1 Szkolny Program ProfilaktykiZałącznik do Uchwały Nr 2/2008 Rady Rodziców Szkoły Podstawowej im. Mikołaja Kopernika w Ciechanowcu z dn. 05 lutego 2008r.

2 Spis treści Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki Podstawa prawna ……………………………………… Cele programu profilaktycznego Zakres działań profilaktycznych.…………………………………………...………6 Zajęcia dydaktyczno – wychowawcze obowiązkowe dla wszystkich uczniów Zajęcia pozalekcyjne dla uczniów zainteresowanych i wymagających pomocy…...8 Kalendarz imprez i uroczystości szkolnych w roku szkolnym ……………… Przewidywane osiągnięcia uczniów …………...13 Sposoby realizacji Ewaluacja Przykładowe scenariusze zajęć profilaktycznych

3 Założenia Szkolnego Programu ProfilaktykiProfilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesów i zjawisk, określanych jako przejawy patologii życia społecznego; jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów w toku wychowania, realizowana jest podczas działalności edukacyjnej szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktyczno - edukacyjnych. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia. Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących: rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowanie nauką szkolną); wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów); stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych: kół zainteresowań, zespołów sportowych, muzycznych, itp. (przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej); wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych (silna więź emocjonalna z rodzicami). Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym, gdyż środowisko odgrywa ważną rolę w kształtowaniu osobowości ucznia.

4 Podstawa prawna Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004r. Nr 256 poz z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U z 2002r. Nr 51, poz.458 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001r. Nr 61, poz.624 z późn. zm.) Statut Szkoły

5 Cele programu profilaktycznegoOchrona uczniów przed zagrożeniami. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych.

6 Zakres działań profilaktycznychCZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Nacisk kolegów. Uległość wobec grupy. Niskie poczucie własnej wartości. Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku, przemocy, agresji. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zwiększenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Nauczyć jak rozpoznać naciski ze strony kolegów. Rozwijać umiejętności radzenia sobie w sytuacji przemocy. Dostarczyć uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Integrować zespoły klasowe. Zwiększyć samoocenę u uczniów. Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności Wychowawcy N-le przedmiotów Brak umiejętności zachowań asertywnych. Moda na, palenie, „branie” i picie. Zapobieganie uzależnieniom. Zmniejszenie motywacji do palenia, picia, „brania” w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych. Zapobiegania ryzykownym zachowaniom. Dostarczyć uczniom i rodzicom wiedzę na temat konsekwencji picia, palenia. Wzmacniać w uczniach umiejętność odmawiania. Lekcje wychowawcze nt. uzależnień i asertywności. Gazetki informacyjne w holu szkoły. Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych. Pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy Pedagog N-le bibliotekarze Sam. klasowy Pielęgniarka Lenistwo. Niska samoocena uczniów. Poziom absencji. Wagary. Problemy rozwoju. Brak celów życiowych. Nieciekawe lekcje. Osiąganie lepszych wyników nauce. Zwiększenie motywacji do nauki. Zwiększenie zdolności i motywacji do osiągania i stanowienia celu. Eliminowanie nieciekawych lekcji. Upowszechnić aktywizujące metody nauczania. Aktywizować uczniów. Prowadzić kółka zainteresowań, umożliwić zdobycie nowych umiejętności wg potrzeb dzieci. Prezentować osiągnięcia uczniów. Ograniczyć rozmiary absencji. Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów. Stosowanie metod aktywizujących. Informacja w holu szkoły o zajęciach pozalekcyjnych, czasie trwania, terminie spotkań. Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Elementy motywacji w systemie oceniania. Konkursy przedmiotowe, czytelnicze i sportowe. Prezentacja pucharów-witryna w holu szkoły. Nagrody na koniec roku szkolnego. Kontakt z PPP. Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń. Dyrektor Wicedyrektorzy Brak umiejętności radzenia sobie z trudami życia. Brak celów życiowych. Znieczulica społeczna. Ukazanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Postrzeganie ubóstwa, zwiększenie wrażliwości na biedę, Uwrażliwienie na drugiego człowieka. Dostarczyć wiedzę na temat alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Ukształtowanie umiejętności zaprezentowania własnej osoby. Nauczyć aktywności w pomaganiu ubogim i starszym Przybliżyć problemy osób niepełnosprawnych. Informacja o kołach zainteresowań. Udział w akcjach charytatywnych. Udział dzieci niepełnosprawnych w uroczystościach i imprezach szkolnych Opiekun SU Negatywne wzorce w mediach. Niski poziom kultury osobistej. Brak dyscypliny (na lekcjach). Uczenie krytycznego stosunku do mediów. Podniesienie kultury osobistej uczniów. Szacunek dla norm poprawnego zachowania. Wskazać zagrożenia i pozytywną rolę środków masowego przekazu. Respektować normy poprawnego zachowania. Zwiększyć częstotliwość kontaktu z domem ucznia sprawiającego kłopoty wychowawcze. Lekcje j. polskiego, informatyki, wych. prorodzinne. Przypomnienie norm poprawnego zachowania. Wewnątrzszkolny System Oceniania – egzekwowanie ustalonych norm zachowania. Pedagogizacja rodziców: pogadanki, wywiadówki profilaktyczne, „wezwania” do szkoły Wszyscy nauczyciele

