1 Szkoły i doktryny prawne w XIX w.Wiek prawoznawstwa Szkoły i doktryny prawne w XIX w.

2 Założenia podstawowe doktryna liberalna rządy prawa – rule of lawpaństwo prawa - Rechtsstaat legalizm – prymat ustawy kult kodyfikacji nauka prawoznawstwa

3 Myśl cywilistyczna

4 Szkoła historyczna Niemcy – I poł. XIX w.Friedrich Carl von Savigny – O powołaniu naszych czasów do ustawodawstwa i nauki prawa odrzucenie koncepcji prawnonaturalnej naukowe badanie ewolucyjnego procesu powstawania norm prawnych kierunek romanistyczny – pandektystyka

5 Pozytywizm prawniczy (1/2)połowa XIX w. odrzucenie koncepcji prawnonaturalnej prymat ustawy – prawo stanowione (pozytywne) ustawa jest absolutnym nakazem prawodawcy (suwerena) prawoznawstwo to naukowe badanie tekstu ustawy (kodeksu) – dogmatyzm

6 Pozytywizm prawniczy (2/2)ustawowy – szkoła egzegezy: Francja – Kodeks Napoleona Austria – ABGB naukowy – Niemcy – pandektystyka – niemiecki kodeks cywilny – BGB z 1896 r. (1900)

7 Pandektystyka Niemcy – II poł. XIX w.naukowa recepcja prawa rzymskiego Bernhard Windscheid – Podręcznik prawa Pandektów jurysprudencja pojęć systematyka prawa: część ogólna, prawo rodzinne, prawo rzeczowe, prawo obligacyjne (zobowiązań), prawo spadkowe

8 Naturalizm prawniczy (1/2)przełom XIX i XX w. krytyka pozytywizmu prawniczego socjalizacja prawa publicyzacja prawa wyodrębnieni z prawa cywilnego nowych gałęzi prawa: prawo pracy prawo ubezpieczeń społecznych prawo gospodarcze (przemysłowe)

9 Naturalizm prawniczy (2/2)jurysprudencja interesów – Rudolf Ihering – jurysprudencja/wykładnia celowościowa (teleologiczna) szkoła wolnego prawa – szwajcarski kodeks cywilny – ZGB z 1907 r. (1912)

10 Myśl karnistyczna

11 Szkoła klasyczna (1/2) I poł. XIX w.oparta na filozofii Immanuela Kanta legalizm – n.c.s.l. i n.p.s.l. dogmatyzm woluntaryzm – wina sprawcy indeterminizm

12 Szkoła klasyczna (2/2) Anselm Feuerbach – kodeks karny bawarski (1813)charakter kary bezwzględny (słuszność) – teorie odwetu (Kant, Hegel) względny (użyteczność) - teoria przymusu psychologicznego (Feuerbach) – prewencja ogólna

13 Szkoła antropologicznaII poł. XIX w. oparta na rozwoju nauk przyrodniczych i społecznych Cesare Lombroso – Człowiek-zbrodniarz determinizm osoba sprawcy środki zabezpieczające ustawodawstwo eugeniczne i rasowe

14 Szkoła socjologiczna przełom XIX i XX w.oparta na szkole antropologicznej legalizm Franciszek Liszt przestępczość zjawiskiem społecznym determinizm środki zabezpieczające, resocjalizacja wyodrębnienie kryminologii z prawa karnego