1 SZKOLENIE PODSTAWOWE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP Temat 19: Formy działań gaśniczych Autorzy: Jerzy Prasuła Bożenna Porycka Joanna Rakowska Daniel Małozięć Piotr Wójcik 1T

2 Działania wewnętrzne – polegają na prowadzeniu akcji ratowniczej wewnątrz obiektu. Działania zewnętrzne – podejmowane w przypadku pożarów budynków z zewnętrznym ogniskiem pożaru, pożarów przestrzennych. Umiejscowienie działań taktycznych

3 Przykład działań wewnętrznych Jakie popełniono błędy?

4 Przykład działań zewnętrznych

5 Bezpośrednia metoda natarcia – podajemy wodę w widoczne ogniska pożaru, najlepiej nie w płomienie (najczęściej zdąży odparować nim wejdzie w kontakt z palącym się materiałem), lecz w strefę żaru. Metody natarcia

6 Pośrednia metoda natarcia – w pomieszczeniach silnie zadymionych, ze strefą podsufitową mocno promieniującą ciepło w dół, podajemy prądy wody pulsujące w rytmie np. po 3 impulsy co 2 – 3 sekundy, kierując je ruchem kolistym w strefę podsufitową, prowadząc prądownicę najczęściej pod kątem 45°. Metody natarcia c.d.

7 Gdy jednostki nie są w stanie podjąć natarcia, zmuszone zostają do działań zachowawczych, starają się utrzymać zastaną sytuację do chwili przybycia posiłków. Obrona to działanie taktyczne środkami na obiekty zagrożone. Obrona bliższa - to obrona skierowana na obiekty zagrożone bezpośrednio z zadaniem niedopuszczenia do rozprzestrzeniania się pożaru. Obrona dalsza polega na działaniu na obiekty zagrożone pośrednio z zadaniem niedopuszczenia do wytworzenia nowych ognisk pożaru, może być podjęta w pasie odległym od czoła pożaru nawet o kilkaset metrów. Dopuszcza się zwiększenie rozmiarów pożaru. Obrona

8 Zadania realizowane podczas działań obronnych: neutralizowanie wpływu promieniowania cieplnego, stworzenie kurtyn wodnych, zbijanie płomieni obejmujących obiekty bronione, schładzanie gazów ogrzewających obiekt, zamknięcie otworów, którymi pożar może rozprzestrzeniać się, ułożenie warst izolujących z piany, tworzenie przerw ogniowych (wycięcie pasa drzew, zerwanie warstwy gleby itp.), likwidowanie zarzewi pożaru wywołanego ogniami lotnymi.

9 Obrona

10 Kiedy i jak bronić? Obrona musi być realizowana według zasad: a) na głównym kierunku rozprzestrzeniania się pożaru, szczególnie gdy istnieje niebezpieczeństwo, że pożar może przyjąć znaczne rozmiary. b) gdy zagrożone są obiekty o znacznej wartości użytkowej, technologicznej, kulturowej czy materialnej, c) ma wspierać natarcie, poprawiając warunki pracy innym stanowiskom bojowym, d) obrona towarzyszy często działaniom ratowniczym i ma ochraniać przed nagrzewaniem czy pojawieniem się nowych płomieni. Przyjmie się jedno stanowisko może działać w obronie bliskiej na odcinku ok. 20m, natomiast w obronie dalszej ok. 30 m - są to wartości uśrednione.

11 Działania połączone Gdy szybkość rozprzestrzeniania się pożaru jest duża, ze znaczną intensywnością spalania, a siły i środki straży niewystarczające, podejmuje się działania połączone. Natarcie i obrona rzadko występują w czystej swej postaci. Działania połączone to forma działań mająca na celu zmniejszenie szybkości rozprzestrzeniania się pożaru i obronę obiektów położonych bezpośrednio przy froncie pożaru. Działania polegają na tłumieniu płomieni, obniżaniu temperatury, a tym samym przedłużeniu czasu niezbędnego na ponowny ich wzrost. Prowadzi się ochładzanie materiałów przyległych do strefy spalania, blokuje się prądami wszelkie drogi rozwoju, nie pozwalając na przejście ognia do stref sąsiednich. Nie zakładamy, że pożar zostanie zatrzymany w swoim rozwoju - zwolnione zostaje tylko tempo jego rozprzestrzeniania się.