7 Zajęcia dydaktyczno – wychowawcze obowiązkowe dla wszystkich uczniówRodzaj zajęć Treści profilaktyczne Realizujący Termin realizacji Uwagi 1 2 3 4 5 1. Przygotowanie uroczystości państwowych i szkolnych poznanie idei świąt i uroczystości gromadzenie i opracowanie literatury na temat wybitnych postaci i ważnych wydarzeń – wypełnianie czasu wolnego dostrzeganie pozytywnych wzorców osobowości bohaterów historycznych i współczesnych podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez umiejętność prezentowania przygotowanych inscenizacji i przeżywanie atmosfery umiejętność współdziałania i odpowiedzialności Klasy 0 - VI : nauczyciele i uczniowie wg harmonogramu. Rodzice uczestniczący w przygotowaniu inscenizacji Cały rok wg kalendarza uroczystości szkolnych Każda klasa co roku przygotowuje inną uroczystość. Każdy uczeń ma okazję odniesienia sukcesu. 2. Lekcje bloku humanistycznego analiza pozytywnych postaw bohaterów literackich i historycznych dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych hierarchizacja wartości w postępowaniu jednostki i zbiorowości poszukiwanie autorytetów, identyfikowanie się z nimi Klasy 0 -VI Cały rok wg planów wynikowych Odpowiednio do możliwości percepcji i rozumienia uczniów 3. Lekcje bloku przyrodniczo - matematycznego poznanie potrzeb i zagrożeń własnego organizmu rozumienie znaczenia higienicznego trybu życia uwrażliwienie na związek trybu życia człowieka z ochroną środowiska przygotowanie się do pełnienia ról w rodzinie i społeczeństwie właściwy stosunek do uczuć przyjaźni, koleżeństwa, miłości poznanie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym zdobywanie karty rowerowej profilaktyka okresu dojrzewania chłopców i dziewcząt Klasy VI Konkursy bezp. ruchu drogowego: plastyczne i wiedzy Procter&Gamblle 4. Lekcje wychowania fizycznego dostrzeganie korzyści dla zdrowia z fizycznej sprawności organizmu zaspokajanie naturalnej potrzeby aktywności i ruchu w zorganizowany i właściwy sposób kształcenie umiejętności współdziałania i odpowiedzialności zdyscyplinowanie i podporządkowanie się przyjętym zasadom przestrzeganie reguł i przyjętych umów Cały rok 5. Godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego bieżące analizowanie i rozwiązywanie problemów współżycia w grupie rówieśniczej i w płaszczyźnie uczeń – dorosły dyskusje klasowe wokół problemów etycznych i społecznych przygotowanie, organizowanie i omawianie imprez klasowych: ogniska, biwaki, wycieczki, wieczorki taneczne, wigilie Cały rok wg planów wychowawczych klas

