1 Sztuka przetwarzania gotowych tekstów: translatorium 3. Prof. dr hab. Marek Świdziński Zakład Językoznawstwa Komputerowego Instytut Języka Polskiego UW e-mail: [email protected] Konsultacje: wtorek 15.30-16.30, pok. 1 http://www.mswidz.republika.pl

2 2 3. Limerystyka.

3 3 Podstawa empiryczna Moje limeryki:  Limeryki (ok. 330): 1995-1998  Limeryki flamadzkie i niderlandzkie (ok. 50): 1996-1998  Limeryki dewiacyjne (1500): 1999-2008  Limeryki luzem (26): 2008-

4 4 Podstawa empiryczna

5 5

6 6 Konwencja 1.PIĘĆ WERSÓW o długościach:  dłuższy  krótszy  dłuższy

7 7 Konwencja D 96. Pewna prymuska spod Kolna zwykła rozbierać się z wolna. Tymczasem czeka kadra, żeby skorzystać z wiadra. Kadra, jak zwykle, namolna.

8 8 Konwencja 2.RYMY A A B B A.

9 9 Konwencja D 96. Pewna prymuska spod Kolna zwykła rozbierać się z wolna. Tymczasem czeka kadra, żeby skorzystać z wiadra. Kadra, jak zwykle, namolna.

10 10 Konwencja 3.Podstawa rymu A – nazwa geograficzna (miejscowość!!!) 4.Preferowany incipit: Pewien... w/z/spod... Mieszka(ł)... w/na/nad... 5. Zawartość merytoryczna:  absurdalna,  obsceniczna lub  bluźniercza.

11 11 Konwencja D 96. Pewna prymuska spod Kolna zwykła rozbierać się z wolna. Tymczasem czeka kadra, żeby skorzystać z wiadra. Kadra, jak zwykle, namolna.

12 12 Konwencja 6.Polonistyka – zaobserwowane preferencje wersyfikacyjne:  raczej sylabik,  wers raczej krótki (8-10: np. 4+6),  być może, bez średniówki,  raczej rymy żeńskie,  rymy różne od gramatycznych. 7.Polonistyka –... i inne preferencje:  raczej nie bluźniercze...  nie polityczne!!!

13 13 Konwencja W polskim limeryku główny chwyt to rym. Dlaczego?

14 14 Realizacje Ad 1. PIĘĆ WERSÓW o różnych długościach

15 15 Realizacje D 86. Pewna Tybetanka w Lhasie lamom wciąż do wyrek pcha się. A lamowie w Częstochowie zaczaili się na Asię.

16 16 Realizacje D 9. We wsi Łęg kondom pękł turyście. Czyżbyście użyły szczęk?

17 17 Realizacje D 604. W Jerozolimie mdli mię i mdli mię. Kebab u Araba, a obsługa słaba, bo Arab drzymie.

18 18 Realizacje Ad 2. RYMY

19 19 Realizacje D 693. Limerysto jurny, miasto Pisz przyzwoite. Przyzwoicie pisz jak ci z Padwy czy Genui. Nie wyzywaj ich od szanownych panów. Zamiast w głąb to ty limerycz wzwyż.

20 20 Realizacje D 39. Pewnego Krakusa z Wiaźmy sparzmy z którąś może Baś my. Panienka we swetrze postęka, nie przeczę. Z papierem przeto doń właźmy.

21 21 Realizacje L 15a. Niepiśmienny sunnita w mieście Pszczynie kantora pytał: – Pan z Niżnich Łapsz czy nie? Terrorystów w Łapszach za chałaty łap, szach perski cię w serbskiej zasadzi Skupszczynie.

22 22 Realizacje D 454. Czarna dama (a stan: Alabama) zna Adama, chama z anagrama. A Atlanta? Tam biała Mada na Adama naga napada. Żal Adama, a drama – ta sama.

23 23 Realizacje D 523. Bale drwali spod Ramalli drwale mali malowali. A Dali się żali: bez bali mandali z Ukajali brak na Bali.

24 24 Realizacje Ad 3.: Podstawa rymu A

25 25 Realizacje L 171. Kiedy w przygranicznym mieścieście byli, spadło z nazwy BRZEŚĆ eś cie, co wygląda niedobrze: wsiową nazwą jest to BRZE! W końcu urzecze i wieś gdzieś cię.

26 26 Realizacje L 38. Pewien kleszcz spod Pesztu w puszcie chłopu rzekł: – Tylko nie órzcie! Od kombajnu i konika tańszy szpadel lub motyka. Chyba że krzyż boli już cię...