12 Pułapka wodna – parująca woda gwałtownie powiększa swą objętość (1 litr wody to 1720 l pary w ciągu sekundy, po pełnym odparowaniu), a powstająca para miesza się z warstwą podsufitową, która błyskawicznie opuszcza się do poziomu podłogi. Występuje poważne niebezpieczeństwo poparzeń jak i zatrucia. Zjawiska towarzyszące pożarom wzrost ciśnienia obniżenie strefy podsufitowej

13 Płomienie pełzające – płomień może „podnieść się” i sięgając strefy podsufitowej może przenieść się ku wyjściu, za plecy strażaków, odcinając możliwość wycofania się. dotlenienie pożaru Zjawiska towarzyszące pożarom c.d.

14 Wsteczny ciąg płomieni (ognisty podmuch) – może wystąpić dzięki dotlenieniu pożaru, które nastąpi po wejściu strażaków do pomieszczenia. płomień powietrze zasobne w tlen zapłon Zjawiska towarzyszące pożarom c.d.

15 Pożary całkowite drzewostanu c.d.: wzdłuż przerwy rozstawia się stanowiska gaśnicze, przerwę ogniową można zrobić pianą gaśniczą, natarcie z działek pojazdów będących w ruchu po zgromadzeniu większych związków taktycznych, zapewnić kontakt pomiędzy wszystkimi stanowiskami gaśniczymi i możliwość ich wycofania się. Postępowanie

16 Ośrodek Szkolenia KW PSP w Łodzi z/s w Sieradzu Natarcie prądem zwartym. Jeśli ognisko pożaru jest widoczne to natarcie prądem zwartym umożliwia działanie gaśnicze na powierzchni materiału spalającego się jak również w głębszych jego warstwach. Najczęściej podaje się prąd zwartego w sposób ciągły. Duża ilość wody podana na rozgrzane powierzchnie prowadzi do powstania ogromnych ilości pary wodnej - przebywanie w takim pomieszczeniu stanowi zagrożenie dla strażaków. Stosuje się, gdy wymagana jest wysoka intensywność podawania wody dla zbicia płomieni i przygaszenia pożaru. Techniki podawania prądów wodnych: Później stosuje się techniki prądów rozproszonych.

17 Ośrodek Szkolenia KW PSP w Łodzi z/s w Sieradzu Natarcie prądem zwartym.

18 Ośrodek Szkolenia KW PSP w Łodzi z/s w Sieradzu Natarcie pośrednie - polega na podawaniu wody w celu jej odparowania (np. na rozgrzany sufit, ściany czy inne powierzchnie) i wytworzenia dużych ilości pary, co powoduje umiarkowany efekt chłodniczy i obniża stężenie tlenu. Metoda stosowana zazwyczaj z zewnątrz pomieszczeń objętych pożarem, przy małej liczbie strażaków na miejscu zdarzenia. Technika pozwala na wstępne przygaszenie pożaru przed przejściem do natarcia wewnętrznego. Można również w przypadku tej techniki mówić o stosowaniu natarcia mieszanego, bowiem dodatkowym efektem jest zazwyczaj rozpryskiwanie się wody na suficie lub odbijanie jej od sufitu i docieranie do powierzchni spalającego się materiału.

19 Ośrodek Szkolenia KW PSP w Łodzi z/s w Sieradzu Natarcie pośrednie

20 Wykorzystanie obszarów nadciśnienia i podciśnienia w pożarze wewnętrznym. Powietrze napływa do pożaru w dolnej strefie podciśnienia - podawanie prądu rozproszonego dołem ułatwienia transport kropelek do ogniska pożaru. Technika powinna być poprzedzona krótkim strzałem prądu rozproszonego w strefę podsufitową, aby zapobiec wypchnięciu płomieni ze strefy spalania w stronę strażaków w obszarze nadciśnienia (strefa podsufitowa) spowodowanego wzrostem ciśnienia w strefie spalania poprzez odparowanie podanej wody. Wykorzystanie obszarów nadciśnienia (kolor czerwony) i podciśnienia (kolor zielony) w pożarze wewnętrznym.

21 Wykorzystano: Literatura: - Bielicki P.: Podstawy taktyki gaszenia pożarów. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 1996 r. - Burzyński E.: Wybrane zagadnienia z taktyki pożarniczej. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989 r. - Gierski E.: Podręcznik szkolenia dowódców OSP. Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Gdańsk 2001 r. - Podręcznik szkolenia szeregowców OSP. Praca zbiorowa. Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Gdańsk 1996 r.

