1 SZTUKA I ARCHITEKTURA W STAROŻYTNOŚCICYWILIZACJE STAROŻYTNEGO WSCHODU

2 CYWILIZACJE STAROŻYTNEGO WSCHODUEGIPT MEZOPOTAMIA

3 EGIPT Architektura Malarstwo Rzeźba Pismo Rzemiosło

4 EGIPT - MAPA

5 EGIPT - ARCHITEKTURA CECHY:Architektura o charakterze sakralnym – poświęcona kultowi Budulcem kamień – piaskowiec, granit Świątynie monumentalne – olbrzymie U wejścia do świątyni dwa pylony – wieże Kolumny z głowicami w kształcie papirusa lub lotosu Ściany zdobiono malowidłami Budowle ozdabiano posągami i sfinksami

6 EGIPT - ARCHITEKTURA Piramida schodkowa Dżoserapierwsza piramida egipska

7 Posąg sfinksa i piramida Cheopsa w GizieEGIPT ARCHITEKTURA Posąg sfinksa i piramida Cheopsa w Gizie

8 EGIPT - ARCHITEKTURA Piramidy Mykerinosa, Chefrena i Cheopsaw miejscowości Giza pod Kairem

9 Luksor – świątynia poświęcona AmonowiEGIPT - ARCHITEKTURA Luksor – świątynia poświęcona Amonowi

10 Luksor – dziedziniec Ramzesa IIEGIPT - ARCHITEKTURA Luksor – dziedziniec Ramzesa II

11 Świątynia Nefertari w Abu - SimbelEGIPT - ARCHITEKTURA Świątynia Nefertari w Abu - Simbel

12 Pylony świątynii Horusa w EdfuEGIPT - ARCHITEKTURA Pylony świątynii Horusa w Edfu

13 Świątynia królowej HatszepsutEGIPT - ARCHITEKTURA Świątynia królowej Hatszepsut

14 EGIPT - ARCHITEKTURA Kapitel kolumny egipskiejDroga sfinksów w świątyni w Karnaku

15 EGIPT - MALARSTWO CECHY Malarstwo pasmowe Malarstwo naściennePrzedstawiało sceny z życia codziennego (uczty, polowania, sceny religijne, sceny batalistyczne ) Malarstwu towarzyszyły hieroglify Funkcje – dekoracyjna i ideologiczna Kanon sztuki: wielkość postaci zależała od miejsca jakie zajmowała w hierarchii społecznej na pierwszym planie ukazywano postaci bogów i faraona twarze i stopy pokazywano z profilu podczas gdy resztę ciała z przodu

16 Królowa ofiarowuje wazy bogini HathorEGIPT – MALARSTWO Królowa ofiarowuje wazy bogini Hathor

17 Bogini Izyda rozkładająca uskrzydlone ramionaEGIPT - MALARSTWO Bogini Izyda rozkładająca uskrzydlone ramiona

18 EGIPT – MALARSTWO Faraon Amenhotep I

19 EGIPT - MALARSTWO Fragment malowideł z grobowca Wezyra Rechmire (XVIII dynastia) w Dolinie Królów

20 EGIPT - MALARSTWO Tancerki - fragment malowideł z grobowca dostojnika w Dolinie Królów (XVIII dynastia)

21 Malowidła ścienne z komory grobowej oraz hieroglifyEGIPT - MALARSTWO Malowidła ścienne z komory grobowej oraz hieroglify

22 Papirus przedstawiający życie po śmierciEGIPT - MALARSTWO Papirus przedstawiający życie po śmierci

23 EGIPT - MALARSTWO Faraon na łowach

24 Malowidła z komory grobowejEGIPT - MALARSTWO Malowidła z komory grobowej

25 EGIPT – RZEŹBA CECHY Rzeźba monumentalna przedstawiająca postacie faraonów czy bogów wykonane w granicie lub bazalcie W grobowcach umieszczano postacie osób tam pochowanych w formie rzeźby lub malowidła Postacie przedstawiano statycznie – osoba albo stała z rękami wyciągniętymi wzdłuż ciała albo siedziała z rękoma na kolanach Statyka, dostojeństwo, prostota W reliefach zachowano kanon dotyczący sposobu przedstawiania postaci Reliefom towarzyszyły hieroglify

26 EGIPT – RZEŹBA Sfinks: Mały, jedna z figur leżących wzdłuż drogi prowadzącej do świątyni Sfinks z twarzą faraona Chefrena

27 EGIPT - RZEŹBA Faraon wraz z małżonką Ramzes II z żoną

28 EGIPT - RZEŹBA Urzędnik egipski i jego żona Nofret

29 EGIPT - RZEŹBA Pisarz Armia egipska

30 EGIPT - RZEŹBA Płaskorzeźba przedstawiająca faraona wśród bogówFaraon wśród poddanych (zwróć na uwagę na wielkość postaci)

