 Działania humanitarneDostarczanie zaopatrzenia dla zwierząt zwierzętom dostarczamy wodę pitną przewożoną w zbiornikach odkażonych i sprawdzonych przez inspekcję sanitarną suche mieszanki paszowe lub prasowane siano musi być w transporcie zabezpieczone przed zamoczeniem brudną wodą powodziową Zdjęcie 1
37 Znaki umowne stosowane na terenie powodziZdjęcie 1
38 Znaki umowne stosowane na terenie powodziZnaki umowne stosowane do kontaktu z helikopterem Zdjęcie 1 TAK (YES) NIE (NO)
39 BIBLIOGRAFIA „Instrukcja ewakuacji ludności” - SOCK 164/95, Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa 1995 r. „Ratownictwo i ewakuacja podczas pożarów”, Bielicki P.; CS PSP, Częstochowa 2001r. „Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach” Praca zbiorowa CNBOP 2009 „Bezpieczeństwo pożarowe i ewakuacja. Obowiązkowe instrukcje postępowania w sytuacjach kryzysowych wraz z numerami alarmowymi” Praca Zbiorowa 2009 „Poradnik na wypadek powodzi”. KG PSP Warszawa 2005 r. „Programowanie działań na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowych”. S.A. PSP KRAKÓW 2006 r Pobrano z ww w.os-psp.olsztyn.pl
40 INDEKS MATERIAŁÓW POBRANYCH Z INTERNETUZdjęcie 1: W. Sadowski Zdjęcie 2: W. Sadowski Zdjęcie 3: Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach. Zdjęcie 4: Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach Zdjęcie 5: Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach Zdjęcie 6: KM PSP Elbląg Zdjęcie 7: KM PSP Gorzów Wlkp. Zdjęcie 8: KP PSP Piła Zdjęcie 9: KP PSP Piła Zdjęcie 10: KM PSP Piotrków Trybunalski Pobrano z Pobrano z
41 INDEKS MATERIAŁÓW POBRANYCH Z INTERNETUZdjęcie 11: Pobrane z portel.pl Zdjęcie 12: W. Sadowski Zdjęcie 13: Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach Zdjęcie 14:Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach Zdjęcie 15:Szkolenie Strażaków Ratowników OSP z zakresu działań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na wodach Pobrano z Pobrano z