8 Treści profilaktyczneZajęcia pozalekcyjne dla uczniów zainteresowanych i wymagających pomocy Rodzaj zajęć Treści profilaktyczne Realizujący Termin realizacji Uwagi 1 2 3 4 5 1. Gimnastyka korekcyjna korygowanie wad postawy rozumienie konieczności wysiłku dla poprawy zdrowia kształtowanie nawyku dbałości o zdrowie kl. I – III uczniowie ze skierowaniem od lekarza Cały rok 1 godz. tygodniowo Grupy korekcyjne wg stwierdzonych przez lekarza nieprawidłowości 2. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i korekcyjno-kompensacyjne wyrównywanie braków edukacyjnych stymulowanie rozwoju funkcji poznawczych niwelowanie narastających trudności edukacyjnych podnoszenie samooceny ucznia w środowisku rówieśniczym pomoc w opanowaniu umiejętności uczenia się kl. I – III uczniowie z opiniami Poradni Psych. Pedagog. 2 godz. tygodniowo 3. Zespół wokalny „Akwarelki” rozwijanie zainteresowań muzycznych kształcenie umiejętności wokalnych organizowanie czasu wolnego uczniów umożliwianie odniesienia sukcesu kształcenie umiejętności współdziałania kl. 0 – VI 4. Schola dziecięca „Anielskie nutki” poczucie dumy z reprezentowania szkoły w konkursach i festiwalach kl. III – VI 5. Drużyna zuchowa i harcerska poznawanie i przeżywanie etosu harcerstwa (historia, idea, prawo harcerskie) stosowanie norm i zasad etycznych zawartych w prawie harcerskim budowanie więzi koleżeńskich opartych na wspólnej pracy i przeżywaniu włączanie się i inicjowanie działalności charytatywnej przeżywanie obrzędowości i ceremoniału poczucie własnej wartości w pożytecznej pracy i wyjątkowej atmosferze zabawy kl. I – III, rodzice, uczniowie kl. IV – VI pełniący funkcje przybocznych i zastępowych

9 Treści profilaktyczneZajęcia pozalekcyjne dla uczniów zainteresowanych i wymagających pomocy Rodzaj zajęć Treści profilaktyczne Realizujący Termin realizacji Uwagi 1 2 3 4 5 6. Uczniowski Klub Sportowy: mini-piłka nożna chłopców mini-piłka siatkowa chłopców mini-piłka siatkowa dziewcząt zaspokajanie naturalnej potrzeby ruchu i aktywności w zorganizowany sposób spędzania wolnego czasu przestrzeganie zasad i przyjętych umów właściwy stosunek do rywalizacji, zwycięstwa i porażki kształcenie umiejętności współdziałania i odpowiedzialności w grach zespołowych stwarzanie możliwości odniesienia sukcesu stwarzanie możliwości rozwijania zainteresowań i zdolności sportowych poczucie dumy z reprezentowania szkoły w konkursach i zawodach kl. IV – VI Cały rok 2 godz. tygodniowo 7. Klub szachowy organizowanie czasu wolnego uczniów możliwość rozwijania swoich zainteresowań i zdolności rozwijanie umiejętności logicznego myślenia, przewidywania i planowania właściwy stosunek do rywalizacji, porażki i zwycięstwa przestrzeganie zasad i przepisów gry nawiązywanie więzi koleżeńskich i przyjaźni opartych na wspólnych zainteresowaniach kl. I – VI 8. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze wyrównywanie braków edukacyjnych podnoszenie samooceny ucznia w środowisku rówieśniczym pomoc w opanowaniu umiejętności uczenia się kl. IV – V uczniowie z opiniami Poradni Psych. Pedagog. 1 godz. tygodniowo Oddzielne zajęcia dla uczniów z języka polskiego i z matematyki 9. Zajęcia przedmiotowe dla uczniów zdolnych stwarzanie możliwości rozwijania swoich zdolności i zainteresowań pogłębianie wiedzy i umiejętności wykraczających poza wymagania programowe czerpanie satysfakcji z osiągnięć w konkursach przedmiotowych Zajęcia kół przedmiotowych dla uczniów interesujących się jęz. polskim, historią, matematyką przyrodą