31 Portret Nefretete (Nefertiti), żony TutenchamonaEGIPT - RZEŹBA Portret Nefretete (Nefertiti), żony Tutenchamona

32 EGIPT - PISMO Kartusz z wypisanym imieniem faraona

33 EGIPT - RZEMIOSŁO Dwie strony palety Narmera, ukazujace zjednoczenie Egiptu przez Narmera (Menesa)

34 EGIPT - RZEMIOSŁO Złoty tron

35 EGIPT- RZEMIOSŁO Malowana skrzynia

36 EGIPT - RZEMIOSŁO Maski pośmiertne mężczyzny i kobiety

37 EGIPT - RZEMIOSŁO Srebrne lustro Łyżeczka do

38 EGIPT – RZEMIOSŁO - KANOPY

39 MEZOPOTAMIA SUMER BABILONIA ASYRIA

40 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNEASYRIA BABILONIA SUMER

41 SUMER Najstarsza cywilizacja, która powstała około 3200 lat p.n.e.Szereg miast państw, z których najważniejsze to Ur, Uruk, Umma, Lagasz, Kisz, Larsa. Centrum miasta stanowiła świątynia. Ludność zajmowała się rolnictwem. Władca miał nieograniczoną władzę.

42 SUMER Architektura Budulcem była cegła, suszona na słońcu lub wypalana; mogła być pokryta polichromią. Najpiękniejsze budowle to świątynie oraz pałace. Świątynia sumeryjska to zikkurat – piramida schodkowa. Pismo Sumerowie wynaleźli pismo w celach handlowych. To najstarsze pismo na świecie – pismo klinowe. Rzemiosło Wyroby rzemieślnicze świadczą o wysokim stopniu rozwoju cywilizacyjnego. Precyzyjnie wykonane przedmioty ze złota z inkrustacją z kamieni takich jak lapis-lazuli, można oglądać w grobowcu IX dynastii z Ur.

43 MEZOPOTAMIA - SUMER Zikkurat – piramida schodkowawspółczesna rekonstrukcja

44 SUMER Zikkurat z Ur – kompleks świątynny - rekonstrukcja

45 SUMER Schody zikkuratu z Ur rekonstrukcja.Na szczycie znajdowało się pomieszczenie, w którym trzymano posąg bóstwa

46 Dwie figurki kapłana w charakterystycznej wełnianej spódniczceSUMER Dwie figurki kapłana w charakterystycznej wełnianej spódniczce

47 SUMER – PISMO KLINOWE Gliniana tabliczka

48 Pieczęcie cylindryczneSUMER – PISMO Pieczęcie cylindryczne

49 SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – lira królowej

50 SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – dwie liry : drewniana z okuciami ze złota i zdobieniami z lapis lazuli oraz srebrna

51 Zabytki z grobowca dynastii z Ur – sztandarSUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – sztandar z trzech stron

52 WOJNA

53 POKÓJ

54 SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca z Ur: plansza do gry i plakietka

55 SUMER - RZEMIOSŁO Kielich z elektronu Złota lampka

56 Kamienny kielich ofiarny i statuetka kobietySUMER - RZEMIOSŁO Kamienny kielich ofiarny i statuetka kobiety

57 SUMER - RZEMIOSŁO Naszyjnik ze złotych liści Złoty hełm

58 MEZOPOTAMIA - BABILONIARuiny miasta Babilon – stolicy Babilonii. Wszystkie budowle wznoszone były z cegły. Ulice przecinały się pod kątem prostym. Wykopaliska archeologiczne.

59 MEZOPOTAMIA - BABILONIABABILON – rekonstrukcja pałacu południowego. Zwróć uwagę na plan przestrzenny.

60 MEZOPOTAMIA - BABILONIAPo raz pierwszy Mezopotamię zjednoczył władca Babilonu Sargon, w III tys. p.n.e.

61 MEZOPOTAMIA - BABILONIAHammurabi otrzymuje prawa od boga Marduka Obelisk z kodeksem Hammurabiego najstarszy kodeks prawa z ok r. p.n.e. Wprowadzał zasadę talionu – „oko za oko, ząb za ząb”

62 MEZOPOTAMIA - BABILONIA„Królowa Nocy” – stella kamienna i jej rekonstrukcja pokryta farbami.

63 MEZOPOTAMIA – BABILONIANajważniejszym miejscem była świątynia boga Marduka.

64 MEZOPOTAMIA - BABILONIARekonstrukcja Babilonu. Miasto położone było nad Eufratem, jedną z dwóch wielkich rzek Mezopotamii. Rozwój cywilizacji był możliwy dzięki budowie systemu irygacyjnego.