27 27 Realizacje Lista a tergo Kamieńca316 Kampali256 Kampali580 Kanie360 Kanie802 Kaplonos224 Karaczi296 Karaganda883 Karbala893 Karbali889

28 28 Rymy po polsku Jaki mamy surowiec? Wielki zbiór słów – form wyrazowych!!!

29 29 Rymy po polsku Pojęcia:  leksem  forma wyrazowa  słowo Polszczyzna to HIL (język wysoce fleksyjny). Anglosas ma słownik leksemów. Polak ma slownik form wyrazowych.

30 30 Rymy po polsku Ang. CAT = {cat, cats} BROWN = {brown} SIT = {sit, sits, sitting, sat}

31 31 Rymy po polsku Pol. KOT = {kot, kota, kotu, kotem, kocie, koty, kotów, kotom, kotami, kotach} BRĄZOWY = {brązowy, brązowego, brązowemu,..., brązowa, brązowej,..., brązowi, brązowych,... } SIEDZIEĆ = {siedzieć, siedzę, siedzisz,..., siedziałem, siedziałam,..., siedzieliśmy, siedziałyśmy,..., siedziano, siedź, siedźmy,..., siedzialbym, siedziałabym,..., siedząc}

32 32 Rymy po polsku Przeciętny leksem ang.: zbiór 3.5- elementowy. Przeciętny leksem pol.: zbiór 20- elementowy. Nasz puzzle ma 2.000.000 kamieni!!!

33 33 Rymy po polsku Manipulacje 1. Punkt wyjścia rymu A: a. nazwa polska – nazwa obca Ceuty476 Chałup671 Chartumie706 Cheb340 Chełmnie113 Chemnitz861

34 34 Rymy po polsku b. wartość przypadka: M, D, C, B, N, Mc, W D 1. Niemowlakom w mieście Krosno D 57. Oboista z Kluk D 314. Buc z Bab ku Piotrkowowi D 418. Pijak z Łap w drodze na Iłżę D 488. W pewnej traktierni tuż za Kietrzem

35 35 Rymy po polsku D 57. Oboista z Kluk kupił sobie róg. Do solówki w Brahmsie z rogiem wpychał cham się, kiedy tylko mógł.

36 36 Rymy po polsku D 488. W pewnej traktierni tuż za Kietrzem ciasnota była, więc na wietrzem strzelił kielicha. A gdzie zagrycha? Na wolnym ogniu se upieczem.

37 37 Rymy po polsku c. wartość liczby D 381. Żeńców z Kamieńców, z Olcz i spod Raw

38 38 Rymy po polsku D 1025. Pewien Argentyńczyk z Limy od Kamczatek woli Krymy, Kopenhagi od Aten, od Krew Tylże – my na ten wybór mu nie pozwolimy.

39 39 Rymy po polsku 2. Drugie i piąte A (a także B) Pomoce naukowe: Jan Tokarski, Indeks a tergo polskich form wyrazowych. Oprac. i red. Z. Saloni. Warszawa 1993. Software dla scrabblisty HOLMES

40 40 Rymy po polsku 3. Wyjście poza gramatykę polską...

41 41 Realizacje Ad 4.: Preferowany incipit

42 42 Realizacje Lista incipitów 1. Pewien leniwy robot w Egmondzie 2. Mieszkał raz wątły szczur w Alkmaarze 3. Pewnego razu w Castricum 4. Fundamentalisto z Enkhuizen 5. Miałem kochanka w mieście Bussum. 6. W Amsterdamie, w dzielnicy Sloterdijk 7. Pewien sklerotyk w mieście Zwolle 8. Jeden rabin w mieście Haarlemie 9. A znowu w niedalekiej Lejdzie 10. Mieszkał raz cieśla w mieście Den Haag

43 43 Zadania 1. Napisać limeryki z następującymi nazwami geograficznymi: MANILA (229) MANIOWY (321) MANITOBA (617) MANNHEIM (719) MAROKO (696) MARSYLIA (551) MATCZE (808) MAZOWIECKA (OSTRÓW) (640)

44 44 Zadania MEDYKA (553) MEKKA (359) MELBOURNE (150) MIAMI (372) MIĘDZYRZEC (307) MILANO (189) MILET (131) MILWAUKEE (635)

45 45 Zadania 2. Zmaksymalizować rymy, zminimalizować długości. 3. Poprawić limeryk D 9.: We wsi Łęg kondom pękł turyście. Czyżbyście użyły szczęk?