10 Treści profilaktyczneZajęcia pozalekcyjne dla uczniów zainteresowanych i wymagających pomocy Rodzaj zajęć Treści profilaktyczne Realizujący Termin realizacji Uwagi 1 2 3 4 5 10. Misyjne Koło Różańcowe Dzieci organizowanie czasu wolnego uczniów oddziaływanie na wartości i przeżywanie uczniów poprzez modlitwę w intencjach ważnych dla jednostki i ogółu rozwijanie wrażliwości na potrzeby innych i solidaryzowanie się z potrzebującymi rozwijanie poczucia odpowiedzialności za przyjęte zobowiązania kształtowanie postaw zgodnych z etyką chrześcijańską uczenie się tolerancji i współpracy dla przyjętego celu inicjowanie i włączanie się w działalność charytatywną kl. I – IV Cały rok 1 godz. tygodniowo 11. Sejmik Uczniowski poznawanie zasad demokracji poczucie odpowiedzialności za życie szkoły kształtowanie postaw aktywnych, inicjujących własne pomysły i reprezentujących inicjatywy innych uczniów umiejętność organizowania czasu wolnego sobie i innym, właściwego organizowania imprez szkolnych dostrzeganie złożoności problemów i uczenie się znajdowania właściwych rozwiązań, uczenie się negocjacji i opracowywania kompromisów kl. III – VI W skład Sejmiku wchodzą przedstawiciele klas III-VI, którzy spośród siebie wybierają Prezydium Sejmiku, a spośród nauczycieli – Opiekuna Samorządu Uczniowskiego 12. Zajęcia organizowane z inicjatywy nauczycieli rozwijanie zainteresowań przedmiotem umożliwienie odniesienia sukcesu stworzenie możliwości rozwijania zainteresowań i zdolności Kl. I - IV Nauczyciele organizuję z własnej inicjatywy dla chętnych dzieci koła z matematyki, ortografii, języka polskiego i inne w zależności od potrzeb 13. Koło teatralne rozwijanie zainteresowań artystycznych kształcenie umiejętności aktorskich kształcenie umiejętności współdziałania Kl. IV - VI 14. Imprezy cykliczne i konkursy tematyczne dostrzeganie możliwości ukierunkowywania swoich zdolności i umiejętności dla osiągnięcia sukcesu właściwy stosunek do rywalizacji odpowiedzialność za przyjęte zadania i zobowiązania dostrzeganie korzyści z wspólnej pracy i odczuwanie przyjemności ze wspólnej zabawy poznawanie ciekawych sposobów na spędzenie wolnego czasu poznawanie własnych możliwości i uczenie się wykorzystywania ich we właściwym kierunku Kl. I-VI wg kalendarza Różnorodność tematyczna stwarza możliwość sukcesu każdemu uczniowi

11 Ramowy kalendarz imprez i uroczystości szkolnychL.p. Miesiąc Data Uroczystość Odpowiedzialni Klasa Nauczyciel 1 wrzesień Rozpoczęcie roku szkolnego „Anielskie nutki” opiekun 2 Sprzątanie świata IV wychowawcy 3 Dyskoteka SU opiekun SU 4 październik Ślubowanie klas I-szych I 5 14 Święto KEN II 6 16 Dzień Papieski wszystkie katecheci 7 Dzień kultury europejskiej VI n-le języków obcych 8 listopad Wszystkich Świętych 9 11 Święto Niepodległości III 10 Wywiadówka – realizacja zagadnień wychowawczych koło teatralne 30 Andrzejki wszystkie, SU 12 grudzień Mikołajki wychowawcy, rodzice 13 18-19 Festiwal jasełkowy 23 Wigilia 15 styczeń Jasełka misyjne koło misyjne Choinki noworoczne wszystkie , SU 17 21/22 Dzień Babci i Dziadka 0 - III