65 MEZOPOTAMIA - BABILONIABrama Isztar w Babilonie rekonstrukcja. Początek drogi wotywnej do świątyni.

66 MEZOPOTAMIA - BABILONIABrama bogini Isztar – rekonstrukcja w Babilonie. Fragment drogi wotywnej w Muzeum Pergamon w Berlinie, gdzie znajdują się oryginalne fragmenty bramy.

67 MEZOPOTAMIA - BABILONIAZłote lwy, byki i smoki zdobią bramę Isztar. Są wykonane z polichromowanej cegły.

68 MEZPOTAMIA - BABILONIAWiszące ogrody Semiramidy składały się z siedmiu oddzielnych tarasów, które razem tworzyły jedną całość. Zewnętrzne krawędzie tarasów porośnięte były pnączami, które wiły się ku niższym tarasom, tworząc zieloną, stromą górę z drzewami, żywopłotami, krzewami i kwiatami. Były tam źródełka, wodospady i baseniki, w których pływały kaczki, skakały żaby, latały pszczoły i motyle. Ogrody Semiramidy zostały cudem świata.

69 MEZOPOTAMIA - BABILONIAWiszące ogrody Semiramidy - rekonstrukcje

70 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Asyria miała trzy stolice: Aszur, Niniwę i Nimrud czyli Kalchu. Wszystkie miasta asyryjskie były budowane w podobny sposób. W każdym z nich znajdowały się cytadele, w których budowano pałace królewskie i świątynie. Cechą miast były olbrzymie fortyfikacje. Pałace były zdobione kamiennymi stellami ukazującymi życie władcy – polowania, podboje, biesiady. Wejścia do każdego pałacu strzegły skrzydlate byki

71 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Plan miasta Dur- Szarukin, twierdzy Sargona II oraz plan pałacu Sargona (koniec VIII w.p.n.e)

72 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Niniwa – rekonstrukcja bramy i kamiennych murów obronnych Niniwa była stolicą Asyrii za panowania Sanheriba na przełomie VIII/VII w.p.n.e. Za jego panowania do miasta wiodło 15 kamiennych bram. W Niniwie znajdowały się wspaniałe pałace Sanheriba i Aszurbanipala. Miasto zostało zdobyte i zniszczone w 612 r.p.n.e. przez Babilończyków.

73 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Asyryjczycy byli znakomitymi żołnierzami. W okresie nowoasyryjskim podbili znaczne obszary tworząc imperium asyryjskie. Swoje zwycięstwa uwieczniali na kamiennych reliefach. Niniwa – pałac Sennaheriba – żołnierze gwardii królewskiej. Sennaherib na czele swojej armii.

74 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Reliefy z pałacu Sanneheriba: oblężenie miasta Lachish i więźniowie z Palestyny lub Fenicji grający na lirach.

75 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Niniwa – rekonstrukcja pałacu Aszurbanipala oraz bramy wejściowej, której strzegły skrzydlate byki.

76 podczas bankietu w ogrodzieMEZOPOTAMIA ASYRIA Relief z pałacu Aszurbanipala w Niniwie przedstawiający króla i królową podczas bankietu w ogrodzie British Museum

77 ściany pałacu Aszurbanipala w Niniwie – British MuseumMEZOPOTAMIA - ASYRIA Jednym z najsławniejszych cykli reliefów asyryjskich jest cykl przedstawiających sceny z polowania na lwy, który zdobił ściany pałacu Aszurbanipala w Niniwie – British Museum

78 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Armia AszurbanipalaTabliczka z biblioteki króla Aszurbanipala – Britsh Museum

79 Opiekunem miasta był bóg Ninurta.MEZOPOTAMIA - ASYRIA Nimrud, inaczej Kalchu, było ostatnią stolicą Asyrii, którą wybrał Aszurnasirpal II. Opiekunem miasta był bóg Ninurta.

80 Rekonstrukcja wnętrz pałacu Szamsziadada VMEZOPOTAMIA - ASYRIA Rekonstrukcja wnętrz pałacu Szamsziadada V w Kalchu

81 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Stella z pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu – żołnierze asyryjscy atakujący wrogie miasto – British Museum

82 Duch opiekuńczy – pałac Aszurnasirpala w KalchuMEZOPOTAMIA - ASYRIA Terrakota z pałacu w Kalchu – między stellami kamiennymi ściany zdobiono terrakotą Duch opiekuńczy – pałac Aszurnasirpala w Kalchu

83 MEZOPOTAMIA - ASYRIA Uskrzydlony byk stał u wejścia do pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu, a kamienny lew strzegł bram świątyni Isztar w tym mieście

84 Prezentację opracowała Helena Tomaszewska w oparciu o bogate zbiory z Internetu.Żródła sp3key.com/dx/yi9kt/index.html jhistory.nfurman.com/maps/babilon_imp01.htm vsebine.svarog.org/?page_id=35 karmaszutra.freeblog.hu/archives/2005/12/