22 Wykorzystano: Abramowicz Marian, Adamski Ryszard G., Bezpieczeństwo pożarowe budynków. SGSP Warszawa 2002. Bielicki Piotr P., Rozpoznanie pożaru. CSPSP Częstochowa 2001. Bielicki Piotr P., Taktyka działań gaśniczych dla słuchaczy kursu kwalifikacyjnego szeregowych Państwowej Straży Pożarnej. Warszawa 2004. Fizykochemia spalania i środki gaśnicze dla słuchaczy kursu kwalifikacyjnego szeregowych Państwowej Straży Pożarnej. Praca zbiorowa, Warszawa 2005. Konecki Marek, Król Bernard, Wróblewski Dariusz, Nowoczesne metody działań ratowniczo-gaśniczych. SGSP Warszawa 2003.

23 Mizerski Andrzej, Sobolewski Mirosław, Król Bernard, Zastosowanie pian do gaszenia pożarów. SGSP Warszawa 2002. Pulm Markus, Błędy w taktyce – duże straty (tłum. J. Kielin, A. Ludwig). FEiTR „Edura” Warszawa 2005. Sitkiewicz J., Instalacje i urządzenia na gaz płynny. IW CRZZ Warszawa 1996. Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ochrona przeciwpożarowa. Zbiór przepisów. Firex Warszawa 2002 Wiler Karol, Ochrona lasów przed pożarami. SAPSP Poznań 2000. Wiśniewski Wiktor, Organizacja i technologia gaszenia pożarów lasu. SAPSP Poznań 2001.

24 Wojnarowski Andrzej, Obolewicz - Pietrusiak Anna, Podstawy ratownictwa chemicznego. Firex, Warszawa 2001. Zdjęcia: Ludowicz Bogdan, Archiwum KP PSP w Kościanie. www.esser-systems.de www.firestop.com.pl www.jakra.pl www.minimax.pl www.muratorplus.pl

25 Literatura cd. - Technologia działań ratowniczo-gaśniczych. Praca zbiorowa. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 1996 r. - Bielicki P.: Taktyka działań gaśniczych. Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2004 r. - Konecki M., Król B., Wróblewski D.: Nowoczesne metody działań ratowniczo-gaśniczych. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 2003 r. - Mizerski A., Sobolewski M., Król B.: Zastosowanie pian do gaszenia pożarów. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 2005 r.

26 Literatura cd. - Derecki T.: Sprzęt pożarniczy do podawania wody i pian gaśniczych. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 1999 r. - Kamiński A.: Sytuacje pożarowe, siły i środki niezbędne w działaniach taktycznych. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 1998 r. - Pulm Markus.: Błędy w taktyce – duże straty. Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2005 r. - Wilczkowski S.: Środki gaśnicze. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, 1999r.

27 Literatura cd. - Wilczkowski S.: Piany gaśnicze, Środki pianotwórcze i zwilżacze. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, 2003r. - Król B.: Jaka piana dla rafinerii? Przegląd pożarniczy 6/2003. - Mizerski A., Sobolewski M., Jabłonowski M.: Piana kontra środowisko. Przegląd Pożarniczy 1/2006. - Skaźnik B.: Współczesne środki gaśnicze. Ochrona Przeciwpożarowa 4/05. Prezentacja rozgorzenie OS KW PSP w Łodzi „O pożarach wewnętrznych po nowemu” v. 1.11 – st. kpt. mgr. inż. Szymon Kokot-Góra Rozgorzenie – największy koszmar strażaka! - Paul GRIMWOOD - Tłumaczenie: Witold Nocoń Rozgorzenie i techniki operowania prądami wodnymi - Paul GRIMWOOD - Tłumaczenie: Witold Nocoń

28 Rysunki: - Burzyński E.: Wybrane zagadnienia z taktyki pożarniczej. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989 r. - Bielicki P.: Taktyka działań gaśniczych. Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Fundacja Edukacjai Technika Ratownictwa, Warszawa 2004 r. Zdjęcia: - Mizerski A., Sobolewski M., Król B.: Zastosowanie pian do gaszenia pożarów. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 2005 r. - Częś ć zdj ęć i rysunków – opracowania i ź ródła własne.

29 Dziękuję