12 Ramowy kalendarz imprez i uroczystości szkolnychL.p. Miesiąc Data Uroczystość Odpowiedzialni Klasa Nauczyciel 18 luty 14 Walentynki wszystkie, SU 19 Święto Patrona Szkoły II IV 20 Dzień wśród starożytnych V nauczyciele historii 21 marzec 8 Dzień Kobiet VI 22 15 Dzień Matematyki 23 14-19 „Talenty, talenty…” wszystkie wychowawcy 24 Pierwszy dzień wiosny Koncert galowy 25 kwiecień Rekolekcje – przedstawienie, turniej wiedzy religijnej Misyjne Koło Różańcowe Dzieci katecheci 26 Konkurs Piosenki Przedszkolnej 27 Dzień Ziemi koło przyrodnicze 28 maj 3 Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja III 29 Dzień Matki 0 - III 30 czerwiec 1 Dzień Dziecka Dzień Sportu 31 Zakończenie roku szkolnego zespół „Akwarele” opiekun 32 Przygotowanie do nowego roku szkolnego zespół „Anielskie nutki”

13 Przewidywane osiągnięcia uczniówW wyniku działań profilaktycznych uczeń: Potrafi radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, Umie być asertywnym, Potrafi prowadzić zdrowy styl życia, Zna konsekwencje zażywania narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie, Umie ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie.

14 Sposoby realizacji Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas szkolnego festynu, zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze mózgów”. Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty.

15 Ewaluacja Ocenie poddawane są następujące elementy:Realizacja programów profilaktycznych Realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas Pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas Oceny efektów realizacji SPP, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń RP – podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Podstawą do formułowania ocen będą narzędzia stosowane w szkole, czyli sprawozdania, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, dezyderaty, wykresy.

16 Przykładowe scenariusze zajęć profilaktycznychAsertywność – sposób na agresję: Biblioteka w Szkole, 10/2001. Projekt przeciwdziałania agresji i przemocy: BwSz, 4/2001. Świat bez uzależnień byłby lepszy: BwSz, 9/2001. Istota uzależnień od alkoholu: BwSz, 9/2002. Promocja zdrowego stylu życia: BwSz, 4/2002. Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym. Model postępowania biblio-terapeutycznego: BwSz, 9/1998. Listy do uczniów i rodziców w sprawie uzależnień: BwSz, 9/1996. Czy znasz zasady savoir –vivre`u?: BwSz, 4/2001. I ty możesz zostać św. Mikołajem: BwSz, 11/2001 Ludzie, którym ufam: BwSz, 9/2001. W czym tkwi piękno i radość przyjaźni: BwSz, 10/2002. Wolontariat – służba na rzecz innych: BwSz, 12/2002. Wolontariat Młodzieżowy. Program wychowawczy: BwSz, 12/2002. Sąd nad mediami: BwSz, 1/2001. Piękne kłamstwo – o języku reklamy: BwSz, 10/1999. Super pamięć – poznajemy efektywne techniki zapamiętywania. Konspekt z zakresu organizacji i techniki pracy umysłowej ucznia: BwSz, 10/2000. Organizacja pracy umysłowej ucznia. Trudności w nauce i szkole: BwSz, 6/1999. Organizacja pracy umysłowej i samokształcenie: BwSz, 4/1997. Przed trudnym wyborem. Zajęcia z orientacji zawodowej: BwSz, 5/1999. Książka – moja Arkadia, kraina szczęścia. Program zajęć pozalekcyjnych profilaktytczno-edukacyjnych: BwSz, 10/2001.